Rung giật cơ lành tính là tình trạng nhiều người gặp phải nhưng lại dễ bị hiểu nhầm thành các bệnh lý thần kinh nghiêm trọng. Những co giật nhỏ, lặp đi lặp lại nhiều lần tưởng vô hại nhưng nếu xuất hiện với tần suất cao lại khiến người bệnh lo lắng không biết nguyên nhân thực sự là gì. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ cơ chế và nhận biết khi nào cần đi khám.
Hội chứng rung giật cơ lành tính là gì?
Hội chứng rung giật cơ lành tính đặc trưng bởi sự co thắt đột ngột và không kiểm soát được của các cơ bắp.
Hội chứng rung giật cơ lành tính (Benign Fasciculation Syndrome – BFS) là tình trạng cơ thể xuất hiện các cơn co giật cơ lặp đi lặp lại mà không liên quan đến bất kỳ bệnh lý nghiêm trọng hay tổn thương thần kinh nào. Đây là một dạng rối loạn chức năng nhẹ, chủ yếu gây khó chịu nhưng không dẫn đến biến chứng nguy hiểm.
Co giật cơ là sự co thắt không chủ ý của một nhóm cơ nhỏ, có thể quan sát bằng mắt thường. Những cơn co giật này thường không gây đau, xuất hiện trong thời gian ngắn vài giây, có thể kéo dài đến vài phút hoặc lâu hơn trong một số trường hợp. Mặc dù không gây tổn thương cơ thể, tình trạng này đôi khi khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, lo lắng hoặc mất tập trung trong sinh hoạt hằng ngày.
Hầu hết mọi người đều gặp co giật cơ thoáng qua do mệt mỏi, căng thẳng hoặc thiếu ngủ. Tuy nhiên, ở những người mắc hội chứng rung giật cơ lành tính, các cơn co giật xảy ra thường xuyên, kéo dài nhiều tuần đến nhiều tháng, gây ảnh hưởng rõ rệt đến chất lượng cuộc sống dù không gây nguy hiểm về mặt y khoa.
Nguyên nhân nào dẫn đến hội chứng rung giật cơ lành tính?
Hội chứng rung giật cơ lành tính xảy ra khi dây thần kinh ngoại biên kích thích cơ hoạt động quá mức, khiến các bó cơ co giật một cách tự phát và không theo chủ ý. Đây là dạng co giật cơ vô hại, nhưng có thể kéo dài và gây khó chịu cho người bệnh.
Hiện nay, y học vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây ra hội chứng này. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu ghi nhận rằng hiện tượng rung giật cơ lành tính thường liên quan đến các yếu tố sau:
- Thiếu ngủ hoặc ngủ không chất lượng;
- Tiêu thụ caffeine hoặc rượu quá mức;
- Căng thẳng, lo âu, trầm cảm;
- Vận động mạnh hoặc quá sức;
- Cường giáp (tuyến giáp hoạt động quá mức);
- Các rối loạn tiêu hóa như hội chứng ruột kích thích (IBS), trào ngược axit, đau đầu;
- Mất cân bằng điện giải (đặc biệt là magie, canxi, kali);
- Một số thuốc có thể gây co giật cơ như: Thuốc chẹn beta, clorpheniramin, dimenhydrinate, diphenhydramine, nortriptyline, methylphenidate, pseudoephedrine.
Nhìn chung, hội chứng rung giật cơ lành tính thường khởi phát từ yếu tố sinh hoạt hoặc tác dụng phụ của thuốc, chứ không phải dấu hiệu của bệnh lý nguy hiểm. Tuy vậy, nếu tình trạng kéo dài hoặc xuất hiện cùng yếu yếu liệt, đau, yếu cơ – người bệnh nên thăm khám để loại trừ các bệnh lý thần kinh khác.
Những ai có nguy cơ mắc hội chứng rung giật cơ lành tính
Hội chứng rung giật cơ lành tính là tình trạng khá phổ biến và có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi hay giới tính nào. Theo các dữ liệu y khoa, có tới khoảng 70% người hoàn toàn khỏe mạnh từng trải qua rung giật cơ thoáng qua trong một giai đoạn nào đó của cuộc đời. Điều này cho thấy đây là rối loạn không phân biệt đối tượng, đồng thời cũng không liên quan đến bệnh lý thần kinh nghiêm trọng, dù tần suất xuất hiện có thể tăng lên khi cơ thể mệt mỏi, thiếu ngủ, căng thẳng hoặc mất cân bằng điện giải nhẹ.
Các triệu chứng điển hình nào là của hội chứng rung giật cơ lành tính
Triệu chứng chính của hội chứng rung giật cơ lành tính là co giật cơ thường xuyên hàng tháng hoặc thậm chí là hàng năm. Co giật xảy ra khi cơ đang nghỉ ngơi.
Co giật cơ có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể nhưng thường ở xung quanh:
- Bắp chân;
- Đùi;
- Mí mắt;
- Mũi;
- Cánh tay;
- Bàn tay.
Những cơn rung có thể xuất hiện khi bệnh nhân thực hiện các hoạt động, như cầm nắm đồ vật hoặc khi đang ngồi yên
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Hội chứng rung giật cơ lành tính không gây yếu cơ hoặc tê liệt và không dẫn đến tử vong. Nên đến gặp bác sĩ khi xuất hiện tình trạng co giật cơ liên tục dai dẳng hoặc cơn co giật kèm một số triệu chứng như:
- Chuột rút cơ bắp;
- Yếu cơ;
- Teo cơ;
- Vấn đề về thị lực;
- Khó nói, khó nuốt;
- Thay đổi hành vi;
- Khó đi lại;
- Khó khăn về nhận thức.
Hội chứng rung giật cơ lành tính được chẩn đoán như thế nào?
Hội chứng rung giật cơ lành tính được chẩn đoán dựa trên triệu chứng lâm sàng, khai thác tiền sử, khám thần kinh chuyên sâu và một số xét nghiệm nhằm loại trừ các bệnh lý nguy hiểm khác. Quá trình chẩn đoán thường bao gồm:
- Đánh giá tiền sử sức khỏe toàn diện: Bao gồm yếu tố tâm lý, mức độ căng thẳng, các triệu chứng liên quan và mức độ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
- Khám thần kinh chi tiết: Bác sĩ sẽ kiểm tra sức mạnh cơ, trương lực cơ, phản xạ và các dấu hiệu bất thường liên quan đến hệ thần kinh trung ương hoặc ngoại biên.
- Điện cơ đồ (EMG): Giúp ghi nhận hoạt động điện của cơ nhằm phân biệt co giật cơ lành tính với rung giật tổn thương thần kinh;
- Một số xét nghiệm cận lâm sàng: Như xét nghiệm máu về tuyến giáp và điện giải đồ;
- Chẩn đoán hình ảnh: Như MRI não và tuỷ sống nhằm loại trừ tổn thương cấu trúc hoặc bệnh lý thần kinh tiềm ẩn.
Điều quan trọng nhất trong quá trình chẩn đoán là loại trừ các nguyên nhân bệnh lý gây rung giật cơ, chẳng hạn như bệnh lý thần kinh, rối loạn vận động hoặc các tổn thương liên quan đến não – tủy sống. Khi người bệnh không xuất hiện dấu hiệu của bệnh lý khác và các kết quả xét nghiệm đều trong giới hạn bình thường, bác sĩ có thể kết luận tình trạng này là hội chứng rung giật cơ lành tính.
Xem thêm:
Phương pháp điều trị hội chứng rung giật cơ lành tính
Vì co giật cơ trong hội chứng co giật cơ lành tính không phải là một phần của tình trạng bệnh lý tiềm ẩn và chúng “vô hại” nên không có phương pháp điều trị cụ thể nào cho hội chứng này.
Bên cạnh đó, người bệnh nên cố gắng giảm bớt hoặc tránh các tác nhân có thể gây co giật cơ, chẳng hạn như căng thẳng, caffeine và tập thể dục quá sức.
Một số loại thuốc điều trị còn hạn chế. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng các loại thuốc sau đây có thể có tác dụng:
- Vitamin B;
- Naftidrofuryl (một loại thuốc làm giãn mạch máu);
- Thuốc chẹn kênh canxi như diltiazem.
Chế độ ăn uống cân bằng, giàu dinh dưỡng có thể hỗ trợ sức khỏe tổng thể cho người bệnh
Ngoài ra, việc đảm bảo lối sống lành mạnh với sự kết hợp giữa chế độ ăn uống khoa học và luyện tập thể dục đều đặn không chỉ giúp giảm thiểu các triệu chứng của bệnh mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống.
Kết luận
Hội chứng rung giật cơ lành tính không nguy hiểm nhưng lại gây nhiều lo lắng nếu không hiểu đúng về nguyên nhân. Việc nhận diện sớm các yếu tố khởi phát sẽ giúp bạn chủ động điều chỉnh lối sống và giảm đáng kể tần suất co giật. Tuy nhiên, nếu triệu chứng kéo dài, lan rộng hoặc kèm yếu cơ bạn nên thăm khám sớm để loại trừ những bệnh lý thần kinh khác.