Thể chất và nhận thức của trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi
Để có thể chăm sóc trẻ 1 tháng tuổi được tốt nhất thì trước tiên bố mẹ phải biết ở giai đoạn này thể chất và nhận thức của con phát triển như thế nào, điều này sẽ giúp ích cho mẹ trong quá trình chăm sóc và nuôi dạy trẻ.
Trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi được ví như tờ giấy trắng, thậm chí lúc này con mới phát hiện ra tay và chân là bộ phận của cơ thể mình. Con rất nhạy cảm với mọi việc diễn ra xung quanh, để con tập trung vào giấc ngủ, ít giật mình và ngủ sâu thì mẹ có thể kéo rèm tối đồng thời sử dụng tiếng ồn trắng.
Chăm sóc trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi cần sự tỉ mỉ của ba mẹ, nên cho con yêu bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời
Em bé sơ sinh sẽ dần thích nghi được với môi trường bên ngoài tử cung và ngày càng khỏe mạnh. Con bú nhiều và tăng cân nhanh hơn ở giai đoạn này, thậm chí là có thể ngóc đầu lên trong thời gian ngắn khi được bế, nhưng mẹ vẫn cần dùng tay đỡ đầu con thật cẩn thận.
Bố mẹ không nên quá hy vọng lúc này con sẽ biết làm gì, ăn ngon, ngủ nhiều là nhiệm vụ hàng đầu của con. Bố mẹ hãy giúp đỡ con bằng cách giữ vệ sinh sạch sẽ, giữ môi trường ngủ an toàn và cho bé vào nếp sinh hoạt Easy 3h để con ngủ 11- 12 tiếng vào ban đêm, con có thể dậy 2- 3 lần ăn đêm rồi ngủ tiếp.
Khi được 1 tháng tuổi con sẽ biết bộc lộ cảm xúc tự nhiên như cười khúc khích, bi bô, khò khè hoặc ậm ừ. Trẻ cũng bắt đầu thấy thích thú khi nghe giọng mẹ nên nếu có việc bận mẹ hãy vừa làm vừa nói chuyện hoặc hát cho con nghe nha.
Thị lực của trẻ sơ sinh cũng phát triển, con đã học cách tập trung nhìn bằng cả 2 mắt nên có thể theo dõi một vật đang chuyển động.
Dinh dưỡng cho bé 1 tháng tuổi thế nào là đủ và hợp lý
Theo các chuyên gia về dinh dưỡng, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng an toàn và tốt nhất cho sự phát triển toàn diện của trẻ, đặc biệt là trong 6 tháng đầu đời. Một thông tin có thể nhiều mẹ chưa biết đó là sữa mẹ có khả năng thay đổi theo nhu cầu của trẻ sơ sinh.
Trong những tháng cuối của thai kỳ và khoảng 6 ngày đầu sau sinh, sữa mẹ đang ở giai đoạn sữa non đặc sánh, màu vàng óng hoặc vàng nhạt, được tuyến vú tiết ra với số lượng rất nhỏ. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng sữa non giàu carbohydrate, protein, vitamin tan trong chất béo, khoáng chất và các kháng thể truyền từ mẹ sang con.
Dinh dưỡng cho trẻ 1 tháng tuổi
Do vậy mà sữa non sẽ truyền các dưỡng chất và kháng thể cho em bé, giúp tăng cường hệ miễn dịch thụ động, bảo vệ con yêu trước một số bệnh do virus, vi khuẩn gây ra. Chính vì lẽ đó mà người ta vẫn thường ví sữa non là phương thuốc bổ đặc biệt có tên là "sữa miễn dịch".
- Giai đoạn từ 6- 14 ngày sau sinh: các nhà khoa học gọi sữa tiết ra khi sữa non kết thúc và chuẩn bị có sữa trưởng thành là sữa chuyển tiếp. Loại sữa này chứa nhiều calo hơn sữa non và thành phần gồm hàm lượng chất béo, đường lactose, các vitamin tan trong nước và tan trong chất béo: A, D, E, K.
