Những điều cần biết về ung thư gan - Căn bệnh nguy hiểm hàng đầu

Ung thư gan là một trong những bệnh lý ác tính với số ca mắc cũng như tử vong cao hàng đầu Việt Nam. Bệnh đang có xu hướng ngày càng trẻ hóa, đe dọa đến tính mạng nếu như không được phát hiện sớm và có phác đồ điều trị phù hợp. Bệnh Viện Đa Khoa Phương Đông sẽ chia sẻ thông tin về bệnh cụ thể sau đây.

Ung thư gan là gì?

Ung thư gan là tình trạng tăng trưởng bất thường và không kiểm soát của những tế bào ung thư tại gan. Theo thống kê của tổ chức Globocan 2018, Việt Nam là nước mắc bệnh ung thư này hàng đầu thế giới về cả số ca mắc mới và tỷ lệ tử vong cao. Tùy thuộc vào nguồn gốc của bệnh mà có thể chia thành các dạng ung thư gan nguyên phát và ung thư gan di căn.

Ung thư gan là tình trạng tăng trưởng không kiểm soát của những tế bào ung thư tại gan

Phân loại dạng bệnh ung thư gan

Tùy thuộc vào thể trạng của người bệnh, vị trí ung thư mà có nhiều thể bệnh khác nhau, cụ thể là:

Ung thư nguyên phát

Đây là dạng bệnh bắt nguồn từ một khối u duy nhất phát triển trong gan hoặc hình thành nhiều vị trí trí trong gan gồm có:

Ung thư biểu mô tế bào gan

Ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) là dạng ung thư phổ biến nhất, chiếm đến 75% tổng số trường hợp ung thư tại gan. Phần lớn người bệnh bị HCC thường là những người đã nhiễm viêm gan B,C trước đó hoặc xơ gan do rượu.

Ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) là dạng ung thư phổ biến nhất

Ung thư đường mật

Ung thư đường mật (Cholangiocarcinoma) được hình thành từ nhiều ống dẫn mật nhỏ, chiếm từ 10-20% trường hợp ung thư tại gan. Những ống này có chức năng mang mật từ túi mật đến xuống ruột non để tiêu hóa thức ăn. Ung thư hình thành ở ống dẫn mật trong gan được gọi là ung thư đường mật trong gan, hình thành ở ống dẫn mật ngoài gan được gọi là ung thư đường mật ngoài gan.

U mạch máu ác tính

Đây là dạng ung thư khá hiếm gặp, được bắt nguồn từ những mạch máu của gan, có xu hướng phát triển nhanh và thường được chẩn đoán khi bệnh đã bước sang giai đoạn muộn.

U nguyên bào gan

U nguyên bào gan là trường hợp cực hiếm và đa số đều xuất hiện ở trẻ em dưới 3 tuổi. Nếu như áp dụng điều trị thông qua hóa trị, phẫu thuật tiên lượng của những người bệnh bị mắc u nguyên bào gan khá tốt. Phát hiện sớm và điều trị sớm có khả năng sống sót cao hơn 90%.

U nguyên bào gan là trường hợp cực hiếm và đa số đều xuất hiện ở trẻ em

Ung thư gan di căn

Có đến 40% khối u ác tính có thể di căn gan và trong đó 95% là các khối nguyên phát nằm trong vùng lấy máu hệ thống cửa như đại tràng, đường mật, dạ dày, ruột non. Ngoài các khối nguyên phát có thể phát sinh từ phổi, tuyến giáp, vú, cơ quan sinh dục- tiết niệu. Tổn thương di căn có thể là khối nhỏ khối lớn hoặc nhiều khối trên gan lành. Điển hình là một số thể như sau:

• Di căn thể nang: Hình ảnh tương tự như áp xe, có thể lắng cặn và thường gặp trong di căn ung thư hắc tố, cơ trơn, ung thư nhầy.
• Di căn thể vôi hóa: Thường là những thể vôi hóa nhỏ rải rác thường có từ ung thư nhầy đại tràng hoặc buồng trứng.
• Di căn giàu mặc máu: Thường thấy ở u nội tiết, ung thư tế nào rau thai, ung thư thận.
• Thể thâm nhiễm lan tỏa: Tổn thương dạng bè, khó xác định được cấu trúc và thường di căn từ ung thư thận.
• Di căn bạch huyết: Tình trạng tổn thương dải phân nhánh theo tĩnh mạch cửa.

Có đến 40% khối u ác tính có thể di căn gan

Nguyên nhân nào gây phát sinh ung thư gan?

Ung thư gan có thể bắt nguồn từ tình trạng bệnh lý, hóa chất gây nên, cụ thể là:

• Xơ gan: Bệnh ung thư này thường thấy trên nền gan xơ và chiếm đến 80%. Nguyên nhân phát sinh xơ gan gây ung thư đó là xơ gan do rượu, thứ phát do xơ gan do nhiễm sắt, nhiễm virus viêm gan B và viêm gan C.
• Có tỷ lệ nhỏ ung thư gan do nhiễm viêm gan B, C dù chưa xảy ra xơ gan.
• Dùng thuốc tránh thai kéo dài trong thời gian dài gây nên Adenoma (u tuyến) trong gan dễ phát triển thành ung thư biểu mô gan.
• Một số chất như Aflatoxin của nấm Aspergillus trong thực phẩm như lạc hay nấm mốc cũng có thể là nguyên nhân phát sinh bệnh.

Bệnh ung thư này thường thấy trên nền gan xơ

Dấu hiệu của bệnh ung thư gan

Bệnh nhân có thể tình cờ phát hiện bệnh trong những đợt theo dõi, thăm khám định kỳ dù không xuất hiện những triệu chứng. Về cơ bản, những biểu hiện của ung thư gan cơ bản như:

Triệu chứng cơ năng

Về triệu chứng cơ năng, bệnh nhân có những biểu hiện cơ bản dễ nhận biết đó là:

• Vàng da (jaundice): Đây là triệu chứng phổ biến nhất và bộc lộ rõ hơn khi người bệnh tiếp xúc với ánh nắng. Vàng da là tình trạng tắc nghẽn đường mật gây nên bởi khối u khiến cho muối mật trào ngược từ trong đường mật đến các xoang đi vào máu, lắng đọng ở da. Vàng da thường đi kèm thêm dấu hiệu là nước tiểu sẫm màu và phân bạc màu.
• Vàng mắt: Đây là biểu hiện ở củng mạc mắt và có màu vàng sậm, dấu hiệu này có thể xuất hiện trước hoặc cùng lúc với biểu hiện vàng da.
• Ngứa (pruritus): Thường kèm với vàng da nhưng cũng có thể xuất hiện trước, mức độ ngứa thường tăng lên về đêm, không thể đáp ứng với thuốc điều trị da liễu. Nguyên nhân là do acid mật lắng đọng ở da và gây kích thích những thụ thể thần kinh cảm giác.
• Sút cân: Khoảng 30-50% người bệnh sút cân từ thời điểm chẩn đoán là một trong những dấu hiệu của ung thư gan. Đây là nguyên nhân từ sự rối loạn tiêu hóa bắt nguồn từ chán ăn, ăn không tiêu… do không có dịch mật bài tiết xuống ruột.
• Đau bụng: Bệnh nhân có biểu hiện đau bụng vùng gan, giai đoạn sớm thường đau khá mơ hồ và không rõ ràng, nếu có biến chứng của tắc mật sẽ đau bụng cường độ cao hơn.

Vàng da là tình trạng tắc nghẽn đường mật gây nên bởi khối u

Triệu chứng thực thể

Về triệu chứng thực thể, bệnh nhân có thể thấy gan to hơn, sờ và cảm nhận được bờ gan dưới sườn với mật độ mềm. Có khối khu trú vùng gan nhưng ít khi sờ thấy.

Những biến chứng điển hình bệnh ung thư gan

Đây là bệnh nguy hiểm bởi nó có thể dẫn đến một số những biến chứng, dễ nhận thấy nhất là tình trạng khối u gây tắc ống mật, tế bào gan tổn thương, rối loạn chức năng gan dẫn đến tình trạng tích tụ chất độc. Một số biến chứng khác như:

• Thiếu máu: Do thiếu các yếu tố đông máu dẫn đến chảy máu, khiến người bệnh cảm thấy ngột ngạt, khó thở, da xanh xao và choáng váng.
• Tắc nghẽn ống dẫn mật: Khối u gan hoặc khối u mật có thể phát triển trong ống dẫn, làm tắc nghẽn ống mật gây ra những triệu chứng điển hình của bệnh.
• Chảy máu: Gan có chức năng tạo ra các yếu tố protein đông máu, khi các tế bào bị tổn hại, số lượng protein không đủ nên dẫn đến tình trạng xuất huyết.
• Giãn tĩnh mạch thực quản: Khối u trong gan khiến máu khó lưu thông qua tĩnh mạch từ đó gây ra giãn tĩnh mạch, và có thể gây vỡ đến xuất huyết đe dọa đến tính mạng.
• Hội chứng gan thận: Diễn ra phổ biến đối với bệnh nhân ung thư gan, bệnh nhân không thể tự phục hồi trừ khi ghép gan.
• Bệnh não gan: Độc tố mà gan không thể loại bỏ sẽ di chuyển dần lên não gây mất trí nhớ, lú lẫn, mất phương hướng.

