Trĩ nội độ 1 là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Trĩ nội độ 1 là tình trạng thế nào?

Phân biệt tình trạng trĩ độ I so với độ II, III, IV

Trĩ nội độ 1 là bệnh trĩ ở giai đoạn đầu của bệnh trĩ nội, khi các mạch máu tại hậu môn và trực tràng dưới mới bị sưng giãn, bắt đầu hình thành búi trĩ. Kích thước búi trĩ lúc này vẫn còn nhỏ, ở bên trong trực tràng và chưa bị sa ra ngoài. 

Ở giai đoạn này, người bệnh thường ít cảm nhận triệu chứng rõ ràng, chỉ thỉnh thoảng thấy chảy máu đỏ tươi sau khi đi đại tiện, máu thường dính trên giấy vệ sinh hoặc nhỏ giọt. Búi trĩ nội độ 1 không gây đau và thường chỉ được phát hiện qua thăm khám trực tràng bằng ngón tay hoặc nội soi hậu môn – trực tràng. 

Biểu hiện của bệnh trĩ nội độ 1 là gì?

Biểu hiện của bệnh trĩ nội độ 1 thường khá mơ hồ và khó nhận biết. Tuy nhiên, nếu chú ý, người bệnh có thể phát hiện một số dấu hiệu nhận biết như sau: 

• Hầu hết người bệnh không cảm thấy đau, chỉ ngứa ngáy một chút quanh hậu môn, tương tự như cảm giác khi bị nhiễm giun kim. 
• Khi đi vệ sinh, đặc biệt là khi phân cứng, có thể xuất hiện máu lẫn trong phân hoặc dính trên giấy vệ sinh. Lượng máu thường không nhiều và có màu đỏ tươi, chủ yếu do phân rắn cọ xát vào búi trĩ, gây trầy xước và chảy máu. Dù có máu, người bệnh thường không cảm thấy đau đớn. 

Nguyên nhân nào dẫn đến bệnh trĩ nội độ 1 

Trĩ nội độ 1 thường hình thành do sự tác động lâu dài của nhiều yếu tố liên quan đến thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống cũng như áp lực lên hệ tĩnh mạch vùng hậu môn – trực tràng. Việc nắm rõ nguyên nhân sẽ giúp người bệnh chủ động phòng ngừa và có hướng xử trí sớm, tránh để bệnh tiến triển nặng hơn.

Một số nguyên nhân điển hình có thể kể đến:

Thói quen đi vệ sinh cũng là một trong những nguyên nhân gây bệnh điển hình

• Táo bón mạn tính và thói quen rặn mạnh khi đi vệ sinh: Khi phân cứng, người bệnh buộc phải rặn nhiều, làm tăng áp lực trực tiếp lên thành tĩnh mạch hậu môn. Tình trạng này kéo dài khiến các tĩnh mạch bị giãn nở quá mức và dần hình thành búi trĩ nội độ 1.
• Chế độ dinh dưỡng thiếu cân đối: Ăn ít rau xanh, thiếu chất xơ, không uống đủ nước hoặc thường xuyên sử dụng đồ cay nóng, rượu bia và chất kích thích có thể gây rối loạn tiêu hoá, dễ dẫn đến táo bón – yếu tố nguy cơ hàng đầu gây bệnh trĩ.
• Ít vận động, ngồi hoặc đứng lâu một chỗ: Người làm văn phòng, lái xe đường dài, nhân viên bán hàng… thường phải ngồi hoặc đứng liên tục nhiều giờ. Điều này khiến tuần hoàn máu ở vùng chậu và hậu môn bị cản trở, tạo điều kiện hình thành búi trĩ.
• Ảnh hưởng trong thai kỳ và sau sinh: Khi mang thai, tử cung to dần gây chèn ép lên trực tràng, cùng với thay đổi nội tiết tố làm gia tăng nguy cơ mắc trĩ. Sau sinh, quá trình rặn khi chuyển dạ cũng có thể khiến tĩnh mạch hậu môn bị tổn thương, khởi phát bệnh từ giai đoạn sớm.

Như vậy, bệnh trĩ nội độ 1 không xuất hiện đột ngột mà chủ yếu do thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống và các yếu tố cơ học tác động lâu dài.

Xem thêm:

• Bệnh trĩ hỗn hợp có chữa khỏi được không? Bằng cách nào?
  
• Quy trình khám trĩ chi tiết – Bệnh viện Đa khoa Phương Đông
  

Bị trĩ nội độ 1 có cần phải phẫu thuật không?

Bị trĩ nội độ 1 thường KHÔNG CẦN phải phẫu thuật. Ở giai đoạn này, triệu chứng thường nhẹ và có thể được kiểm soát hiệu quả bằng các biện pháp điều trị bảo tồn như thay đổi chế độ ăn uống, tăng cường hoạt động thể chất, và sử dụng thuốc giảm đau hoặc thuốc chống viêm. Người bệnh nên chú ý đến việc duy trì thói quen đi tiêu đều đặn và tránh táo bón để giảm áp lực lên tĩnh mạch vùng hậu môn. 

Tuy nhiên, nếu triệu chứng không cải thiện hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng hơn, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn điều trị phù hợp. 

Cách chữa trĩ nội độ 1 tại nhà thế nào cho an toàn?

