Suy thận: Nguyên nhân, triệu chứng, mức độ và các giai đoạn bệnh lý

Bệnh suy thận là gì? 

Suy thận là hiện tượng thận bị mất chức năng và không thể lọc các chất thải từ máu để bài tiết. Đây chính là giai đoạn cuối của bệnh thận mạn tính. Bệnh nhân bị bệnh này, phải được được chạy thận hoặc ghép thận, nếu không thì sẽ khó sống được lâu.

Suy thận là hiện tượng thận bị mất chức năng

Khi thận yếu sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khoẻ con người bởi nó là cơ quan có vai trò ổn định thể dịch, bài tiết các chất thải từ sự chuyển hóa của cơ thể và đảm nhiệm một số chức năng khác như lưu giữ hoặc loại bỏ các chất khác ra khỏi cơ thể thông qua bài tiết đường tiểu.

Thận khi suy giảm chức năng thường không có triệu chức đặc hiệu khi mới hình thành và phát triển theo thời gian. Bởi thận có hai quả nên có thể hỗ trợ nhau rất hiệu quả. Vì thế, rất nhiều người mắc bệnh suy thận không phát hiện sớm và khi phát hiện được thì đã ở các giai đoạn cuối, khó chữa trị, xuất hiện nhiều biến chứng, thậm chí dẫn đến tử vong nếu không được ghép thận kịp thời. 

Bệnh suy thận có nguy hiểm không?

Bệnh suy thận có tính chất gây nguy hiểm tới tính mạng, kể cả là suy thận cấp hay suy thận mạn tính. Khi bệnh nhân mắc bệnh suy thận, nếu không được cứu chữa kịp thời thì có thể sẽ đe dọa đến mạng sống hoặc gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm khác do chất độc tích tụ quá nhiều ở thận mà không được đào thải.

Phân loại bệnh suy thận

Suy thận được chia thành 2 loại tuỳ theo thời gian mắc bệnh gồm: suy thận cấp và suy thận mạn. 

• Suy thận cấp diễn ra trong thời gian ngắn, sau khi được điều trị thích hợp thì có thể phục hồi một phần hoặc toàn bộ chức năng thận trong một vài tuần.
• Suy thận mạn: suy giảm chức năng thận diễn ra trong thời gian dài và khó điều trị dứt điểm.

Suy giảm chức năng ở thận

Nguyên nhân gây suy thận

Bệnh suy thận có thể đến từ một vài nguyên nhân có thể kể đến như:

Lưu lượng máu đến thận bị giảm

Lượng máu đến thận bị giảm hoặc mất đột ngột là một trong những nguyên nhân dẫn đến suy thận. Đây là tình trạng do bệnh về: tim mạch, gan …hoặc bị phản úng dị ứng, nhiễm trùng nặng… Việc dùng các loại thuốc như cao huyết átaitaijp và thuốc chống viêm cũng có thể làm giảm lượng máu đến thận, gây suy thận.

Đào thải nước tiểu gặp vấn đề

Khi cơ thể chúng ta không bài tiết qua đường tiểu được thì các chất độc sẽ tích tụ ở thận và gây quá tải. Đây là do người bệnh mắc  một số bệnh ung thư ở tuyến tiền liệt (ở nam giới), cổ tử cung (nữ giới), đại tràng, bàng quang,…

Ngoài ra cũng có một số bệnh như: sỏi thận, cục máu đông trong đường tiết niệu, phì đại tuyến tiền liệt,... gây cản trở tiểu tiện và nếu kéo dài sẽ dẫn đến suy thận.

