Tìm hiểu về bệnh viêm gan bí ẩn và cách phòng ngừa

Bệnh viêm gan bí ẩn là gì?

Đúng như tên gọi, bệnh viêm gan bí ẩn hiện mới chỉ được xác định là tình trạng gan bị viêm nhiễm nhưng chưa rõ nguyên nhân, thường mắc ở trẻ nhỏ và trẻ vị thành niên. Trước đây có 5 chủng virus viêm gan phổ biến mắc ở cơ thể con người là virus A, B, C, D và E, hoặc một số loại virus khác có thể gây ảnh hưởng tới gan như EBV, CMV, adenovirus… 

Adenovirus được nghi là thủ phạm gây ra viêm gan bí ẩn 

Tuy nhiên ở những trường hợp bệnh gan bí ẩn đã ghi nhận, không có bệnh nhân nào được tìm thấy mắc 1 trong 5 loại virus phổ biến trên. Chính vì vậy các nhà khoa học đã đặt ra nghi vấn thủ phạm gây ra hàng loạt các ca mắc viêm gan bí ẩn trên toàn thế giới chính là adenovirus.

Viêm gan bí ẩn được phát hiện ở đâu? 

Ca bệnh đầu tiên xuất hiện trên toàn thế giới nằm tại bang Alabama (Mỹ) vào tháng 10/2021 khi các bác sĩ cho biết họ phát hiện ra điều gì đó bất thường và khẳng định những ca viêm gan như vậy rất hiếm. Sau đó vào ngày 31/3/2022, Cơ quan an toàn y tế Anh (UKHSA) đã phát cảnh báo về tình trạng bệnh viêm gan bí ẩn khi có 5 trường hợp mắc bệnh được ghi nhận tại quốc gia này.

Thống kê khu vực các ca nhiễm bệnh viêm gan bí ẩn theo WHO

Trong tổng số các ca nghi mắc trên toàn thế giới, khu vực châu Âu đứng đầu báo cáo chiếm 48% với 484 ca/21 quốc gia, xếp thứ hai là khu vực châu Mỹ với 435 ca (trong đó Mỹ chiếm 334 ca), tiếp theo là khu vực Tây Thái Bình Dương với 70 ca, khu vực Đông Nam Á có 19 ca, cuối cùng là khu vực Đông Địa Trung Hải có 2 ca.

Cần chú ý khi viêm gan lạ đã lan đến khu vực Đông Nam Á khi Bộ Y tế Indonesia cho biết 3 bệnh nhi đã nhập viện và qua đời ở bệnh viện tại thủ đô Jakarta vì mắc viêm gan do một loại virus bí ẩn. Trước đó tại Singapore cũng đã ghi nhận 1 trường hợp bệnh nhi 10 tháng tuổi mắc viêm gan cấp tính.

Nguyên nhân gây bệnh viêm gan bí ẩn

Cho đến nay các chuyên gia vẫn chưa có kết luận chính xác được nguồn gây bệnh viêm gan bí ẩn là do đâu. Tuy nhiên adenovirus được coi là giả thuyết hàng đầu (đường kính của virus khoảng 70-80nm, là loại virus chứa DNA chuỗi kép). Họ virus này gây bệnh với các triệu chứng cảm lạnh như cúm thông thường, hoặc gây ra bệnh đường tiêu hóa như viêm ruột, viêm dạ dày cấp tính.

Adenovirus gây triệu chứng như cảm cúm thông thường

Hầu hết kết quả xét nghiệm của các trẻ mắc bệnh viêm gan bí ẩn đều nhiễm adenovirus nhưng không phải tất cả. Loại virus này có thể gây viêm gan, tuy nhiên nó không phải nguyên nhân duy nhất.

Cơ quan an toàn y tế Anh (UKHSA) nhận định rằng bệnh viêm gan bí ẩn này có thể là chủng adenovirus đột biến mới, hoặc các bệnh nhân nhiễm adenovirus kết hợp với một số yếu tố khác, chẳng hạn cơ thể đồng nhiễm loại virus khác dẫn tới viêm gan. 

Các đối tượng dễ mắc viêm gan bí ẩn

Dựa vào báo cáo điều tra dịch tễ, đối tượng phổ biến dễ mắc viêm gan bí ẩn nhất hiện nay là trẻ em trong độ tuổi từ 1 tháng đến 16 tuổi, hầu hết là dưới 10 tuổi và nhiều nhất là nhóm trẻ dưới 5 tuổi. Trước khi mắc bệnh, đa số trẻ em đều khỏe mạnh, có một số ít đã từng mắc Covid-19 trước đó.

Adenovirus là loại virus rất dễ mắc ở trẻ em, hầu như mọi đứa trẻ đều có khả năng nhiễm adenovirus ít nhất 1 lần trước 10 tuổi. Trong đó, adenovirus type 41 chủ yếu lây lan qua đường tiêu hóa, đây là nguyên nhân chính dẫn tới bệnh viêm dạ dày - ruột cấp tính ở trẻ em, với các triệu chứng như sốt, tiêu chảy và nôn ói, ngoài ra kèm theo các biểu hiện khác liên quan đến đường hô hấp.

Đau bụng, đi ngoài, nôn ói là biểu hiện của trẻ mắc viêm gan bí ẩn 

Chính vì vậy, khi trẻ có những triệu chứng bất thường, phụ huynh cần đặc biệt lưu ý và đưa trẻ tới các địa chỉ y tế uy tín để kiểm tra và xác định rõ.

Các triệu chứng thường gặp

Khu vực Đông Nam Á đã xuất hiện các trường hợp tử vong do bệnh viêm gan lạ, việc phát hiện sớm các triệu chứng của căn bệnh này là điều hết sức cần thiết để tránh gây ra những hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra tại Việt Nam.

Khi trẻ có các biểu hiện dưới đây, cha mẹ cần chú ý đưa đến bệnh viện để kiểm tra:

• Mệt mỏi, chán ăn, bỏ ăn.
• Sốt, đau khớp.
• Nước tiểu đậm màu, phân có màu nhạt.
• Các triệu chứng tiêu hóa như tiêu chảy, nôn mửa, đau bụng.
• Vàng mắt, vàng da.
• Trẻ có nồng độ men gan cao bất thường trong các xét nghiệm gần đó.

Trẻ vàng da khi kèm các triệu chứng khác cần được đưa đi khám kịp thời

Hiện nay ở Việt Nam, để phát hiện sớm những ca bệnh do adenovirus gây viêm gan cấp chúng ta có thể làm xét nghiệm RT-PCR. Xét nghiệm này mang lại kết quả chính xác nhất ngay cả khi mới nhiễm bệnh.

Viêm gan bí ẩn có liên quan tới COVID-19 không?

Covid-19 là đại dịch diễn ra trên toàn cầu, vậy nó có liên quan gì tới bệnh viêm gan bí ẩn hay không? 

Hiện nay chưa có bất kỳ bằng chứng nào khẳng định chắc chắn Covid-19 và vắc xin Covid-19 liên quan đến việc mắc và gia tăng các trường hợp viêm gan. Bằng chứng cho thấy tại Anh, toàn bộ trẻ nhỏ dưới 5 tuổi đều chưa được tiêm phòng vắc xin Covid-19, nhưng lại là nơi có nhiều ca mắc viêm gan bí ẩn nhất.

Đeo khẩu trang cho trẻ để hạn chế nguy cơ mắc các bệnh lây nhiễm qua đường hô hấp

Các nhà khoa học và dịch tễ đã đưa ra kết luận giữa bệnh lý viêm gan bí ẩn và đại dịch Covid-19 không có sự liên quan trực tiếp đến nhau, nhưng người dân vẫn cần lưu ý một số điều dưới đây:

• Khi các quốc gia lựa chọn “sống chung với Covid-19” đồng nghĩa các biện pháp phòng tránh bị nới lỏng, nguy cơ gia tăng nhiều bệnh truyền nhiễm, những trẻ không mang miễn dịch chống adenovirus sẽ khi nhiễm bệnh có thể gặp những tình trạng nguy hiểm, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng.
• Sau Covid-19, rất nhiều người trong đó có cả trẻ em, thường mang tâm lý lơ là, chủ quan, hoặc chỉ chú ý tới các biểu hiện như mất mùi, mất vị giác, đau họng, khó thở… mà quên đi việc chú ý tới các triệu chứng của các loại bệnh khác.
• Các nhà khoa học cho rằng tuy không liên quan trực tiếp tới Covid-19, nhưng khi cơ thể đồng nhiễm Covid-19 với adenovirus, loại virus này rất dễ đột biến hơn, độc lực hơn.

Cần làm gì để phòng ngừa bệnh viêm gan bí ẩn?

Adenovirus lây lan qua đường hô hấp, đường tiêu hóa và cả tiếp xúc trực tiếp nên chúng ta cần tuân thủ các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát nhiễm trùng bệnh: 

• Hạn chế sử dụng các thiết bị công cộng, vệ sinh tay thường xuyên bằng xà phòng sát khuẩn hoặc gel rửa tay chứa cồn.
• Không tụ tập đông người, giữ khoảng cách khi giao tiếp trò chuyện.
• Tạo môi trường sống và làm việc thông thoáng.
• Đeo khẩu trang nơi đông người và khi giao tiếp.
• Vệ sinh thường xuyên các bề mặt, dụng cụ công cộng.
• Ăn uống hợp vệ sinh, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng giúp tăng đề kháng.

Trên đây là những thông tin tổng hợp chi tiết và phương pháp phòng ngừa về bệnh viêm gan bí ẩn, các bố mẹ cần lưu ý khi trẻ gặp những biểu hiện như thống kê phía trên, cần đưa ngay tới bệnh viện để được xét nghiệm và nhận định kết quả chính xác nhất.

Nếu như có bất cứ điều gì cần thắc mắc hoặc đăng ký khám, khách hàng có thể đặt lịch thông qua hotline 19001806 hoặc đăng ký trực tiếp tại Bệnh viện đa khoa Phương Đông - Số 9 phố Viên - Cổ Nhuế 2 - Bắc Từ Liêm - Hà Nội.