Viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính là bệnh gì? Các nguyên nhân gây bệnh

Ngọc Anh

04-10-2025

goole news
16

Viêm khớp dạng thấp huyết thanh là bệnh lý mãn tính thường gặp ở phụ nữ, gây thoái hoá sụn và xương khớp nghiêm trọng. Bệnh này trực tiếp khiến người bệnh bị đau nhức, sưng tấy chân và hạn chế vận động. 

Viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính là gì?

Viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính là bệnh lý mạn tính, tự miễn dịch trong nhóm viêm khớp dạng thấp. Cơ thể người bệnh sản sinh ra kháng thể dạng thấp (Rheumatoid Factor – RF) hoặc kháng thể kháng CCP (anti-CCP) xuất hiện trong máu và tấn công chính các mô khớp.

Kết quả là lớp màng hoạt dịch khớp bị viêm, sưng đỏ, dẫn đến đau, cứng khớp và dần dần phá hủy sụn, xương. Thể huyết thanh dương tính thường có tiến triển nặng hơn huyết thanh âm tính và dễ gây ra các vấn đề sức khoẻ nghiêm trọng hơn. 

Cụ thể, người bị viêm khớp dạng thấp thể dướng tính có xu hướng bị đau nhiều hơn. Đồng thời, họ cũng có nguy cơ gặp các vấn đề sức khoẻ như:

  • Có nốt sưng dưới da
  • Viêm mạch máu
  • Mắc các bệnh về phổi dạng thấp
  • Các bệnh lý tim mạch

Minh hoạ bàn tay của bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp

Minh hoạ bàn tay của bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây ra viêm khớp

Nguyên nhân chính xác gây bệnh vẫn chưa được xác định, nhưng có một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh như sau:

  • Yếu tố nhiễm khuẩn: Các tác nhân gây bệnh từ môi trường như vi khuẩn có thể tấn công vào cơ thể để kích hoạt chuỗi các phản ứng miễn dịch. Tình trạng này có thể gây ra tình trạng tổn thương khớp, bào mòn xương và huỷ khớp 
  • Yếu tố cơ địa: Cơ thể suy yếu không đủ sức chống lại các tác nhân gây bệnh từ môi trường hoặc các vi khuẩn có trong cơ thể cũng có thể là nhân tố thúc đẩy bệnh lý diễn biến nhanh chóng hơn
  • Yếu tố môi trường: Xương khớp có thể bị ảnh hưởng bởi yếu tố độ ẩm, nhiệt độ, áp suất khí quyển. Môi trường lạnh ẩm kéo dài, áp suất thường xuyên thay đổi là các yếu tố ảnh hưởng đến sức khoẻ xương khớp và làm gia tăng các cơn đau ở người bệnh
  • Tuổi tác, giới tính: Trên thực tế lâm sàng, những người trên 40 tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao hơn do cơ thể đã bắt đầu tiến vào quá trình lão hoá tự nhiên, khiến các lớp sụn khớp bị sói mòn, xương kém cứng cáp và khớp yếu đi.
  • Yếu tố di truyền: Người mang gen HLA-DR4 có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn người bình thường

Những người lớn tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao hơn

Những người lớn tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao hơn

Triệu chứng của bệnh viêm khớp dạng thấp huyết thanh là gì

Các biểu hiện của bệnh lý được ghi nhận theo từng nhóm dưới đây:

Nhóm triệu chứng

Nội dung chi tiết

Triệu chứng cơ năng (người bệnh tự cảm nhận)

- Đau, sưng các khớp đối xứng, thường ở khớp nhỏ và vừa

- Đau tăng về đêm và buổi sáng, không giảm khi nghỉ ngơi

- Cứng khớp buổi sáng kéo dài ≈ 1 giờ

- Có thể kèm sốt nhẹ, mệt mỏi, suy nhược, tinh thần kém

Triệu chứng thực thể (bác sĩ khám thấy ở khớp)

- Khớp sưng, đau, nóng do tổn thương phần mềm hoặc tràn dịch

- Viêm kéo dài nhiều tuần/tháng, đối xứng hai bên

- Nếu không điều trị: biến dạng khớp (bàn tay gió thổi, ngón tay cổ cò, cổ tay lưng lạc đà…)