Một số nguyên nhân khách quan khác có thể khiến suy thận như:

• Nhiễm kim loại có độc nặng
• Dùng thuốc điều trị bệnh ung thư, thuốc kháng sinh dùng trong thời gian dài
• Thuốc nhuộm trong chẩn đoán hình ảnh
• Bệnh tiểu đường không kiểm soát kéo dài
• Lão hoá thận do tuổi tác (nguyên nhân chính dẫn đến bệnh suy thận ở người cao tuổi)

Dấu hiệu suy thận thường gặp

Thận gồm hai quả và luôn hỗ trợ nhau làm việc, nên khi một trong hai bị suy giảm chức năng thì biểu hiệu suy thận cũng sẽ không rõ ràng. Tuy nhiên bệnh nhận sẽ nhận ra vấn đề thông qua một vài dấu hiệu như:

• Nước tiểu giảm bất thường
• Mắt cá chân hoặc bàn chân bị phù
• Ngực đau và cảm thấy nặng nề
• Thường bị khó thở mà không rõ nguyên nhân
• Buồn ngủ, mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn
• Ngứa ngáy, khó chịu
• Co rút, co giật cơ (đặc biệt là ở chân)
• Hôn mê

Dấu hiệu suy thận có thể nhận ra

Các giai đoạn của bệnh suy thận

Bệnh suy thận được chia thành 5 giai đoạn với các biểu hiện suy thận khác nhau. Đầu tiên là mức độ rất nhẹ (giai đoạn 1) đến giai đoạn 5 - chức năng của thận bị suy giảm hoàn toàn. Triệu chứng và biến chứng bệnh tăng qua các giai đoạn suy thuận. 

Ở giai đoạn 1 - mức độ rất nhẹ

Ở giai đoạn suy thận độ 1 này, người bệnh đa số sẽ không có dấu hiệu của bệnh thận rõ ràng. Khi phát hiện bệnh suy thận giai đoạn 1, bệnh nhân có thể kiểm soát và làm chậm tốc độ phát triển bệnh bằng các duy trì lối sống lành mạnh.

Ở giai đoạn 2 - mức độ nhẹ

Suy thận giai đoạn 2 thì vẫn được coi là dạng nhẹ. Giai đoạn 1 và 2 bệnh nhân cần phải trải qua các xét nghiệm mới phát hiện mức lọc cầu thận giảm nhẹ, protein xuất hiện trong nước tiểu hoặc thận bị tổn thương.

Duy trì lối sống tích cực vẫn được sử dụng ở giai đoạn này, nhưng bệnh nhân cần trao đổi với bác sĩ để điều trị và không để bệnh phát triển nặng hơn.

Ở giai đoạn 3 - mức độ trung bình

Suy thận giai đoạn 3 được coi là trung bình, đôi khi sẽ chia thành 3A và 3B. Khi thận của người bệnh không hoạt động như bình thường, đi kèm với các triệu chứng như sưng bàn tay, bàn chân, đi tiểu thường xuyên hơn và đau lưng. 

Ở giai đoạn 4 - mức độ nặng

Suy thận giai đoạn 4 được xem là suy thận mức độ trung bình cho đến nặng. Tuy thận hoạt động không tốt như người khoẻ mạnh, nhưng chức năng thận cũng chưa suy giảm hoàn toàn. Các biểu hiện của suy thận giai đoạn này bao gồm: thiếu máu, huyết áp cao và có các bệnh về xương khớp.

Lối sống lành mạnh, lạc quan vẫn là yếu tố sống còn để kiểm soát bệnh tiến triển. Đồng thời, lúc này bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp phù hợp để điều trị và làm chậm tổn thương thận.

Ở giai đoạn 5 - mức độ rất nặng, thận suy hoàn toàn

Chức năng thận của người bệnh sẽ bị suy giảm hoàn toàn khi bước vào suy thận giai đoạn 5 này. Các dấu hiệu của suy thận trở nên rõ rệt hơn, bao gồm buồn nôn, nôn, khó thở, chán ăn,…

Khi bệnh nhân suy thận ở giai đoạn này, tức là giai đoạn cuối, thì phương pháp được cho là hữu hiệu nhất chính là ghép thận thích hợp. 

