Chụp X-quang vú - Phương pháp sàng lọc phát hiện ung thư vú nhanh, chính xác

Chụp X-quang vú là gì?

Chụp X- quang tuyến vú hay còn gọi là chụp nhũ ảnh (Mammography)

Chụp X-quang vú hay còn gọi là chụp nhũ ảnh (mammography) là thủ thuật sử dụng tia X cường độ thấp để chiếu vào các mô tuyến vú để thu lại hình ảnh tại đây. Từ hình ảnh chụp x quang vú thu được, bác sĩ sẽ phát hiện những bất thường, khối u ở giai đoạn sớm khi mà bệnh nhân chưa thể sờ hay cảm nhận được. Nhờ phát hiện sớm bệnh mà cơ hội điều trị cũng cao hơn.

Chụp X-quang vú nhằm mục đích gì?

X-quang vú được thực hiện để sàng lọc và chẩn đoán bệnh. 

Chụp xquang vú nhằm sàng lọc và chẩn đoán bệnh

• Sàng lọc được thực hiện ở một số lượng lớn người không có triệu chứng với mục đích phát hiện ung thư vú sớm nhất nếu có. 
• Còn mục đích chẩn đoán bệnh là khi bệnh nhân có triệu chứng phát hiện ở vú sẽ được thăm khám và chỉ định chụp X-quang ví hoặc khi trên phim sàng lọc có phát hiện bất thường, khi đó X-quang vú ở các tư thế bổ sung sẽ được chỉ định để nhìn thấy tổn thương rõ ràng hơn.

Trường hợp chỉ định chụp X-quang vú

Bác sĩ thăm khám sẽ chỉ định chụp Xquang vú trong những trường hợp sau:

• Khẳng định một chẩn đoán lâm sàng đã xác định: chỉ định này có ý nghĩa quan trọng khi chuẩn đoán lâm sàng xác định là ung thư nhưng chẩn đoán tế bào học lại có kết quả âm tính.
• Hỗ trợ trong trường hợp chẩn đoán lâm sàng khó khăn hoặc còn nghi ngờ, do dự chưa dám khẳng định.

Trường hợp nào sẽ được bác sĩ chỉ đinh chụp x-quang vú

• Chẩn đoán loại trừ các trường hợp bệnh nhân ung thư vú nhưng không có triệu chứng như các bệnh nhân có hoặc chỉ có các triệu chứng mơ hồ ở vú mà bệnh nhân vẫn lo ngại và cảnh giác khi thấy thuốc.
• Đảm bảo việc sinh thiết vú được chính xác hơn.
• Đánh giá hiệu quả phương pháp điều trị bảo tồn vì cung cấp thông tin có giá trị thường xuyên trong quá trình theo dõi, hỗ trợ đánh giá chính xác phác đồ điều trị.
• Phương pháp quan trọng trong việc theo dõi lâu dài về các tổn thương không được phẫu thuật hoặc theo dõi định kỳ vú bên kia trong trường hợp đã cắt bỏ 1 bên vú.
• Tầm soát ung thư vú nhanh chóng, không xâm lấn và đặc biệt là tiết kiệm chi phí.

Chống chỉ định chụp xquang vú với trường hợp nào?

Dù biết rằng đây là kỹ thuật phổ biến để sàng lọc và phát hiện ung thư vú sớm với độ chính xác cao mà chi phí lại thấp nhưng những trường hợp sau đây không sẽ chống chỉ định:

• Phụ nữ mang thai đặc biệt là đang ở giai đoạn 3 tháng đầu của thai kỳ, phụ nữ đang cho con bú.
• Người bệnh đã ở giai đoạn nghiêm trọng của bệnh lý.
• Người đang bị tràn máu, tràn khí màng phổi.
• Những người các mắc các bệnh lý: đái tháo đường giai đoạn mất bù, suy gan và thận mức độ nghiêm trọng, người mẫn cảm với các chất có i ốt, người bị bệnh lý tuyến giáp,...

Để đảm bảo an toàn thì tốt nhất người bệnh nên thăm khám với bác sĩ trước khi chụp để được tư vấn, hướng dẫn chi tiết xem mình có thể thực hiện chẩn đoán hình ảnh bằng phương pháp này không.

Chụp x-quang vú giúp nhận biết các dấu hiệu gì?

Chụp X quang vú có phát hiện ung thư? Chụp X Quang vú để phát hiện các bất thường trong vú, đây không phải là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán ung thư nhưng bác sĩ sẽ dựa vào phương tiện này để phát hiện vị trí nghi ngờ từ đó chỉ định các can thiệp cần thiết để lấy mô bệnh phẩm làm xét nghiệm nếu cần. Hai dấu hiệu điển hình được nhìn thấy trên phim chụp là vôi hóa và các khối.

1. Vôi hóa

Là các lắng đọng canxi trong nhu mô ví với kích thước nhỏ, nó chính là những điểm sáng trên phim X-quang, có 2 loại là vôi hóa thô lớn và vi vôi hóa. 

Vôi hóa tuyến vú được phát hiện thông qua chụp x-quang

• Vôi hóa thô lớn có kích thước từ 1mm trở lên, nó có thể là do lắng đọng các tinh thể canxi từ các mạch máu ở vú, do chấn thương cũ hoặc viêm nhiễm tạo thành. Thường những vôi hóa lớn này có tính chất lành tính, không cần làm sinh thiết và xuất hiện khi phụ nữ cao tuổi.
• Vi vôi hóa là những vôi có kích thước nhỏ, dưới 0,5mm và nằm trong nhu mô tuyến vú. Vi vôi hóa xuất hiện có thể là triệu chứng của ung thư vú nên cần phải lưu ý dù không phải tỷ lệ là 100%. Nếu bác sĩ nghi ngờ về hình thái và sự phân bố thì sẽ chỉ định làm sinh thiết để chẩn đoán giải phẫu bệnh.

2. Khối

Chính là vùng xuất hiện tăng đậm độ quang trên phim chụp, có hình dạng và bờ viền khác so với nhu vô vú. Có thể đi kèm hoặc không đi kèm với vi mô hóa. Bờ viền và hình dạng của khối được đánh giá cẩn thận xem có phải là dấu hiệu của ung thư vú không?

Khối xuất hiện trên phim X-quang vú có thể là nang hoặc các khối đặc. Thường thì bác sĩ sẽ phối hợp thêm với siêu âm để có thêm thông tin chẩn đoán về các khối này.

Quy trình chụp X quang vú

Trước khi tiến hành chụp X quang vú, người bệnh sẽ được bác sĩ giải thích về tư thế chụp và nhắc về cảm giác đau nhẹ khi chụp do vú bị ép giữa 2 mặt phẳng.

Quy trình chụp xquang vú được hướng dẫn cụ thể trước khi bắt đầu

Quy trình chụp như sau:

• Bước 1: Bệnh nhân cởi bỏ đồ sang sức và đồ lót, quá trình chụp chỉ mặc áo choàng của bệnh viện.
• Bước 2: Người bệnh đặt một bên vú lên mặt phẳng sau đó sẽ có tấm plastic phẳng đè lên trên để ép chặt vú giữa 2 mặt phẳng này. Mục đích là để hình ảnh chụp rõ nét về mô tuyến vú. Bên còn lại tương tự.
• Bước 3: Bác sĩ đọc kết quả và phân tích tình trạng bệnh nếu có.

Lưu ý: kết quả chụp bất thường không có nghĩa là bạn chắc chắn ung thư vú. Để có kết luận cuối cùng thì sẽ cần chọc hút kim nhỏ hoặc làm sinh thiết. Ngoài ra bác sĩ còn chỉ định làm thêm các xét nghiệm khác như xét nghiệm máu, siêu âm, chụp CT, chụp MRI,… rồi mới đưa ra kết luận và lên phác đồ điều trị nếu bệnh nhân bị ung thư vú.

Chụp x quang vú có nguy hại gì không?

Hiện nhiều người vẫn đang băn khoăn rằng chụp x quang vú có ảnh hưởng gì không? Chụp X quang vú là phương pháp sử dụng tia X nhưng lợi ích của phương pháp này cao hơn nhiều so với những lo ngại về việc hấp thụ tia X. Hơn nữa, hiện nay những máy móc hiện đại sử dụng tia X với mức năng lượng thấp nhưng cho chất lượng hình ảnh tốt, rõ nét. 

