Khô mắt: Tìm hiểu nguyên nhân và cách điều trị áp dụng hiện nay

Nguyên nhân khởi phát của bệnh khô mắt

Trong mắt có cấu tạo đặc biệt đó là tuyến lệ, nơi này là sản xuất nước mắt liên tục để bảo vệ nhãn cầu, đồng thời duy trì thị lực. Mắt có cơ chế tự nhiên là nháy thường xuyên, màng ngoài mắt sẽ bao phủ toàn bộ phần nhãn cầu, đồng thời lệ sẽ dàn ra để bôi trơn mãng cầu. Nước mắt đóng vai trò quan trọng chống lại vi sinh vật, tình trạng khô mắt dẫn đến khô tuyến lệ. 

Nếu bạn đang gặp tình trạng khô mắt kéo dài trong thời gian dài, rất có thể đôi mắt đang chịu tác động của một trong những nguyên nhân khởi phát sau đây:

Lượng mắt tiết ra không đủ

Theo độ tuổi, tình trạng lão hóa xảy ra khiến cho tuyến lệ hoạt động kém hơn, ngoài ra có thể do những nguyên nhân khác nhau như bệnh tai mắt, tác dụng phụ khi sử dụng thuốc,… Lúc này, nước mắt không sản xuất đủ, phần bề mặt nhãn cầu và không được bổ sung nước mắt thường xuyên kết hợp nhiều điều kiện khác gây ra khô mắt mỏi mắt. 

Khi nước mắt không sản xuất đủ, phần bề mặt nhãn cầu sẽ bị khô

Bất thường về chất lượng nước mắt

Màng phim nước mắt bảo vệ tối ưu được cấu tạo từ 3 lớp mỡ, lớp nước, lớp nhầy,… Chất lượng nước mắt không đảm bảo khiến cho chúng bốc hơi nhanh hơn và không được dàn đều trên giác mạc cũng dẫn đến bệnh lý này. 

Thực tế, bệnh khô mắt là bệnh khá thường gặp, hiện đang có xu hướng phổ biến hơn do thay đổi môi trường sống. Mắt phải hoạt động nhiều hơn trong thời gian dài hơn, tuy không quá nguy hiểm nhưng tình trạng này cũng ảnh hưởng lớn nhiều đến việc học tập và làm việc. Bệnh kéo dài cũng dẫn đến suy giảm thị lực nghiêm trọng. 

Bệnh khô mắt là bệnh khá thường gặp hiện đang có xu hướng phổ biến hơn

Nguyên nhân bệnh khô mắt gián tiếp

Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến bệnh như đề cập ở trên là do thiếu nước mắt hoặc nước mắt hoạt động không hiệu quả. Nguyên nhân gián tiếp dẫn đến tình trạng bệnh này bao gồm: 

Độ tuổi

Khô mắt thường xuất hiện ở người cao tuổi hoặc là lứa tuổi trung niên, đây là một quá trình lão hóa tự nhiên. Tuy nhiên, quá trình lão hóa này có thể xảy ra sớm hơn nếu như không chăm sóc cho đôi mắt tốt trong thời gian dài. 

Giới tính

Theo các thống kê, nữ giới là đối tượng dễ mắc bệnh khô mắt hơn so với nam, điều này bắt nguồn từ nguyên nhân thay đổi hormone nội tiết tố trong cơ thể bất thường. Đặc biệt là trong những thời kỳ mà hormone biến động nhiều như thời kỳ mãn kinh, dùng thuốc tránh thai kéo dài, mang thai bệnh lý bị khô mắt dễ xuất hiện nhiều hơn. 

Nữ giới là đối tượng dễ mắc bệnh khô vùng mắt hơn so với những người nam

Nguyên nhân do thuốc

Có một số loại thuốc điều trị bệnh khô mắt như thuốc giảm đau, thuốc chống viêm, thuốc chống tăng huyết áp, thuốc kháng histamin,... khiến cho nước mắt tiết ra ít hơn. Đây cũng là yếu tố nguy cơ gây ra bệnh lý này đặc biệt nếu như bạn dùng những loại thuốc này trong thời gian kéo dài. 

