Nhiễm trùng đường ruột là tình trạng khá phổ biến ở trẻ, thường gây ra các triệu chứng khó chịu như tiêu chảy, nôn ói, đau bụng, khiến trẻ mệt mỏi, chán ăn và dễ mất nước. Trong giai đoạn này, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng không chỉ giúp bổ sung năng lượng, mà còn hỗ trợ phục hồi hệ tiêu hóa, rút ngắn thời gian bệnh và hạn chế biến chứng. Dưới đây là những khuyến cáo từ bác sĩ nhi khoa mà cha mẹ cần nắm rõ để chăm sóc trẻ đúng cách.
Lưu ý quan trọng trong chế độ ăn của trẻ bị nhiễm trùng đường ruột
Trẻ nhỏ khi mắc nhiễm trùng đường ruột thường đối mặt với nhiều triệu chứng khó chịu như tiêu chảy, chướng bụng, buồn nôn, đầy hơi,… Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc ăn uống, sinh hoạt không đảm bảo vệ sinh, tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng xâm nhập và gây bệnh.
Trẻ cần được bổ sung đầy đủ dưỡng chất cần thiết để đẩy nhanh quá trình hồi phục
Một chế độ dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ cải thiện triệu chứng, tăng cường sức đề kháng và hạn chế sự phát triển của tác nhân gây bệnh. Tuy nhiên, khi xây dựng thực đơn cho trẻ, cha mẹ cần lưu ý một số nguyên tắc sau:
- Không quá khắt khe trong chế độ ăn: Tránh cắt giảm dinh dưỡng quá mức, vì điều này có thể khiến trẻ dễ bị suy dinh dưỡng hoặc chậm hồi phục.
- Loại bỏ thực phẩm gây khó tiêu: Hạn chế các món ăn dễ gây đầy bụng, khó tiêu, làm tình trạng tiêu chảy trở nên nặng hơn.
- Đa dạng thực đơn hằng ngày: Giúp trẻ cảm thấy ngon miệng hơn và đảm bảo cân bằng dưỡng chất.
- Tránh thực phẩm chế biến sẵn: Những sản phẩm này thường chứa chất bảo quản, phụ gia hoặc dầu mỡ khó hấp thu, không tốt cho hệ tiêu hóa non nớt của trẻ.
Về nguyên tắc, chế độ ăn của trẻ bị nhiễm trùng đường ruột cần hướng đến “ít chất tồn dư”, tức là giảm các thành phần khó tiêu hóa và hạn chế lượng phân thải ra trong mỗi lần đi ngoài. Khi thực hiện tốt, các triệu chứng như tiêu chảy, đầy hơi, chướng bụng sẽ thuyên giảm rõ rệt, giúp trẻ dễ chịu và phục hồi nhanh hơn.
Trẻ bị nhiễm trùng đường ruột nên ăn gì?
Khi trẻ trên 6 tháng tuổi bị nhiễm trùng đường ruột, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ phục hồi sức khỏe. Ở giai đoạn này, trẻ đã có thể làm quen với nhiều loại thực phẩm khác nhau. Vì vậy, cha mẹ cần xây dựng thực đơn đa dạng, dễ tiêu hóa và giàu dinh dưỡng, tập trung vào nhóm thực phẩm hỗ trợ đường ruột và tăng cường miễn dịch.
Rau, củ, quả tươi
Rau củ quả sạch và tươi chứa nhiều vitamin tốt cho hệ tiêu hoá của trẻ
Các loại rau củ nhiều màu sắc như cà rốt, củ dền, ớt chuông, cam quýt, chuối… chứa hàm lượng cao vitamin A, C, cùng các chất chống oxy hóa, giúp tăng cường đề kháng và bảo vệ tế bào. Rau xanh như rau mồng tơi, cải bẹ, rau chân vịt còn chứa nhiều khoáng chất có tính kiềm, giúp cân bằng axit trong dạ dày, từ đó hạn chế môi trường phát triển của vi khuẩn có hại.
Ngoài ra, khoai lang và khoai tây cũng là nguồn bổ sung tốt, cung cấp vitamin, protein thực vật, axit amin và tinh bột dễ tiêu, giúp hệ tiêu hóa hoạt động ổn định hơn.
Nhóm tinh bột dễ tiêu
Tinh bột là nguồn năng lượng thiết yếu, đặc biệt quan trọng khi cơ thể trẻ đang suy yếu vì nhiễm trùng. Tuy nhiên, cha mẹ nên ưu tiên các loại tinh bột dễ hấp thu và ít gây gánh nặng cho ruột, chẳng hạn như:
- Bánh mì trắng mềm.
- Bánh quy không nhân, dễ tiêu.
- Bột yến mạch, ngũ cốc nguyên chất giàu axit amin và chất xơ tự nhiên.
- Bún, mì gạo (tránh mì ăn liền vì nhiều chất béo và phụ gia khó tiêu).
Sữa chua và sữa ít béo
Cung cấp probiotic rất hữu ích trong việc phục hồi hệ vi sinh đường ruột
Sữa là nguồn cung cấp protein, canxi và vitamin D giúp trẻ phát triển chiều cao, xương chắc khỏe. Tuy nhiên, khi trẻ bị nhiễm trùng đường ruột, nên chọn sữa ít béo hoặc không béo để tránh gây đầy bụng.
Sữa chua và các chế phẩm lên men chứa lợi khuẩn probiotic, giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, ngăn ngừa vi khuẩn có hại, đồng thời hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng tốt hơn. Cha mẹ có thể cho trẻ ăn sữa chua đặc hoặc uống sữa chua men sống, nhưng cần thận trọng khi trẻ bị tiêu chảy nặng.