Các phương pháp điều trị bệnh suy thận

Bệnh về thận, đặc biệt là suy thận không có cách chữa khỏi hoàn toàn, nhưng điều trị theo phác đồ hiệu quả thì vẫn đảm bảo cho bệnh nhân một cuộc sống thoải mái, năng động. Các phương pháp điều trị như sau:

Chăm sóc và điều trị nội khoa

Nếu tình trạng bệnh chưa chuyển biến nặng thì người mắc bệnh không cần chạy thận nhân tạo hay ghép thận mà có thể điều trị nội khoa để kiểm soát các triệu chứng. Tuy nhiên đây không phải là phương pháp để điều trị suy thận và cũng không đảm bảo kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân. 

Lọc máu, chạy thận nhân tạo

Lọc máu thận hay còn gọi là chạy thận nhân tạo là việc sử dụng máy ở ngoài cơ thể thay cho chức năng của thận để làm sạch các chất dư thừa trong máu. Sau khi thanh lọc hết độc tố trong máu, phần máu đó sẽ được trả về cho cơ thể. Việc lọc máu có thể thực hiện 3 lần/tuần tại các cơ sở y tế.

Biện pháp này có một số hiệu quả nhất định đối với người bị bệnh, nhưng không thể thực hiện trọn vẹn hết chức năng của một quả thận khỏe mạnh. Thế nên người bệnh vẫn có thể gặp một số vấn đề về sức khỏe liên quan đến tình trạng này.

Thẩm phân phúc mạc

Đây là phương pháp làm sạch chất thải trong máu bằng cách dùng chính niêm mạc vùng ổ bụng hay phúc mạc của người bệnh. Phương pháp này thực hiện bởi dung dịch được gọi là dịch lọc và có thể thực hiện ở bệnh viện hoặc tại nhà.

Hiện tại có 3 phương pháp lọc màng bụng:

• Lọc màng bụng cấp
• Lọc màng bụng liên tục ngoại trú
• Lọc màng bụng chu kỳ tự động

Cấy ghép thận

Khi bệnh nhân rơi vào tình trạng suy thận giai đoạn cuối, nếu may mắn, người đó sẽ được ghép vào một quả thận khoẻ mạnh, có thể thay thế quả thận đã mất hoàn toàn chức năng kia. Đây được xem là phương pháp hiệu quả đối với người bị suy thận nghiêm trọng, tuy nhiên để thực hiện được phương pháp này là điều không dễ dàng, và bệnh nhân có thể phải đăng kí và chờ đợi rất lâu mới có thận phù hợp. 

Các giải pháp điều trị bệnh suy thận

Ai có nguy cơ mắc bệnh suy thận?

Những người có nguy cơ mắc bệnh suy thận bao gồm:

• Người có tiền sử gia đình có bệnh suy thận.
• Người có bệnh lý đái tháo đường
• Người bị huyết áp cao
• Người có bệnh tim mạch.
• Người bị béo phì hoặc quá cân.
• Người bị nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc đái tháo đường liên quan đến thận.

Phương pháp chẩn đoán bệnh suy thận

Phương pháp chẩn đoán bệnh suy thận bao gồm:

• Siêu âm thận: đây là phương pháp phổ biến, chi phí thấp, dễ dàng thực eneenj cho người bệnh.
• Chụp cắt lớp vi tính CT
• Chụp cộng hưởng từ MRI
• Xạ hình thận
• Sinh thiết: lấy một mẩu mô thận và tiến hành sinh thiết 

Những biến chứng suy thận là gì?