- Giai đoạn từ 14 ngày trở ra: sữa mẹ lúc này được gọi là sữa trưởng thành với thành phần gồm 90% nước cung cấp cho cơ thể bé, 10% còn lại gồm glucid, protein, chất béo cần thiết. Ở giai đoạn này, sữa trưởng thành giàu protein, DHA và ARA- hai loại axit béo omega-3 cần thiết cho sự phát triển của hệ thần kinh và não bộ, đường lactose- một loại glucid dạng đường giữ vai trò quan trọng đối với sự phát triển mô não, hệ thần kinh trung ương và các vi khuẩn có ích trong đường ruột.
Các chuyên gia về dinh dưỡng khuyến cáo, lúc mới chào đời, nhất là ở giai đoạn trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi, dạ dày và hệ tiêu hóa của em bé vẫn chưa hoàn thiện nên ba mẹ cần chia nhỏ cữ bú trong ngày. Tuy nhiên, tùy vào cơ địa thì mỗi bé sẽ có một lịch bú và số lượng sữa khác nhau, ba mẹ có thể tham khảo chế độ dinh dưỡng theo tiêu chuẩn dưới đây để cân đối dinh dưỡng cho hợp lý.
Tùy vào số ngày tuổi để mẹ cho con bú lượng sữa phù hợp
- Bé từ 1-2 ngày tuổi: có thể bú từ 8- 12 cữ mỗi ngày, mỗi cữ 30- 90ml. Có thể lúc này bạn chưa quen với việc cho con bú nhưng điều này rất quan trọng để trẻ làm quen với việc bú sữa.
- Bé từ 3 đến 7 ngày tuổi: bú từ 8- 12 cữ 1 ngày, mỗi cữ bú từ 60- 90ml. Giai đoạn này bạn cũng nên tránh cho con bú sữa bột vì việc bé không bú sữa mẹ sẽ làm tuyến sữa không tiết ra nữa.
- Bé từ 8 ngày đến 1 tháng tuổi: lượng ăn có thể tăng lên 90- 150ml/một cữ, mỗi ngày bú khoảng 8- 12 cữ.
Chăm sóc giấc ngủ của trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi
Chăm sóc trẻ 1 tháng tuổi ngoài chế độ dinh dưỡng thì giấc ngủ cũng là yếu tố rất quan trọng mà cha mẹ cần đặc biệt lưu tâm. Ở giai đoạn này thì hoạt động chủ yếu của bé chính là ngủ và chỉ thức dậy 2- 3 lần/ giờ để bú. Có đến 99% các bé ngủ cả ngày lẫn đêm trong vài tuần đầu. Và để con yêu có giấc ngủ ngon và sâu thì mẹ cần nhớ:
Để chăm sóc trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi tốt nhất, ba mẹ luôn phải chú trọng đến giấc ngủ của con
- Tránh phòng ngủ của bé quá sáng, nếu có cửa sổ thì mẹ nên làm rèm để che bớt ánh sáng.
- Để bé nằm trên một tấm nệm phẳng và chắc, tránh để các vật mềm, mịn như gối hay thú nhồi bông xung quanh khi bé ngủ để tránh nguy cơ tử vong do ngạt thở.
- Phòng ngủ cần sạch sẽ, thoáng, ít đồ đạc, ga đệm cần được thay 3- 4 ngày một lần.
Tắm đúng cách cho trẻ 1 tháng tuổi
Ngoài ăn ngủ thì cách tắm và vệ sinh rốn cho con cũng là điều cha mẹ cần đặc biệt chú ý. Ở giai đoạn này, ba mẹ cần vệ sinh sạch sẽ rốn cho con sau mỗi lần tắm, dùng khăn bông mềm để lau khô, tuyệt đối không để rốn ướt để tránh nhiễm khuẩn. Thông thường rốn của bé sẽ rụng sau 7- 10 ngày tùy vào cơ địa, sức khỏe cũng như việc vệ sinh.
