Bị ngã chùn cột sống là dạng chấn thương không hiếm gặp, thường xảy ra ở người cao tuổi hoặc người có mật độ xương thấp như loãng xương. Tình trạng không được xử trí kịp thời có thể làm khởi phát các biến chứng nguy hiểm như đau mạn tính, biến dạng cột sống hoặc rối loạn vận động. Để giảm thiểu nguy cơ diễn tiến nặng, bệnh nhân cần nhận diện sớm triệu chứng, nguyên nhân để kịp thời thăm khám và điều trị.
Bị ngã chùn cột sống là gì?
Bị ngã chùn cột sống là tình trạng các khối xương hoặc thân đốt sống bị lún, xẹp, biến dạng. Người bệnh khi này nhận thức rõ các cơn đau nhức dữ dội, vận động sinh hoạt thường nhật trở nên khó khăn.
Người cao tuổi, người mắc bệnh lý xương khớp, lao động nặng, thể thao cường độ cao, tiền sử chấn thương là những đối tượng dễ bị chùn cột sống. Ngoài ra, chùn cột sống có thể xảy ra bởi các nhóm nguyên nhân sau:
- Chấn thương khi tham gia giao thông, lao động, tác động một lực mạnh lên cột sống.
- Loãng xương khiến mật độ xương người bệnh giảm rõ rệt, xương khi này yếu và rất dễ bị tổn thương.
- Ung thư di căn xương là hiện tượng các tế bào ác tính từ các cơ quan khác di chuyển, xâm lấn cột sống và phá hủy cấu trúc xương.

Bị ngã chùn cột sống làm xuất hiện các cơn đau nhức dữ dội
Có thể thấy, chùn cột sống có thể xảy ra ở mọi đối tượng, từ người trẻ đến người cao tuổi. Bên cạnh nhận diện sớm các nhóm yếu tố nguy cơ, mỗi cá nhân cũng cần tìm hiểu thêm về triệu chứng lâm sàng, cách điều trị cũng như biện pháp phòng ngừa ngay từ bây giờ.
Dấu hiệu nhận biết bị ngã chùn cột sống
Phát hiện sớm giúp công tác điều trị diễn ra kịp thời, hiệu quả và tối ưu với tình trạng người bệnh. Sau khi bị ngã, nếu nhận thấy các biểu hiện dưới đây bạn có thể nghi ngờ chùn cột sống:
- Khi bị ngã xuất hiện các cơn đau lưng dữ dội, đột ngột tại vùng cột sống bị chấn thương. Cơn đau có thể tăng lên khi vận động, đặc biệt khi ngồi xuống hoặc đứng lên.
- Khi cúi, ngửa hoặc xoay người cảm thấy khó khăn, bị hạn chế do tình trạng đau nhức tiến triển.
- Nếu bị ngã mạnh, cột sống thậm chí có thể biến dạng, vẹo hoặc bị gù.
- Người bệnh cảm thấy yếu, tê bì, mất cảm giác tay chân nên nghi ngờ xuất hiện tổn thương thần kinh cột sống.

Dấu hiệu nhận biết người bệnh bị chùn cột sống
Tùy mức độ ngã, va đập với cột sống mà người bệnh có thể xuất hiện những triệu chứng khác nhau. Điều quan trọng cần nhấn mạnh, cần nhanh chóng thăm khám y tế với bất kể bất thường nhẹ hay nặng.
Xem thêm: Ngã dập mông đau xương cụt: Dấu hiệu nhận biết và hướng xử trí
Phương pháp chẩn đoán
Để xác định bị ngã có làm chùn cột sống hay không, ngoài khai thác triệu chứng lâm sàng cùng kiểm tra vùng chấn thương, bác sĩ sẽ chỉ định thêm các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh khác:
- Chụp X-quang là kỹ thuật xét nghiệm cơ bản, giúp phát hiện kịp thời các đốt sống bị biến dạng, lún hoặc xẹp.
- Chụp CT hoặc MRI nhằm quan sát chi tiết hơn cấu trúc cột sống, xem xét tình trạng tổn thương thần kinh cùng các bệnh lý khác.
- Đo mật độ xương với bệnh nhân nghi ngời hoặc mắc bệnh lý loãng xương, đưa phương án điều trị căn nguyên phù hợp.
- Xét nghiệm máu phù hợp với những trường hợp nghi ngờ ung thư di căn cột sống, tìm chất chỉ điểm ung thư.
Xem thêm: Phương pháp điều trị loãng xương đạt hiệu quả cao

Phương pháp chẩn đoán cột sống bị lún xẹp do chấn thương ngã
Điều trị phục hồi chức năng sau bị ngã chùn cột sống
Sau khi đã xác định được nguyên nhân, mức độ tổn thương do bị ngã chùn cột sống, bệnh nhân sẽ tiếp nhận phác đồ điều trị và phục hồi chức năng phù hợp. Tùy trường hợp bệnh nhân chỉ cần dùng thuốc kết hợp vật lý trị liệu, hoặc cần can thiệp ngoại khoa điều chỉnh cấu trúc giải phẫu.
Dùng thuốc
Giai đoạn đầu của bệnh, bác sĩ tập trung khuyến nghị người bệnh nghỉ ngơi và hạn chế vận động mạnh nhằm tránh gia tăng tổn thương cột sống. Đồng thời kết hợp sử dụng thuốc uống giảm đau, chống viêm không steroid hoặc opioid.

Điều trị triệu chứng chùn cột sống bằng thuốc kháng viêm, giảm đau
Vật lý trị liệu
Sau chùn cột sống, phần lớn các trường hợp đều được khuyến nghị tập vật lý trị liệu. Các bài tập trước hết tăng cường sức mạnh cơ lưng, điểu chỉnh tư thế để giảm triệu chứng đau lưng và co cứng khớp.
Phẫu thuật
Bị ngã chùn cột sống nghiêm trọng hoặc kèm theo tổn thương thần kinh, bác sĩ sẽ xem xét chỉ định phẫu thuật tạo hình. Các phương pháp này giúp người bệnh lấy lại chức năng vận động, khôi phục hình dạng cấu trúc giải phẫu và giải ép thần kinh bị chèn ép.

Phẫu thuật giải ép trong trường hợp cột sống bị chèn ép nghiêm trọng
Lối sống lành mạnh
Sau mọi phương pháp điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật, bệnh nhân cần chú ý chăm sóc sức khoẻ để duy trì sự ổn định cột sống. Bạn nên bắt đầu từ việc tập thể dục đều đặn, chú ý dinh dưỡng giàu vitamin và khoáng chất, tránh tiêu thụ thực phẩm làm gia tăng tình trạng viêm.
Phòng ngừa bị ngã chùn cột sống
Bị ngã chùn cột sống không phải chấn thương đơn giản, cần được can thiệp sớm để giảm thiểu các nguy cơ về sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Nếu muốn đảm bảo xương khớp được khỏe mạnh, mỗi cá nhân, đặc biệt nhóm đối tượng nguy cơ nên áp dụng các gợi ý phòng ngừa dưới đây:
- Chế độ dinh dưỡng giàu canxi và vitamin D từ thực phẩm tự nhiên để tăng cường mật độ xương và sức mạnh cơ bắp.
- Hạn chế tham gia các hoạt động thể thao có tính chất đối kháng, va chạm mạnh làm tăng nguy cơ bị té ngã chấn thương cột sống.
- Khi tham gia giao thông, lao động cần sử dụng mũ bảo hiểm, đai an toàn để giảm thiểu tối đa các tác động do chấn thương gây ra.
- Đều đặn hàng tuần cần sắp xếp đồ đạc nhà ở, khu vực làm việc gọn gàng, đảm bảo khu vực sinh hoạt an toàn.
- Bố trí không gian sống đầy đủ ánh sáng, đặc biệt khu vực cầu thang thường xuyên đi lại.

Biện pháp phòng ngừa bị ngã chùn cột sống
Bị ngã chùn cột sống để lại nhiều hệ quả nghiêm trọng cho hệ xương khớp, cần được thăm khám và điều trị trong thời gian sớm. Sau chấn thương, người bệnh tuyệt đối không tự ý nắn chỉnh hoặc chủ quan tiếp tục vận động mạnh, khiến tình trạng lún đốt sống chuyển biến xấu.