Tìm hiểu cơ chế hoạt động thuốc tránh thai và cách sử dụng hiệu quả

Phân loại thuốc tránh thai phổ biến

Thuốc tránh thai có 2 loại phổ biến, bao gồm: 

• Thuốc tránh thai kết hợp: Là thuốc chứa dạng tổng hợp hormone estrogen và progestin. 
• Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin: Thuốc chỉ chứa hormone progestin, hay còn gọi là minipill. Thuốc phù hợp với trường hợp không thể sử dụng estrogen vì lý do sức khoẻ hoặc nguyên nhân khác. 

Thuốc tránh thai là biện pháp phòng tránh mang thai ngoài ý muốn đơn giản và hiệu quả

Để lựa chọn loại thuốc phù hợp với tình trạng sức khoẻ, chị em phụ nữ nên tham khảo y kiến của bác sĩ. Một số yếu tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn loại thuốc tránh thai, như: 

• Tình trạng kinh nguyệt. 
• Phụ nữ đang cho con bú. 
• Sức khỏe tim mạch.
• Mắc các bệnh lý mãn tính. 
• Các loại thuốc khác đang sử dụng. 

Thuốc tránh thai sẽ đạt hiệu quả ngừa thai ngoài ý muốn lên tới trên 90% nếu được sử dụng đúng cách. Mặc dù vậy, chúng không có tác dụng bảo vệ khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục như giang mai, lậu, HIV,...

Cơ chế hoạt động thuốc tránh thai

Phụ nữ sẽ mang thai khi trứng gặp tinh trùng và tiến hành quá trình thụ tinh. Sau khi thụ tinh, phôi sẽ làm tổ bên trong tử cung và phát triển thành bào thai. Hormone của phụ nữ lúc này sẽ ngăn chặn sự rụng trứng xảy ra chuẩn bị cho việc nuôi dưỡng phôi thai. 

Dựa trên cơ chế mang thai này, thuốc tránh thai sẽ hoạt động như sau: 

Thuốc tránh thai kết hợp

Thuốc tránh thai kết hợp sẽ hoạt động theo hai cách. Đầu tiên, chúng ngăn xảy ra hiện tượng rụng trứng, có thể hiểu là buồng trứng không giải phóng trứng hàng tháng. Đồng thời, thuốc tránh thai kết hợp sẽ làm dày chất nhầy ở cổ tử cung khiến việc di chuyển của tinh trùng trở nên khó khăn. Từ đó ngăn chặn tinh trùng gặp trứng, tránh mang thai ngoài ý muốn. 

Thuốc tránh thai kết hợp đồng thời ngăn chặn sự rụng trứng và làm dày chất nhầy ở tử cung

Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin

Thuốc hoạt động theo nhiều cơ chế khác nhau, nhưng chủ yếu là làm dày chất nhầy tử cung để ngăn cản tinh trùng gặp trứng, làm mỏng lớp niêm mạc tử cung để giảm khả năng làm tổ trong tử cung. Thông thường, loại thuốc này chỉ có hiệu quả khi uống đều đặn mỗi ngày trong 1 khung giờ, nếu uống muộn hơn 3 giờ thì cần sử dụng thêm biện pháp tránh thai khác. Chính vì vậy, nếu không đảm bảo sử dụng thuốc đúng giờ thì chị em không nên sử dụng cách này. 

Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin không chứa estrogen nên có thể sử dụng cho mẹ đang cho con bé. Thuốc sẽ không gây ảnh hưởng đến lượng sữa sản xuất ra và chất lượng của sữa. 

Ưu nhược điểm của thuốc tránh thai đối với sức khỏe

Ưu điểm của thuốc tránh thai

Sử dụng thuốc tránh thai có thể đem lại một số lợi ích như: 

• Chặn thai kỳ 24/7: Thuốc tránh thai sẽ đảm bảo không cần lo lắng về việc mang thai ngoài ý muốn. 
• Đạt hiệu quả tránh thai cao: Đây là phương pháp ngăn chặn mang thai tốt hơn so với nhiều phương pháp khác. 
• Điều chỉnh kinh nguyệt: Đối với phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt không đều hoặc rối loạn kinh nguyệt, sử dụng thuốc tránh thai giúp cải thiện tình trạng. 
• Kinh nguyệt dễ trở lại trạng thái bình thường: Khi ngừng sử dụng thuốc tránh thai, chu kỳ kinh nguyệt sẽ trở lại bình thường và có thể mang thai ngay sau đó. 