Nguyên nhân xuất phát từ bệnh lý

Những người mắc các bệnh lý khác như tổn thương tuyến giáp, viêm khớp dạng thấp, bệnh đái tháo đường,… sẽ có nguy cơ mắc bệnh khô mắt cao hơn bình thường. Bên cạnh đó, một số bệnh lý ở mắt như tổn thương bề mặt nhãn cầu, bất thường mi mắt, viêm nhiễm mi mắt,… cũng là lý do khiến mắt của chúng ta bị khô. 

Do điều kiện sống và lao động

Điều kiện môi trường sống, lao động và làm việc ảnh hưởng rất lớn đến tình trạng sức khỏe của mắt. Việc làm việc thường xuyên trong môi trường có nhiều bụi bẩn, nhiều gió, độ ẩm thấp do điều hòa, thời tiết hanh khô điều này khiến cho nước mắt bốc hơi nhanh. Người làm việc với máy tính trong thời gian dài và quá tập trung sẽ khiến cho mắt bị khô. 

Môi trường sống bụi bẩn ô nhiễm ảnh hưởng rất lớn đến mắt

Dấu hiệu điển hình của khô mắt là gì?

Tình trạng khô mắt khá dễ nhận biết, do tròng mắt không được bảo vệ hiệu quả nên bạn sẽ thường xuyên cảm giác thấy mắt bị khô, bỏng rát và cảm thấy mỏi mắt. Bên cạnh, người bệnh cũng thường xuyên thấy hiện tượng nhìn mờ, giảm thị lực tạm thời sau khi chớp mắt. Cụ thể: 

Chảy nước mắt liên tục

Chính vì mắt bị khô nên màng phim của nước mắt trên bề mặt giác mạc không có đủ khả năng làm ẩm. Do đó, mắt phải tiết ra nhiều nước hơn để cân bằng độ ẩm.

Tình trạng khô mắt kích thích khiến cho nước mắt chảy liên tục, tuy nhiên cảm giác mỏi và khô vẫn xảy ra thường xuyên. Nếu chú ý kỹ, bạn sẽ thường thấy xuất hiện ghèn trắng ở hai bên hốc mắt. Khô vùng mắt càng nặng sẽ khiến cho tổn thương tại vùng mắt ngày càng nghiêm trọng, biểu hiện rõ nhất đó là bạn cảm thấy tình trạng giảm thị lực nhanh chóng. 

Tình trạng khô vùng mắt kích thích khiến cho nước mắt chảy liên tục

Đỏ mắt, ngứa ngáy, mờ nhòe

Bạn cũng có thể sẽ thấy xuất hiện nhiều triệu chứng khác nếu tình trạng kéo dài: 

• Đỏ mắt: Do mắt bị khô do đó những tế bào của mắt rất dễ bị tổn thương và mạch máu ở trên kết mạc sẽ nổi rõ khiến mắt bị đỏ và thậm chí có thể gây ra tình trạng mắt bị xung huyết. 
• Có cảm giác ngứa ngáy, cộm lên và có cảm giác cay mắt đây cũng là dấu hiệu điển hình. Bạn sẽ cảm thấy như có bụi trong mắt và bờ mi bị khô khiến cho mắt ngứa và cay.
• Nhạy cảm nhiều hơn với ánh sáng: Khi có ánh sáng, mắt sẽ cảm thấy khó chịu và nhắm, nheo lại bạn sẽ cảm thấy đôi mắt dễ chịu hơn. 
• Mờ nhòe: Mức độ điều tiết của mắt sẽ bị ảnh hưởng tương đối nghiêm trọng khi mắc bệnh khô mắt. Điều này khiến mắt điều tiết nhiều hơn, mỏi hơn và kết quả là cảm giác nhìn thấy mờ nhòe. 