Trĩ nội độ 1 là giai đoạn sớm của bệnh trĩ, khi búi trĩ mới hình thành và chưa sa ra ngoài. Ở giai đoạn này, phương pháp điều trị chủ yếu là nội khoa kết hợp với việc thay đổi lối sống lành mạnh để ngăn bệnh tiến triển nặng hơn.

Điều trị bằng thuốc theo chỉ định bác sĩ

Đối với trĩ nội độ 1, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng một số loại thuốc nhằm kiểm soát triệu chứng và hỗ trợ phục hồi:

• Thuốc bôi tại chỗ: giúp làm dịu cảm giác ngứa, giảm viêm, hỗ trợ phục hồi niêm mạc vùng hậu môn.
• Thuốc uống: có tác dụng kháng viêm, tăng độ bền của thành mạch, làm co búi trĩ và hạn chế tình trạng chảy máu khi đi vệ sinh.
• Thực phẩm chức năng hỗ trợ: thường chứa chất xơ hoặc hoạt chất nhuận tràng giúp giảm táo bón – yếu tố nguy cơ hàng đầu gây trĩ.

Lưu ý: Việc dùng thuốc cần tuân thủ đúng chỉ định và liều lượng từ bác sĩ. Nhiều bệnh nhân có thói quen ngừng thuốc khi thấy triệu chứng thuyên giảm, điều này dễ khiến bệnh tái phát hoặc tiến triển nặng hơn.

Mẹo dân gian hỗ trợ điều trị trĩ nội độ 1

Song song với thuốc Tây, người bệnh có thể áp dụng thêm một số bài thuốc dân gian để giảm khó chịu và cải thiện tình trạng táo bón:

Rau diếp cá hỗ trợ tốt trong quá trình điều trị bệnh trĩ

• Dùng rau diếp cá: có thể ăn sống, xay lấy nước uống hoặc nấu nước xông rửa hậu môn mỗi ngày. Loại rau này có tính mát, giúp thanh nhiệt, giải độc và hỗ trợ nhuận tràng.
• Hạt gấc ngâm giấm: hạt gấc giã nát trộn cùng giấm gạo, sau đó đắp hỗn hợp lên vùng hậu môn qua đêm. Cách này dân gian cho rằng có thể giảm sưng viêm, hỗ trợ làm co búi trĩ.

Xây dựng lối sống khoa học

Ngoài điều trị bằng thuốc và mẹo dân gian, người bệnh cần duy trì chế độ ăn giàu chất xơ, uống đủ nước, tập thể dục thường xuyên và hạn chế ngồi lâu. Những thói quen này giúp cải thiện nhu động ruột, ngăn ngừa táo bón và giảm áp lực lên búi trĩ.

Làm thế nào để ngăn ngừa bệnh trĩ nội độ 1 không tiến triển nặng hơn?

Để ngăn ngừa bệnh trĩ nội độ 1 tiến triển nặng hơn, người bệnh cần:

Chế độ dinh dưỡng quyết định rất lớn tới việc ngăn ngừa và kiểm soát bệnh tiến triển

• Duy trì chế độ ăn uống giàu chất xơ (rau xanh, hoa quả tươi, ngũ cốc nguyên hạt) kết hợp uống đủ 1,5–2 lít nước mỗi ngày nhằm làm mềm phân, hạn chế táo bón – yếu tố nguy cơ chính khiến búi trĩ phình to.
• Tập thói quen đi đại tiện đúng giờ, không rặn mạnh, không ngồi quá lâu trên bồn cầu, bởi đây là những thói quen làm tăng áp lực lên tĩnh mạch hậu môn – trực tràng, khiến trĩ dễ tiến triển
• Vận động thể lực đều đặn (đi bộ, bơi lội, yoga) cũng giúp tăng nhu động ruột và lưu thông máu vùng chậu.
• Hạn chế ngồi lâu hoặc đứng lâu làm giảm tình trạng ứ trệ tĩnh mạch.
• Cần tránh rượu bia, thức ăn cay nóng, đồ nhiều dầu mỡ vì có thể gây kích ứng niêm mạc hậu môn và tăng nguy cơ táo bón.
• Với người có bệnh lý nền như hội chứng ruột kích thích hoặc viêm đại tràng mạn, việc điều trị ổn định bệnh kèm theo kiểm soát cân nặng cũng góp phần hạn chế trĩ tái phát và nặng lên.

Như vậy, việc kết hợp chế độ ăn khoa học, thay đổi lối sống và điều chỉnh thói quen đại tiện là chìa khóa quan trọng để bệnh trĩ nội độ 1 được kiểm soát hiệu quả, giảm thiểu nguy cơ phải can thiệp y khoa về sau.

Kết luận

Trĩ nội độ 1 tuy là giai đoạn nhẹ nhưng không thể xem thường. Việc nhận biết sớm những dấu hiệu đặc trưng như chảy máu khi đi vệ sinh, cảm giác khó chịu ở hậu môn hay thói quen ăn uống, sinh hoạt chưa khoa học chính là chìa khóa để phòng ngừa bệnh tiến triển. Điều trị trĩ nội độ 1 thường đơn giản và mang lại hiệu quả cao nếu người bệnh chủ động thăm khám từ sớm, kết hợp điều chỉnh chế độ ăn uống, luyện tập và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ.