Đau đùi dị cảm: Nguyên nhân, cách chẩn đoán và điều trị hiệu quả

Hội chứng đau đùi dị cảm là gì?

Hội chứng đau đùi dị cảm (Meralgia Paresthetica) là một rối loạn thần kinh đặc trưng bởi cảm giác tê, ngứa ran và đôi khi là đau rát ở mặt ngoài của đùi. Tình trạng này xảy ra khi dây thần kinh bì đùi ngoài, chịu trách nhiệm truyền cảm giác cho vùng da đùi ngoài, bị chèn ép hoặc tổn thương.

Mô tả dây thần kinh của vùng đùi và bẹn 

Ghi chú:

• Iliohypogastric & genitofemoral: Thần kinh iliohypogastric và thần kinh genitofemoral
• Genital branch: Nhánh sinh dục
• Femoral branch: Nhánh đùi
• Ilioinguinal: Thần kinh ilioinguinal
• Lateral femoral: Thần kinh đùi bên

Dây thần kinh bì đùi ngoài là một dây thần kinh cảm giác đơn thuần, không ảnh hưởng đến khả năng vận động của cơ bắp. Nó xuất phát từ đám rối thần kinh thắt lưng, đi qua vùng chậu và dưới dây chằng bẹn để đến đùi. Khi dây thần kinh này bị chèn ép tại điểm nào đó trên đường đi, đặc biệt là dưới dây chằng bẹn, sẽ dẫn đến hội chứng đau đùi dị cảm.

Mặc dù tình trạng này có thể gây khó chịu, nhưng lại không nguy hiểm đến tính mạng. Việc nhận biết và hiểu rõ về hội chứng này giúp người bệnh có thể tìm kiếm sự tư vấn và điều trị kịp thời từ các chuyên gia y tế.

Dịch tễ học

Đau đùi dị cảm tự phát có thể xảy ra ở mọi nhóm tuổi, nhưng thường gặp nhất ở những người từ 30 – 40 tuổi. Tỷ lệ mắc bệnh ở trẻ em có thể cao hơn so với trước đây. ⅓ số trẻ em được điều trị u xương osteoid đã phát triển thành đau đùi dị cảm. Vẫn chưa có sự đồng thuận về việc liệu có sự chiếm ưu thế về giới tính hay chủng tộc hay không. Tuy nhiên, trong một nghiên cứu đánh giá 150 trường hợp đau đùi dị cảm, tỷ lệ mắc bệnh ở nam giới cao hơn nữ giới. 

Nhận biết các triệu chứng đau đùi dị cảm 

Thông thường, bạn sẽ chỉ nhận thấy các dấu hiệu cảnh báo của đau đùi dị cảm ở một bên cơ thể. 

Chứng MP có thể gây ra nhiều khó chịu cho người bệnh bao gồm cảm giác tê bì, ngứa ran hoặc  kim châm tại vùng đùi

Bạn có thể cảm thấy:

• Đau, ngứa ran, tê hoặc nóng rát ở bên ngoài đùi; 
• Nhạy cảm với sự chạm nhẹ hơn là với áp lực mạnh; 
• Độ nhạy nhiệt cao; 
• Đau nặng hơn sau khi đi bộ hoặc đứng trong thời gian dài.

Các triệu chứng ban đầu có thể nhẹ, nhưng khi tình trạng trở nên tồi tệ hơn, người bệnh có thể cảm thấy đau nhói. Nó có thể biến mất và tái phát mà không có lý do rõ ràng. 

Nguyên nhân khởi phát hội chứng đau đùi dị cảm 

Bệnh đau đùi dị cảm xảy ra khi dây thần kinh đùi ngoài bị chèn ép, dẫn đến cảm giác tê bì, ngứa ran và đau rát ở mặt ngoài đùi. Nguyên nhân khởi phát hội chứng này thường liên quan đến các yếu tố cơ học và bệnh lý nội khoa.

Các yếu tố cơ học bao gồm việc mặc quần áo bó sát như thắt lưng chặt, quần jeans ôm sát hoặc áo nịt, gây áp lực trực tiếp lên vùng bẹn nơi dây thần kinh đi qua. Thừa cân hoặc béo phì cũng làm tăng áp lực lên dây thần kinh này, tương tự như trong thai kỳ khi tử cung mở rộng tạo áp lực lên vùng bẹn. Ngoài ra, việc đeo đai công cụ nặng quanh hông hoặc mang túi xách nặng cũng có thể góp phần vào việc chèn ép dây thần kinh. 

Về mặt bệnh lý, đái tháo đường là một nguyên nhân phổ biến do tổn thương thần kinh liên quan đến bệnh này. Ngộ độc chì, rối loạn sử dụng rượu và suy giáp cũng có thể dẫn đến bệnh lý thần kinh, góp phần vào sự phát triển của hội chứng đau đùi dị cảm.

Các yếu tố khác như sự khác biệt về chiều dài hai chân, khiếm khuyết thoái hóa của khớp mu, hoặc khối u xương hiếm gặp gần cột sống chậu trước trên cũng có thể gây chèn ép dây thần kinh bì đùi ngoài. 

Các xét nghiệm chẩn đoán đau đùi dị cảm 

Các bác sĩ có thể chẩn đoán chứng đau đùi dị cảm dựa trên tiền sử bệnh và thăm khám lâm sàng. Ngoài ra, người bệnh có thể cần thực hiện các xét nghiệm để kiểm tra chi tiết. Cụ thể: 

Nghiên cứu hình ảnh: Những thay đổi liên quan đến đau đùi dị cảm sẽ không xuất hiện trên X-quang. Nhưng hình ảnh vùng hông và xương chậu có thể hữu ích để loại trừ các tình trạng khác là nguyên nhân gây ra các triệu chứng. 

Chụp MRI hoặc CT cũng có thể được yêu cầu nếu bác sĩ nghi ngờ có khối u xuất hiện. 

Điện cơ đồ: Xét nghiệm này đo các xung điện được tạo ra trong cơ để giúp đánh giá và chẩn đoán tình trạng cơ và thần kinh. Một cây kim mỏng gọi là điện cực được đưa vào cơ thể để ghi lại hoạt động điện. Xét nghiệm này có thể cần thiết để loại trừ các rối loạn khác. 

Kết quả của điện cơ đồ có thể chỉ ra các vấn đề như chèn ép dây thần kinh, viêm hoặc thoái hóa, giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác. 

Nghiên cứu dẫn truyền thần kinh: Các điện cực dạng miếng dán được đặt trên da của người bệnh để kích thích dây thần kinh bằng xung điện nhẹ. Xung điện giúp chẩn đoán các tổn thương của dây thần kinh. Có thể thực hiện so sánh dây thần kinh da đùi bên ở mỗi bên. Xét nghiệm này có thể được thực hiện chủ yếu để loại trừ các nguyên nhân khác gây ra triệu chứng. 

Phong bế thần kinh: Giảm đau hạt được bằng tiêm thuốc gây tê vào đùi nơi dây thần kinh da đùi bên đi vào có thể xác nhận rằng bạn bị đau đùi dị cảm. Ngoài ra, hình ảnh siêu âm cũng có thể được sử dụng để hướng dẫn kim. 

Phương pháp điều trị chứng đau đùi dị cảm 

Đối với hầu hết mọi người, các triệu chứng của đau đùi dị cảm sẽ giảm dần sau vài tháng. Việc điều trị tập trung vào việc giảm chèn ép thần kinh. 

Phương pháp điều trị bảo tồn

Việc chọn lựa quần áo thoải mái giúp giảm áp lực lên các dây thần kinh và cơ bắp, giảm thiểu cảm giác tê bì

• Mặc quần áo rộng rãi; 
• Duy trì cân nặng hợp lý. Hãy thiết lập một chế độ ăn uống và lối sống thể dục thể thao lành mạnh;
• Dùng thuốc giảm đau không cần kê đơn. Chúng có thể bao gồm acetaminophen (Tylenol), ibuprofen (Advil, Motrin IB) hoặc aspirin. 

