Viêm gan tự miễn: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị

Viêm gan tự miễn là gì?

Viêm gan tự miễn là tình trạng viêm gan mạn tính có thể gặp khi hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công mô gan. Theo cơ chế bình thường, hệ miễn dịch sẽ tạo kháng thể tấn công các tác nhân gây hại, tuy nhiên khi bị rối loạn, các kháng thể này sẽ tấn công nhầm các tế bào khỏe mạnh dẫn đến tình trạng viêm nhiễm. 

Bệnh có thể khiến gan bị tổn thương nghiêm trọng theo thời gian, đặc biệt là xơ gan. Trong giai đoạn đầu, bệnh không xuất hiện những triệu chứng nên rất khó nhận biết. Khi mắc bệnh, can thiệp y tế kịp thời và đúng cách có thể giảm tình trạng viêm nhiễm và kiểm soát biến chứng hiệu quả. 

Viêm gan tự miễn là tình trạng hệ miễn dịch cơ thể tấn công mô gan khỏe mạnh

Phân loại viêm gan tự miễn

Các loại viêm gan tự miễn có thể được xác định và phân biệt qua những xét nghiệm, bao gồm 2 loại chính như:

• Viêm gan tự miễn loại 1: Đây là dạng rất phổ biến, chiếm khoảng 80% các ca bệnh. Loại này có liên quan đến kháng thể chống cơ trơn tấn công các tế bào cơ trơn trong gan. Các triệu chứng của bệnh tương đối giống với lupus ban đỏ hệ thống nên còn được gọi là bệnh viêm gan lupus. 
•  Viêm gan tự miễn loại 2: Đây là dạng khá hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, có tiến triển nhanh, thường gặp ở trẻ nhỏ. Bệnh liên quan đến kháng thể kháng microsom gan-thận loại 1 (anti-LKM-1) hoặc kháng thể kháng cytosol gan loại 1 (anti-LC1). Kháng thể kháng LKM-1 tấn công vào một loại protein trong tế bào gan của có tên là cytochrome P450-2D6 (CYP2D6). Trong khi đó, kháng thể kháng LC1 là kháng thể gan đặc hiệu với viêm gan tự miễn loại 2.

Nguyên nhân gây ra viêm gan tự miễn

Nguyên nhân chính gây ra bệnh là do hệ thống miễn dịch tấn công vào các tế bào gan khỏe mạnh. Có 4 yếu tố có liên quan đến tình trạng này bao gồm:

• Virus: Người có tiền sử mắc viêm gan siêu vi A, B, C, D hoặc E, bệnh bạch cầu đơn nhân, bệnh sởi đều có nguy cơ cao nhiễm viêm gan tự miễn. 
• Thuốc: Bệnh có thể do thuốc liên quan như Nitrofurantoin, Minocycline, Atorvastatin, Isoniazid,...
• Bệnh tự miễn: Một số người mắc bệnh có thể đồng thời mắc một bệnh tự miễn khác liên quan đến ống mật như viêm đường mật nguyên phát, viêm xơ đường mật nguyên phát,... 

Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra bệnh

Một số triệu chứng thường gặp khi mắc bệnh

Triệu chứng bệnh mỗi người khác nhau, một số trường hợp có thể không có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cho đến khi gan bị ảnh hưởng. 

Giai đoạn khởi đầu

Với các trường hợp có triệu chứng, dấu hiệu của bệnh trong giai đoạn dầu bao gồm:

• Đau bụng hoặc khó chịu
• Bung sưng to, gan to
• Mệt mỏi
• Đau khớp
• Phát ban
• Nổi mụn trứng cá

Giai đoạn tiến triển

Khi chức năng của gan suy giảm, mật có thể tích tụ trong máu gây ra triệu chứng đáng lo như: 

• Vàng da, vàng mắt
• Nước tiểu sẫm màu, phân nhạt màu
• Ngứa da
• Buồn nôn
• Chán ăn
• U mạch hình sao
• Giãn tĩnh mạch thực quản
• Dễ bầm tím và chảy máu
• Mất kinh nguyệt 
• Tích tụ dịch ở bụng hoặc ở tay chân
• Lú lẫn, mất phương hướng hoặc buồn ngủ

Phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh

Phương pháp chẩn đoán bệnh

Bệnh viêm gan tự miễn có thể được chẩn đoán dựa vào phương pháp khác nhau, cụ thể như:

• Xét nghiệm máu: Là phương pháp phổ biến nhằm tìm kiếm các loại khác thể đặc trưng giúp phân biệt với viêm gan do virus hoặc các bệnh lý khác có triệu chứng tương tự. 
• Sinh thiết gan: Nếu cần đánh giá rõ hơn mức độ tổn thương, bác sĩ sẽ chỉ định sinh thiết gan để quan sát cấu trúc tế bào và xác xác định tình trạng viêm, cũng như mức độ xơ hóa. 

Xét nghiệm máu giúp phân biệt viêm gan tự miễn với bệnh lý khác

Phương pháp điều trị bệnh

Liệu pháp điều trị chuẩn gồm sử dụng corticosteroid liều cao trong giai đoạn đầu nhằm giảm viêm và ức chế hoạt động bất thường của hệ miễn dịch. Prednisone thường được lựa chọn do hiệu quả kiểm soát bệnh tốt nhưng người bệnh có thể gặp một số tác dụng không mong muốn trong quá trình sử dụng. Budesonide là thuốc thay thế phù hợp hơn ở nhiều trường hợp vì ít gây tác dụng phụ.

Ngoài corticosteroid, bác sĩ có thể phối hợp thêm thuốc ức chế miễn dịch như Azathioprine để tăng hiệu quả điều chỉnh đáp ứng miễn dịch. Thuốc này có khả năng kiểm soát sự hoạt động quá mức của hệ miễn dịch và thích hợp dùng lâu dài. Một số bệnh nhân có thể cần duy trì Azathioprine trong thời gian rất dài để ngăn bệnh tái phát.

Trong tình huống bệnh tiến triển nặng, mất khả năng đáp ứng với thuốc hoặc gan đã bước vào giai đoạn suy và xơ nặng, biện pháp ghép gan là lựa chọn tối ưu nhằm duy trì sự sống cho người bệnh.

Biến chứng của viêm gan tự miễn

Viêm gan tự miễn nếu không can thiệp điều trị có thể gây ra tổn thương mô gan vĩnh viễn, hay còn được hiểu là xơ gan. Tình trạng này có thể gây ra nhiều biến chứng như: 

• Giãn tĩnh mạch thực quản
• Cổ trướng (tích dịch trong bụng)
• Suy gan
• Ung thư gan

Xem thêm:

• Những điều cần biết về ung thư gan - Căn bệnh nguy hiểm hàng đầu
  

Biện pháp phòng ngừa bệnh viêm gan tự miễn

Hiện nay chưa có biện pháp đặc hiệu nào giúp phòng tránh hoàn toàn viêm gan tự miễn. Tuy nhiên, mỗi người có thể giảm nguy cơ và hỗ trợ sức khỏe gan bằng cách:

• Duy trì lối sống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng cân bằng và khoa học
• Thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm những bất thường. 

Xây dựng lối sống lành mạnh có thể giảm nguy cơ mắc bệnh

Viêm gan tự miễn là một bệnh lý trong đó hệ miễn dịch tấn công các tế bào gan của chính bạn và gây viêm gan. Bệnh có thể cấp tính hoặc mãn tính, nghĩa là kéo dài nhiều năm. Nếu không được điều trị, bệnh có thể dẫn đến suy gan, xơ gan, thậm chí gây tử vong. Chính vì vậy, cần phát hiện và can thiệp điều trị từ sớm để hạn chế những biến chứng nguy hiểm của bệnh. 

Qua bài viết này của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, hy vọng đã cung cấp những thông tin hữu ích về bệnh viêm gan tự miễn. Nếu Quý khách có nhu cầu thăm khám và điều trị các bệnh lý về gan có thể liên hệ BVĐK Phương Đông qua Hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám để được nhân viên tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng.