Chấn thương dây chằng khuỷu tay - Tổn thương thường gặp khi chơi thể thao

Chấn thương dây chằng khuỷu tay là gì?

Chấn thương dây chằng khuỷu tay là bất thường xảy ra khi các sợi dây chằng ở khớp khuỷu tay bị kéo căng, rách hay bị đứt hoàn toàn. Chấn thương khớp càng nặng, ảnh hưởng đến dây chằng càng nặng nề.

Xét dưới góc độ y học, khớp khuỷu tay có khả năng chịu lực rất tốt, có thể hỗ trợ chúng ta thực hiện các động tác từ đơn giản đến phức tạp như xoay, gập, duỗi trong sinh hoạt, làm việc hay chơi thể thao. Sự vững chắc của khớp khuỷu tay được hỗ trợ bởi rất nhiều dây chằng bao gồm dây chằng hình khuyên, dây chằng bên ngoài, dây chằng hướng tâm. 

Do đó, nếu một hoặc nhiều dây chằng bị chấn thương, người bệnh sẽ bị giảm khả năng vận động, thậm chí có khả năng bị đau khớp mạn tính và thoái hoá khớp sớm so với độ tuổi sinh lý. 

Dây chằng khuỷu tay có thể bị chấn thương do nhiều nguyên nhân khác nhau

Các hình thức chấn thương khuỷu tay

Theo các bác sĩ chuyên khoa Cơ xương khớp, khớp khuỷu tay có chức năng chính là duỗi, gập và di chuyển bàn tay. Bộ phận này rất dễ bị tổn thương do tác động từ bên ngoài và hoạt động của con người. Về cơ bản, chấn thương tại khu vực này có thể chia ra thành các hình thức như sau:

Giãn dây chằng khuỷu tay

Dây chằng có thể bị giãn hoặc rách rất nhỏ, mức độ nghiêm trọng được ví như chấn thương dây chằng độ I. Khi khớp khuỷu tay ít hoặc không có bất ổn, các sợi dây chằng chỉ bị kéo căng mà không bị đứt. 

Lúc này, người bệnh có thể không bị đau hoặc viêm nhiều. Tuy nhiên, nếu không biết cách chăm sóc và thay đổi thói quen sinh hoạt cho phù hợp, bất thường giãn dây chằng có thể làm tăng nguy cơ tái chấn thương và những lần chấn thương sau thường nặng và có xu hướng phục hồi chậm hơn

Đứt dây chằng khuỷu tay

Đây là một trong số các chấn thương khuỷu tay khá nghiêm trọng nhưng khớp khuỷu tay vẫn chưa đứt hết hoàn toàn. Nó có thể trở nên lỏng lẻo hoặc mất ổn định. Với các tổn thương này, người bệnh sẽ thấy khớp khuỷu bị sưng, bầm và việc vận động trở nên khó khăn hơn. 

Dây chằng khuỷu tay bị đứt, trở nên lỏng lẻo và mất ổn định

Đặc biệt với các ca chấn thương khuỷu tay nặng dây chằng sẽ bị đứt hoàn toàn. Khớp khuỷu tay của người bệnh sẽ bị sưng tấy, bầm tím nhiều. Với các trường hợp bị chấn thương nặng, khớp khuỷu tay sẽ mất ổn định dẫn đến không cầm nắm được và mất chức năng nghiêm trọng.

Nguyên nhân chấn thương dây chằng khuỷu tay

Trên thực tế, chúng ta có thể chia các nhân tố gây ra chấn thương dây chằng thành các lý do chính như sau:

Chấn thương

Nếu vô tình bị té ngã trong sinh hoạt hay tham gia giao thông, cánh tay của chúng ta có thể bị vặn xoắn theo hướng vào bên trong làm dây chằng bị chấn thương, cụ thể là dây chằng bên. 

Áp lực quá mức

Với các hoạt động thể chất cường độ mạnh như ném bóng, đánh bóng, chuyền bóng trong các môn thể thao như bóng chày, bóng chuyền, bóng bầu dục,... người bệnh có thể bị chấn thương kín ở sâu bên trong. 

Một số yếu tố có thể gia tăng nguy cơ khiến dây chằng bị chấn thương bao gồm:

• Tuổi tác
• Thừa cân, béo phì
• Vận động viên
• Người hút thuốc lá

Dấu hiệu chấn thương dây chằng khuỷu tay là gì?