Tính trung bình thì một lần chụp phim thì lượng tia là thấp, chỉ khoảng 0.4 mSv, nhỏ hơn nhiều so với chụp X quang tim phổi. Hay dễ hiểu hơn thì bạn có thể so sánh như sau: thông thường 1 năm cơ thể con người sẽ hấp thụ khoảng 3 mSv trong môi trường sống (background radiation). Như vậy liều lượng tia để chụp X quang vú tương đương với lượng hấp thụ phóng xạ thông thường của một phụ nữ trong môi trường sống là khoảng 7 tuần.

Tuy nhiên nếu bạn đang có thai hoặc nghi ngờ có thể đang mang thai hãy thông báo ngay cho bác sĩ của bạn hoặc kỹ thuật viên đảm nhận việc chụp. Mặc dù nguy cơ cho thai nhi là rất nhỏ nhưng vẫn cần phải cân nhắc. X quang vú không sử dụng để sàng lọc trong trường hợp phụ nữ có thai.

Đọc kết quả chụp X quang vú như thế nào

Bác sĩ chẩn đoán hình ảnh sẽ đọc phim và trả lời kết quả cho bạn. Thông thường người được chỉ định chụp sẽ biết kết quả phân loại từ trước bằng hệ thống phân loại BIRADS. Dựa vào phân loại này bạn sẽ biết được sau sàng lọc bạn có triệu chứng hình ảnh gì hay không và cần làm gì tiếp theo. 

Hướng dẫn đọc phân loại sau khi chụp x-quang vú

Đọc phân loại kết quả như sau:

• BIRADS 0: Quá trình thăm khám chưa kết thúc, chưa thể đưa ra kết luận phân loại, cần làm thêm các xét nghiệm khác như chụp tư thế bổ sung hoặc phối hợp với siêu âm hay tiêm thuốc.
• BIRADS 1: Âm tính trên bệnh nhân không sờ thấy khối, không có khối nghi ngờ khi khám lâm sàng. Thực hiện sàng lọc định kỳ hàng năm hoặc theo chỉ định sàng lọc tiếp theo của bác sĩ.
• BIRADS 2: Tổn thương chắc chắn lành tính, sàng lọc định kỳ hàng năm hoặc theo chỉ định lần sàng lọc tiếp theo của bác sĩ
• BIRADS 3: Khả năng là lành tính, nguy cơ ác tính > 0% nhưng < 2%, theo dõi định kỳ 6 tháng 1 lần trong vòng 2 năm để đánh giá về kích thước và tính chất của tổn thương.
• BIRADS 4: Tổn thương nghi ngờ ác tính, tỷ lệ ác tính từ 2- 95%. Chia thành 3 nhóm: BIRADS 4a có nguy cơ 2- 10%, BIRADS 4b có nguy cơ 10- 50% và BIRADS 4c có nguy cơ 50- 95%. Bạn cần phải sinh thiết để chẩn đoán xác định.
• BIRADS 5: Tổn thương nghi ngờ ác tính cao (có hình ảnh điển hình của ác tính, > 95% ác tính), bạn chắc chắn phải sinh tinh và cần thực hiện sớm nhất để chẩn đoán xác định.
• BIRADS 6: Tổn thương là ác tính, đã được sinh thiết và biết kết quả, thường dùng trong trường hợp chẩn đoán và đánh giá sau điều trị bảo tồn.