Nếu không được điều trị, suy thận có thể gây nên những biến chứng nguy hiểm bao gồm:

• Bệnh thận mãn tính: Suy thận giai đoạn cuối có thể dẫn đến bệnh thận mãn tính, khi thận không thể hoạt động đủ để duy trì sự sống.
• Bệnh tim và mạch máu: Suy thận gây tác động xấu đến hệ tim mạch, gây ra bệnh cao huyết áp, suy tim và các vấn đề về mạch máu.
• Rối loạn điện giải: Suy thận có thể gây ra các rối loạn về điện giải trong cơ thể, như mất cân bằng natri, kali, canxi và acid.
• Bệnh Anemia: Suy thận gây suy giảm sản xuất tế bào máu đỏ, dẫn đến tình trạng thiếu máu (anemia).
• Nội tiết học: Thận không hoạt động tốt có thể ảnh hưởng đến cân bằng hormone trong cơ thể.

Làm sao để phòng ngừa suy thận?

Phòng ngừa suy thận là một phần quan trọng để duy trì sức khỏe thận và tránh các vấn đề liên quan đến suy thận. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa suy thận:

• Duy trì lối sống lành mạnh bằng chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện thường xuyên
• Kiểm soát huyết áp và đường huyết
• Uống đủ nước hàng ngày
• Hạn chế sử dụng thuốc gây hại cho thận
• Kiểm tra sức khỏe thường xuyên
• Tránh sử dụng chất độc hại

Nếu bạn có bất kỳ biểu hiện triệu chứng nào liên quan đến suy thận, hãy đến gặp bác sĩ để nhận được lời khuyên và hướng dẫn cụ thể.

Gói xét nghiệm tổng quát nâng cao

Gói xét nghiệm tổng quát nâng cao được đội ngũ chuyên gia xây dựng với 22 xét nghiệm khác nhau, cung cấp các chỉ số...

Gói xét nghiệm tổng quát tiêu chuẩn

Gói xét nghiệm tổng quát tiêu chuẩn được xây dựng và đầy đủ danh mục cần thiết giúp khách hàng nắm rõ tình trạng sức...

Gói xét nghiệm tổng quát đặc biệt

Gói xét nghiệm tổng quát đặc biệt được bổ sung thêm các danh mục chuyên sâu so với gói tiêu chuẩn, giúp bạn có cái...

Một số thắc mắc thường gặp liên quan đến bệnh suy thận

Bệnh suy thận giai đoạn cuối có chết không?

Có, bệnh suy thận giai đoạn cuối là tình trạng suy thận nghiêm trọng nhất và có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời và hiệu quả.

Siêu âm có biết suy thận không?

Siêu âm có thể cho một số chỉ dẫn chẩn đoán cho bệnh suy thận. 

Suy thận độ 2 có nguy hiểm không?

Suy thận độ 2 là giai đoạn đầu tiên của suy thận và thường không gây ra các triệu chứng rõ ràng. Tại giai đoạn này, thận chỉ bị tổn thương nhẹ và vẫn còn khá khỏe mạnh để hoạt động và loại bỏ chất độc hại khỏi cơ thể.

Tuy nhiên, việc phát hiện sớm và điều trị tốt rất quan trọng để ngăn chặn sự tiến triển của bệnh. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, suy thận độ 2 có thể tiến triển sang các giai đoạn tiếp theo (giai đoạn 3 và giai đoạn 4) khi thận bị tổn thương nghiêm trọng hơn, và khả năng chữa trị sẽ giảm đi đáng kể.

Kết luận

Nhiều bệnh nhân thắc mắc: “suy thận giai đoạn cuối có chết không?”. Câu trả lời: Suy thận là một bệnh nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong, tuy nhiên nếu phát hiện sớm và điều trị đúng thì bệnh nhân vẫn có thể sinh hoạt được bình thường. Hi vọng với những thông tin mà Bệnh viện Đa khoa Phương Đông cung cấp, quý bạn đọc sẽ có cái nhìn tổng quan về căn bệnh này. 

Nếucó các thắc mắc nào khác thì đừng ngần ngại để lại thông tin tại phần Đặt lịch khám hoặc bấm máy gọi tới Hotline 1900 1806 của Phương Đông.