Đau dạ dày là vấn đề sức khỏe phổ biến tại Việt Nam, ảnh hưởng đến hàng triệu người. Tuy nhiên, thói quen tự ý sử dụng thuốc mà không có chỉ định từ bác sĩ có thể khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, thậm chí đe dọa tính mạng. Trong bài viết này sẽ chỉ ra 5 sai lầm thường gặp khi dùng thuốc đau dạ dày và cách khắc phục để điều trị hiệu quả, an toàn.
Bệnh lý dạ dày thường biểu hiện bằng các triệu chứng mơ hồ, dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn:
- Đau âm ỉ vùng thượng vị, nhất là khi đói hoặc sau bữa ăn nhiều dầu mỡ.
- Ợ chua, đầy hơi, chán ăn, buồn nôn.
- Đau quặn bụng khi stress, khi bỏ bữa hoặc ăn uống thất thường.
- Thiếu máu không rõ nguyên nhân, hoặc sụt cân nhẹ.
- Ở giai đoạn muộn: nôn ra máu, phân đen, đau quặn dữ dội.
Tuy nhiên, nhiều người không đi khám mà lựa chọn điều trị triệu chứng bằng thuốc mua tại nhà thuốc.
Để điều trị đúng bệnh lý dạ dày, cần xác định nguyên nhân và mức độ tổn thương. Các phương pháp chẩn đoán bao gồm:
- Nội soi dạ dày – tá tràng: đánh giá viêm, loét, tổn thương niêm mạc, tìm dấu hiệu ác tính, sinh thiết.
- Test HP: UBT, xét nghiệm phân hoặc test urease nhanh.
- Xét nghiệm máu: công thức máu, ferritin nếu nghi ngờ thiếu máu mạn.
- Siêu âm bụng, chụp X-quang: loại trừ bệnh lý phối hợp gan mật tụy.
Chẩn đoán chính xác giúp tránh lạm dụng thuốc không cần thiết và hướng điều trị chuẩn xác hơn.
Điều trị bệnh dạ dày không chỉ là cắt triệu chứng đau mà cần xử lý nguyên nhân và phòng ngừa biến chứng. Dưới đây là 5 sai lầm thường gặp trong điều trị:
*Sai lầm 1: Tự ý mua thuốc giảm đau dạ dày mà không nội soi*
- Người bệnh thường ra hiệu thuốc và mua các thuốc PPI, antacid, alginate hoặc thuốc Đông y.
- Việc này có thể che lấp triệu chứng của loét hoặc ung thư dạ dày, khiến bệnh âm thầm tiến triển.
*Sai lầm 2: Uống thuốc PPI sai cách hoặc sai thời điểm*
- PPI cần uống **trước ăn sáng 30 phút** để đạt hiệu quả cao nhất.
- Uống sau ăn, uống cùng kháng sinh hoặc uống ngắt quãng làm giảm hiệu lực.
*Sai lầm 3: Ngưng thuốc sớm khi thấy đỡ*
- Nhiều bệnh nhân ngừng thuốc sau vài ngày, không theo đúng thời gian khuyến cáo (thường 4–8 tuần).
- Điều này khiến tổn thương niêm mạc chưa lành, dễ tái phát.
*Sai lầm 4: Không điều trị vi khuẩn HP dứt điểm*
- Nếu chỉ điều trị triệu chứng mà không xét nghiệm và diệt HP (nếu có), nguy cơ loét tái phát rất cao.
- Diệt HP cần phối hợp ít nhất 3–4 thuốc trong 10–14 ngày.
*Sai lầm 5: Lạm dụng thuốc Đông y, thuốc nam không rõ nguồn gốc*
- Nhiều loại thuốc quảng cáo “thảo dược”, “hết đau ngay” chứa corticoid, có thể gây loét nặng hơn hoặc tác dụng phụ toàn thân.
Điều trị đúng cần có hướng dẫn từ bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa, tuân thủ phác đồ, tái khám và đánh giá lại sau điều trị.
- Ăn uống đúng giờ, không bỏ bữa, tránh ăn quá nhanh hoặc quá no.
- Hạn chế rượu bia, thuốc lá, cà phê, các chất kích thích dạ dày.
- Tránh stress, thức khuya kéo dài.
- Không tự ý mua thuốc khi đau dạ dày, nên đến cơ sở y tế để được chẩn đoán.
- Tầm soát HP định kỳ nếu có người thân bị ung thư dạ dày hoặc bản thân có tiền sử viêm loét kéo dài.
- Mua thuốc theo quảng cáo trên mạng, không có hướng dẫn chuyên môn.
- Không thông báo cho bác sĩ tiền sử dùng thuốc, dẫn đến phối hợp thuốc không hợp lý.
- Không tái khám sau điều trị, bỏ sót bệnh lý nền hoặc tổn thương chưa lành.
- Dùng lại toa thuốc cũ không phù hợp với tình trạng mới.
Nguồn tham khảo
Đo nitric oxide trong khí thở ra (FeNO) đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán bệnh hen suyễn, từ đó có lộ trình điều trị bệnh phù hợp...