Khối u trong gan khiến máu khó lưu thông qua tĩnh mạch gây ra giãn tĩnh mạch

Các phương pháp điều trị ung thư gan hiện nay

Ung thư gan nguyên phát sẽ phụ thuộc vào tình trạng của mỗi bệnh nhân, cụ thể:

Nguyên tắc điều trị

Nguyên tắc điều trị bệnh sẽ dựa trên nhiều khía cạnh khác nhau, cụ thể là:

• Tình trạng gan.
• Kích thước, số lượng và vị trí cụ thể khối u.
• Mức độ lan rộng.
• Tuổi tác và tình trạng sức khỏe của của mỗi bệnh nhân.

Phương pháp thực hiện

Nếu như khối u chưa lan rộng và vẫn còn những mô khỏe mạnh trong gan, bác sĩ sẽ khuyên thực hiện các phương pháp:

• Ghép gan: Thay thế gan là lựa chọn phù hợp với ung thư gan giai đoạn đầu.
• Phẫu thuật: Các bác sĩ sẽ thực hiện cắt bỏ một phần gan để loại bỏ khối u nếu như phần còn lại đang khỏe mạnh.
• Sử dụng sóng cao tần: Dùng một đầu dò đặc biệt để phá hủy những mô ung thư với nhiệt.
• Phẫu thuật lạnh: Dùng khí cực lạnh như nitơ lỏng để tiêu diệt tế bào ung thư, bác sĩ sẽ sử dụng một đầu dò kim loại để đưa vào những tế bào này.
• Thuyên tắc chọn lọc (hoặc hóa chất): Thủ thuật mục đích chặn máu cung cấp cho gan. Bác sĩ có thể kê thuốc chống ung thư (thuyên tắc bằng hóa chất) hoặc không cần (thuyên tắc chọn lọc). Thủ thuật can thiệp này được thực hiện tại mạch máu gần khối u.
• Xạ trị: Xạ trị là liệu pháp sử dụng tia phóng xạ (tia X) để giúp phá hủy tế bào ung thư.
• Liệu pháp thuốc nhắm trúng đích: Các thuốc nhắm đích được sử dụng để với mục tiêu chuyên biệt các tế bào ung thư. Thuốc này được chứng minh có hiệu quả điều trị ung thư, thường là sorafenib (Nexavar) dùng để kiểm soát tế bào ung thư tiến triển.

Thay thế gan là lựa chọn phù hợp ở tình trạng giai đoạn đầu

Phòng ngừa ung thư gan

Tuy không thể phòng ngừa bệnh ung thư một cách tuyệt đối nhưng nếu như tuân thủ các biện pháp sẽ làm giảm tối đa nguy cơ mắc bệnh:

Tiêm vắc xin viêm gan B

Cả trẻ em và người lớn đều nên tiêm vắc xin viêm gan B để giúp phòng ngừa bệnh. Với trẻ sơ sinh được khuyến cáo nên tiêm 24h sau khi sinh. Trường hợp mẹ nhiễm viêm gan B, bé sẽ được tiêm thêm 1 mũi huyết thanh phòng viêm giam B và sau đó tiêm nhắc 3 mũi nữa trong vòng 1 năm để tăng hiệu quả. Còn đối với người lớn, đặc biệt là những đối tượng có nguy cơ nhiễm cao cũng nên được tiêm chủng ngừa, tiêm 3 mũi trong 6 tháng.

Cả trẻ em và người lớn đều nên tiêm vắc xin viêm gan B để phòng ngừa bệnh

Phòng bệnh viêm gan C

Hiện nay chưa có thuốc ngừa viêm gan C nhưng bạn có thể thực hiện những điều sau đây để giảm nguy cơ nhiễm bệnh:

• Có đời sống tình dục an toàn: Bảo vệ bản thân với bao cao su, không quan hệ với người đang nghi ngờ mắc bệnh hay bất kỳ đường lây truyền tình dục nào khác,
• Không dùng ma túy, chất kích thích, đặc biệt là những chất qua đường tiêm như heroin hoặc cocaine.
• Thận trọng khi xỏ khuyên, xăm: Đến những nơi uy tín, đảm bảo kim tiêm là vô trùng tuyệt đối.

Phòng ngừa xơ gan

Bạn có thể giảm tình trạng xơ gan bằng những phương pháp đơn giản như sau:

• Hạn chế uống rượu và sử dụng các chất kích thích khác để tăng cường sức khỏe.
• Duy trì cân nặng phù hợp với phương pháp tập thể dục thường xuyên, tuân thủ chế độ ăn uống khoa học như giảm tinh bột xấu, đồ ngọt… tăng cường protein, ngũ cốc.

