Phục hồi chức năng sau gãy xương cẳng chân như thế nào?

Gãy xương nguy hiểm như thế nào?

Phục hồi chức năng sau gãy xương cẳng chân là một trong số các cách điều trị có vai trò rất quan trọng. Nguyên nhân là khi xương bị gãy không chỉ làm tổn thương xương mà các cơ quan xung quanh như cơ, gân, dây chằng, phần mềm,... cũng bị tổn thương.

Do đó, để góp phần giúp quá trình hồi phục diễn ra nhanh chóng, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân bó bột hay mổ kết hợp xương bằng nẹp, đinh trong xương rồi khâu lại phần mềm bị rách, dập. Tuy nhiên, trong thời gian cố định xương, người bệnh gần như không vận động ở vị trí tổn thương nếu có thể bị giảm cảm giác, cứng khớp và thậm chí là teo cơ, giảm chức năng vận động sinh hoạt. 

Gãy xương cẳng chân cần phải tiến hành phục hồi chức năng sớm

Cá biệt có các ca bệnh không vận động trong suốt thời gian cố định xương dẫn đến bị loét do tỳ đè lâu ngày hoặc gặp các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như:

• Nhiễm khuẩn hô hấp
• Tắc mạch chi
• Giảm phản xạ đại tiểu tiện

Do đó việc tập phục hồi chức năng sau gãy xương cẳng chân là hết sức cần thiết. Thực hiện đúng cách sẽ giúp bạn duy trì sức cơ để tăng cường tuần hoàn máu, đẩy mạnh chuyển hoá, thư giãn cơ, giảm đau, tăng tỷ lệ liền xương và sớm phục hồi các chức năng vận động.

Các nguyên tắc phục hồi chức năng sau gãy xương cẳng chân hiệu quả

Để quá trình phục hồi diễn ra suôn sẻ, hiệu quả, mọi bước phục hồi chức năng sau gãy xương nên tuân thủ theo các tiêu chí dưới đây:

• Tạo điều kiện tốt cho quá trình liền xương và liền các tổ chức phần mềm xung quanh
• Giảm đau, hạn chế sưng tấy, giảm thiểu nguy cơ rối loạn tuần hoàn, chống dính khớp và phòng ngừa hội chứng đau vùng (hội chứng rối loạn dinh dưỡng giao cảm phản xạ)
• Duy trì tầm vận động khớp và ngừa teo cơ
• Tăng cường hoạt động cho bàn tay, chân sau sau thời gian bất động

Các phương pháp phục hồi chức năng sau chấn thương 

Tuỳ mức độ chấn thương và tình trạng sức khỏe mà các bác sĩ sẽ gợi ý bệnh nhân nên thực hiện một hoặc kết hợp nhiều phương pháp. Dưới đây là một số bài tập phục hồi chức năng phổ biến:

Dùng nhiệt

• Chườm lạnh: Mọi tổn thương sau chấn thương đều có thể chườm lạnh để giảm nhẹ triệu chứng. Phương pháp này được khuyến khích thực hiện khi vùng chấn thương còn sưng, nóng hơn so với các vùng xung quanh. Công dụng của phương pháp này là giảm đau, giảm sưng nề và thư giãn cơ giúp bệnh nhân đỡ khó chịu và mang lại lợi ích cho việc tập cử động chủ động. 
• Chườm nóng: Mục tiêu chính là làm mềm các tổ chức, thúc đẩy lưu lượng máu đến vùng chấn thương. Bạn nên chườm nóng trước và trong khi tập luyện để làm tăng khả năng phục hồi vận động các chi bằng cách sử dụng túi chườm nước nóng, parafin chườm lên chỗ đau để luyện tập. Lưu ý không dùng nhiệt sóng ngắn cho toàn chi có đinh vì nẹp vít, vòng thép kim loại bị nóng lên có thể dễ làm hỏng tổ chức và gây viêm rò

Bạn có thể chườm lạnh lên đầu gối

Tập vận động khớp

Như đã nhắc đến ở trên, khớp không vận động sẽ bị cứng co cơ co ngắn lại, bao khớp bị co rút, bao hoạt dịch tăng sản mỡ và sụn bị mỏng đi. Do đó, một trong những điều bạn cần ghi nhớ khi tập phục hồi chức năng sau gãy xương là tập cử động khớp nhằm bơm cho dịch khớp ra vào.