Tình trạng này có thể kéo dài, không thể khắc phục kể cả khi sau một giấc ngủ ngắn hoặc là đêm dài. Sau khi tỉnh dậy, dù cho bạn có ngủ đủ giấc nhưng cảm giác mỏi mắt và buồn ngủ vẫn có thể xảy ra. Dấu hiệu khô vùng mắt và đỏ mắt thường xuyên cho thấy mắt càng thiếu nước trầm trọng. Do đó, người bệnh cần sớm có những phương pháp khắc phục cũng như nghỉ ngơi phù hợp. 

Do mắt bị khô do đó những tế bào của mắt rất dễ bị tổn thương và đỏ

Khô mắt nặng không điều trị gây ra biến chứng gì?

Khô tại mắt có thể dẫn đến tình trạng kích ứng, cộm, nóng mắt và ngứa. Bạn sẽ cảm thấy như có vật lạ trong mắt, chảy nước mắt nhiều và mờ mắt, nếu như không điều trị sớm có thể dẫn đến những biến chứng khôn lường đó là: 

• Viêm kết mạc đỏ: Tình trạng viêm ở kết mạc, lớp niêm mạc bao phủ lòng trắng của mắt và bề mặt bên trong phần mí mắt.
• Tổn thương giác mạc: Nếu như không được điều trị, bệnh khô mắt có thể dễ dẫn đến viêm mắt, trầy xước bề mặt giác mạc, giảm thị lực, loét giác mạc,…

Nếu như không điều trị sớm tình trạng khô mắt có thể dẫn đến viêm kết mạc đỏ

Cách điều trị khô mắt đang được áp dụng

Hiện nay, các chẩn đoán dựa trên những biểu hiện lâm sàng đặc trưng thông qua các kỹ thuật xác định mức độ điều tiết từ đó có thể đưa ra những phương án điều trị phù hợp. 

Chẩn đoán bệnh

Để chữa khô mắt, trước hết cần phải có áp dụng những phương pháp để chẩn đoán và tìm hiểu chính xác nguyên nhân gây bệnh: 

• Test Schirmer: Dùng giấy lọc chuyên biệt được đặt ở giao điểm ở tại điểm giao của điểm giữa và phần ba ngoài tại mi dưới. Nếu như trong 2 lần liên tiếp, giấy thấm ướt được < 5,5mm sau thời gian 5 phút sẽ xác định bệnh nhân mắc khô mắt chế tiết.
• Test TBUT: Nhỏ fluorescein để kiểm tra và thực hiện nháy mắt nhiều lần để dàn đều lớp phim nước mắt. Người bệnh nhìn thẳng và canh thời gian cho đến khi TBUT được xác định. Màng nước mắt được quan sát dưới ánh sáng màu xanh cobalt và thời gian vỡ ngắn (< 10 giây) có nghĩa là mắt bị khô. 
• Chẩn đoán bệnh còn cần phải xem xét đến khả năng của người bệnh có mắc Sjögren, và kèm theo không khô miệng. 

Điều trị khô mắt như thế nào?

Khô mắt là hội chứng mạn tính do đó khó có thể điều trị dứt điểm hoàn toàn. Nhiệm vụ của các bác sĩ nhãn khoa đó chính là giữ gìn cho đôi mắt khỏe mạnh, đảm bảo cải thiện các triệu chứng và duy trì được thị lực tốt nhất. Những phương pháp áp dụng điều trị được áp dụng bao gồm: 

