Chất gây ở trẻ sơ sinh là gì?
Chất gây của trẻ sơ sinh có tên tiếng anh là Vernix caseosa. Đây là lớp sáp màu trắng kem bám dính trên da của trẻ khi mới sinh ra.
Vậy chất gây xuất hiện khi nào? Theo nghiên cứu, lớp sáp này được hình thành từ tam cá nguyệt thứ 3 trở đi cho đến khi trẻ chào đời tức từ tuần 18 của thai kỳ. Thành phần chủ yếu của nó bao gồm:
- 80% nước
- Chất béo.
- Protein.
- Các chất hỗ trợ cho miễn dịch của trẻ.
Chất gây của trẻ sơ sinh là chất màu trắng kem bám dính trên da bé khi mới sinh ra
Bất cứ trẻ nào khi sinh ra toàn thân đều được bao phủ với lớp gây này. Thông thường, việc tắm một lần sẽ không thể loại bỏ hết lớp sáp này.
Tác dụng của chất gây trên da trẻ sơ sinh
Chất gây của trên da của trẻ sơ sinh sở hữu rất nhiều công dụng đối với sức khỏe và sự phát triển của thai nhi khi còn trong bụng mẹ.
Bảo vệ da bé khỏi bị tổn thương
Thai nhi sống trong môi trường nước ối suốt 40 tuần. Chất gây chính là loại “kem dưỡng da” đặc biệt, giúp ngăn chặn sự mất nước, điều chỉnh nhiệt độ và hệ thống miễn dịch của thai nhi. Nhờ đó, da bé được bảo vệ khỏi bị ngấm nước ối khi còn nằm trong bụng mẹ. Nếu không có sự bảo vệ của chất gây, da bé sẽ dễ bị nứt nẻ, nhăn hoặc tổn thương.
Làn da của bé sau sinh thường rất mỏng, ít lớp bảo vệ, ít tiết mồ hôi và chất nhờn. Do vậy da bé dễ mất độ ẩm và khô. Nhờ có chất gây, da bé sẽ được giữ ẩm và trở nên mịn màng hơn.
Giúp trẻ thích nghi với môi trường bên ngoài bụng mẹ
Suốt 9 tháng, bé được nằm trong cơ thể ấm áp của mẹ. Tất cả nhu cầu đều được cơ thể mẹ hỗ trợ. Chào đời là thời điểm mà bé sẽ phải trải qua sự thay đổi mạnh mẽ về môi trường. Chất gây sẽ giúp da bé thích nghi với thế giới khô ráo và lạnh ở bên ngoài bằng cách giữ ẩm và duy trì nhiệt độ cơ thể. Lớp sáp này còn chứa vitamin E - chất chống oxy hóa tự nhiên giúp bé thích ứng với những căng thẳng khi chào đời.
Bảo vệ bé trong quá trình sinh thường
Đường sinh dục của người mẹ đôi khi chứa các loại vi trùng. Chúng có thể xâm nhập vào cơ thể bé khi bé đi qua. Vào lúc sinh, hệ miễn dịch của bé rất yếu, do đó dễ bị nhiễm trùng. Chất gây trên da trẻ sơ sinh lúc này có tác dụng như một chất bôi trơn. Nhờ có chất này, quá trình sinh thường của sản phụ được dễ dàng hơn, hạn chế để vi trùng xâm nhập cơ thể bé do tổn thương da.
Chất gây của trẻ sơ sinh giúp bảo vệ bé trong quá trình sinh thường
Khi nào cần loại bỏ chất gây trên da bé?
Lớp gây quá dày, quá nhiều và chồng chất lên nhau sẽ gây nhiễm trùng. Bởi vậy, ngay sau sinh, bé sẽ được lau chùi sạch sẽ phần lớn chất gây, nước ối, máu dính trên người. Tuy nhiên các bác sĩ không khuyến khích rửa sạch hoàn toàn lớp chất gây này bởi chúng vẫn còn nhiệm vụ bảo vệ cơ thể bé khỏi mầm bệnh.
Sau sinh 24 giờ, các bé sẽ có lần tắm đầu tiên để loại bỏ hoàn toàn lớp gây. Lúc này nhiệt độ cơ thể bé đã ổn định và lớp gây lại là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.
Cách tắm cho bé để loại bỏ chất gây đúng cách
Chất gây trên da trẻ sơ sinh có vai trò giúp bảo vệ làn da và giữ nhiệt cho cơ thể bé. Bởi vậy sau khi sinh thì, chúng ta không nên tắm sạch hết lớp gây của trẻ. Tuy nhiên, theo các bác sĩ chuyên khoa phụ sản, nếu từ ngày thứ 2 trở đi mà mẹ không loại bỏ được lớp gây này thì có thể tạo điều kiện tốt giúp cho vi khuẩn xâm nhập ở trên da bé.
Vậy cách làm sạch gây cho trẻ sơ sinh là gì? Theo lời khuyên của nhiều người, chúng ta không nên tìm mọi cách để làm sạch gây trên cơ thể trẻ sơ sinh. Thay vào đó, hãy thường xuyên tắm cho trẻ để lớp sáp này tự nhanh chóng hết. Ngoài ra cũng không nên kỳ cọ da bé quá kỹ sẽ khiến cho con bị đau và khô da.
Đối với nước tắm cho bé cũng không nhất thiết là sữa tắm hoặc lá tắm. Theo các y tá, bác sĩ sản khoa, trong suốt 6 tháng đầu đời thì mẹ nên tắm cho con bằng nước trắng và thêm chút giọt chanh luôn đảm bảo an toàn nhất.
Tuy nhiên, nếu muốn, các mẹ cũng có thể dùng sữa tắm và một số loại lá tắm an toàn để giúp trẻ sơ sinh hết được gây nhanh chóng, chẳng hạn như lá trà xanh, lá khế, trầu không, ngải cứu,....
Cách cách làm sạch chất gây trên da trẻ sơ sinh bằng lá trà xanh: Chuẩn bị với 2 nắm lá trà xanh, ngâm vào trong nước muối loãng trong 10 phút để sát khuẩn. Tiếp đó, vò thật nát cho vào nồi thêm chút nước đun sôi tầm 5-8 phút. Sử dụng nước trà xanh vừa chuẩn bị hòa với nước trắng để tắm cho trẻ.
Cách làm sạch gây cho trẻ sơ sinh bằng lá khế: Lá khế thường xuyên được các mẹ sử dụng để tắm cho trẻ sơ sinh giúp loại bỏ chất gây, điều trị ngứa, rôm sảy, mề đay khá hiệu quả. Với cách này, bạn hãy lấy 1 nắm lá khế tươi, rửa thật sạch và giã ra nước. Tiếp đó lọc lấy phần nước cốt rồi pha với chút nước ấm để tắm cho em bé sơ sinh.
Tăm cho bé bằng lá khế, lá trà xanh hay trầu không là những cách làm sạch gây cho trẻ sơ sinh hiệu quả
Tắm lá trầu không loại bỏ chất gây trên da trẻ sơ sinh: Trong thành phần của lá trầu không có chứa chất kháng sinh giúp tiêu viêm, sát trùng và giúp kháng khuẩn khá tốt. Do vậy, các mẹ cũng có thể sử dụng lá này để tắm cho trẻ, nhất là vào mùa đông. Theo đó, bạn chỉ cần lấy tầm 10 lá trầu không, mang rửa thật sạch sau đó thái lát mỏng cho vào trong nồi để đun sôi với nước. Chú ý, đun sôi nhỏ lửa khoảng một lúc cho nước trầu đó tiết ra pha rồi đem đi pha với nước ấm để tắm cho trẻ.
Sử dụng lá ngải cứu để loại bỏ gây cho trẻ: Khi mùa đông đến, việc dùng lá ngải cứu để tắm cho trẻ sẽ giúp loại bỏ mẩn ngứa, chống hăm, bị ghẻ lở, làm dịu các vết thương khá hiệu quả. Ngoài ra, loại lá này cũng có công dụng loại bỏ chất gây trên da trẻ sơ sinh. Theo cách này, mẹ chỉ cần cần chuẩn bị 20-25 lá ngải cứu, rửa thật sạch sẽ, thái lát nhỏ sau đó đun sôi tới khi ngải cứu đã chín mềm và nước đã dậy mùi thơm đặc trưng. Cuối dùng, dùng nước này để tắm cho bé mỗi tuần vài lần để loại bỏ lớp gây, điều trị rôm sảy cho bé khá hiệu quả.
Lưu ý khi tắm cho trẻ sơ sinh loại bỏ tình trạng gây ở trẻ
Để đảm bảo an toàn tuyệt đối khi tắm cho trẻ sơ sinh nhằm loại bỏ chất gây, các bậc phụ huynh cần lưu ý một số vấn đề quan trọng sau:
- Thông thường, sau khoảng 10 ngày tắm rửa sạch sẽ là có thể làm sạch được các chất gây ở trên da của bé. Do vậy, cha mẹ không nên quá nôn nóng trong việc này.
- Trước khi tắm cho trẻ, mẹ cần kiểm tra về nhiệt độ ấm của nước tắm bằng cách cảm nhận bằng khuỷu tay hoặc nhiệt độ đo. Việc nước tắm quá nóng sẽ gây hại cho da bé sơ sinh.
- Lau rửa thật nhẹ nhàng cho trẻ khi tắm bởi làm da của bé khá mỏng manh, dễ bị tổn thương và mất đi lớp da bảo vệ.
- Nếu tắm với các loại lá cho bé, các mẹ cần rửa thật sạch để loại bỏ bụi bẩn, các tác nhân gây ngứa, dị ứng.
Chất gây trên da trẻ sơ sinh là lớp màng bảo vệ của bé khi còn trong bụng mẹ. Chất này có thể được loại bỏ dễ dàng sau khi em bé sinh ra sau vài lần tắm. Để được tư vấn chi tiết về chăm sóc bé, cha mẹ có thể liên hệ hotline 19001806 của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông.