Đau bắp chân là tình trạng nhiều người gặp phải sau khi vận động, đứng lâu, mang giày cao gót hoặc thậm chí khi ngủ dậy buổi sáng. Phần lớn các cơn đau chỉ mang tính tạm thời, nhưng nếu đau kéo dài, kèm theo sưng, tê, chuột rút hoặc khó đi lại, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý về cơ – xương – mạch máu cần được thăm khám và điều trị sớm.
Đau cơ bắp chân là tình trạng xảy ra khi các nhóm cơ ở phía sau cẳng chân bị căng, viêm, co thắt hoặc tổn thương. Cảm giác đau có thể khác nhau tùy từng người như đau âm ỉ, nhức mỏi, nóng rát, tê châm chích hoặc đau quặn từng cơn.
Triệu chứng này khá phổ biến và có thể xuất hiện ở mọi đối tượng: vận động viên thể thao, người làm văn phòng, người cao tuổi, phụ nữ mang giày cao gót,... hoặc thậm chí người ít vận động cũng có thể gặp phải.
Bệnh thường không nguy hiểm nếu chỉ do vận động quá mức. Tuy nhiên trong nhiều trường hợp, đây lại là tín hiệu cảnh báo sớm của bệnh lý tim mạch hoặc rối loạn tuần hoàn máu, cần được thăm khám kịp thời.
Bạn có thể cảm thấy bị đau nhức ở bắp chân
Các triệu chứng có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc đồng thời. Mức độ nặng nhẹ phụ thuộc vào nguyên nhân bệnh lý, thể trạng và thói quen sinh hoạt.
Cảm giác đau ở bắp chân thường xuất hiện âm ỉ, lan sâu bên trong cơ và không cố định tại một điểm cụ thể. Ban đầu người bệnh có thể chỉ cảm thấy hơi khó chịu nhưng cơn đau có xu hướng tăng dần, đặc biệt khi bạn vận động, đứng lâu hoặc ngồi quá lâu một tư thế.
Ngoài ra, một số người còn gặp những cơn đau nhói đột ngột khi chạy, nhảy, kiễng chân hoặc thực hiện các hoạt động cần dùng nhiều lực ở chân. Đây thường là dấu hiệu cảnh báo cơ bắp đang bị căng quá mức hoặc tổn thương.
Xem thêm: Hiện tượng căng cơ bắp chân và những cách xử lý khi bị căng cơ bắp chân phổ biến
Sưng là dấu hiệu khá dễ nhận biết, thường xảy ra khi cơ bắp bị viêm, căng giãn quá mức hoặc gặp chấn thương. Vùng bắp chân có thể căng cứng, có cảm giác ấm nóng hơn bình thường, đỏ nhẹ hoặc đau khi chạm vào.
Trong trường hợp chấn thương nghiêm trọng như rách cơ hoặc va đập mạnh, bạn có thể thấy vết bầm tím do máu bị thoát ra khỏi mạch, tạo thành dạng tụ máu dưới da.
Khi cơ bắp chân bị đau, việc đi lại, đứng lên – ngồi xuống, chạy, leo cầu thang sẽ trở nên khó khăn. Một số người còn có cảm giác yếu cơ, không thể kiễng chân hoặc nhấc người bằng mũi chân như bình thường.
Tình trạng này nếu kéo dài có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt hằng ngày và khả năng vận động lâu dài.
Trong một số trường hợp, người bệnh có thể đau đến mức không đi lại được
Trên thực tế lâm sàng, có nhiều nguyên nhân dẫn đến các cơn đau ở bắp chân bao gồm:
Đau bắp chân rất dễ xảy ra khi bạn đột ngột tăng cường độ vận động, chẳng hạn như chạy marathon dù trước đó chỉ quen đi bộ nhẹ nhàng hoặc thử một bài tập mới khiến cơ bị kéo giãn mạnh. Việc thay đổi thói quen tập luyện quá nhanh có thể khiến các sợi cơ và mô liên kết bị tổn thương, gây ra cảm giác đau nhức.