• Khô mắt nhỏ thuốc gì, theo đó bạn sẽ bổ sung nước mắt nhân tạo: Đây là trường hợp mắt bị khô nhẹ bằng cách tra nước mắt nhân tạo và có thể sử dụng thường xuyên. Tốt nhất, các bác sĩ nhãn khoa khuyên dùng nên sử dụng nước mắt nhân tạo không chất bảo quản, bởi chất này có thể khiến gây độc cho mắt trong thời gian dài. Bạn cần lưu rằng, những trường hợp khô mắt nặng dùng nước mắt nhân tạo thay thế là không đủ mà cần kết hợp thêm cách khác.
• Duy trì phim nước mắt: Một phương pháp để giúp làm giảm nhanh chóng các triệu chứng khó chịu của mắt đó là giữ nước mắt tự nhiên lâu nhất ở trong mắt. Vấn đề này có thể thực hiện bằng cách ngăn không cho nước mắt chảy qua các đường lệ với phương pháp nút điểm lệ với Silicon hay phẫu thuật đóng điểm lệ vĩnh viễn. 
• Tăng tiết nước mắt: Có thể dùng thuốc tra để tăng tiết nước mắt do bác sĩ kê đơn.
• Điều trị viêm mi mắt và bề mặt nhãn cầu: Sử dụng thuốc nước hoặc là mỡ để tra mắt theo đơn của bác sĩ nhãn khoa. Một số phương pháp như chườm ấm, massage mí mắt, rửa sạch mi mắt để hạn chế sự viêm nhiễm quanh mắt.

Các bác sĩ nhãn khoa khuyên dùng nên sử dụng nước mắt nhân tạo

Cải thiện tình trạng tại nhà 

Vậy khô mắt nên làm gì để hạn chế tình trạng bệnh tiến triển nặng? Bên cạnh áp dụng và làm theo các chỉ định của bác sĩ, người bệnh cũng cần thực hiện một số điều sau:

• Vệ sinh mắt hàng ngày với nước ấm và tuyệt đối không được dụi mắt khi có bụi bẩn. Điều này có thể gây xước giác mạc, ngoài ra hãy thường xuyên đeo kính khi đi ra ngoài đường. 
• Dùng nước mắt nhân tạo: Đây là cách để khắc phục chứng khô mắt được nhiều người sử dụng. 
• Dùng kính giữ ẩm: Áp dụng cho người không thể khép chặt được mí mắt, ngăn chặn bốc hơi nước mắt.
• Chườm khăn ấm: Dùng khăn ấm đã ngâm trong nước đem đắp trực tiếp lên mặt sau đó massage mắt nhẹ nhàng để giúp lưu thông tuyến lệ, giúp đôi mắt dễ chịu hơn. 
• Cho mắt nghỉ ngơi: Nên ngủ đủ giấc, không dùng nhiều máy tính, điện thoại.
• Bổ sung đầy đủ nước, ăn nhiều rau quả xanh để bổ sung vitamin nhằm cải thiện chứng khô mắt hiệu quả. Tình trạng bệnh có thể kéo dài, gây tổn thương giác mạc và suy giảm hệ miễn dịch, nên nếu như có cảm giác như khô hay có các dị vật trong mắt, tiết nhiều nước mắt nên đến các cơ sở y tế thăm khám ngay. 

Ăn nhiều rau quả để bổ sung vitamin nhằm cải thiện bệnh khô mắt

Cách phòng ngừa bệnh khô mắt hiệu quả nhất

Điều trị dứt điểm tình trạng khô mắt là rất khó, do đó, ngay từ bây giờ bạn hãy áp dụng những phương pháp để phòng ngừa bệnh hiệu quả như: 

• Nên thường xuyên nháy mắt khi sử dụng sách trong thời gian trong sử dụng trong thời gian dài.
• Làm tăng độ ẩm không khí tại nhà cũng như nơi làm việc.
• Nên dùng kính bảo hộ khi đi ra ngoài, điều này làm hạn chế những tác động xấu của nắng và gió đến vùng mắt. 
• Dùng các loại vitamin tự nhiên để giúp làm giảm nhanh chóng các triệu chứng mắt bị khô, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về khô mắt thiếu vitamin gì, khô mắt uống thuốc gì để bổ sung những thức ăn, loại thuốc giảm khô vùng mắt. 
• Nên uống nước đủ 2 lít mỗi ngày, và tập cho mình thói quen chớp mắt đều và chậm khoảng 12-18 lần/phút để giúp làm ẩm giác mạc và dàn đều nước mắt.
• Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với khói bụi, ánh sáng từ bên ngoài đồng thời tránh để máy sấy, gió, quạt hay máy lạnh thổi trực tiếp vào mắt. 
• Không nên thức khuya, hãy ngủ đủ giấc 7-8 tiếng mỗi ngày để giúp cho mắt có được thời gian nghỉ ngơi tốt nhất.
• Không hút thuốc hoặc hạn chế để khói thuốc dính trực tiếp vào mắt. 
• Cần xây dựng cho mình một chế độ dinh dưỡng khoa học và hợp lý, nên bổ sung thức ăn có chứa nhiều chất như Omega-3 (có nhiều trong cá) và Beta-Carotene (trong rau củ vàng, đỏ) và tăng cường thêm các chất chống oxy hóa để tăng cường sức khỏe cho đôi mắt. 

