Still ở người lớn: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Doan Nguyen

22-09-2023

goole news
16

Tổng quan về bệnh

Bệnh Still được phát hiện ở trẻ em vào năm 1897 bởi ông George Still. Đây là một bệnh viêm hệ thống, xuất hiện ở cả người lớn và trẻ em. Ở trẻ em, bệnh Sill được xem như là một thể của bệnh viêm khớp thiếu niên hệ thống, nhiều khớp viêm xuất hiện trước 16 tuổi và kéo dài ít nhất 3 tháng. Ở người lớn, bệnh có các triệu chứng đa dạng hơn. 

Tuy nhiên, bệnh Still ở người lớn không phải là một căn bệnh phổ biến, ít thấy ở người cao tuổi, thường gặp ở lứa tuổi từ 16 - 35 và tỷ lệ nam nữ như nhau. Triệu chứng lâm sàng nổi bật nhất là sốt cao, viêm và đau khớp, kèm theo các biểu hiện ngoài da như nổi ban đỏ. 

Theo các chuyên gia y tế, các triệu chứng thường không đặc hiệu, đa dạng nên người bệnh khó phát hiện sớm bệnh, chẩn đoán muộn và không chính xác. Việc xác định bệnh Still ở người lớn thường cần phối hợp nhiều yếu tố và cần thực hiện một chẩn đoán loại trừ. 

Sốt là một trong những triệu chứng lâm sàng của bệnh Still ở người lớn

Sốt là một trong những triệu chứng lâm sàng của bệnh Still ở người lớn

Có một số trường hợp giả Still ở người mắc bệnh ung thư nên các chuyên gia khuyến cáo nên tìm các dấu hiệu cận ung thư ở những người có triệu chứng nghi ngờ bệnh Still. 

Dựa trên triệu chứng lâm sàng và diễn tiến của bệnh mà bệnh Still ở người lớn có thể được chia ra làm 3 thể: 

  • Thể tự hạn chế bệnh: đây là trường hợp bệnh nhẹ với các biểu hiện như nổi ban đỏ trên da, sốt, gan to, lách to… Đa phần người bệnh ở tình trạng này đều hồi phục nhanh chóng trong vòng một năm đầu tiên kể từ khi mắc bệnh. 
  • Thể bán cấp: người mắc bệnh ở thể này được xếp vào mức độ trung bình với nhiều đợt bệnh khác nhau, xen kẽ bởi những giai đoạn ổn định trong vài tháng hoặc vài năm. Người bệnh có thể có triệu chứng tại khớp hoặc không. 
  • Thể viêm khớp mạn tính: đây là trường hợp bệnh nặng với tổn thương khớp nặng nề, là hậu quả của quá trình viêm khớp mạn tính. Đến giai đoạn này, người bệnh cần phải thay khớp giả do các khớp tổn thương thường ở gốc chi cùng với biểu hiện nổi ban đỏ trên da. Sức khỏe lúc này của người bệnh cũng giảm sút nghiêm trọng, có thể nguy hiểm đến tính mạng. 

Nguyên nhân gây bệnh

Các chuyên gia y tế cho biết hiện bệnh Still ở người lớn chưa tìm ra được nguyên nhân gây bệnh, tuy nhiên, một số ý kiến đồng ý với luận điểm bệnh Still có liên quan đến hệ thống HLA-B17, các gen DR2, B18, B35 và các cytokine IFN gamma, Interleukin 6, TNF alpha. Chính vì vậy, bệnh được xếp vào nhóm bệnh hệ thống với các triệu chứng đa dạng khắp các cơ quan trong cơ thể.

Triệu chứng, dấu hiệu nhận biết

bệnh still ở người lớn còn khiến người bệnh bị đau khớp và viêm khớp

Bệnh still ở người lớn còn khiến người bệnh bị đau khớp và viêm khớp

Bệnh Still ở người lớn có triệu chứng lâm sàng đa dạng, tuy nhiên thường gặp các biểu hiện sau:

  • Sốt: người bệnh thường sốt cao, trên 39 độ C và kéo dài nhiều giờ, hay gặp nhất vào sáng sớm hoặc chiều tối. Triệu chứng này xuất hiện hàng ngày hoặc cách ngày nhưng kéo dài trong nhiều tuần khiến người bệnh bị suy nhược cơ thể, gầy mòn nên dễ bị chẩn đoán nhầm lẫn sang các bệnh toàn thân khác như bệnh nhiễm khuẩn, bệnh về máu hoặc các bệnh hệ thống khác. Người bệnh sẽ bị sốt trước khi có các biểu hiện đau khớp. 
  • Nổi ban đỏ trên da: các nốt ban đỏ thường xuất hiện ở lưng, tay và chân, hiếm thấy ở mặt. Khi bệnh nhân sốt cao, trên da sẽ nổi các nốt ban đỏ và chúng sẽ lặn mất khi hết sốt. Người bệnh có thể thấy ngứa nhẹ nên dễ nhầm với các triệu chứng khi bị nổi mẩn dị ứng. 
  • Đau khớp và viêm khớp: các khớp bị tổn thương thường gặp là khớp vai, khuỷu tay, khớp gối, khớp cổ tay và cổ chân. Theo từng đợt bệnh phát triển mà các khớp cũng sẽ viêm nặng dần hơn đồng thời kèm tràn dịch khớp nhưng không gây ra các biến chứng như dính khớp, biến dạng khớp.
  • Các triệu chứng khác: nếu mắc bệnh Still ở người lớn người bệnh cũng có thể gặp một số triệu chứng khác như: đau họng, đau cơ, viêm thanh mạc, gan, lách, hạch to với tỷ lệ thay đổi theo từng thể trạng của người bệnh.