Thông thường, cơn đau không xuất hiện ngay lập tức mà bắt đầu sau khoảng 24 giờ kèm cảm giác căng cứng, mỏi sâu ở bắp chân, bắp tay, vai hoặc các nhóm cơ khác. Đây là hiện tượng “đau cơ khởi phát muộn” (DOMS) rất phổ biến ở người mới tập hoặc tập sai cách.
Tin vui là tình trạng này sẽ giảm dần sau vài ngày. Khi cơ bắp quen với cường độ mới, chúng trở nên khỏe hơn và cơn đau sẽ ít xuất hiện hơn trong các buổi tập sau.
Một chế độ ăn uống nghèo nàn hoặc mất cân bằng dinh dưỡng, đặc biệt là thiếu các khoáng chất quan trọng như canxi, magie, kali… cũng có thể khiến bắp chân đau nhức hoặc dễ bị chuột rút.
Các hoạt chất này đóng vai trò thiết yếu trong hoạt động của cơ và hệ thần kinh. Khi thiếu hụt các chất dinh dưỡng kể trên, cơ bắp không có đủ chất dinh dưỡng đúng cách dễ dẫn đến co cứng, đau mỏi, về lâu dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe xương khớp.
Các cơn đau này có thể là triệu chứng tạm thời do tập luyện quá sức hoặc thiếu dưỡng chất gây ra. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đây cũng có thể là biểu hiện của các bệnh lý như sau:
|
Bệnh lý |
Cơ chế gây đau bắp chân |
Triệu chứng điển hình |
|
Viêm và tổn thương gân gót do hoạt động quá mức, gân nối cơ bắp chân với xương gót bị quá tải. |
Đau nhức gân gót, cứng bắp chân buổi sáng, khó gập bàn chân, tê và căng tức vùng gót. |
|
|
Suy tĩnh mạch chi dưới |
Tĩnh mạch không đưa máu về tim hiệu quả, gây ứ máu ở chân dẫn đến phù nề, đau mỏi, biến dạng mô. |
Mỏi chân khi đứng lâu, phù chân về chiều, chuột rút đêm, đau bắp chân tăng khi đi lại, da đổi màu, nổi gân xanh, tĩnh mạch giãn to. |
|
Dây thần kinh tọa bị chèn ép (thường do thoát vị đĩa đệm), đau lan từ lưng xuống chân. |
Đau lan từ thắt lưng xuống mông – đùi – bắp chân, tê hoặc châm chích mặt sau chân, thường đau 1 bên. |
|
|
Bệnh động mạch chi dưới |
Mảng xơ vữa làm hẹp/tắc động mạch chân, giảm máu nuôi cơ khiến người bệnh bị đau khi vận động. |
Đau bắp chân khi đi bộ (đau cách hồi), da chân khô lạnh, vết loét lâu lành, nặng có thể hoại tử phải cắt chi. |
|
Bệnh lý thần kinh ngoại biên |
Dây thần kinh ngoại biên tổn thương do tiểu đường, tự miễn, nhiễm độc, chấn thương... |
Tê bì, cảm giác kiến bò, đau nhức bắp chân, yếu cơ, liệt chi trong trường hợp nặng. |
|
Hội chứng chân không yên |
Rối loạn thần kinh gây cảm giác khó chịu và thôi thúc phải cử động chân. |
Khó chịu, đau bắp chân về chiều/tối, khó ngủ, buộc phải cử động chân để giảm khó chịu, triệu chứng tái phát khi dừng cử động. |
Theo các bác sĩ chuyên khoa Cơ xương khớpm bệnh lý này không gây nguy hiểm. Điều đáng nói là nếu triệu chứng của bệnh lý không thuyên giảm, bạn nên đến Bệnh viện để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Việc điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây đau, vì vậy người bệnh không nên tự đoán bệnh hoặc tự mua thuốc điều trị. Cách tốt nhất là thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán đúng và điều trị theo từng bệnh lý cụ thể.
