Viêm âm đạo sau sinh: Cách nhận biết, Nguyên nhân, Cách phòng tránh

4 dấu hiệu viêm âm đạo sau sinh 

Dù là đẻ thường hay đẻ mổ thì sự tác động với âm đạo là khá lớn nên các triệu chứng viêm âm đạo sau sinh sẽ khá rõ ràng như sau:

• Ngứa ngáy, đôi khi là rát âm đạo. Khi quan sát bên ngoài sẽ thấy âm đạo bị sưng, phù nề, có thể bị bầm tím sau sinh.
• Âm đạo tiết dịch nhiều lẫn với sản dịch khiến mẹ có cảm giác ướt át, dinh dính,  khó chịu. Trong một số trường hợp mẹ vệ sinh quá nhiều cũng làm nguy cơ bị viêm đạo đạo lớn hơn đáng kể. 
• Đau âm đạo. Cơn đau rõ ràng hơn khi tiểu tiện.
• Có mùi hôi, khó chịu từ âm đạo.

Các triệu chứng viêm âm đạo sau sinh sẽ khá rõ ràng

Tại sao sản phụ dễ bị viêm âm đạo sau sinh?

Cơ thể người phụ nữ sau sinh dường như được sinh ra một lần nữa. Năng lượng giảm xuống, nội tiết tố thay đổi, bất ổn về mặt cảm xúc và sức khoẻ còn yếu khiến cơ thể sản phụ dễ bị vi khuẩn tấn công gây viêm nhiễm phụ khoa. Theo thời gian, bệnh diễn biến thầm kín và gây viêm âm đạo (âm đạo là lỗ nằm bên trong âm hộ, âm hộ là bộ phận nằm bên ngoài) và có thể lây lan sang các cơ quan của hệ sinh dục xung quanh. 

Âm đạo dễ bị viêm nhiễm hơn

Chị em nên chú ý rằng sau sinh âm đạo thay đổi hoàn toàn, có 3 lý do xuất phát từ âm đạo khiến chị em bỉm sữa dễ bị viêm âm đạo sau sinh, bao gồm: 

• Thứ nhất là do sản dịch sau sinh (gồm máu, chất nhầy, mô lành của tử cung) sẽ hòa cùng dịch âm đạo tiết ra nhiều hơn trong thời gian dài khiến mất cân bằng pH âm đạo. Do đó, âm đạo dễ bị tấn công bởi vi khuẩn hơn. 

VD: Vi khuẩn BV khiến “cô bé” ngứa ngáy, nóng rát, khó chịu khi đi tiểu và âm đạo có mùi hôi - triệu chứng điển hình của viêm âm đạo.

• Thứ hai là do phụ nữ sinh nở thường phải rạch tầng sinh môn. Vết thương này mất khoảng 6 tuần để lành nên khả năng tấn công của vi khuẩn sẽ tăng mạnh cả từ trước và sau khi lành vết thương. Ngay kể cả khi vết thương khép miệng thì khoảng cách từ tầng sinh môn đến cửa âm đạo chỉ 2 phân khiến vi khuẩn từ đường ruột có rất nhiều cơ hội tấn công cơ quan sinh dục. 

Vì nhiều lý do mà âm đạo sau sinh mất cân bằng pH, trở thành môi trường lý tưởng cho hại khuẩn xâm nhập

• Thứ ba, âm đạo sau sinh bị giãn rộng sau sinh nên các nếp gấp bên trong nhiều. Với nhiều nếp gấp như vậy thì số lượng vi khuẩn cư trú sẽ tăng hơn khiến âm đạo dễ viêm nhiễm. 

Bên cạnh đó, nếu bệnh nhân đã có tiền sử viêm nhiễm âm đạo nhưng chưa điều trị dứt điểm thì bệnh sẽ quay trở lại sau sinh và có xu hướng tái nhiễm  nhiều lần. 