Tổng hợp câu hỏi thường gặp về bệnh lý khô mắt

Bên cạnh những vấn đề trên, Bệnh viện Đa Khoa Phương Đông xin tổng hợp những câu hỏi thường gặp và giải đáp chi tiết nhất về bệnh lý này đó là: 

Những người làm việc máy tính thường xuyên bị khô mắt phải làm sao?

Những người làm việc cùng máy tính thường xuyên cần lưu ý nên chớp mắt, thỉnh thoảng nhắm chặt mắt đồng thời xoay tròn để giúp tuyến lệ điều tiết tốt hơn. Khoảng cách tối thiểu duy trì đến màn hình là 50cm đồng thời nên có khoảng thời gian nghỉ ngơi cho mắt giữa những khoảng thời gian tập trung làm việc với máy tính, giúp điều hòa cho mắt.  

Khô mắt có nên nhỏ nước muối hay không?

Đây là câu hỏi nhận được rất nhiều sự quan tâm, với loại nước muối sinh lý có nồng độ 0,9% có hàm lượng tương đương muối trong nước mắt ở hoạt động sinh lý bình thường. Do đó, bạn có thể sử dụng dung dịch này để vệ sinh cho mắt mũi.

Tuy nhiên, nếu như mắc các bệnh lý về mắt, không nên tùy ý sử dụng mà cần phải có sự tham vấn của chuyên gia y tế. Chưa kể hiện nay có nhiều sản phẩm kém chất lượng, do đó, tốt nhất bạn hãy tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ sử dụng sản phẩm đúng cách, lựa chọn sản phẩm an toàn.

Nếu như mắc các bệnh lý về mắt, không nên tùy ý sử dụng thuốc nhỏ

Bị khô mắt bao lâu khỏi?

Thời gian khỏi bệnh hoàn toàn phụ thuộc vào tình trạng bệnh của bệnh nhân cũng như thói quen sinh hoạt của người bệnh. Tốt nhất khi nhận thấy bản thân có triệu chứng khô tại mắt, khó chịu hãy nên đi thăm khám tại các cơ sở y tế để được chẩn đoán để xác định chính xác nguyên nhân. 

Tuyệt đối không nên lạm dụng những dung dịch rửa mắt, thuốc nhỏ mắt có chứa corticoid hay nước mắt nhân tạo. Bởi những điều này có thể khiến cho tình trạng bệnh mắt bị khô nghiêm trọng hơn.

Khám khô mắt mỏi mắt ở đâu tốt nhất?

Bệnh viện Đa khoa Phương Đông chính là địa chỉ tin cậy hàng đầu với nhiều trang thiết bị hiện đại giúp thăm chăm sóc sức khỏe thị giác toàn diện cho trẻ em và người lớn. Cùng đội ngũ chuyên gia đầu ngành có nhiều năm kinh nghiệm, tư vấn và đảm bảo đưa ra kết quả chẩn đoán chính xác và liệu trình điều trị phù hợp.

Khắt mắt tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông

Như vậy, bài viết đã chia sẻ những thông tin đầy đủ về bệnh khô mắt cũng như những vấn đề như dấu hiệu, điều trị và phòng ngừa. Sức khỏe của đôi mắt là rất quan trọng nên bạn hãy cẩn trọng, thăm khám ngay nếu nhận thấy dấu hiệu bất thường.