Triệu chứng ngoài khớp

- Hạt thấp dưới da (≈15% bệnh nhân), thường dính với màng xương, ít di động, có thể to tới 2cm

- Tổn thương các cơ quan: phổi, mắt (viêm, khô), tim mạch, lá lách to

- Mệt mỏi liên tục, trầm cảm, nhiễm khuẩn tái phát

- Trường hợp nặng: tổn thương thần kinh ngoại biên hoặc trung ương

Triệu chứng cận lâm sàng

- Xét nghiệm: thiếu máu, tăng tiểu cầu, bạch cầu; ESR, CRP tăng - RF (yếu tố dạng thấp) dương tính trong năm đầu

- Kháng thể kháng CCP dương tính (xác định và tiên lượng bệnh)

- Chẩn đoán hình ảnh:

• X-quang: giảm chất lượng xương, khớp bị bào mòn, dính hoặc biến dạng

• Siêu âm khớp: tràn dịch, viêm màng hoạt dịch, xương bị bào mòn

• MRI: khớp mòn, màng hoạt dịch viêm

Khớp sưng đau có thể là triệu chứng của bệnh viêm khớp

Khớp sưng đau có thể là triệu chứng của bệnh viêm khớp

Biến chứng của bệnh lý

Nhìn chung, các bệnh lý viêm khớp không gây nguy hiểm tính mạng ngay lập tức mà Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, bệnh có thể gây:

  • Loãng xương: Do việc sử dụng một số loại thuốc nhất định trong quá trình chữa trị bếnh sẽ làm giảm chất lượng, suy yếu xương và khiến chúng dễ gãy hơn. 
  • Các nốt dạng thấp: Khối mô cứng hình thành xung quanh các điểm chịu nhiều áp lực như khuỷu tay. Ngoài ra, các nốt này còn có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, bao gồm cả tim và phổi gây xơ phổi kẽ lan toả, viêm khớp nhẫn giáp, viêm phế quản, viêm màng phổi,...
  • Hội chứng Sjogren: Tuyến nước bọt và tuyến lệ bị tấn công dẫn đến tình trạng khô miệng, khô mắt. Hội chứng này tập trung ở phụ nữ 40 - 60 tuổi và không có khả năng lây bệnh
  • Nhiễm trùng: Bệnh RA là một loại nhiễm trùng, không những thế, các loại thuốc sử dụng để điều trị cũng có tính chất làm suy giảm hệ miễn dịch dẫn đến người bệnh có thể bị nhiễm trùng nhiều hơn. 
  • Bất thường thành phần cơ thể: Những người bị viêm khớp dạng thấp có tỷ lệ mỡ nhiều hơn, ngay cả khi chỉ số BMI của họ có tỷ lệ bình thường
  • Hội chứng ống cổ tay: RA huyết thanh dương tính ảnh hưởng đến cổ tay của người bệnh, có thể sưng viêm gây chèn ép dây thần kính ở bàn tay và ngón tay gây ra hội chứng ống cổ tay
  • Bệnh tim mạch: Có thể bạn chưa biết, viêm khớp dạng thấp có thể làm tăng nguy cơ bị xơ cứng và tắc nghẽn động mạch, viêm túi bao quanh tim,... thậm chí là gây tử vong
  • Bệnh phổi: Viêm và sẹo mô phổi, dẫn đến khó thở tiến triển
  • Ung thư hạch
  • Ảnh hưởng đến khả năng vận động, có thể dẫn đến teo cơ, khớp kém linh hoạt
  • Giảm khả năng thụ thai và bé sinh ra cũng dễ mắc dị tật bẩm sinh
  • Tăng nguy cơ thừa cân, béo phì

Loãng xương có thể là biến chứng bạn gặp phải khi bị viêm khớp lâu năm

Loãng xương có thể là biến chứng bạn gặp phải khi bị viêm khớp lâu năm

Chẩn đoán bệnh viêm khớp dạng thấp huyết thanh như thế nào?

Bác sĩ sẽ dựa trên triệu chứng, bệnh sử và thăm khám bất thường ở các vị trí như khớp tay, khớp bàn tay để xác định tổn thương, tìm kiếm các nốt phong thấp hay các biểu hiện biến dạng. 

Tiếp theo, bệnh nhân có thể được chỉ định xét nghiệm máu để tìm ra chất kháng CCP hoặc yếu tố dạng thấp. Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy dương tính, có 70 - 80% khả năng bạn sẽ được chẩn đoán RA huyết thanh dương tính.

Tất nhiên, chụp X quang cũng là một trong số các chỉ định quan thuộc, hỗ trợ bác sĩ quan sát rõ sụn và xương có bị thoái hoá hay không. Nếu có tổn thương gây xói mòn khớp, chẩn đoán này sẽ được khẳng định.

Điều trị viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính như thế nào? 

Tuỳ tình trạng sức khoẻ, diễn biến bệnh lý mà mỗi người bệnh có thể được chỉ định thực hiện theo các biện pháp dưới đây:

Phương pháp

Mục tiêu

Cách điều trị cụ thể

Lưu ý

Điều trị nội khoa

- Làm chậm tiến triển bệnh

- Ngăn ngừa tổn thương khớp

- Kiểm soát đau và viêm

- DMARDs: Methotrexate, Hydroxychloroquine, Sulfasalazine, Leflunomid, Cyclosporin A…

- NSAIDs: Ibuprofen… giúp giảm đau, kháng viêm

- Steroid: Prednisone… kiểm soát đợt bùng phát

- Steroid cần giảm liều dần và ngừng sau khi kiểm soát

- Nên kết hợp với bài tập phù hợp để tăng hiệu quả

Điều trị ngoại khoa

- Giảm đau- Cải thiện khả năng vận động

- Khắc phục khớp biến dạng

- Phẫu thuật chỉnh hình khớp biến dạng- Thay khớp nhân tạo khi khớp tổn thương nặng

- Chỉ áp dụng khi tổn thương nặng, nội khoa không hiệu quả

- Có nguy cơ biến chứng: nhiễm trùng, chảy máu, đau sau mổ

Điều trị hỗ trợ

- Giảm đau

- Phục hồi chức năng

- Nâng cao chất lượng sống

- Vật lý trị liệu, phục hồi chức năng

- Bài tập tăng sức mạnh và độ dẻo dai cho khớp

- Chườm nóng/lạnh khi đau bùng phát

- Dụng cụ hỗ trợ vận động

- Tập thể dục đều đặn

- Cần thiết bị chuyên dụng, tập tại cơ sở y tế phục hồi chức năng

- Có thể tập thêm tại nhà theo hướng dẫn bác sĩ

Chăm sóc người bệnh như thế nào?

Để quá trình phục hồi diễn ra thuận lợi, suôn sẻ, người bệnh nên thực hiện theo các hướng dẫn dưới đây:

  • Khám sức khỏe định kỳ nếu có nguy cơ cao.
  • Luyện tập thể dục nhẹ: yoga, đi bộ, bơi.
  • Ăn uống lành mạnh, tránh thực phẩm gây viêm (đồ chiên rán, rượu bia).
  • Nghỉ ngơi hợp lý, tránh làm việc quá sức.
  • Giữ tinh thần lạc quan, kiểm soát stress.

Có thể nói, viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính là bệnh mạn tính nguy hiểm, có thể gây biến dạng khớp và biến chứng ngoài khớp. Tuy chưa thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng nếu phát hiện sớm, người bệnh vẫn có thể kiểm soát tốt triệu chứng, duy trì vận động và nâng cao chất lượng sống.

BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG

Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Phường Đông Ngạc, Thành phố Hà Nội, Việt Nam
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn

 

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.

11

Bài viết hữu ích?

Đăng ký nhận tư vấn

Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn

PGS.TS.BS Cao Cấp

NGUYỄN MAI HỒNG

Giám đốc Trung tâm Cơ xương khớp

PGS.TS.BS Cao Cấp

NGUYỄN MAI HỒNG

Giám đốc Trung tâm Cơ xương khớp
19001806 Đặt lịch khám