Phòng ngừa và điều trị nhiễm trùng vết mổ sau sinh

Nhiễm trùng vết mổ sau sinh là gì?

Vết thương bị nhiễm trùng là khi vi khuẩn hoặc các vi sinh vật khác xâm nhập vào vết thương, gây chậm lành và làm xấu đi vết thương. Phần lớn các vết thương bị nhiễm trùng đều bị nhiễm khuẩn.

Nhiều người bị nhiễm trùng vết mổ 

Tình trạng nhiễm trùng vết thương xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể không đủ khả năng đối phó hoặc quá tải trước sự phát triển bình thường của vi khuẩn. Đối với các vết thương sau phẫu thuật, nhiễm trùng có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

Đối với vết mổ nông 

Nhiễm trùng xảy ra trong khoảng thời gian 30 ngày sau sinh mổ và thường xuất hiện ở vùng da hoặc vùng dưới da tại khu vực của vết mổ. Có những dấu hiệu nhận biết như sau:

• Có mủ chảy từ vết mổ.
• Vi khuẩn được phát hiện qua quá trình cấy dịch hoặc mẫu mô lấy từ vết mổ trong điều kiện vô trùng.
• Hiện diện ít nhất một trong các triệu chứng: sưng, nóng, đỏ, đau và có yêu cầu mở rộng vết mổ, trừ khi việc cấy dịch từ vết mổ đã cho kết quả âm tính.

Đối với vết mổ sâu 

Nhiễm trùng sâu xảy ra trong khoảng thời gian 30 ngày sau phẫu thuật hoặc 1 năm đối với việc đặt implant. Nhiễm trùng này tác động vào các mô mềm sâu (như mô cân/cơ) tại vùng xung quanh vết mổ, và có ít nhất một trong những dấu hiệu sau:

• Mủ chảy từ vết mổ sâu, nhưng không phải từ cơ quan hoặc khoang chứa của khu vực phẫu thuật.
• Mở tự nhiên hoặc mở vết mổ sâu, có hiện tượng sốt (> 38°C), sưng, nóng, đỏ, đau, trừ khi việc cấy dịch từ vết mổ cho kết quả âm tính.
• Dấu hiệu áp xe hoặc chứng cụ thể khác của nhiễm trùng thông qua quá trình khám, phẫu thuật lại, chụp X-quang hoặc phân tích bệnh lý.

Biểu hiện nhiễm trùng vết mổ sau sinh 

Các biểu hiện đặc trưng của nhiễm trùng vết mổ sau sinh bao gồm vết mổ bị mưng mủ. Bệnh nhân cũng có thể trải qua các triệu chứng khác như sốt, đau bụng, sản dịch âm đạo đục và có mùi hôi, đau khi lắc cổ tử cung, ra huyết âm đạo không bình thường, tiêu chảy (có hơn 3 lần đi tiêu phân lỏng mỗi ngày), bụng căng, chán ăn, mệt mỏi, môi khô, lưỡi bẩn.

Các giá trị giới hạn trong chẩn đoán nhiễm trùng vết mổ cơ tử cung bao gồm những điểm sau:

• Bạch cầu: Trên 12.000 hoặc dưới 4.000/mcL.
• CRP (C-Reactive protein): Dưới 10 mg/l được coi là bình thường; trong khoảng 10-40 mg/l là tăng nhẹ theo tuổi, cao hơn thấy ở phụ nữ mang thai trong 3 tháng cuối, viêm nhẹ và nhiễm virus; trong khoảng 40-200 mg/l cho thấy tình trạng viêm, nhiễm trùng; từ 200 mg/l trở lên cho thấy tình trạng nhiễm trùng nặng và bỏng.
• Procalcitonin (PCT): Sử dụng chỉ khi cần thiết.
• Cấy máu: Kết quả dương tính được ghi nhận trong 10- 30% trường hợp.
• Siêu âm: Được chỉ định khi có nghi ngờ về sự tồn tại của sót nhau,dịch ổ bụng, abces, khối máu tụ.
• X-quang: Đánh giá tình trạng liệt ruột.
• MRI và CT: Hiếm khi được chỉ định, thường được sử dụng để chẩn đoán abscess hoặc khối máu tụ nhiễm trùng vùng chậu.

Nhiễm trùng vết mổ sau sinh có nguy hiểm không 

Nhiễm trùng vết mổ sau sinh là một vấn đề đáng lo ngại và nếu không được chú ý đúng mức, tình trạng này có thể gây ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và vẻ đẹp cơ thể của người mẹ sau sinh. Ngoài ra, nếu không được xử lý kịp thời, nhiễm trùng vết mổ có thể dẫn đến biến chứng nhiễm trùng máu, trong một số trường hợp nghiêm trọng, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.

Sinh mổ không phải là lựa chọn đầu tiên của các bác sĩ sản khoa, mà chỉ được áp dụng khi có nguy cơ về sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Điều này nhằm đảm bảo an toàn và tối ưu hóa quá trình sinh đẻ cho cả mẹ và em bé.

Nguyên nhân phổ biến gây nhiễm trùng vết mổ sau sinh 

Một số yếu tố gây tăng nguy cơ nhiễm trùng vết mổ sau sinh, bao gồm:

• Trước quá trình phẫu thuật: Bệnh nhân có mắc chuyển dạ kéo dài, chẩn đoán nhiều lần, viêm âm đạo,nhiễm khuẩn ối, mắc các bệnh lý nền (như đái tháo đường, thiếu máu, tiền sản giật, béo phì,...), đã từng phẫu thuật mổ nhiều lần, nhau tiền đạo hoặc nhau cài răng lược.
• Trong quá trình phẫu thuật: Có sự sót nhau, sót màng, thời gian phẫu thuật kéo dài, mất máu lớn, vết mổ cũ dính lại, vết mổ bị rách thêm, hoặc xuất hiện các vấn đề về máu tụ.
• Sau quá trình phẫu thuật: Người bệnh có sự kém vận động, không vệ sinh hoặc dinh dưỡng không đảm bảo, không bế sản dịch một cách đúng cách.

Các nghiên cứu đã ghi nhận rằng khoảng 33% các trường hợp các mẹ bị nhiễm trùng vết mổ có thể được phòng ngừa. Vì vậy, cần nâng cao ý thức về việc phòng ngừa nhiễm trùng trong suốt quá trình trước, trong và sau sinh mổ.

Nguyên nhân gây nhiễm trùng vết mổ sau sinh 

Cách điều trị nhiễm trùng vết mổ sau sinh 

Điều trị nội khoa 

• Sử dụng kháng sinh đa phổ: Sử dụng kháng sinh có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn gram +, gram - và kỵ khí.

• Sử dụng thuốc tăng co hồi tử cung: Việc sử dụng thuốc này giúp tăng cường co hồi tử cung, giúp loại bỏ các chất nhiễm trùng từ tử cung.

Lưu ý nên theo dõi diễn tiến bệnh và đáp ứng với kháng sinh: quan sát sự phát triển của bệnh và khả năng đáp ứng với kháng sinh để có thể đưa ra quyết định về việc phẫu thuật giải quyết ổ nhiễm trùng, chẳng hạn như cắt tử cung toàn phần, dựa trên đánh giá lâm sàng.

Phương pháp điều trị này được cho là thành công trong 90-95% trường hợp. Người bệnh thường hết sốt trong vòng 24- 48 giờ. Bác sĩ cần theo dõi các chỉ số bạch cầu và CRP của bệnh nhân để đánh giá sự cải thiện của các triệu chứng lâm sàng.

Xem xét lý do thất bại điều trị: Nếu người bệnh không hết sốt, cần xem xét các nguyên nhân gây thất bại. Các nguyên nhân thất bại có thể bao gồm kháng sinh không tác động hết vào các chủng vi khuẩn, sự hình thành abces, viêm tắc tĩnh mạch vùng chậu do nhiễm trùng, hoặc đã có sự tiến triển nhiễm trùng ở một vị trí khác trên cơ thể. Trong trường hợp này, cần xem xét việc thay đổi loại kháng sinh nếu bệnh nhân không hết sốt sau 3 ngày điều trị.

Cách điều trị nhiễm trùng vết mổ sau sinh 

Phẫu thuật

Với phương pháp phẫu thuật có thể chọn một trong hai phương án:

• Bảo tồn: Thực hiện cắt lọc phần cơ tử cung bị nhiễm trùng và giữ lại phần còn lại của cơ tử cung vẫn có màu hồng, đàn hồi tốt, đặc biệt đối với những bệnh nhân trẻ tuổi và chưa sinh đủ con. Tuy nhiên, bác sĩ cần thông báo cho gia đình về khả năng phải thực hiện phẫu thuật cắt bỏ hoàn toàn phần cơ tử cung trong tương lai.
• Cắt tử cung hoàn toàn, giữ lại 2 buồng trứng: Áp dụng trong trường hợp nhiễm trùng vết mổ cơ tử cung nặng hoặc đối với sản phụ đã cao tuổi và đã sinh đủ con.

Nhiễm trùng vết mổ sau sinh có thể gây ra rủi ro đáng kể cho sức khỏe của bạn. Để đảm bảo một quá trình phục hồi an toàn và nhanh chóng, việc phòng ngừa và điều trị nhiễm trùng là vô cùng quan trọng. 

Nếu xuất hiện những dấu hiệu trên, bạn nên đến thăm khám tại BV Đa Khoa Phương Đông để được cung cấp thông tin chi tiết về các biện pháp phòng ngừa, cách vệ sinh vết mổ sau sinh và những lời khuyên khác. Bạn cũng có thể liên hệ hotline 1900 1806 để được hỗ trợ kịp thời.