Xoắn manh tràng là một dạng tắc ruột hiếm gặp nhưng có thể gây nguy hiểm nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán và xử trí kịp thời. Tình trạng này xảy ra khi đoạn cuối ruột non và manh tràng xoay bất thường quanh trục mạc treo, dẫn đến tắc nghẽn lưu thông đường tiêu hóa. Việc nhận diện sớm nguyên nhân cùng các yếu tố nguy cơ thường gặp như bất thường bẩm sinh, chế độ ăn uống, hay bệnh lý nền về đường ruột đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và hạn chế biến chứng.
Hình vẽ cho thấy xoắn manh tràng dạng vòng
Ghi chú: Manh tràng có thể xoắn theo chiều kim đồng hồ hoặc ngược chiều kim đồng hồ rồi lộn ngược lên trên. Đoạn cuối hồi tràng bị xoắn được nhìn thấy bị vướng vào manh tràng. Hình minh họa phía dưới bên trái cho thấy điểm xoắn như trên hình ảnh CT trục. Lg. = lớn, Sm. = nhỏ.
Xoắn manh tràng là một dạng tắc ruột hiếm gặp xảy ra khi manh tràng – đoạn đầu của ruột già nằm ở vùng bụng dưới bên phải – bị xoắn hoặc tách ra khỏi thành bụng. Tình trạng này khác biệt với các dạng xoắn khác trong hệ tiêu hóa. Cụ thể, xoắn dạ dày là hiện tượng dạ dày xoắn bất thường, còn xoắn đại tràng sigma xảy ra khi đoạn đại tràng sigma ở vùng chậu xoắn lại, gây cản trở lưu thông đường ruột.
Người mắc xoắn manh tràng thường khó nhận biết bệnh ở giai đoạn đầu vì triệu chứng có thể dễ nhầm lẫn với rối loạn dạ dày thông thường, như đau bụng, đầy chướng hoặc khó chịu. Việc chẩn đoán chính xác thường cần đến sự thăm khám của bác sĩ kết hợp với các kỹ thuật hình ảnh như X-quang, CT scan hoặc siêu âm.
Nếu được phát hiện sớm, xoắn manh tràng có thể điều trị thành công và ngăn ngừa biến chứng. Tuy nhiên, do tính chất hiếm gặp và khó chẩn đoán, bệnh có thể tiến triển nặng, dẫn đến thiếu máu nuôi ruột hoặc thủng ruột, gây nguy hiểm đến tính mạng nếu can thiệp muộn.
Các triệu chứng sau đây có thể gặp ở bệnh xoắn manh tràng:
Tuy nhiên, việc chẩn đoán xoắn manh tràng không hề đơn giản. Nguyên nhân là vì những biểu hiện lâm sàng kể trên dễ bị nhầm lẫn với một số bệnh lý khác như hội chứng ruột kích thích (IBS) hoặc bệnh viêm ruột (IBD). Điểm khác biệt quan trọng là IBS và IBD không gây tắc ruột, trong khi xoắn manh tràng lại có nguy cơ dẫn tới tình trạng này.
Ngoài ra, cả IBS, IBD và xoắn manh tràng đều có đặc điểm diễn tiến không liên tục – triệu chứng có thể xuất hiện rồi thuyên giảm trong một khoảng thời gian, khiến người bệnh chủ quan và dễ bỏ qua.
Chính vì vậy, nguyên tắc quan trọng là người bệnh nên đi khám bác sĩ khi xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào kể trên, đặc biệt nếu tình trạng này lặp đi lặp lại hoặc kéo dài, để được chẩn đoán sớm và xử trí kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.
Xem thêm:
Xoắn manh tràng là một dạng tắc nghẽn đường tiêu hóa dưới, thường xuất hiện tại khu vực manh tràng – đoạn nối giữa ruột non và ruột già. Bình thường, ruột già có nhiệm vụ hấp thụ phần dinh dưỡng còn lại từ thức ăn, sau đó chuyển hóa thành chất thải và đào thải qua đại tràng, trực tràng rồi ra ngoài. Manh tràng đóng vai trò như “cửa ngõ” điều hòa dòng thức ăn từ ruột non sang ruột già.
Khi xảy ra xoắn manh tràng, đoạn đại tràng này bị xoắn bất thường, làm cản trở lưu thông tiêu hóa. Mặc dù ruột già vẫn tiếp tục hấp thụ chất dinh dưỡng dư thừa, nhưng chất thải không thể di chuyển ra ngoài. Tình trạng này gây tắc nghẽn nghiêm trọng và ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động tiêu hóa. Theo các nghiên cứu y khoa, xoắn manh tràng chiếm khoảng 10% tổng số ca xoắn ruột, thường gặp nhất ở nhóm tuổi từ 30 – 60.
Một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng mắc bệnh gồm:
Việc hiểu rõ nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ không chỉ giúp nâng cao nhận thức, mà còn hỗ trợ phát hiện sớm để có hướng xử trí kịp thời, hạn chế biến chứng nguy hiểm của xoắn manh tràng.
Để xác định tình trạng xoắn manh tràng, bác sĩ thường kết hợp thăm khám lâm sàng với các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh. Trước tiên, bác sĩ có thể sờ nắn vùng bụng nhằm kiểm tra dấu hiệu căng tức hoặc sưng bất thường. Tuy nhiên, để có kết quả chính xác, người bệnh thường được chỉ định thêm các xét nghiệm hình ảnh.
Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh phổ biến bao gồm:
Xoắn manh tràng trên X–quang
Ghi chú: Phim chụp X-quang tư thế nằm ngửa cho thấy một đoạn ruột (manh tràng) căng phồng do khí (mũi tên 1) nằm giữa bụng. Đáy manh tràng hướng về góc phần tư trên, và van hồi manh tràng (mũi tên 2) hướng sang bên. Ruột non căng phồng do khí, trong khi đại tràng trái tương đối xẹp.
Việc kết hợp đồng thời thăm khám lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh giúp bác sĩ đưa ra kết luận nhanh chóng, từ đó kịp thời xây dựng phác đồ điều trị hiệu quả, hạn chế biến chứng nguy hiểm.
Phẫu thuật hiện được xem là giải pháp điều trị xoắn manh tràng ưu tiên, bởi không chỉ mang lại tỷ lệ thành công cao mà còn giúp giảm đáng kể nguy cơ tái phát. Tùy vào tình trạng tổn thương và sức khỏe của người bệnh, bác sĩ có thể lựa chọn một trong các phương pháp sau:
Ứng dụng phương pháp Colopexy để đưa manh tràng về đúng vị trí
Nếu không được chẩn đoán và can thiệp kịp thời, xoắn manh tràng có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như tắc ruột, thủng ruột, nhiễm trùng ổ bụng và thậm chí là tử vong. Theo nghiên cứu y khoa, tỷ lệ tử vong có thể lên tới 40% trong những trường hợp bệnh tiến triển nặng và không được điều trị kịp thời.
Tóm lại, xoắn manh tràng là bệnh lý hiếm nhưng có thể đe dọa tính mạng nếu bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo ban đầu. Việc hiểu rõ nguyên nhân và những yếu tố nguy cơ thường gặp giúp người bệnh chủ động hơn trong việc phòng ngừa, đồng thời hỗ trợ bác sĩ đưa ra chẩn đoán sớm và điều trị hiệu quả. Nếu có các triệu chứng bất thường về tiêu hóa như đau bụng dữ dội, buồn nôn hay chướng bụng, người bệnh nên đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám kịp thời.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Phường Đông Ngạc, Thành phố Hà Nội, Việt Nam
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Ngứa hậu môn do bệnh trĩ chủ yếu xuất phát từ sự ứ đọng dịch nhầy, viêm nhiễm, tổn thương niêm mạc hoặc thói quen sinh hoạt chưa lành mạnh.