Tuỳ thuộc vào tình trạng, vị trí dây chằng bị chấn thương mà bệnh nhân sẽ có các triệu chứng như sau:

• Đau nhức tại vị trí bị chấn thương, đau xung quanh khớp khuỷu
• Căng cứng quanh khuỷu tay
• Sưng, tấy đỏ
• Giảm phạm vi hoạt động của cánh tay, khuỷu tay, cẳng tay và cổ tay
• Bàn tay và cổ tay bị mất sức

Các cơn đau ở khuỷu tay báo hiệu dây chằng bị chấn thương

Chẩn đoán chấn thương dây chằng như thế nào?

Để chỉ ra các tổn thương ở dây chằng khuỷu tay, các bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng để khai thác triệu chứng, tiền sử bệnh lý và thói quen sinh hoạt trước. Tiếp theo, các bác sĩ sẽ khám lâm sàng để đánh giá các bất thường ở dây chằng, mức độ ảnh hưởng của chấn thương bằng cách yêu cầu người bệnh thực hiện một số động tác như nắm chặt tay, cầm một vật, co duỗi cánh tay,...

Các biện pháp chẩn đoán hình ảnh có thể được chỉ định bao gồm:

• Chụp X Quang để đánh giá mức độ tổn thương đi kèm với dây chằng như xương, khớp để có phương hướng xử lỳ phù hợp
• Chụp cộng hưởng từ MRI khuỷu tay để quan sát chi tiết các tổn thương của dây chằng, cơ, gân,... và quyết định can thiệp (nếu cần)

Chấn thương dây chằng khuỷu tay có nguy hiểm không?

Có. Các tổn thương của dây chằng có thể dẫn đến cảm giác đau nhức, tê buốt từ nhẹ đến trung bình, ảnh hưởng trực tiếp đến công việc, sinh hoạt và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng phác đồ, bạn có thể gặp các vấn đề về mặt sức khoẻ như sau:

• Đau mạn tính khớp khuỷu tay
• Khớp lỏng lẻo khiến người bệnh bất tiện khi sinh hoạt, làm việc 
• Khớp có xu hướng bị thoái hoá nhanh hơn bình thường
• Teo cơ (hiếm gặp)

Điều trị chấn thương dây chằng khuỷu tay như thế nào?

Phương hướng điều trị sẽ được cân nhắc và áp dụng phụ thuộc vào mức độ tổn thương. Tuy nhiên, mọi cách chữa trị đều phục vụ mục đích chăm sóc từng bước, điều trị từ bảo tồn đến can thiệp xâm lấn nhằm khôi phục khả năng phục hồi hiệu quả và bảo vệ người bệnh khỏi biến chứng. 

Các bài tập vật lý trị liệu có thể hỗ trợ người bệnh phục hồi

Chấn thương dây chằng khuỷu tay bao lâu thì lành?

Ước tính chấn thương dây chằng cấp độ 1 sẽ cần ít nhất 6 tuần để phục hồi. Đây là khoảng thời gian tối thiểu để các sợi collagen bổ sung dưỡng chất và tăng cường độ dẻo dai. Chấn thương dây chằng độ hai sẽ mất nhiều thời gian hơn, ước tính khoảng từ 6 - 8 tuần để chữa lành. Khả năng vận động sẽ được phục hồi dần dần, sau khoảng 2 - 3 tháng. 

Trong khi đó, chấn thương cấp độ 3 phải mất ít nhất 3 - 6 tháng để vết thương phục hồi và lấy lại chức năng vận động. Tất nhiên, khoảng thời gian này còn phụ thuộc vào thể trạng, mức độ tuân thủ điều trị và có thực hiện các bài tập vật lý trị liệu hay không. 

Phòng ngừa chấn thương dây chằng khuỷu tay

Để bảo vệ bản thân khỏi các chấn thương cơ xương khớp, bạn có thể tham khảo và thực hiện theo các khuyến cáo dưới đây:

• Vận động, tập luyện thể dục thể thao điều độ
• Dành thời gian nghỉ ngơi ngay khi cơ thể hoặc khớp tay có biểu hiện quá sức
• Chọn môn thể thao vừa sức và tập luyện dưới sự hướng dẫn của huấn luyện viên
• Khởi động kỹ trước khi tập thể thao
• Thư giãn dây chằng sau khi tập luyện hay làm việc vất vả
• Sử dụng các dụng cụ bảo hộ chuyên dụng để đảm bảo chất lượng
• Xây dựng thực đơn cân bằng, bổ sung dưỡng chất cho cơ xương khớp
• Kiểm soát cân nặng để giảm tải sức nặng lên khớp

Có thể nói, chấn thương dây chằng khuỷu tay là tổn thương thường gặp và có thể ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và vận động hàng ngày. Do đó, ngay khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường, bạn nên đến các Bệnh viện có chuyên khoa Chấn thương chỉnh hình ngay để được thăm khám, đánh giá mức độ tổn thương và điều trị đúng theo phác đồ.