Điều trị bằng thuốc 

Nếu các triệu chứng kéo dài hơn 2 tháng hoặc cơn đau không thuyên giảm với các biện pháp bảo tồn, phương pháp điều trị bằng cách sử dụng thuốc có thể bao gồm: 

• Tiêm corticosteroid: Tiêm có thể làm giảm viêm và giảm đau trong thời gian ngắn. Các tác dụng phụ có thể xảy ra bao gồm nhiễm trùng khớp, tổn thương thần kinh, đau và làm sáng da xung quanh vị trí tiêm. 
• Thuốc chống trầm cảm ba vòng: Những loại thuốc này có tác dụng làm giảm cơn đau. Tác dụng phụ bao gồm khô miệng, buồn ngủ, táo bón và suy giảm chức năng tình dục. 
• Gabapentin (Gralise, Neurontin), phenytoin (Dilantin, Phenytoin) hoặc pregabalin (Lyrica): Các loại thuốc chống động kinh có thể giúp giảm đau và tê bì. Các tác dụng phụ bao gồm táo bón, buồn nôn, chóng mặt, buồn ngủ và choáng váng. 

Phẫu thuật 

Hiếm khi, phẫu thuật để giải nén dây thần kinh có thể được cân nhắc. Lựa chọn này chỉ dành cho những người có triệu chứng rất đau và kéo dài. 

Hiện không có cách nào giúp phòng ngừa bệnh đau đùi dị cảm hoàn toàn nhưng bạn có thể giảm bằng cách thay đổi lối sống, sử dụng thuốc phù hợp. Để đặt lịch khám tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, Quý khách có thể liên hệ qua hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám trực tiếp tại website. Bộ phận tư vấn và hỗ trợ sẽ tiếp nhận kịp thời. 

Các câu hỏi liên quan 

1. Các triệu chứng của bệnh đau đùi dị cảm có thể bị nhầm lẫn với những tình trạng bệnh lý nào?

Một số tình trạng bệnh giống như đau đùi dị cảm đến mức có thể chẩn đoán sai. Bao gồm: 

• Bệnh lý rễ thần kinh thắt lưng: Đau do chèn ép hoặc viêm dây thần kinh ở cột sống; 
• Viêm bao hoạt dịch trochanteric: Viêm túi chứa dịch gần khớp hông; 
• Bệnh hông nguyên phát (còn được gọi là viêm xương khớp nguyên phát);
• Tổn thương rễ thần kinh L2-L3 hoặc các bệnh lý thần kinh khác. Có thể dẫn đến khó khăn khi leo cầu thang; 
• Viêm ruột thừa mãn tính: Các triệu chứng có thể đến rồi đi nhưng có thể khá nghiêm trọng; 
• U xơ tử cung: Các khối u không phải ung thư của tử cung. 

2. Người bị chứng đau đùi dị cảm có lưu ý gì về tư thế ngủ hay không?

Đối với những người bị đau đùi dị cảm, một số lưu ý về tư thế khi ngủ, bao gồm: 

• Đừng ngủ nghiêng về phía khiến bạn cảm thấy khó chịu; 
• Khi ngủ nên kê một chiếc gối ở giữa hai chân. Hồng và đầu gối hơi cong để hông thẳng hàng nhằm giảm áp lực; 
• Nếu bạn nằm ngửa, hãy kê một hoặc hai chiếc gối dưới chân. 

Kết luận

Đau đùi dị cảm không chỉ gây khó chịu mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo tình trạng chèn ép thần kinh kéo dài, ảnh hưởng đến khả năng vận động. Việc phát hiện sớm, điều chỉnh lối sống và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp kiểm soát bệnh tốt hơn, ngăn ngừa biến chứng. Nếu bạn gặp phải các triệu chứng bất thường, hãy thăm khám chuyên khoa để được chẩn đoán và tư vấn điều trị kịp thời.