Theo các chuyên gia y tế, các triệu chứng lâm sàng của bệnh là đa dạng nhưng không đặc hiệu. Do đó, khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, người bệnh không được chủ quan và tự ý uống thuốc hay điều trị tại nhà, cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, tư vấn và điều trị đúng cách, kịp thời. 

Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh

Các nghiên cứu chỉ ra rằng chưa có yếu tố nào được xác định rõ làm tăng nguy cơ mắc bệnh Still ở người lớn. Tuy nhiên, trong gia đình có người thân mắc bệnh Still ở người lớn hoặc các bệnh hệ thống khác thì bạn có khả năng mắc bệnh cao hơn so với người bình thường. 

Đường lây nhiễm (nếu có)

Bệnh Still ở người lớn là một bệnh hệ thống, có tính chất tự miễn nên không có tính lây truyền từ người bệnh sang người lành. 

Biện pháp chẩn đoán

Nổi ban đỏ trên da là triệu chứng thường gặp ở bệnh Still ở người lớn

Nổi ban đỏ trên da là triệu chứng thường gặp ở bệnh Still ở người lớn

Để chẩn đoán bệnh Still ở người lớn, người bệnh cần phải thực hiện một số xét nghiệm cận lâm sàng để loại trừ các bệnh về máu, bệnh lý tự miễn hay các bệnh hệ thống khác có triệu chứng tương tự như bệnh Still ở người lớn, trong đó bao gồm:

  • Xét nghiệm xác định tình trạng viêm hệ thống
  • Xét nghiệm công thức máu
  • Thực hiện tủy đồ, sinh thiết tủy xương bình thường
  • Thực hiện định lượng Ferritin huyết thanh
  • Chụp X-quang xương khớp
  • Thực hiện nhóm xét nghiệm miễn dịch
  • Cấy máu âm tính, không phát hiện được vi khuẩn

Ngoài thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng để chẩn đoán bệnh Still ở người lớn, các chuyên gia y tế còn đưa ra tiêu chuẩn để xác định bệnh bao gồm 4 tiêu chuẩn chính và 5 tiêu chuẩn phụ:

  • Tình trạng đau khớp kéo dài ít nhất 2 tuần
  • Sốt cao, kéo dài trên 39 độ C
  • Nổi ban đỏ trên da
  • Số lượng bạch cầu tăng trên 10G/l, trong đó bạch cầu trung tính chiếm trên 80%
  • Ngoài ra còn có những tiêu chuẩn phụ như: đau họng, hạch lớn, lách lớn, tăng men gan, rối loạn chức năng gan, xét nghiệm kháng thể kháng nhân và yếu tố dạng thấp đều âm tính. 

Người bệnh được xác định mắc bệnh Still ở người lớn khi đáp ứng 2/4 tiêu chuẩn chính và 3/5 tiêu chuẩn phụ. 

Tóm lại, để chẩn đoán bệnh Still ở người lớn, bác sĩ sẽ cần người bệnh thực hiện các xét nghiệm kèm theo các triệu chứng lâm sàng nghi ngờ để loại trừ các bệnh lý cần phân biệt khác. 

Phương pháp điều trị

Để điều trị bệnh Still ở người lớn, bác sĩ sẽ tập trung điều trị làm chậm diễn tiến của bệnh và giảm nhẹ triệu chứng, trong đó bao gồm kiểm soát được tình trạng sốt và viêm khớp, ức chế miễn dịch cơ thể, đồng thời hạn chế được các biến chứng nguy hiểm mà bệnh gây ra. 

Bên cạnh đó, người bệnh cần tuân thủ uống thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, người bệnh cần được theo dõi các triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm cận lâm sàng như ferritin huyết thanh, công thức máu, xét nghiệm nước tiểu, chức năng gan thận, bilan xét nghiệm tình trạng viêm ít nhất 3 tháng/lần. 

Biện pháp phòng ngừa bệnh

Do bệnh Still ở người lớn là căn bệnh hệ thống, chưa xác định rõ nguyên nhân nên chưa có biện pháp nào có khả năng phòng ngừa được bệnh. 

934

Bài viết hữu ích?

Đăng ký nhận tư vấn

Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn

19001806 Đặt lịch khám