Lưu ý khi chụp X quang vú

Đi chụp X quang tuyến vú bạn cần lưu ý những vấn đề sau đây:

• Thông báo ngay cho bác sĩ nếu bạn đang mang thai hoặc nghi ngờ có thai.
• Không cần kiêng khem ăn uống cũng không cần phải ngưng sử dụng thuốc thuốc điều trị mà bạn đang dùng.
• Nên xem xét và chọn lịch chụp vào ngày thứ 7 tới ngày thứ 10 tính từ ngày bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt vì thời điểm này vú ít bị căng nên sẽ hạn chế được tình trạng khó chịu khi ép vú.
• Không bôi bất kỳ bột, kem, chất khử mùi hay loại kem dưỡng da nào lên vùng ngực trọng ngày thực hiện kỹ thuật chụp bởi nó có thể hiện lên phim chụp, gây ảnh giả làm ảnh hưởng đến kết quả.
• Thảo bỏ các loại trang sức trước khi chụp.
• Mang theo phim hoặc kết quả X-quang vú cũ khi đi chụp lần tiếp theo.

Đặt túi ngực có chụp x-quang vú được không?

Bệnh nhân đặt túi ngực cũng thự hiện kiểm tra vú tương tự như trường hợp không đặt túi ngực. Tuy nhiên, đặt túi ngực khi chụp x quang tuyến vú có thể sẽ:

• Mất nhiều thời gian hơn vì phải chụp theo nhiều hướng
• Khó đọc nhũ ảnh vì các cấy ghép bằng silicon hoặc dung dịch nước muối không cho tia X đi qua, gây cản trở việc nhìn những mô bên dưới túi ngực, nhất là khi cấy ghép đặt ở phía trước thay vì phía dưới các cơ ngực. Lúc này kỹ thuật viên sẽ dùng kỹ thuật đặc biệt để chụp rõ hơn nhưng nó có thể khiến bệnh nhân thấy khó chịu.
• Gây ra tình trạng rỉ silicon hoặc làm nặng thêm, thay đổi hình dạng hoặc kết cấu vú khi thực hiện kỹ thuật ép vú, tuy tỷ lệ này không cao nhưng vẫn có thể xảy ra.

Chụp X quang tuyến vú kéo dài trong bao lâu?

Thời gian chụp 1 lần sẽ kéo dài khoảng 30 phút, sau khi chụp xong bạn sẽ được yêu cầu ngồi chờ cho đến khi kỹ thuật viên hình ảnh ảnh tra các hình ảnh và xác định xem có cần chụp bổ sung thêm hình ảnh nào hay không.

Chụp x-quang vú phát hiện bệnh lý về vú tại BV Phương Đông

Không ai có thể biết được tình trạng sức khỏe của bạn bằng chính bản thân bạn, do đó hãy tự kiểm tra vú, chú ý những thay đổi bất thường để thăm khám càng sớm càng tốt. Vậy chụp x quang vú ở đâu tốt?

Chụp X-quang vú phát hiện sớm bệnh lý về vú

Bệnh viện đa khoa Phương Đông đang triển khai các gói tầm soát ung thư vú cơ bản và nâng cao cho đối tượng là nữ giới ở mọi lứa tuổi có nhu cầu sàng lọc bệnh lý về ung thư vú.

Chụp X-quang vú tại BVĐK Phương Đông sẽ được:

• Thực hiện bởi đội ngũ y bác sĩ đầu ngành về ung bướu, giỏi chuyên môn và giàu kinh nghiệm.
• Đảm bảo kỹ thuật chụp x quang vú đúng theo tiêu chuẩn.
• Chẩn đoán bệnh dựa trên các phương tiện chuyên môn trong chẩn đoán như siêu âm vú 2D/3D, chụp CT vú, MRI, sinh thiết, hệ thống máy xét nghiệm tự động,...
• Khám và chữa bệnh bằng những phương pháp tiên tiến nhất hiện nay.
• Áp dụng bảo hiểm y tế và bảo hiểm bảo lãnh giúp tiết kiệm chi phí.

Chụp X-quang vú bao nhiêu tiền? Hiện tại BV Phương Đông đang triển khai chụp Xquang tuyến vú 2 bên để phát hiện rõ những bất thường ở vú, đánh giá giai đoạn ung thư ví có giá là 500.000 VNĐ.

Chụp X-quang vú là phương pháp sàng lọc, phát hiện ung thư vú nhanh và chính xác nhất hiện nay. Giúp tăng cơ hội chữa bệnh cho bệnh nhân. Đặt lịch khám tầm soát ngay tại Phương Đông qua số Hotline 1900 1806 để không phải xếp hàng đợi.