Khớp được cung cấp đủ dưỡng chất sẽ trở nên mềm mại hơn. Vì thế, khi tập luyện, bạn hãy tập co duỗi khớp, mỗi lần tập 10 - 15 phút và lặp lại 4 - 6 lần/ ngày bắt đầu từ ngày thứ 3 sau mổ. 

Tập đi

Các ca bệnh bị gãy xương chi dưới buộc phải dùng nạng đi lại khi xương chưa liền. Với các trường hợp bị gãy xương bàn chân, chúng ta nên dùng nạng gỗ, thanh ngang đầu tiên trên nạng không tỳ vào nách mà để tựa vào bên lồng ngực, giữ dáng đi thẳng, 2 vai cân bằng, mắt nhìn thẳng về phía trước, không cúi đầu nhìn xuống chân.

Bạn nên tập đi theo hướng dẫn của chuyên gia vật lý trị liệu

Nếu tập đi có 3 điểm tựa, bạn không được tỳ hoặc chỉ được tỳ nhẹ lên chân đau và tăng dần mức độ tỳ. Hãy tập tư thế 2 tay chống nạng ngay ngắn, 2 mũi nạng và bàn chân lành tạo thành hình tam giác. Đồng thời, khi đi, hãy đưa ra 2 nạng ra trước khoảng 10 - 30 cm để lấy thăng bằng trên tay cầm, bước chân lành ra trước rồi bước chân đau ra sau. 

Bước vào giai đoạn phục hồi chức năng tiếp theo, bạn có thể dùng gậy chống nếu xương đã lành cơ bản. Bạn nên tập chống gậy bên chân lành, khi tập đi bước chân lành ra trước để sức nặng dẽ đồng thời tác động lên gậy chống và chân đau, hạn chế tạo sức ép quá lớn lên chân đau. Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng không được khuyến khích dùng kẹp nách vì dáng đi sau này sẽ xấu. Khi kỳ xương liền vững, tỳ không đau ở độ gãy xương thì bạn nên bỏ gậy và tập đi bình thường. 

Các bài tập phục hồi sau gãy xương 

• Tập duy trì sức cơ: Đây là tên gọi chung của các bài tập gồng cơ (giữ độ dài bó cơ không thay đổi, khớp không cử động), tập co cơ (khớp cử động, cơ co ngắn lại). Nếu bạn cử động mà vẫn đau nhiều thì tập căng cơ, đợi đến khi khớp đỡ đau thì tập co cơ
• Sinh hoạt thông thường: Khi vết thương đã lành đến mức độ nhất định, bạn nên tập các hoạt động trong sinh hoạt bình thường như lên xuống cầu thang, tập ngồi xổm đứng lên,... Ví du, với người muốn phục hồi chức năng sau khi bị gãy xương bàn tay thì bạn nên tập cầm nắm, tập cầm bát, vắt khăn, mặc và cởi quán áo, tránh tình trạng tay vvuh cong khoèo. Lưu ý, bạn chỉ nên tập các bài tập khi không còn cảm thấy đau, không bị hạn chế cử động thì quá trình vận động mới đạt kết quả tốt
• Massage: Bạn nên massage thường xuyên ở vị trí tổn thương như xoa nắn nhẹ nhàng bằng tay, không dùng các loại dầu cao, cồn hoặc thuốc xoa bóp để xoa vào các khớp vì các hoạt chất này có thể làm xơ cứng khớp và vôi hóa cạnh khớp

Xem thêm: Thực đơn cho người bị gãy xương: 6 Nhóm dưỡng chất tốt nhất

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các bài tập phục hồi chức năng sau gãy xương cẳng chân như sau:

Có thể nói, phục hồi chức năng sau gãy xương cẳng chân là phương pháp điều trị cần được các bác sĩ hướng dẫn thực hiện, chỉ định tuỳ trường hợp. Song song với đó, chúng ta cần tuân thủ chế độ luyện tập - ăn uống khoa học để tích cực hỗ trợ quá trình lành xương.