Biến chủng NB.1.8.1 COVID là gì?
Biến chủng NB.1.8.1 là một dòng phụ mới của SARS-CoV-2, thuộc nhóm biến thể Omicron JN.1. Biến thể này được phát hiện lần đầu tiên vào ngày 22 tháng 1 năm 2025 và được xem là biến thể phụ của XDV.1, hình thành từ sự tái tổ hợp gen giữa hai biến thể JN.1 và XDE.
Biến chủng NB.1.8.1 là một trong những biến thể mới được phát hiện trong quá trình theo dõi sự tiến hóa của virus
Thời điểm xuất hiện của biến chủng NB.1.8.1
Tại Việt Nam, Thành phố Hồ Chí Minh đã xác nhận các ca nhiễm đầu tiên của biến thể NB.1.8.1 vào cuối tháng 5 năm 2025. Theo dữ liệu từ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM và Đơn vị Nghiên cứu Lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU), biến thể này chiếm 83% trong số các mẫu gen được giải trình tự từ bệnh nhân COVID-19 trong tuần thứ ba của tháng 5 năm 2025.
Trên thế giới, tính đến giữa tháng 5 năm 2025, biến thể NB.1.8.1 đã được phát hiện tại 23 quốc gia, bao gồm Trung Quốc, Hoa Kỳ, Ấn Độ, Pháp, Nhật Bản, Singapore, Úc, Canada, Hàn Quốc và Việt Nam. Tại Hoa Kỳ, các ca nhiễm đầu tiên được ghi nhận vào cuối tháng 3 và đầu tháng 4 năm 2025 thông qua chương trình sàng lọc tại các sân bay quốc tế.
Đặc điểm sinh học và nguy cơ lây truyền
NB.1.8.1 là hậu duệ của biến thể tái tổ hợp XDV.1.5.1, mang các đột biến trong protein gai như A435S, V445H và T478I, có thể làm tăng khả năng bám vào tế bào người, từ đó nâng cao khả năng lây truyền. Tuy nhiên, hiện chưa có bằng chứng cho thấy biến thể này gây ra triệu chứng nặng hơn so với các biến thể trước đó.
Tuy nhiên, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), NB.1.8.1 hiện được phân loại là "Biến thể đang được theo dõi" (Variant Under Monitoring) vào ngày 23 tháng 5 năm 2025, do có khả năng lây lan nhanh và xuất hiện ở nhiều quốc gia.
Tại Việt Nam, các chuyên gia y tế cho biết, mặc dù số ca mắc COVID-19 gia tăng, nhưng chưa ghi nhận trường hợp bệnh nặng hoặc tử vong liên quan đến biến thể NB.1.8.1
Mặc dù NB.1.8.1 có khả năng lây lan nhanh, các chuyên gia y tế khuyến cáo người dân không nên hoang mang, nhưng cần tuân thủ các biện pháp phòng ngừa như đeo khẩu trang nơi công cộng, rửa tay thường xuyên và tránh tụ tập đông người để hạn chế sự lây lan của biến thể này.
Mức độ đáng lo ngại của biến chủng NB.1.8.1 Covid
Về mức độ nghiêm trọng, dữ liệu hiện tại không cho thấy NB.1.8.1 gây ra bệnh nặng hơn so với các biến thể trước đó. Các triệu chứng phổ biến bao gồm ho, đau họng, sốt, mệt mỏi, đau cơ và nghẹt mũi, tương tự như các biến thể Omicron trước đó . Tuy nhiên, biến thể này có khả năng lây truyền cao hơn, với tốc độ tăng trưởng nhanh hơn so với nhiều biến thể đang lưu hành khác .
Về khả năng né tránh miễn dịch, NB.1.8.1 cho thấy mức độ né tránh kháng thể trung hòa cao hơn một chút so với biến thể LP.8.1.1, với mức giảm hiệu quả trung hòa từ 1,5 đến 1,6 lần. Tuy nhiên, các loại vắc-xin hiện tại vẫn được cho là có hiệu quả trong việc bảo vệ chống lại bệnh có triệu chứng và bệnh nặng do biến thể này gây ra.
Triệu chứng phổ biến của biến chủng NB.1.8.1 hiện nay
Biến chủng SARS-CoV-2 NB.1.8.1 đã được phát hiện tại nhiều quốc gia như Hoa Kỳ, Đài Loan, Trung Quốc và một số nước Đông Nam Á. Mặc dù chưa có bằng chứng cho thấy biến chủng này gây bệnh nặng hơn, nhưng nó có khả năng lây lan nhanh và biểu hiện triệu chứng đa dạng, bao gồm cả những dấu hiệu không điển hình so với các biến thể trước đó. Cụ thể như:
- Ho khan kéo dài, đau họng: Là những biểu hiện phổ biến, tương tự như các biến thể Omicron trước đây.
- Mệt mỏi toàn thân, đau nhức cơ thể, đau đầu và sốt nhẹ: Đây là những triệu chứng thường thấy trong giai đoạn đầu của nhiễm trùng.
- Nghẹt mũi, sổ mũi: Thường xuất hiện ở những ngày đầu nhiễm bệnh.
- Sốt nhẹ kéo dài: Không giống như sốt cao, tình trạng tăng nhiệt độ nhẹ và dai dẳng có thể xảy ra mà không có sự thay đổi điểm đặt nhiệt của cơ thể, phản ánh sự rối loạn điều hòa thân nhiệt.
- Mất tập trung, khó duy trì sự chú ý: Một số bệnh nhân báo cáo khó khăn trong việc tập trung vào các hoạt động hàng ngày như đọc sách hoặc xem tivi.