Thuốc tránh thai giúp điều chỉnh kinh nguyệt hiệu quả. 

Thuốc tránh thai kết hợp có thể giúp cơ thể chống lại một số vấn đề sức khoẻ như mụn, mang thai ngoài tử cung, loãng xương, ung thư nội mạc tử cung, thiếu máu khi hành kinh,... 

Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin là lựa chọn an toàn đối với phụ nữ không thể sử dụng liệu pháp estrogen, hút thuốc lá, đang cho con bú, tuổi trên 35 và có tiền sử có huyết khối. 

Nhược điểm của thuốc tránh thai

Mặc dù thuốc tránh thai an toàn nhưng chúng vẫn có một số tác dụng phụ mà chị em có thể gặp phải. Mỗi người sẽ có phản ứng khác nhau khi sử dụng thuốc tránh thai. Một số tác dụng phụ khi sử dụng thuốc có thể xảy ra như: 

• Buồn nôn giữa các chu kỳ kinh nguyệt.
• Tăng cân.
• Đau và sưng tức ngực. 
• Giảm ham muốn tình dục. 
• Thay đổi tâm trạng. 

Những tác dụng phụ sẽ được cải thiện sau vài tháng sử dụng thuốc. Nếu không có sự thuyên giảm, bạn nên đến gặp bác sĩ được tư vấn loại thuốc tránh thai khác phù hợp. Nếu có biểu hiện như đau bụng, tức ngực, nhức đầu, sưng đau ở chân và đùi,... thì đó có thể là dấu hiệu của các bệnh về gan, bệnh túi mật, bệnh về tim mạch, rối loạn đông máu, huyết áp cao, đột quỵ,... 

Sử dụng thuốc tránh thai có thể có một số tác dụng phụ

Xem thêm:

• Thuốc tránh thai hàng ngày và những vấn đề chị em cần quan tâm
  
• Thuốc tránh thai khẩn cấp: Hiệu quả và tác dụng phụ chị em lưu ý
  

Cách uống thuốc tránh thai để đạt được hiệu quả tốt nhất

Để đạt được hiệu quả khi sử dụng thuốc tránh thai, chị em phụ nữ cần chú ý một số lưu ý sau: 

• Uống thuốc đúng cách: Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và uống đúng liều lượng. 
• Uống thuốc đúng giờ: Việc uống thuốc đúng giờ giúp đạt hiệu quả cao trong việc phòng tránh mang thai ngoài ý muốn. Nến duy trì uống cùng vào một thời điểm mỗi ngày, tránh quên liều.
• Uống đủ liều: Đảm bảo uống thuốc đúng liều lượng. Nếu bỏ sót một liều, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để thuốc đạt hiệu quả tốt nhất. 
• Nếu xuất hiện tác dụng phụ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để thay đổi loại thuốc tránh thai hoặc biện pháp tránh thai khác, phù hợp với cơ thể. 
• Thuốc tránh thai không bảo vệ khỏi những bệnh lây nhiễm qua đường tình dục. Chính vì vậy, vẫn nên sử dụng bao cao su để ngăn chặn các bệnh tình dục. 

Sử dụng thuốc đủ liều và đúng giờ sẽ đạt hiệu quả

Cơ chế hoạt động thuốc tránh thai sẽ dựa vào từng loại thuốc mà cách ngăn chặn mang thai ngoài ý muốn khác nhau. Sử dụng thuốc tránh thai sẽ đạt hiệu quả cao khi sử dụng đúng cách. Tuy nhiên, chúng không có khả năng ngăn ngừa các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, vì vậy vẫn nên sử dụng bao cao su để đảm bảo an toàn. 

Qua bài viết này của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, hy vọng chị em phụ nữ hiểu hơn về cơ chế hoạt động thuốc tránh thai và cách sử dụng thuốc để đạt hiệu quả tốt nhất. Nếu xuất hiện tác dụng phụ, hãy tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ để lựa chọn loại thuốc phù hợp.