Nội tiết tố không ổn định

Khi mang thai và sau sinh hàm lượng hormone estrogen và progesterone của phụ nữ hoàn toàn khác nhau. 3 tháng sau sinh là thời điểm hai loại nội tiết tố này giảm mạnh khiến dịch âm đạo tiết ra nhiều hơn hoặc xuất hiện các cơn đau, khô, rát ở âm đạo. 

Tuy nhiên, nhìn chung thì nội tiết tố suy giảm khiến âm đạo không duy trì được độ ẩm và môi trường lý tưởng cho lợi khuẩn phát triển. Biểu hiện bên ngoài là độ pH mất cân bằng tạo điều khuẩn cho vi khuẩn tấn công gây viêm âm đạo sau sinh và các bệnh phụ khoa khác.

Hệ miễn dịch sau sinh bị suy giảm

Sức khoẻ của người mẹ sau sinh thường khá kém. Hệ miễn dịch tự nhiên cũng chịu tác động sau sinh nên chưa ổn định và kịp thời trong ngăn chặn các tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể. 

Vệ sinh vùng kín chưa đúng cách

Vệ sinh kém, vệ sinh quá sạch, hay thụt rửa là nguyên nhân chủ quan gây ra viêm âm đạo sau sinh. Bên cạnh đó, vùng kín sau sinh rất nhạy cảm, sản dịch vẫn đang tiết ra nhiều làm cho âm hộ ẩm ướt quá mức cần thiết. Vết khâu tầng sinh môn trong những ngày đầu chưa lành cũng khiến các chị em khó vệ sinh. 

Nếu không thay băng vệ sinh đủ 4 lần/ ngày, không dùng dung dịch vệ sinh, thụt rửa, không lau sạch sau khi vệ sinh... thì nguy cơ viêm nhiễm là khá lớn.

Quan hệ tình dục lại quá sớm

Phụ nữ sau sinh cần kiêng quan hệ ít nhất 6 tuần. Nếu sinh hoạt vợ chồng sớm hơn thì dễ gây hại cho âm hộ, âm đạo và tử cung. Các cơ trơn của tử cung khi co rút có thể khiến sản phụ bị viêm nhiễm phụ khoa. Về phía âm đạo, khi dương vật đi vào có thể cọ xát gây ra vết xước hay đem vi khuẩn từ bên ngoài vào khiến tăng sinh viêm âm đạo sau sinh. 

Đặc biệt, quan hệ quá sớm còn khiến trực tiếp tạo điều kiện cho vi khuẩn vào sâu bên trong âm đạo, gây viêm nhiễm lên tử cung, ống dẫn trứng, vùng chậu,...

Tuyệt đối không quan hệ quá sớm sau sinh

Bị viêm âm đạo sau sinh có nguy hiểm không?

Đây là bệnh nguy hiểm, cần thăm khám ngay để được chẩn đoán và điều trị dứt điểm. Bởi viêm âm đạo sau sinh có mức độ nguy hiểm cao hơn chưa sinh và nguy cơ diễn biến thành bệnh lý vùng chậu cao hơn rất nhiều. 

Trong thời gian gần, viêm âm đạo sau sinh dễ dẫn đến các bệnh lý như sau:

Viêm lộ tuyến cổ tử cung

Đây là mức độ viêm nhiễm nặng hơn viêm âm đạo, bởi viêm nhiễm đã bắt đầu ăn vào cổ tử cung. Mức độ nặng hơn sẽ khiến cổ tử cung viêm loét nặng, diện tích viêm tăng gây ra các biến chứng:

• Viêm ngược dòng do nhiễm khuẩn cổ tử cung gây viêm tắc vòi trứng, viêm tiểu khung, viêm nội mạc tử cung,..
• Cản trở tinh trùng gặp trứng, thay đổi pH âm đạo là tiền đề cho nguyên nhân vô sinh nữ.
• Nguy cơ diễn biến thành ung thư cổ tử cung bằng các tổn thương xâm lấn, tái phát nhiều lần.

Viêm âm đạo sau sinh dễ dẫn đến viêm lộ tuyến cổ tử cung

Viêm nhiễm vùng chậu

Viêm âm đạo sau sinh hoặc viêm âm đạo do vi khuẩn chlamydia có thể khiến người mẹ bị viêm vùng chậu. Đây là viêm nhiễm diện rộng bao gồm cả tử cung, buồng trứng và các cơ quan phía trong khung chậu. Sự nguy hiểm của viêm vùng chậu nằm ở chỗ:

• Nguy cơ vô sinh tăng cao: Cứ 10 người phụ nữ viêm cùng chậu thì 1 người bị vô sinh
• Biến chứng thai sản trong tương lai - Mang thai ngoài tử cung: Do vết sẹo trên vùng chậu khiến trứng được thụ tinh không làm tổ ở tử cung mà phát triển ở ống dẫn trứng.
• Viêm vùng chậu mãn tính: Bệnh nhân bị đau vùng chậu trong nhiều năm.

Gia tăng nguy cơ vô sinh nữ

Mọi tác nhân ngăn cản trứng thụ tinh với tinh trùng và trứng đã thụ tinh làm tổ đều là nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới. Viêm âm đạo sau sinh cũng nằm trong số đó. 

Nguyên nhân là viêm âm đạo khiến môi trường âm đạo thay đổi rất lớn khiến tinh trùng tiến vào dễ bị vi khuẩn tấn công. Tinh trùng không chất lượng hoặc tinh trùng chết sẽ gây khó khăn cho quá trình thụ tinh. 

Suy giảm chất lượng đời sống chăn gối

Triệu chứng của viêm âm đạo sẽ khiến các chị em bị đau, rát khi quan hệ. Đồng thời, sự tự tin, nguồn cảm hứng cũng giảm xuống khiến chị em dễ rơi vào trạng thái né tránh, sợ hãi hoặc lãnh cảm. Do đó, hạnh phúc gia đình có thể bị giảm sút.

Ngoài biến chứng sớm, biến chứng muộn do viêm âm đạo sau sinh như ung thư, bệnh mãn tính,... cũng vô cùng khó lường. 

Gói Khám sàng lọc ung thư cổ tử cung - buồng trứng

Hiện nay, ung thư cổ tử cung là một trong 10 loại ung thư có số ca mắc mới và tử vong hàng đầu Việt...

Gói tầm soát ung thư vú cơ bản - BVĐK Phương Đông

Ung thư vú luôn thuộc top bệnh ung thư phổ biến nhất ở nữ. Gói khám tầm soát ung thư vú cơ bản của Bệnh...

Gói khám phụ khoa ưu đãi 30%

Gói khám phụ khoa ưu đãi 30% bao gồm khám, chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm các bệnh phụ khoa về viêm nhiễm và tư...

Cách chẩn đoán viêm âm đạo sau sinh

Tùy trường hợp bệnh lý mà người bệnh có thể được chỉ định các xét nghiệm hoặc chẩn đoán hình ảnh phù hợp. Các xét nghiệm phổ biến bao gồm:

• Khám ngoài âm đạo và vùng chậu bằng mỏ vịt
• Siêu âm phụ khoa qua ổ bụng hoặc qua ngả âm đạo
• Xét nghiệm soi tươi dịch âm đạo trong nước nước muối sinh lý 0,9% natri clorua hoặc trong KOH với 10% kali hydroxit.
• Đo pH âm đạo

Để điều trị bệnh, bác sĩ cần bệnh nhân phối hợp thăm khám định kỳ để đánh giá diễn biến bệnh. Các chỉ định dùng thuốc nội khoa (kháng sinh, kháng viêm), lưu ý khi vệ sinh, ăn uống, quan hệ,... sẽ được bác sĩ gợi ý cho người bệnh. 

Soi tươi dịch âm đạo ở bệnh nhân bình thường - bệnh nhân viêm âm đạo

Cách phòng ngừa bệnh viêm âm đạo sau sinh

Tin vui là sản phụ có thể chủ động phòng ngừa viêm âm đạo sau sinh, bằng cách:

• Khám phụ khoa từ 3 - 6 tháng/ lần sau sinh để đánh giá sức khoẻ “cô bé”, theo dõi bệnh lý đã có và phát hiện những dấu hiệu viêm âm đạo sau sinh (có thể có)
• Vệ sinh vùng kín khô ráo, sạch sẽ thực hiện từ 1 - 2 lần mỗi ngày với dung dịch vệ sinh có pH dịu nhẹ. Tuyệt đối không thụt rửa âm đạo, dùng vòi nước vệ sinh ngược lên từ bên ngoài làm tăng nguy cơ vi khuẩn ngược dòng gây viêm nhiễm tử cung.
• Không tự ý ngâm bồn, xông hơi, ngâm nước kín cho vùng kín
• Kiêng quan hệ tình dục sớm từ 4 - 6 tháng sau khi hết sản dịch. Lưu ý, khi quan hệ trở lại, vợ chồng nên dùng biện pháp an toàn
• Không ăn thực phẩm dầu mỡ, đồ ăn nhiều gia vị hay chất kích thích.

Có thể nói, viêm âm đạo sau sinh là tình trạng ở đa số sản phụ. Bệnh tuy không nặng nhưng phải được nhận biết ngay và điều trị dứt điểm từ các bác sĩ chuyên khoa. Để chủ động bảo vệ sức khoẻ và khả năng sinh sản của mình, các chị em không nên chủ quan, thậm chí bàng quang trước các dấu hiệu của bệnh mà nên đi thăm khám và điều trị bệnh phụ khoa định kỳ.

Khám phụ khoa tại Khoa Phụ sản - BVĐK Phương Đông

Khoa Phụ sản Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là chuyên khoa tập hợp những tiện ích tối ưu nhất cho khách hàng, bao gồm:

• Thăm khám và điều trị từ các bác sĩ hàng đầu: TTND.TS.BSCKII Nguyễn Huy Bạo (Nguyên GĐ BV Phụ sản Hà Nội), TTUT BS CKII Nguyễn Thị Bích Ngọc (Nguyên Trưởng khoa Sản - BV Thanh Nhàn), BS CKII Nguyễn Tuấn Anh (Nguyên Trưởng khoa Sản - BV Xây Dựng), BS CKII Tô Thiên Lý (Nguyên Trưởng khoa Phụ sản tại Bệnh viện Quân y 354),...
• Tự lựa chọn từ riêng lẻ đến trọn gói đa dạng các dịch vụ chuyên khoa: Thai sản trọn gói, Sàng lọc trước và sau sinh, Khám và tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân, Hỗ trợ sinh sản IVF - IUI, Khám và điều trị các bệnh phụ khoa, Phẫu thuật thu hẹp âm đạo và thẩm mỹ tầng sinh môn,...
• Trải nghiệm phòng khám vô khuẩn, yên tĩnh, riêng tư. Máy móc thăm khám được nhập khẩu 100% từ các quốc gia hàng đầu: Mỹ, Nhật, Hàn,...
• Chính sách thanh toán hỗ trợ khách hàng: Kết hợp BHYT, BHBL và nhiều chương trình ưu đãi thường xuyên
• Buồng phòng tiêu chuẩn cao, thoáng mát, yên tĩnh, rộng rãi đầy đủ tiện nghi. Đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng có mặt 24/24, suất ăn phục vụ tận giường đa dạng khẩu phần. Vệ sinh buồng tiêu chuẩn 2 lần/ ngày.

Chạy máy plasma giảm nhẹ cho thai phụ tại BVĐK Phương Đông

Chính vì thế, đội ngũ Phương Đông tin rằng đây sẽ là “vùng đất lành” giúp mẹ nhẹ nhàng điều trị, phục hồi sức khỏe tốt để sẵn sàng đón chào những công dân mới.