Vi khuẩn bạch hầu thuộc họ Corynebacteriaceae chính là nguyên nhân gây ra bệnh bạch hầu ở con người, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng đến tim, thận và hệ thần kinh, có khả năng gây tử vong trong vòng 6-10 ngày. Chính vì vậy việc tìm hiểu vi khuẩn bạch hầu là gì và cách phòng ngừa như thế nào là rất quan trọng. Bạn hãy theo dõi bài viết dưới đây để biết thông tin chi tiết nhé.
Vi khuẩn bạch hầu thuộc họ Corynebacteriaceae chính là nguyên nhân gây ra bệnh bạch hầu ở con người. Họ Corynebacteriaceae bao gồm các chi như Corynebacterium, Listeria, Erysipelothrix... Đa số các chi vi khuẩn trong họ này không gây bệnh, chúng sống kí sinh trong đất, động vật hoặc người, chỉ một số ít trong số chúng có khả năng gây bệnh cho con người.
Bệnh bạch hầu là do vi khuẩn corynebacterium diphtheriae gây nên, chúng có khả năng tồn tại ký sinh cả trong cơ thể con người và ngoài môi trường. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng loại vi khuẩn này rất hiếu khí và phát triển tốt nhất khi có sự cung cấp máu và huyết thanh.
Vi khuẩn bạch hầu có nguy hiểm không?
Vi khuẩn bạch hầu thường không gây hại trừ khi chúng mang gen tạo ra độc tố. Chất độc này chính là nguyên nhân gây bệnh bạch hầu ở con người. Bệnh bạch hầu xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào các lớp niêm mạc của cơ thể, chủ yếu là đường hô hấp và sau đó sản xuất nội độc tố. Do đó mà độc tố này có tác dụng cục bộ trên các tổn thương da và có khả năng phân giải protein, di căn đến các hệ cơ quan khác trong trường hợp nhiễm trùng nặng.
Khi quan sát dưới kính hiển vi vi khuẩn bạch hầu có hình thái khá đa dạng. Hình thái điển hình là trực khuẩn, nó có 1 hoặc 2 đầu phình to, có hình dạng đặc trưng như chữ H, Y… nên còn được biết đến như trực khuẩn hình chùy. Kích thước của bạch hầu dao động từ 2 - 6 μm về chiều dài và từ 0,5 - 1 μm về chiều rộng. Vi khuẩn bạch hầu không sinh nha bào và cũng không di động và không có vỏ.
Vi khuẩn bạch hầu không sinh nha bào và cũng không di động và không có vỏ.
Dựa trên hình thái khuẩn lạc và hồ sơ sinh hóa, vi khuẩn bạch hầu được phân thành ba dạng sinh học phổ biến là Mitis, Gravis và Intermedius. Mỗi loại được phân biệt bằng khả năng tan máu, hình thái khuẩn lạc và phản ứng lên men.
Các kiểu gen của vi khuẩn bạch hầu.
Vi khuẩn bạch hầu gây nhiễm trùng ở các vùng đường hô hấp như hầu họng và mũi hầu, dẫn đến các bệnh lâm sàng như bệnh bạch hầu, viêm mũi họng màng, viêm thanh quản tắc nghẽn và nhiễm trùng da. Các biến chứng có thể bao gồm tắc nghẽn đường thở do màng tổng hợp và viêm cơ tim trung gian qua độc tố hệ thần kinh trung ương (CNS).
Bệnh bạch hầu là một bệnh nhiễm trùng và nhiễm độc cấp tính do vi khuẩn bạch hầu gây ra, phổ biến nhất có thể lan rộng và gây tử vong với tỷ lệ cao. Bệnh thường xuất hiện nhiều nhất ở trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn chưa được tiêm chủng đầy đủ. Bệnh có hai biểu hiện chính là hình thành màng giả trên họng kèm theo sưng to ở cổ và nhiễm độc toàn thân.
Vi khuẩn gây bạch hầu.
Vi khuẩn gây bệnh bạch hầu có khả năng tồn tại ở môi trường bên ngoài cơ thể con người và có khả năng kháng cao đối với điều kiện thời tiết ít ẩm và nhiệt độ thấp. Do đó, vi khuẩn bạch hầu thường tồn tại ở trong mùa lạnh, đặc biệt là tại các Quốc gia ôn đới. Ở Việt Nam, chủng vi khuẩn này thường xuất hiện nhiều nhất vào thời gian từ tháng 8 đến tháng 10 hàng năm.
Vi khuẩn gây bệnh bạch hầu thường có một lớp vỏ nhầy bao bọc bên ngoài. Chúng có khả năng tồn tại trong môi trường khá lâu, theo đánh giá của các chuyên gia.
Thực tế đã chứng minh rằng vi khuẩn bạch hầu có thể sống tới 30 ngày trên các loại đồ vải, tồn tại được đến 20 ngày trong nước hoặc sữa tươi. Đặc biệt vi khuẩn bạch hầu có thể tồn tại lên tới 15 ngày trong tử thi của những người mắc bệnh.
Tuy nhiên, các điều kiện sống của vi khuẩn này không chỉ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố ngoại cảnh. Vi khuẩn bạch hầu rất nhạy cảm với ánh sáng và nhiệt độ. Chúng có thể bị tiêu diệt nhanh chóng nếu tiếp xúc với ánh sáng mặt trời trong vài giờ. Ngoài ra, dưới điều kiện bóng râm nhưng với nhiệt độ cao, vi khuẩn và độc tố của nó cũng có thể bị tiêu diệt trong vài ngày.
Vi khuẩn bạch hầu có thể sống ngoài môi trường trong khoảng 2 - 3 tuần.