Mẹ không nên kiêng khem việc tắm rửa mà hãy thực hiện hàng ngày cho bé, tắm bằng nước ấm và mỗi lần chỉ khoảng 3- 4 phút. Khi tắm thì nên chú ý vùng mặt, cổ, bàn tay và làm sạch bộ phận sinh dịch của bé mỗi lần tắm và thay bỉm mới.
Nếu vẫn chưa biết cách tắm cho trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi thì bạn có thể tham khảo các bước hướng dẫn của bác sĩ khoa sản BVĐK Phương Đông dưới đây:
Luôn tắm cho bé bằng nước ấm và lau khô cho bé ngay sau khi tắm
- Chuẩn bị sẵn sàng các vật dụng thiết yếu: chậu tắm, sữa tắm, khăn tắm, quần áo và bỉm mới, 1- 2 giọt tinh dầu tràm để nhỏ vào chậu nước.
- Xem nhiệt độ phòng đã đủ ấm chưa, đóng các cửa sổ và cửa chính để tránh gió lùa làm bé bị lạnh.
- Kiểm tra nhiệt độ nước rồi nhẹ nhàng thả chân bé vào chậu tắm trước rồi mới dần dần thả cả người xuống. Dùng 1 tay đỡ lấy cổ và đầu bé, tay còn lại vớt nước dội lên người bé để bé không bị lạnh. Lưu ý là luôn để nước ngập người để bé không bị lạnh.
- Chuẩn bị sẵn 1 chậu nước ấm và sạch khác đặt ngay bên cạnh để tráng lại người bé. Dùng khăn xô mềm để thấm khô người bé.
- Nếu bé bị nổi mẩn, mẹ có thể dùng sữa dưỡng da dịu nhẹ dành cho trẻ sau mỗi lần tắm.
- Nhanh chóng mặc quần áo và cho bé bú ngay để giúp bé ấm bụng hơn.
Lưu ý lựa chọn đồ cho trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi
Lựa chọn chất liệu vải tự nhiên, thoáng mát
Làn da của trẻ sơ sinh rất mỏng manh và nhạy cảm nên dễ bị kích ứng với các thành phần hóa học hoặc pha trộn nhiều loại vải. Do vậy, tiêu chí đầu tiên mà mẹ cần quan tâm khi chọn mua quần áo là chất liệu vải bởi chúng sẽ tiếp xúc trực tiếp với làn da bé.
Mẹ nên chọn đồ được làm tử vải tự nhiên, mềm thoáng để tạo sự dễ chịu cho con
Quần áo trẻ nên dùng từ chất liệu tự nhiên an toàn và lành tính để nâng niu làn da bé đồng thời giúp bé luôn thoải mái khi mặc. Các sản phẩm được làm 100% cotton tự nhiên là ưu tiên hàng đầu cho bé. Ngoài ra mẹ cũng có thể chọn các chất liệu vải như sợi bông hỗn hợp, sợi tre, vải linen, vải lanh, mùa đông có thể dùng đồ len, bông để giữ ấm.
Lựa chọn theo cân nặng và chiều cao của bé.
Cũng giống người lớn thì trẻ 1 tháng tuổi sẽ thấy thoải mái và dễ chịu nhất khi mặc quần áo vừa vặn với cơ thể của mình. Do đó mà khi mua quần áo, mẹ nên chọn dựa vào cân nặng, chiều cao và thể trạng của bé.
Cùng một bộ đồ nhưng có trẻ thì mặc vừa, trẻ mặc rộng, trẻ mặc chật thì bố mẹ cũng đừng quá lo lắng nhé vì đây là chuyện hết sức bình thường, chỉ cần con cảm thấy thoải mái là được.
Nếu vẫn chưa biết nên chọn size số như thế nào thì mẹ nên tham khảo tư vấn từ người bán để có được lựa chọn phù hợp nhất.
Chọn đồ theo mùa, thời tiết
Trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi dễ mắc các bệnh về da và đường hô hấp. Để bảo vệ cơ thể con tốt nhất trước tác động của môi trường thì mẹ nên cho con mặc quần áo theo mùa, thời tiết để bảo vệ sức khỏe con, tránh việc ốm vặt.