- Chóng mặt, buồn nôn: Có thể liên quan đến ảnh hưởng của virus lên hệ thần kinh trung ương.
- Mất ngủ, lo âu: Một số trường hợp ghi nhận các vấn đề về giấc ngủ và cảm giác lo lắng tăng lên.
- Buồn nôn, chán ăn và rối loạn tiêu hóa: Những triệu chứng này có thể xuất hiện, đặc biệt ở những người có hệ miễn dịch yếu hoặc có bệnh lý nền.
So với biến chủng XEC, biến chủng NB.1.8.1 được cho là có triệu chứng đa dạng hơn. Mặc dù phần lớn các trường hợp nhiễm đều có triệu chứng nhẹ và hồi phục tại nhà, nhưng việc nhận biết sớm và theo dõi triệu chứng là rất quan trọng để ngăn ngừa lây lan và biến chứng nghiêm trọng.
Xem thêm:
Cách để tự bảo vệ mình trước biến chủng NB.1.8.1 Covid
Để tự bảo vệ bản thân trước biến chủng COVID-19 NB.1.8.1, một biến thể đang được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) theo dõi do khả năng lây lan nhanh, bạn cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
Để tự bảo vệ mình trước biến chủng NB.1.8.1 của virus Covid-19 mọi người cần tuân thủ các biện pháp phòng ngừa đã được Bộ Y tế khuyến cáo
Dưới đây là các cách phòng ngừa cụ thể:
Đeo khẩu trang ở nơi công cộng: Bộ Y tế khuyến cáo người dân tiếp tục đeo khẩu trang tại nơi công cộng, trên phương tiện giao thông công cộng và tại cơ sở y tế để giảm nguy cơ lây nhiễm . Việc đeo khẩu trang đúng cách giúp ngăn chặn sự lây lan của virus, đặc biệt trong bối cảnh biến thể NB.1.8.1 có khả năng lây truyền cao hơn.
Tiêm vaccine và mũi nhắc lại đúng lịch: Tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch, bao gồm các mũi nhắc lại, là biện pháp hiệu quả nhất để giảm nguy cơ mắc bệnh nặng và tử vong. Bộ Y tế đề nghị các địa phương tăng cường tiêm chủng vaccine phòng COVID-19, đặc biệt cho các nhóm nguy cơ cao như người cao tuổi, người có bệnh nền và phụ nữ mang thai.
Giữ gìn vệ sinh cá nhân và rửa tay thường xuyên: Rửa tay bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây, đặc biệt sau khi tiếp xúc với bề mặt công cộng hoặc trước khi ăn, giúp loại bỏ virus khỏi tay. Nếu không có nước và xà phòng, sử dụng dung dịch sát khuẩn tay chứa ít nhất 60% cồn là lựa chọn thay thế hiệu quả. Thói quen này giảm nguy cơ lây nhiễm qua tiếp xúc .
Tự cách ly khi có triệu chứng nghi ngờ: Nếu bạn cảm thấy không khỏe, có triệu chứng như sốt, ho, đau họng hoặc mệt mỏi, nên ở nhà để tránh lây lan cho người khác. Việc tự cách ly và theo dõi sức khỏe trong vài ngày đầu tiên là cần thiết. Nếu triệu chứng nặng lên, hãy liên hệ với cơ sở y tế để được tư vấn và xét nghiệm .
Xét nghiệm khi cần thiết: Nếu bạn đã tiếp xúc gần với người mắc COVID-19 hoặc có triệu chứng nghi ngờ, hãy thực hiện xét nghiệm nhanh hoặc PCR để xác định tình trạng nhiễm bệnh. Việc phát hiện sớm giúp ngăn chặn sự lây lan và điều trị kịp thời. Đặc biệt, trong bối cảnh NB.1.8.1 Covid đang lây lan nhanh, việc xét nghiệm định kỳ ở các khu vực có nguy cơ cao là cần thiết .
Tuân thủ hướng dẫn của cơ quan y tế địa phương: Luôn cập nhật và tuân thủ các khuyến cáo, hướng dẫn của cơ quan y tế địa phương về phòng chống COVID-19. Điều này bao gồm việc theo dõi thông tin về tình hình dịch bệnh, các biện pháp hạn chế, và chương trình tiêm chủng tại khu vực bạn sinh sống. Sự hợp tác của cộng đồng là yếu tố then chốt trong việc kiểm soát sự lây lan của các biến thể mới.
Việc thực hiện đồng bộ các biện pháp trên sẽ giúp bạn và cộng đồng giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm NB.1.8.1 Covid. Hãy luôn cảnh giác, nhưng không hoảng loạn, và duy trì thói quen sống lành mạnh để bảo vệ sức khỏe bản thân và những người xung quanh. Nếu quý khách hàng có các thắc mắc nào khác cần giải đáp thì đừng ngần ngại để lại thông tin tại phần Đặt lịch khám hoặc bấm máy gọi tới Hotline 1900 1806 của BVĐK Phương Đông để được hỗ trợ
Kết luận
NB.1.8.1 không phải là biến thể đầu tiên khiến thế giới cảnh giác, nhưng chính khả năng thích nghi và lây lan mạnh của nó là điều khiến cộng đồng y tế đặc biệt quan tâm. Trang bị cho mình kiến thức đúng, giữ vững các biện pháp phòng dịch cá nhân và theo dõi sát các khuyến cáo từ cơ quan y tế là cách tốt nhất để ứng phó với biến chủng mới này. Đừng chủ quan – sự chủ động hôm nay chính là lá chắn an toàn nhất cho bạn ngày mai.
