Nhắm mắt nhưng không ngủ được là gì? Có phải là bệnh lý không?

Triệu chứng của hiện tượng nhắm mắt không ngủ được

Ngủ là hiện tượng sinh lý và cũng là nhu cầu tự nhiên và thiết yếu của mỗi người. hưng nhiều người dù nhắm mắt, nằm yên trên giường rất lâu vẫn không ngủ được. Đây là dấu hiệu điển hình của khó ngủ – mất ngủ tức biểu hiện ngày càng phổ biến ở người trưởng thành.

Bạn có thể tự nhận biết tình trạng này qua những biểu hiện quen thuộc như sau:

• Ngủ chập chờn, dễ bị đánh thức và khó ngủ lại sau khi tỉnh giấc.
• Mệt mỏi sau khi ngủ dậy, đầu óc nặng nề, phản xạ chậm, dễ đau đầu.
• Thức dậy quá sớm, tổng thời gian ngủ ngắn hơn nhiều so với mức cần thiết (khoảng 7–8 giờ mỗi đêm).
• Buồn ngủ và uể oải vào ban ngày, ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt.
• Tâm trạng thất thường, dễ căng thẳng, lo âu hoặc cáu gắt hơn bình thường.
• Giảm tập trung, nhanh quên, suy nghĩ kém sắc bén.

Nhiều người rơi vào trạng thái dù nhắm mắt nhưng vẫn không thể ngủ được

Nguyên nhân gây ra nhắm mắt nhưng không ngủ được 

Do môi trường ngủ

Môi trường ngủ ảnh hưởng trực tiếp đến việc bạn có dễ đi vào giấc ngủ hay không. Chỉ cần một yếu tố nhỏ không phù hợp cũng có thể khiến bạn nhắm mắt mãi nhưng không vào giấc được. Bạn nên xem lại phòng ngủ của mình nếu:

• Phòng ngủ bí bách, không khí không lưu thông khiến bạn khó thở.
• Nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh làm cơ thể không thể thư giãn.
• Ánh sáng trong phòng quá mạnh, chiếu thẳng vào mắt gây khó chịu.
• Chăn, gối, nệm quá cứng, quá mềm hoặc gây nóng khiến bạn không thoải mái.
• Xung quanh quá ồn: tiếng xe, tiếng hàng xóm, tiếng máy móc… làm bạn liên tục giật mình.

Do thói quen sinh hoạt

Một số thói quen hằng ngày tưởng như vô hại nhưng lại có thể khiến bạn dù nhắm mắt vẫn không tài nào ngủ được, cụ thể có thể kể đến như sau:

• Nhịp sinh học bị xáo trộn: Ngủ trưa quá dài khiến nên đến tối lại không buồn ngủ hoặc bạn vừa đi công tác hoặc du lịch thường xuyên làm lệch múi giờ, ảnh hưởng đồng hồ sinh học.
• Dùng thiết bị điện tử trước khi ngủ: Ánh sáng xanh từ điện thoại, máy tính khiến não luôn trong trạng thái tỉnh táo, giảm tiết melatonin tức loại hormone giúp bạn buồn ngủ. Điều này khiến bạn càng cố ngủ càng tỉnh.
• Ít vận động: Cơ thể thiếu vận động sẽ ì ạch, trì trệ, ban đêm khó thư giãn để bước vào giấc ngủ sâu.
• Thói quen ăn uống gây mất ngủ
• Ăn quá nhiều chất béo làm hệ tiêu hóa hoạt động quá mức, gây nặng bụng và khó ngủ.
• Ăn tối muộn hoặc ăn quá no làm bạn đầy bụng, ợ hơi, thậm chí trào ngược.
• Uống rượu bia khiến bạn dễ buồn ngủ lúc đầu nhưng giấc ngủ nông, sáng dậy mệt mỏi và đau đầu.
• Uống trà, cà phê buổi chiều – tối khiến thần kinh bị kích thích, rất khó ngủ.

Nhịp sinh hoạt thay đổi liên tục có thể là lý do khiến người bệnh không ngủ được

Do tuổi tác

Càng lớn tuổi, giấc ngủ càng dễ bị ảnh hưởng. Sau 60 tuổi, cơ thể giảm tiết HGH – hormone tăng trưởng có công dụng giúp phục hồi năng lượng và duy trì giấc ngủ sâu. Khi HGH giảm mạnh, bạn sẽ dễ trằn trọc, khó chìm vào giấc ngủ.

Ngoài ra, bạn cũng có thể dễ tỉnh giữa đêm.Nhiều người lớn tuổi thường xuyên rơi vào tình trạng nhắm mắt nhưng không ngủ được, dù rất mệt. Đây là một thay đổi sinh lý tự nhiên nhưng có thể cải thiện khi được chăm sóc đúng cách.

Do vấn đề bệnh lý

Khó ngủ hoặc tình trạng nhắm mắt nhưng không ngủ được đôi khi không chỉ đơn giản là thói quen sinh hoạt hay áp lực tâm lý mà còn có thể phản ánh vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Nhiều bệnh lý nếu không được kiểm soát tốt có thể khiến giấc ngủ của bạn bị ảnh hưởng nghiêm trọng, bao gồm:

• Các bệnh về đường hô hấp: Dị ứng, hen suyễn, nghẹt mũi kéo dài khiến bạn khó thở, từ đó giấc ngủ bị gián đoạn hoặc không sâu.
• Bệnh tim mạch: Cao huyết áp, suy tim hoặc rối loạn nhịp tim có thể làm cơ thể căng thẳng, khiến bạn khó chìm vào giấc ngủ.
• Bệnh xương khớp: Viêm khớp, đau lưng hoặc các vấn đề về cơ – xương khiến bạn khó tìm được tư thế ngủ thoải mái.
• Vấn đề tiêu hóa: Trào ngược dạ dày – thực quản hoặc đầy bụng kéo dài gây khó chịu về đêm, dẫn đến trằn trọc và giấc ngủ nông.
• Rối loạn nội tiết: Đặc biệt ở phụ nữ mãn kinh, sự thay đổi hormone ảnh hưởng đến chu kỳ giấc ngủ, khiến nhắm mắt nhưng vẫn tỉnh.
• Các rối loạn giấc ngủ khác: Mộng du, ngưng thở khi ngủ, hội chứng chân bồn chồn… đều làm giấc ngủ không liền mạch và dễ thức giấc giữa đêm.
• Vấn đề tâm thần – tâm lý: Stress kéo dài, trầm cảm, lo âu, suy nhược thần kinh hay sang chấn tâm lý đều tác động trực tiếp lên não bộ, khiến bạn nhắm mắt mà không ngủ được.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc như thuốc chống trầm cảm, thuốc giảm đau, thuốc điều trị he

Nhắm mắt nhưng không ngủ được gây ảnh hưởng như thế nào?

Khi giấc ngủ bị gián đoạn hoặc chất lượng giấc ngủ kém, cơ thể sẽ phải chịu nhiều hệ lụy sức khỏe, đồng thời các yếu tố này thường tác động qua lại lẫn nhau. Cụ thể, nếu không được nghỉ ngơi đầy đủ, cơ thể sẽ gặp các vấn đề về mặt sức khoẻ như sau:

• Tăng huyết áp và rối loạn tim mạch: Thiếu ngủ làm cơ thể khó điều hòa áp lực máu và nhịp tim, tăng nguy cơ các bệnh tim mạch.
• Tăng cân và rối loạn trao đổi chất: Mất ngủ ảnh hưởng đến hormone đói – no, khiến bạn dễ thèm ăn và tích trữ mỡ thừa.
• Da kém sức sống, lão hóa sớm: Giấc ngủ không sâu khiến da giảm khả năng phục hồi, dẫn đến nếp nhăn, mụn và mất đàn hồi.
• Suy giảm trí nhớ và khả năng tập trung: Thiếu ngủ ảnh hưởng trực tiếp đến não bộ, khiến tư duy chậm, trí nhớ kém và giảm hiệu suất làm việc.
• Gia tăng các vấn đề về thần kinh: Ngủ không đủ làm hệ thần kinh căng thẳng, dễ dẫn đến lo âu, trầm cảm và rối loạn tâm thần.

Người bệnh có thể bị tăng huyết áp nếu không ngủ được trong thời gian dài

Cách xử lý khi nhắm mắt nhưng không ngủ được? 

Nếu triệu chứng này đã kéo dài trong thời gian dài, hãy cân nhắc đi khám để được bác sĩ tư vấn phương pháp điều trị phù hợp. Bên cạnh đó, bạn có thể áp dụng một số gợi ý dưới đây để cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Điều chỉnh không gian ngủ và thói quen sinh hoạt

Nếu phòng ngủ của bạn đang gặp các vấn đề như quá sáng, quá ồn, bí bách hoặc chăn ga không thoải mái, bạn nên thay đổi để có giấc ngủ chất lượng hơn, ví dụ như:

• Chọn bộ chăn ga gối đệm mềm mại, thoáng mát hơn
• Giảm ánh sáng vào buổi tối, sử dụng rèm hoặc đèn ngủ dịu
• Đeo nút tai chống ồn hoặc bịt mắt khi ngủ
• Tối ưu thông gió, điều chỉnh máy lạnh để nhiệt độ dễ chịu hơn

Bên cạnh đó, việc xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh cũng rất quan trọng. Hãy:

• Giảm lượng chất béo, tăng cường chất xơ trong bữa ăn hằng ngày
• Uống đủ nước
• Hạn chế ngủ trưa quá lâu (tối đa 30 phút/ngày)
• Tránh ăn quá no vào bữa tối
• Không dùng trà, cà phê, rượu bia trước giờ ngủ

Bạn nên hạn chế uống cà phê vào buổi tối

Dùng thuốc hỗ trợ giấc ngủ

Nếu tình trạng khó ngủ liên quan đến các vấn đề sức khỏe như tiểu đường, bệnh xương khớp, rối loạn thần kinh… bạn nên điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Khi các bệnh lý nền được kiểm soát tốt, giấc ngủ cũng sẽ cải thiện đáng kể.

Trong trường hợp mất ngủ bắt nguồn từ stress, lo âu hoặc trầm cảm, bác sĩ có thể kê thuốc an thần nhẹ và kết hợp tư vấn tâm lý để giúp bạn ngủ ngon hơn.

Áp dụng liệu pháp tâm lý 

Ngoài các liệu pháp kể trên, nếu lý do khiến bạn mất ngủ đến từ áp lực tâm lý thì bạn có thể đến Bệnh viện để các bác sĩ áp dụng điều trị bằng các liệu pháp tâm lý hoặc các phương pháp thư giãn giúp bạn dễ ngủ hơn, tạo trạng thái thoải mái cho cơ thể.

Nhìn chung, khi bạn nhắm mắt mà vẫn không thể chìm vào giấc ngủ, nguyên nhân có thể đến từ cả bên trong lẫn bên ngoài cơ thể. Bạn có thể chủ động thay đổi cách bài trí phòng ngủ, thói quen sinh hoạt trước. Nếu tình trạng này vẫn không được cải thiện, có thể bạn cần đến bệnh viện để được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám và điều trị kịp thời.