Thực phẩm giàu protein dễ tiêu
Protein có vai trò quan trọng trong tái tạo tế bào, phục hồi sức khỏe và nâng cao thể trạng. Nguồn protein phù hợp cho trẻ gồm thịt gà, thịt lợn nạc, thịt bò mềm, trứng và đậu phụ. Nên chế biến dưới dạng cháo, súp hoặc xay nhuyễn để giúp trẻ dễ ăn và hạn chế gánh nặng cho hệ tiêu hóa.
Trẻ bị nhiễm trùng đường ruột nên kiêng gì?
Khi trẻ bị nhiễm trùng đường ruột, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ phục hồi và hạn chế các triệu chứng khó chịu. Bên cạnh việc bổ sung thực phẩm dễ tiêu hóa, cha mẹ cần lưu ý loại bỏ một số nhóm thực phẩm gây hại dưới đây:
- Đồ ngọt và thực phẩm nhiều đường: Các loại kẹo, socola, nước ngọt, nước trái cây đóng hộp có thể làm tăng áp lực thẩm thấu trong ruột, khiến tình trạng tiêu chảy trở nên nghiêm trọng hơn.
- Thực phẩm chế biến sẵn, đóng gói: Ngũ cốc ăn liền, cháo gói, trái cây sấy khô thường chứa chất bảo quản và phụ gia, không chỉ khó tiêu mà còn dễ gây kích ứng hệ tiêu hóa non nớt của trẻ.
- Đồ chiên rán nhiều dầu mỡ: Khoai tây chiên, gà rán hay các món chiên giòn có hàm lượng chất béo cao, làm chậm quá trình tiêu hóa và có thể khiến tình trạng đau bụng, tiêu chảy ở trẻ nặng hơn.
- Thức uống có gas hoặc chứa caffeine: Nước ngọt có ga, trà, cà phê có thể gây kích thích niêm mạc ruột, làm mất cân bằng điện giải và khiến bệnh khó hồi phục.
Vì vậy, khi trẻ bị nhiễm trùng đường ruột, cha mẹ nên ưu tiên chế độ ăn uống lành mạnh, tránh những thực phẩm gây hại để giúp trẻ nhanh chóng hồi phục, đồng thời tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ.
Xem thêm:
Cách phòng ngừa bệnh nhiễm trùng đường ruột ở trẻ
Nhiễm trùng đường ruột là bệnh lý có thể gặp ở mọi lứa tuổi, trong đó trẻ em là nhóm dễ bị ảnh hưởng nhất do hệ miễn dịch còn non nớt. Việc chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa không chỉ giúp hạn chế nguy cơ mắc bệnh mà còn bảo vệ sức khỏe đường tiêu hóa lâu dài cho trẻ.
Tiêm vaccine phòng bệnh là giải pháp tối ưu nhất cho trẻ bị nhiễm khuẩn đường ruột
Một số cách phòng ngừa được các chuyên gia khuyến cáo gồm:
- Tiêm vaccine Rotavirus đầy đủ và đúng lịch: Đây là biện pháp quan trọng hàng đầu để phòng ngừa tiêu chảy cấp do virus Rota – nguyên nhân phổ biến gây nhiễm trùng đường ruột ở trẻ nhỏ. Các loại vaccine như Rotarix và Rotateq đã được chứng minh có hiệu quả cao trong giảm tỷ lệ mắc bệnh nặng. Cha mẹ nên cho trẻ bắt đầu tiêm từ 6 tuần tuổi, đảm bảo đúng lịch trình để đạt hiệu quả bảo vệ tối ưu.
- Thực hiện nguyên tắc “ăn chín – uống sôi”: Tất cả thực phẩm, đặc biệt là thịt, trứng, sữa và hải sản cần được nấu chín kỹ. Nguồn nước uống và nước dùng để chế biến thức ăn phải là nước sạch, đun sôi trước khi sử dụng.
- Bảo quản thực phẩm an toàn: Thức ăn nên được lưu trữ trong tủ lạnh ở nhiệt độ phù hợp, tránh để quá lâu gây hư hỏng hoặc nấm mốc.
- Hạn chế ăn ngoài: Thức ăn đường phố hoặc tại các quán ăn không đảm bảo vệ sinh dễ bị nhiễm khuẩn, làm tăng nguy cơ rối loạn tiêu hóa và nhiễm trùng đường ruột ở trẻ.
- Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống: Trẻ cần được rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn và sau khi tiếp xúc với vật nuôi. Cha mẹ cũng cần xử lý chất thải của thú cưng an toàn để giảm nguy cơ lây nhiễm.
Việc kết hợp tiêm vaccine sớm – ăn uống an toàn – giữ gìn vệ sinh hàng ngày chính là chìa khóa trong phòng ngừa nhiễm trùng đường ruột ở trẻ. Cha mẹ nên chủ động xây dựng thói quen sống khoa học cho trẻ ngay từ nhỏ để tăng cường sức đề kháng và bảo vệ hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
Kết luận
Chế độ ăn uống hợp lý sẽ giúp trẻ nhanh chóng lấy lại sức khỏe sau nhiễm trùng đường ruột, đồng thời hỗ trợ hệ tiêu hóa hồi phục tốt hơn. Cha mẹ nên ưu tiên những thực phẩm mềm, dễ tiêu, giàu nước và dưỡng chất, đồng thời hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, đường hoặc gia vị cay. Bên cạnh việc tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ về dinh dưỡng, cần theo dõi sát tình trạng của trẻ và đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay nếu có dấu hiệu mất nước nặng hoặc bệnh diễn tiến xấu.