Mùa hè là thời điểm thuận lợi cho vi sinh vật gây bệnh đường tiêu hóa phát triển mạnh do nhiệt độ cao, thực phẩm dễ bị ôi thiu và thói quen ăn uống thay đổi. Tiêu chảy cấp do nhiễm khuẩn là bệnh phổ biến, có thể gây mất nước nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người lớn nếu không được điều trị đúng cách. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận diện dấu hiệu, nguyên nhân, cách chẩn đoán – điều trị và phòng ngừa hiệu quả bệnh tiêu chảy cấp trong mùa hè.
- Đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày (≥ 3 lần/ngày).
- Phân có thể lẫn nhầy, máu hoặc mùi hôi tanh.
- Đau quặn bụng, mót rặn.
- Buồn nôn, nôn mửa.
- Sốt nhẹ hoặc sốt cao tùy nguyên nhân.
- Dấu hiệu mất nước: khát nước, môi khô, da nhăn, tiểu ít, chóng mặt.
Tiêu chảy cấp và một số dấu hiệu nhận biết điển hình.
Chẩn đoán chủ yếu dựa vào khai thác bệnh sử và thăm khám:
- Tiền sử ăn uống thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, thức ăn đường phố, nước đá không rõ nguồn gốc.
- Triệu chứng lâm sàng điển hình như đi ngoài phân lỏng, đau bụng, sốt.
Xét nghiệm hỗ trợ:
- Cấy phân: xác định vi khuẩn gây bệnh (E.coli, Salmonella, Shigella, Campylobacter...).
- Tổng phân tích tế bào máu: bạch cầu tăng.
- Điện giải đồ, ure/creatinine: đánh giá mức độ mất nước.
- CRP, procalcitonin: gợi ý nhiễm khuẩn nặng.
Tiêu chảy cấp có thể gây mất nước, dẫn đến mệt mỏi và chóng mặt.
*Nguyên tắc điều trị:*
- Bù nước và điện giải là quan trọng nhất.
- Điều trị triệu chứng (giảm đau, chống nôn).
- Kháng sinh nếu có dấu hiệu nhiễm khuẩn nặng hoặc cấy phân dương tính.
*Chi tiết điều trị:
- Bù nước bằng đường uống**: oresol (ORS) pha đúng cách, uống từng ngụm nhỏ liên tục.
- Truyền dịch: Ringer Lactate hoặc NaCl 0.9% nếu mất nước độ II–III.
- Thuốc giảm co thắt: Spasmaverine, Phloroglucinol.
- Chống nôn: Domperidone, Metoclopramide.
- Kháng sinh(nếu cần): Ciprofloxacin, Azithromycin, hoặc theo kết quả kháng sinh đồ.
- Probiotic: hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh ruột.
- Ăn chín, uống sôi, bảo quản thực phẩm đúng cách.
- Không ăn thức ăn để quá lâu ngoài môi trường.
- Hạn chế ăn thực phẩm sống, tái (gỏi, nem chua...).
- Rửa tay sạch trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Dùng nước sạch (đun sôi hoặc đóng chai đảm bảo).
- Vệ sinh dụng cụ chế biến thức ăn.
- Theo dõi và xử lý rác thải, phân, nước thải đúng quy định.
Ăn chín, uống sôi và bảo quản thực phẩm đúng cách giúp phòng ngừa tiêu chảy cấp hiệu quả.
- Tự ý dùng thuốc cầm tiêu chảy (Loperamide) khi chưa rõ nguyên nhân, có thể làm nặng thêm nhiễm trùng.
- Không bù nước đầy đủ khiến bệnh nhân nhanh chóng suy kiệt.
- Không đi khám khi có sốt cao, tiêu phân máu.
- Ngưng kháng sinh quá sớm hoặc dùng sai loại.
- Tin vào mẹo dân gian thiếu cơ sở khoa học như uống nước lá bừa bãi.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Nguồn tham khảo
Tiêu chảy cấp do nhiễm khuẩn là bệnh phổ biến, có thể gây mất nước nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người lớn nếu không được điều trị...