Nếu thời tiết là mùa hè thì nên cho con mặc đồ cộc, nhẹ và mỏng để con được thoáng mát. Còn mùa đông gió lạnh thì cần mặc quần áo dài và dày để giữ ấm. Ngoài ra mẹ cũng nên chuẩn bị vài chiếc áo khoác, bộ đồ thun dài và mỏng để mặc cho bé khi giao mùa.
Mua số lượng vừa đủ, không nên mua quá nhiều
Nhiều mẹ thường có quan niệm “mua thừa còn hơn thiếu”, mua dư ra để mặc cho được lâu, đỡ phải đi nhiều lần. Tuy nhiên đây lại là quan niệm sai lầm bởi trẻ sơ sinh, đặc biệt là trong những tháng đầu đời thường phát triển rất nhanh, bộ đồ có thể đang mặc vừa nhưng sang tháng đã chật là chuyện quá bình thường.
Vì vậy, nếu mẹ mua đồ cùng 1 size ở cùng 1 thời điểm thì có thể sẽ lãng phí, giải pháp tốt nhất là mua đủ dùng, phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ.
Vậy bao nhiêu là đủ, chúng tôi gợi ý cho bố mẹ:
Nếu trẻ sinh vào mùa hè thì số lượng sẽ là 10- 15 mẫu áo các loại gồm áo thun, áo sát nách; 15- 20 chiếc quần cộc; 2- 3 đồ bộ; 3- 5 mẫu romper, bodysuit; 2- 3 mẫu áo khoác mỏng.
Nếu trẻ sinh vào mùa đông thì ác sát nách, quần cộc sẽ đổi thành đồ dài và thêm 2- 3 chiếc áo khoác dày.
Về mẫu mã, màu sắc
Bố mẹ nên chọn áo loại xé dán hoặc buộc dây, tránh các loại áo cài cúc vì dễ hằn lên da bé do cúc áo tì vào, cũng tránh các loại quần áo dính cườm, hạt, đá hoặc sequin vì có thể làm da bé bị xước, gây nguy hiểm cho bé trong quá trình mặc nếu bé giật, cắn ra; đường may quần, áo, mũ, tất,... phải tinh tế, không được có chỉ thừa để tránh các ngón tay, chân bé mắc vào phần chỉ thừa.
Màu sắc nên chọn màu đơn giản, nhẹ nhàng vì chúng sẽ không hoặc chứa rất ít phẩm màu gây hại cho da trẻ.
Theo dõi sức khỏe và sự phát triển của trẻ
Tháng đầu sau sinh, sự phát triển của trẻ thể hiện như sau:
- Về nhận thức: vẫn chưa nhận thức được thế giới xung quanh, các giác quan chưa được hoàn thiện.
- Về ngôn ngữ: bé chưa cử động cơ mặt được, bé chủ yếu là khóc.
- Về thể chất: bé sẽ tăng một số ít cân sau vài tuần chào đời.
Để theo dõi sự phát triển của con yêu, bạn có thể nhìn vào biểu đồ theo dõi sự phát triển của trẻ trong hồ sơ y tế cá nhân (PCHR) để thấy con mình đang phát triển như thế nào bởi các chỉ số về chiều cao, cân nặng hay vòng đầu đều có những biểu đồ theo dõi riêng.
Chăm sóc trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi vô cùng vất vả, đặc biệt là mẹ vừa mất rất nhiều sức để trải qua giai đoạn vượt. Vì vậy bên cạnh việc chăm sóc con, mẹ cũng cần ngủ và ăn uống đầy đủ, nghỉ ngơi càng nhiều càng tốt. Giữ vững sức khỏe và tinh thần chính là bước đầu tiên để mẹ chăm sóc thật tốt cho bé yêu, giúp bé có nền tảng tốt nhất cho sự phát triển vượt trội trong tương lai.
Với những kiến thức trong bài viết trên, ba mẹ phần nào cũng hiểu hơn về cách chăm sóc trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến việc chăm sóc con cần được giải đáp hãy liên hệ Bệnh viện Đa khoa Phương Đông theo số 19001806 để được tư vấn, hỗ trợ sớm nhất.