Bên cạnh điều trị chuyên sâu, người bệnh có thể áp dụng các biện pháp hỗ trợ sau:
Khi bị đau bắp chân, người bệnh nên ưu tiên nghỉ ngơi, hạn chế đi lại hoặc vận động mạnh để cơ bắp có thời gian phục hồi. Khi cơn đau giảm, có thể tập các động tác nhẹ nhàng để tránh tình trạng co cứng cơ. Thông thường, cơn đau cơ sau khi tập luyện sẽ thuyên giảm và hồi phục hoàn toàn trong khoảng 5 – 7 ngày.
Người bệnh có thể kết hợp chườm lạnh và chườm nóng để giảm đau và giảm sưng. Mỗi lần chườm nên kéo dài 10 – 20 phút và có thể thực hiện nhiều lần trong ngày.
Massage bắp chân giúp tăng tuần hoàn máu, giảm căng cứng và hỗ trợ cải thiện khả năng vận động. Người bệnh có thể tự xoa bóp nhẹ nhàng tại nhà hoặc nhờ sự hỗ trợ từ kỹ thuật viên trị liệu.
Bạn có thể cảm thấy bị đau nhức ở bắp chân
Một số thuốc giảm đau thông dụng như ibuprofen hoặc paracetamol có thể giúp làm dịu cơn đau cơ. Tuy nhiên, người bệnh cần tuân thủ liều dùng theo hướng dẫn, tránh tự ý lạm dụng vì có thể ảnh hưởng đến dạ dày, gan, thận.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp giảm viêm và hỗ trợ quá trình phục hồi cơ bắp. Người bệnh nên bổ sung:
Ngoài ra, đạm sữa cô đặc (milk protein) cũng được ghi nhận có khả năng hỗ trợ giảm đau và tăng sức mạnh cơ bắp, đặc biệt trong trường hợp chấn thương do tập luyện. Đây là dạng protein từ sữa, chứa khoảng 40–90% protein, thường được dùng trong thực phẩm hoặc đồ uống bổ sung protein cho người tập luyện thể thao.
Bên cạnh các biện pháp chăm sóc tại nhà, bạn có thê chủ động hạn chế nguy cơ bị đau bắp chân bằng cách chủ động thực hiện:
Tập luyện thường xuyên, đặc biệt là các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, không chỉ tốt cho sức khỏe tổng thể mà còn giúp giảm nguy cơ đau bắp chân. Trước khi vận động, người bệnh cần khởi động kỹ để làm nóng cơ, hạn chế chấn thương cơ bắp.
Việc lựa chọn giày dép đúng chuẩn giúp giảm áp lực lên bắp chân và hạn chế đau nhức. Bạn nên ưu tiên giày đế bằng, ôm chân, có độ êm vừa phải thay vì sử dụng giày cao gót hoặc giày quá cứng, vì chúng có thể khiến cơ bắp phải chịu tải nhiều hơn khi di chuyển.
Để hỗ trợ cơ bắp phục hồi nhanh chóng và hiệu quả hơn, bạn nên bổ sung thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất. Đồng thời, hãy cố gắng uống đủ 2 – 2,5 lít nước mỗi ngày, đặc biệt khi hoạt động thể chất
Có thể nói, đau cơ bắp chân không phải lúc nào cũng là dấu hiệu nguy hiểm nhưng việc tự ý chịu đựng hoặc chủ quan có thể khiến tình trạng nặng thêm. Nếu cơn đau kéo dài hơn 1 tuần, kèm theo sưng nóng, tê bì, đau khi đi lại, hoặc xuất hiện sau chấn thương, người bệnh nên thăm khám Cơ xương khớp để tìm đúng nguyên nhân và được điều trị phù hợp.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Phường Đông Ngạc, Thành phố Hà Nội, Việt Nam
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Đau cơ bắp chân có thể là triệu chứng tạm thời do tập luyện quá sức, chế độ ăn thiếu chất dinh dưỡng hoặc dấu hiệu của các bệnh lý...
