Rối loạn tuyến Meibomian: Yếu nguy cơ và cách cải thiện

Rối loạn tuyến Meibomian là gì?

Rối loạn tuyến Meibomian xảy ra khi các tuyến tiết dầu ở mí mắt không sản xuất đủ hoặc chất lượng không đảm bảo để ngăn mắt bị khô. Tình trạng này có thể xuất hiện ở mọi đối tượng, bao gồm người trẻ và người cao tuổi, ảnh hưởng bởi yếu tố bẩm sinh hoặc khởi phát trong thời gian trưởng thành.

Rối loạn tuyến Meibomian khi các tuyến tiết dầu mí mắt không sản xuất đủ hoặc chất lượng không được đảm bảo

Tuyến Meibomian là các tuyến dầu kích thước nhỏ nằm dọc lề mí mắt, có chức năng giữ thành phần trong nước mắt không bị bay hơi. Ước tính mí mắt trên có 30 - 40 tuyến Meibomian, trong khi đó số lượng Meibomian của mí mắt dưới chỉ vào khoảng 20 - 30 tuyến.

Yếu tố làm rối loạn tuyến Meibomian

Tuyến Meibomian rối loạn chức năng hoạt động do ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố nguy cơ khác nhau. Trong đó bao gồm:

• Tuổi tác: Càng lớn tuổi nguy cơ mắc bệnh càng cao, do các tuyến Meibomian giảm tiết lipid và thay đổi thành phần meibum. So với trẻ em, thanh niên, người trên 40 tuổi cần chủ động phòng ngừa, giảm thiểu tác động tuổi tác lên chức năng hoạt động tuyến Meibomian.
• Trang điểm mắt: Người thường xuyên trang điểm lớp lót bên trong mắt làm tăng nguy cơ rối loạn chức năng Meibomian. Đặc biệt khi việc vệ sinh, tẩy trang không được đảm bảo, các tuyến nằm ở mi trên và mi dưới có thể bị tắc nghẽn nghiêm trọng.
• Đeo kính áp tròng: Dùng kính áp tròng thường xuyên cũng có thể làm suy giảm hình thái, chức năng hoạt động tuyến Meibomian, dễ khiến mắt đỏ và kích ứng nghiêm trọng.
• Ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử: Xem tivi, máy tính, điện thoại trong thời gian dài có thể khiến chức năng tuyến Meibomian rối loạn, làm sụt giảm lượng lipid cần thiết cho lớp màng mắt.
• Bệnh lý về mắt: Một số căn bệnh như viêm kết mạc dị ứng, viêm khớp dạng thấp, cao huyết áp, tác dụng phụ của thuốc cũng góp phần làm tăng nguy cơ rối loạn Meibomian.

Những yếu tố làm tăng nguy cơ khiến tuyến Meibomian rối loạn hoạt động

Phương pháp chẩn đoán

Người bệnh rối loạn tuyến Meibomian thường xuất hiện triệu chứng khô mắt, đỏ mắt, mờ mắt, ngứa mắt, cảm giác có sạn trong mắt. Những vấn đề này không quá đặc trưng, dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý đơn giản khác, dẫn đến chủ quan chậm trễ điều trị.

Khi nhận thấy những triệu chứng bất thường nêu trên ở mắt, người bệnh nên chủ động thăm khám với bác sĩ để xác định nguyên nhân và mức độ tiến triển của bệnh. Ép mí mắt và quan sát phần bên trong tuyến Meibomian là kỹ thuật chẩn đoán đơn giản và hiệu quả nhất hiện tại.

Cách chẩn đoán, xác định tình trạng rối loạn hoạt động tuyến Meibomian

Thông qua kết quả khám lâm sàng, bác sĩ sẽ đưa kết luận chức năng tuyến Meibomian của bạn có đang bị rối loạn hay không. Tùy tình huống thực tế sẽ có hướng chăm sóc, điều trị đặc hiệu, phòng ngừa biến chứng khô mắt xảy ra.

Cách cải thiện rối loạn tuyến Meibomian

Chức năng tuyến Meibomian có thể được cải thiện thông qua nhiều phương pháp chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên những hướng dẫn dưới đây chỉ khuyến nghị thực hiện với trường hợp bệnh nhẹ, triệu chứng chưa ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống cá nhân.

Cụ thể:

• Thay đổi lối sinh hoạt: Thiết lập giờ giấc học tập, làm việc, nghỉ ngơi hợp lý và khoa học. Sau mỗi 20 phút nhìn màn hình điện tử, tài liệu nên dành 20 giây nhìn vào khoảng không trước mắt, chớp mắt thường xuyên để sản xuất dịch tiết.
• Bổ sung độ ẩm cho mắt: Độ ẩm của mắt rất quan trọng, ngoài uống đều đặn 2 - 3 lít nước mỗi ngày thì bạn có thể xem xét dùng thêm nước mắt nhân tạo. Điều này tạo cảm giác thoải mái nhất cho mắt, tránh giác mạc thiếu nước dẫn đến quá khô.
• Chườm ấm: Nhiệt độ ấm vừa phải có thể hỗ trợ hoạt động của các tuyến Meidomian bình thường trở lại. Khi thực hiện bạn cần chú ý duy trì nhiệt độ làm ấm mí trong khoảng 40 độ, tránh quá nóng gây những tổn thương ngược không mong muốn.
• Massage: Bạn nên sử dụng ngón trỏ hoặc ngón giữa di chuyển nhẹ từ góc trong mắt, bám dọc theo mí mắt đến góc ngoài cùng. Trong quá trình massage mí mắt, bạn nên đưa mắt nhìn xuống và ngược lại để tăng hiệu quả khơi thông các tuyến Meibomian.
• Chế độ dinh dưỡng: Người bệnh cũng cần chú ý đến thực đơn hàng ngày, ưu tiên bổ sung những thực phẩm tốt cho mắt, đặc biệt giàu vitamin A, vitamin K, vitamin E omega-3 trong các loại cá béo, cà rốt, khoai lang, bí đỏ, ớt chuông hoặc bông cải xanh.

Các cách cải thiện, phục hồi chức năng tuyến Meibomian

Trong trường hợp đã áp dụng những cách cải thiện tại nhà nêu trên, triệu chứng rối loạn không cải thiện, bệnh nhân cần trở lại bệnh viện tiếp nhận điều trị đặc hiệu. Tuyệt đối không tự ý tác động, dùng thuốc lá hay mẹo dân gian đắp lên mắt, khiến tình trạng bệnh chuyển biến nghiêm trọng hơn.

Kết luận

Rối loạn tuyến Meibomian cần được phát hiện, điều trị sớm nhằm ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng hoặc tình trạng kéo dài khác như khô mắt. Chuyên gia Nhãn khoa - Bệnh viện Đa khoa Phương Đông khuyến cáo, mỗi cá nhân, đặc biệt nhóm đối tượng nguy cơ nên chủ động tái khám mắt định kỳ 6 - 12 tháng một lần, kịp thời xử trí các vấn đề tiềm ẩn.