Vi khuẩn gây bệnh bạch hầu có thể lan truyền nhanh nhất qua đường hô hấp và đây cũng là nguồn chủ yếu gây nhiễm bệnh. Khi tiếp xúc với bệnh nhân hoặc người bị nhiễm vi khuẩn, chúng lây lan qua giọt bắn và dịch bài tiết từ đường hô hấp ra môi trường bên ngoài.
Bệnh bạch hầu cũng có thể lây lan qua tiếp xúc gián tiếp với người bệnh như việc sử dụng chung đồ dùng sinh hoạt hoặc tiếp xúc với dịch bài tiết từ đường hô hấp. Ngoài ra, một số vật dụng mà người bệnh đã tiếp xúc, ngay cả khi không sử dụng thường xuyên, cũng có thể mang vi khuẩn trên bề mặt.
Vi khuẩn gây bệnh bạch hầu có thể lan truyền nhanh nhất qua đường hô hấp.
Vi khuẩn bạch hầu xâm nhập qua đường hô hấp và sống trên niêm mạc hầu và họng. Chúng sẽ phát triển trong đường hô hấp và tiết ra ngoại độc tố. Kết quả là vi khuẩn và độc tố kích thích gây loét tạo thành một màng giả màu trắng xám, bám chặt vào niêm mạc. Màng giả này thường xuất hiện đầu tiên ở họng, có thể lây lan lên đường mũi hoặc xuống khí quản sau đó.
Bạch hầu gây nghiêm trọng trong hầu họng và thanh quản vì nó gây cản trở đường thở của người bệnh. Ngoài ra, ngoại độc tố có thể lan qua hệ tuần hoàn và ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, dẫn đến các triệu chứng như liệt cơ mắt, liệt cơ miệng, liệt tứ chi và tổn thương tuyến thượng thận. Ngoại độc tố từ bạch hầu cũng có thể gây rối loạn nhịp tim và suy tim cho người bệnh.
Các triệu chứng của người bệnh nhiễm vi khuẩn bạch hầu thường xuất hiện từ 2 đến 5 ngày sau khi nhiễm trùng.
Các triệu chứng phổ biến đi kèm gồm:
Bệnh nhân xuất hiện giả mạc là dấu hiệu nhận biết nhiễm vi khuẩn bạch hầu.
Để ngăn chặn sự lây lan của bệnh bạch hầu qua đường hô hấp, các chuyên gia khuyên cách ly và điều trị cho cả bệnh nhân và những người không mắc bệnh nhưng mang mầm bệnh.
Cách phòng bệnh hiệu quả nhất hiện nay là tiêm vắc xin bạch hầu cho trẻ em từ 2 tháng tuổi và người lớn, sau đó tiêm nhắc lại mỗi 3 năm, 5 năm hoặc có thể 10 năm tùy theo khuyến cáo dành cho từng độ tuổi để tăng cường hệ miễn dịch.
Vắc xin phòng bệnh bạch hầu được xem là rất hiệu quả trong việc ngăn ngừa bệnh, với tỷ lệ bảo vệ cao lên đến trên 95%. Bộ Y tế khuyên dùng tiêm vacxin phòng bệnh bạch hầu cho trẻ sơ sinh từ 2 đến 18 tháng tuổi. Tuy nhiên, người trưởng thành cũng có thể tiêm vắc xin này để giảm nguy cơ mắc bệnh và đối phó với các biến chứng nguy hiểm từ bệnh bạch hầu.
Hiện nay, vắc xin phòng bệnh bạch hầu thường được tích hợp trong các loại vắc xin 3 trong 1, 4 trong 1, 5 trong 1 và 6 trong 1 để ngăn ngừa nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm thông qua một lần tiêm, giảm thiểu số mũi tiêm và giảm cảm giác đau khi tiêm mà vẫn đảm bảo hiệu quả phòng ngừa.
Cách phòng bệnh hiệu quả nhất là tiêm vắc xin bạch hầu cho trẻ em từ 2 tháng tuổi.
Hiện nay, vắc xin phòng bệnh bạch hầu có thể được tiêm tại các trung tâm y tế dự phòng hoặc các cơ sở y tế có chuyên môn. Tại Hà Nội, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông cung cấp dịch vụ tiêm vắc xin phòng bệnh bạch hầu với đầy đủ các loại vắc xin phối hợp, nguồn gốc rõ ràng và được bảo quản theo tiêu chuẩn của WHO và Bộ Y tế.
Khi lựa chọn tiêm vắc xin phòng nhiễm vi khuẩn bạch hầu tại Phương Đông, khách hàng hoàn toàn yên tâm vì:
Bệnh viện Đa khoa Phương Đông cung cấp dịch vụ tiêm vắc xin phòng bệnh bạch hầu cho trẻ.
Hy vọng qua bài viết trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Vi khuẩn bạch hầu là gì? Cách phòng ngừa bệnh như thế nào. Để ngăn ngừa bệnh bạch hầu lây lan trong cộng đồng, mỗi người cần nắm rõ cách phòng tránh bệnh. Ngoài ra việc tiêm phòng vắc xin bạch hầu là cách phòng ngừa bệnh một cách hiệu quả.
Mọi thông tin về vắc xin phòng ngừa vi khuẩn gây bạch hầu hoặc lịch tiêm như thế nào bạn hãy liên hệ ngay tới Bệnh viện Đa khoa Phương Đông qua hotline 1900 1806 để được tư vấn và tiêm vắc xin một cách an toàn nhất nhé.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Viêm màng não mô cầu là bệnh nhiễm trùng cấp tính do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra, có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng.
