Đau lưng kèm theo tê chân là tình trạng khá phổ biến hiện nay, đặc biệt ở người làm việc văn phòng, người trung niên hoặc thường xuyên lao động nặng. Không ít người nghĩ đó chỉ là “mỏi cơ thông thường”, nhưng thực tế, đây có thể là dấu hiệu của những vấn đề nghiêm trọng ở cột sống, dây thần kinh hoặc mạch máu.
“Đau lưng tê chân” là tình trạng phần lưng bị đau nhức kèm theo cảm giác tê cứng, châm chích hoặc ngứa ran ở chân. Người bệnh có thể bị tê ở một bên hoặc cả hai bên chân, nhất là khi cơn đau lưng tái phát. Cơn đau thường âm ỉ ở vùng lưng, sau đó lan xuống mông, cẳng chân và bàn chân. Khi bệnh tiến triển nặng, người bệnh có thể cảm thấy chân yếu hoặc mất cảm giác hoàn toàn.
Tình trạng này có thể gặp ở mọi lứa tuổi và giới tính nhưng thường phổ biến hơn ở người lớn tuổi và phụ nữ do quá trình lão hóa tự nhiên hoặc thay đổi hormone. Tuy nhiên, người trẻ, đặc biệt là dân văn phòng, lái xe, người ít vận động cũng ngày càng có nguy cơ cao mắc phải.
Nhiều người có xu hướng chủ quan trước các cơn đau và cảm giác tê chân, cho rằng đó chỉ là do ngồi sai tư thế hoặc làm việc quá sức. Nhưng thực tế, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của các bệnh lý về cột sống, thần kinh hoặc mạch máu. Nếu để lâu, tình trạng có thể tiến triển nặng, gây khó khăn trong sinh hoạt, thậm chí ảnh hưởng khả năng đi lại.
Cảm giác vừa đau lưng vừa tê chân là triệu chứng khá thường gặp
Đau lưng kèm tê chân không chỉ là dấu hiệu bình thường mà trong nhiều trường hợp, đây chính là tín hiệu cảnh báo sớm của các bệnh lý về cột sống, thần kinh hoặc mạch máu. Dưới đây là một số bệnh lý có thể gây ra các triệu chứng này, bao gồm:
Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây đau lưng tê chân. Khi dây thần kinh tọa tức dây thần kinh dài nhất cơ thể bị chèn ép, người bệnh sẽ cảm thấy đau nhói từ thắt lưng lan xuống mông, dọc theo đùi, bắp chân đến bàn chân.
Cơn đau thường nặng hơn khi ngồi lâu, ho hoặc thay đổi tư thế đột ngột. Một số người mô tả cảm giác như “bị điện giật” hoặc “bỏng rát”. Bệnh thường gặp ở người từ 30–60 tuổi, đặc biệt là nam giới và người làm việc văn phòng ngồi nhiều.
Thoái hóa cột sống thắt lưng là hậu quả của quá trình lão hóa tự nhiên khiến các khớp và đĩa đệm ở vùng thắt lưng bị mòn, giảm đàn hồi. Ban đầu, người bệnh chỉ thấy đau âm ỉ vùng lưng dưới, sau đó cơn đau lan dần xuống chân, gây tê buốt hoặc mất cảm giác.
Nếu không điều trị sớm, thoái hóa nặng có thể khiến người bệnh mất thăng bằng, hạn chế vận động, thậm chí nguy cơ liệt chi dưới.
Hẹp ống sống là tình trạng không gian trong ống sống bị thu hẹp, chèn ép lên tủy sống và các dây thần kinh. Người bệnh thường cảm thấy đau lưng, tê chân, chuột rút hoặc yếu cơ, nhất là khi đi bộ hoặc đứng lâu.
Đây là bệnh lý tiến triển chậm, dễ bị nhầm với “đau mỏi do tuổi tác”, nhưng nếu để kéo dài có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động.
Hẹp ống sống cũng có thể gây ra các cơn đau lưng và tê chân
Khi một đốt sống bị trượt ra khỏi vị trí ban đầu, phần cột sống sẽ mất cân bằng, gây chèn ép lên dây thần kinh và làm xuất hiện cơn đau vùng thắt lưng lan xuống chân.
Nhiều người sống chung với trượt đốt sống nhiều năm mà không hề biết, chỉ đến khi chân tê buốt, đi lại khó khăn mới phát hiện ra. Nếu bệnh tiến triển nặng, có thể gây liệt hai chân vĩnh viễn.
Thoát vị đĩa đệm xảy ra khi phần nhân nhầy trong đĩa đệm trượt ra ngoài, chèn ép dây thần kinh cột sống. Người bệnh thường đau dữ dội hoặc đau âm ỉ ở thắt lưng, kèm cảm giác tê lan xuống mông, đùi, cẳng chân và bàn chân.
Tình trạng này khiến việc cúi, ngửa hoặc xoay người trở nên khó khăn. Nếu để lâu, cơ vùng chân có thể yếu, co cứng hoặc teo nhỏ.
Viêm xương khớp là bệnh lý mạn tính, xảy ra khi lớp sụn giữa các đầu xương bị bào mòn, khiến xương cọ xát trực tiếp vào nhau. Người bệnh có thể cảm thấy đau ngay cả khi nghỉ ngơi, kèm cứng khớp, tê chân và sưng nhẹ.
Bệnh thường gặp ở phụ nữ sau tuổi 50, đặc biệt là người thừa cân hoặc từng bị chấn thương khớp.
Đau cơ xơ hóa là rối loạn mạn tính của hệ thần kinh trung ương, khiến cơ thể trở nên nhạy cảm quá mức với cơn đau. Chỉ một vùng lưng bị đau nhẹ cũng có thể khiến người bệnh cảm giác đau lan ra toàn thân, kèm tê cứng cơ, mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ.
Trong một số trường hợp, đau lưng tê chân lại đến từ vấn đề về tuần hoàn máu, cụ thể là hẹp động mạch chi dưới do xơ vữa mạch. Khi máu không được bơm đủ xuống chân, người bệnh cảm thấy đau, tê, chuột rút, đặc biệt là khi đi bộ hoặc leo cầu thang.
Nếu tình trạng thiếu máu kéo dài, vùng da chân có thể tái lạnh, đổi màu hoặc chậm lành vết thương.
Các bệnh lý về mạch máu cũng có thể gây ra các cơn đau lưng tê chân
Không phải lúc nào đau lưng tê chân cũng nguy hiểm, nhưng bạn nên cảnh giác khi có những biểu hiện sau:
Nếu có những biểu hiện này, bạn không nên tự xoa bóp hay dùng thuốc giảm đau bừa bãi mà nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa càng sớm càng tốt.
Đau lưng tê chân có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, vì vậy để biết chính xác do đâu và mức độ nặng nhẹ ra sao, bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng kết hợp với các xét nghiệm, chụp chiếu chuyên sâu.
Đầu tiên, bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh, thói quen sinh hoạt, công việc để tìm ra yếu tố nguy cơ (như ngồi lâu, mang vác nặng, từng chấn thương…). Sau đó, bác sĩ sẽ quan sát dáng đi, tư thế, kiểm tra khả năng vận động của lưng và chân, xem người bệnh có bị hạn chế khi cúi, ngửa hoặc xoay người không.
Đây là bước quan trọng đầu tiên, giúp bác sĩ định hướng nguyên nhân và lựa chọn phương pháp kiểm tra phù hợp tiếp theo.
Tùy vào biểu hiện của từng người bệnh, bác sĩ có thể chỉ định một hoặc vài phương pháp sau:
Sau khi thăm khám và chẩn đoán bằng hình ảnh, bác sĩ sẽ xác định nguyên nhân gây đau lưng tê chân và đưa ra hướng điều trị phù hợp. Các phương hướng điều trị bao gồm:
Đây là bước đầu tiên và quan trọng trong quá trình hồi phục. Một số thay đổi nhỏ trong ăn uống, vận động và quản lý cảm xúc có thể giúp giảm đau đáng kể:
Hãy tập thói quen ăn uống khoa học hơn
Vật lý trị liệu giúp giảm đau, giảm tê và phục hồi khả năng vận động. Phương pháp này thường được áp dụng cho người bị thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống, hẹp ống sống hoặc sau chấn thương.
Người bệnh sẽ tập theo hướng dẫn của chuyên gia để đảm bảo đúng tư thế, đúng kỹ thuật và đạt hiệu quả tốt nhất. Việc duy trì đều đặn sẽ giúp giảm đau lưng rõ rệt và cải thiện khả năng di chuyển.
Bác sĩ có thể kê thuốc giảm đau, chống viêm hoặc giãn cơ tùy vào tình trạng cụ thể. Người bệnh không nên tự ý mua thuốc uống, kể cả thuốc giảm đau thông thường, vì dùng sai có thể gây tác dụng phụ hoặc khiến bệnh trở nên phức tạp hơn.
Đây là phương pháp không phẫu thuật, không dùng thuốc nhưng vẫn mang lại hiệu quả cao. Bác sĩ chuyên khoa sẽ tác động nhẹ nhàng lên cột sống, giúp đưa các đốt sống lệch về đúng vị trí, giảm chèn ép dây thần kinh và cải thiện lưu thông máu.
Phương pháp này tận dụng cơ chế tự chữa lành tự nhiên của cơ thể, giúp giảm đau bền vững và cải thiện sức khỏe cột sống lâu dài.
Phẫu thuật chỉ được cân nhắc khi người bệnh không đáp ứng với điều trị bảo tồn sau 6–8 tuần hoặc có dấu hiệu nặng như mất kiểm soát đại tiểu tiện. Trước khi thực hiện, bác sĩ sẽ đánh giá kỹ tình trạng sức khỏe, vị trí và mức độ tổn thương để lựa chọn phương pháp phẫu thuật an toàn và hiệu quả nhất.
Có thể nói, đau lưng tê chân không chỉ là triệu chứng thông thường mà còn là tín hiệu cảnh báo sớm của nhiều bệnh lý nghiêm trọng ở cột sống và thần kinh. Để đề phòng các nguy cơ về mặt sức khoẻ, cách tốt nhất là bạn nên dành thời gian đi khám sức khoẻ định kỳ ít nhất 6 tháng/ lần.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Phường Đông Ngạc, Thành phố Hà Nội, Việt Nam
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Đau lưng kéo dài có thể là triệu chứng thoáng qua hoặc cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm như bệnh dạ dày, thoát vị đĩa đệm, viêm khớp cùng...