Hạn chế uống rượu là cách phòng ngừa các bệnh về gan hiệu quả

Khám sàng lọc định kỳ

Việc thực hiện khám sàng lọc sức khỏe định kỳ là rất quan trọng để phát hiện những khối u ác tính ở giai đoạn sớm. Đồng thời khả năng điều trị khỏi là rất cao, giảm chi phí cho người bệnh, đặc biệt những người có nguy cơ cao xơ gan, viêm gan… Bệnh Viện Đa Khoa Phương Đông cung cấp gói khám sàng lọc ung thư gan giúp người bệnh an tâm. Gói sàng lọc ung thư gan tại BVĐK Phương Đông được xây dựng trên tiêu chí đầy đủ các danh mục cần thiết nhất nhưng cũng tối ưu về chi phí, đảm bảo quyền lợi cho khách hàng.

BVĐK Phương Đông trang bị các hệ thống máy móc hiện đại, kỹ thuật tân tiến nhất trong khám sàng lọc ung thư gan gồm: máy siêu âm màu 4D, máy chụp CT 128 lát, máy chụp X-quang, máy chụp MRI 1,5 Tesla… được nhập khẩu từ các hãng sản xuất thiết bị y tế hàng đầu thế giới giúp quá trình khám diễn ra nhanh chóng, đem lại kết quả chính xác phục vụ cho chẩn đoán.

Chụp cộng hưởng từ MRI giúp sàng lọc ung thư gan tại BVĐK Phương Đông

Đội ngũ y bác sĩ giỏi đến từ tuyến trung ương có trình độ cao, giàu kinh nghiệm đảm bảo đưa ra kết quả chuẩn xác và nhanh chóng. Mọi quy trình đều thực hiện rõ ràng, bảng giá công khai, đầy đủ những dịch vụ cần thiết.

Không gian bệnh viện rộng rãi, khang trang, xây dựng theo mô hình chuẩn khách sạn 5 sao. Khuôn viên xanh mát với hàng trăm loại cây tỏa bóng hiếm nơi nào có được. Trải nghiệm khám bệnh tại Phương Đông sẽ mang lại cho bạn cảm giác an tâm, thoải mái như đang đi nghỉ dưỡng.

Những câu hỏi thường gặp liên quan đến ung thư gan

Bệnh lý ung thư gan khiến cho người bệnh vô cùng lo lắng, để giúp bệnh nhân giảm bớt những lo âu này, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông xin giải đáp cụ thể như sau:

Bệnh ung thư gan có thể lây hay không?

Điều mà nhiều người băn khoăn là bệnh ung thư gan có lây không? Theo đó, một trong những nguyên do gây ung thư là virus viêm gan B, C và những bệnh này có thể lây truyền qua máu, đường tình dục, bản thân bệnh ung thư này không lây truyền.

Bị ung thư gan có chữa được không?

Ung thư này nếu như phát hiện sớm có thể điều trị và khả năng chữa khỏi lên đến 80%, đặc biệt với những khối u còn nhỏ. Tuy vậy, những bệnh nhân khi đến viện để thăm khám hầu như là ung thư gan giai đoạn cuối, lúc này chỉ có thể điều trị triệu chứng kéo dài thời gian sống.

Ung thư gan nếu như phát hiện sớm có thể điều trị rất khả quan

Khi mắc ung thư gan di căn sống được bao lâu?

Với trường hợp bệnh đã bước sang giai đoạn di căn, thời gian sống của bệnh nhân không còn dài. Theo số liệu thống kê, 7% người bị ung thư di căn phát hiện và điều trị thọ thêm 5 năm. Còn với ung thư giai đoạn 4, chỉ có 2% bệnh nhân có thể sống thêm được 5 năm. Những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sống của bệnh nhân như sức khỏe tổng quát, tình trạng gan…

Người bị ung thư gan sống được bao lâu?

Theo các chuyên gia nghiên cứu, những người bệnh ung thư phát hiện sớm có tiên lượng sống cao hơn 50%, cụ thể:

• Nếu như bệnh nhân được phẫu thuật sớm và kích thước khối u dưới 3cm tỷ lệ sống sau 5 năm là 80 - 90%.
• Khối u từ 3 - 6cm điều trị khả năng sống thêm 5 năm là 60%.
• Khối u có kích thước lớn hơn 6cm, tỷ lệ ung thư sau 5 năm chỉ còn mức 10 - 15%.
• Trường hợp khối u lớn hơn 10cm, không thể chữa khỏi được, mục tiêu điều trị chỉ là kéo dài sự sống và áp dụng để giảm đau đớn.

Tùy vào thể ung thư, tình trạng mà mỗi bệnh nhân có tiên lượng sống khác nhau

Qua những thông tin chia sẻ trên, bạn có thể hiểu hơn về ung thư gan và mức độ nguy hiểm của bệnh. Hãy thường xuyên có chế độ sống lành mạnh và nên đi khám sàng lọc ung thư gan hoặc thăm khám sức khỏe tổng quát theo định kỳ 6 tháng/lần để có phát hiện những bất thường và điều trị kịp thời.