Vì sao mắt bị sưng mí trên? Có biện pháp điều trị và phòng tránh không?

Ngọc Anh

08-12-2025

goole news
16

Mắt bị sưng mí trên là tình trạng phổ biến ở mọi độ tuổi, từ trẻ em đến người lớn. Khi mí trên đột ngột dày lên, phồng lên hoặc đỏ khiến  gương mặt trở nên mệt mỏi, thiếu sức sống. Không chỉ gây mất thẩm mỹ, tình trạng này còn có thể kèm theo nhiều triệu chứng khó chịu như đau, cộm, ngứa, chảy nước mắt… Điều đáng lưu ý là nguyên nhân không chỉ đến từ thiếu ngủ hay dị ứng, mà đôi khi còn là dấu hiệu của những bệnh lý nhãn khoa cần điều trị sớm.

Thế nào là mắt bị sưng mí trên?

Mắt bị sưng mí trên là tình trạng vùng mí trên trở nên phồng, dày hoặc đỏ do tích tụ dịch, phản ứng viêm, tắc nghẽn tuyến, hoặc tổn thương mô mềm quanh mí. Điều đáng lưu ý là bất thường này không xuất hiện một mình mà thường đi kèm với các triệu chứng sau: 

  • Ngứa hoặc nóng rát
  • Chảy nước mắt liên tục
  • Cảm giác cộm như có bụi trong mắt
  • Đau khi chớp mắt hoặc sờ vào mí
  • Nhìn mờ do mí che hoặc viêm lan ra bề mặt mắt
  • Mí trên khô, tróc vảy (trong viêm bờ mi)
  • Mí trên đột nhiên phình to, sờ vào thấy cứng hoặc mềm tùy nguyên nhân.

Điều quan trọng nhất khi bị sưng mí trên là phải xác định liệu đây có phải tình trạng nhẹ (tự khỏi) hay là dấu hiệu bệnh lý nguy hiểm như viêm mô tế bào hốc mắt có thể gây biến chứng đến thị lực nếu chậm trễ điều trị.

Xem thêm: Đau hốc mắt là dấu hiệu cảnh báo bệnh gì? Cần xử lý như thế nào?

Mí mắt trên bị sưng là triệu chứng thường gặp 

Mí mắt trên bị sưng là triệu chứng thường gặp 

Các nguyên nhân dẫn đến tình trạng sưng mí mắt trên

Như đã nhắc đến ở trên, không phải mọi ca sưng mí mắt đếu đến từ nguyên nhân mắt bị sưng mí. 

Mât ngủ kéo dài

Khi bạn ngủ không đủ giấc hoặc làm việc quá sức, cơ thể sẽ rơi vào trạng thái căng thẳng. Lúc này, tuần hoàn máu và hệ bạch huyết hoạt động chậm hơn, khiến dịch bị ứ lại quanh mắt. Kết quả là mí trên bị sưng nhẹ, nhìn thiếu sức sống, dù không kèm đau hay ngứa.

Đây là tình trạng lành tính và mắt sẽ tự phục hồi trở lại khi bạn ngủ đủ giấc, thư giãn và để mắt được nghỉ ngơi.

Khóc quá nhiều

Sau khi khóc, mí trên thường bị sưng do tăng tiết nước mắt và cọ xát mắt khi lau nước mắt khiến mí bị kích thích. Biểu hiện thường gặp là mí trên sưng nhẹ, hơi đỏ nhưng không có dấu hiệu nhiễm trùng. Mí sẽ trở lại bình thường sau vài giờ mà không cần điều trị, chỉ cần chườm lạnh hoặc để mắt nghỉ ngơi.

Xem thêm: Mí mắt nổi mụn nước có nguy hiểm hay không? Hướng xử lý tốt nhất

Trang điểm và dùng kem chăm sóc da lâu ngày

Nếu bạn dùng mỹ phẩm không phù hợp, hết hạn hoặc thoa kem quá sát mí, da mắt vốn rất nhạy cảm có thể bị kích ứng. Khi đó mí trên có thể sưng đỏ, nóng rát hoặc hơi đau.

Tình trạng này thường không nguy hiểm nhưng gây khó chịu và dễ tái phát nếu tiếp tục dùng sản phẩm gây kích ứng. Để biết nguyên nhân làm sưng mí có đến từ mỹ phẩm hay không, bạn chỉ cần ngừng trang điểm và theo dõi xem mí sau 12–24 giờ.

Mắt bị sưng mí trên có phải là dấu hiệu của bệnh lý không?

Sưng mí mắt có thể đến từ những vấn đề rất đơn giản trong sinh hoạt hằng ngày, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nguy hiểm. Dưới đây là một số bệnh lý thường gặp:

Lẹo mắt

Lẹo mắt là tình trạng nhiễm trùng cấp tính xảy ra tại tuyến dầu hoặc nang lông mi, thường do vi khuẩn Staphylococcus aureus xâm nhập. Khi bị lẹo, vùng mí mắt đột ngột sưng đỏ và đau nhức, nhất là khi chớp mắt hoặc chạm vào.

Nhiều người cảm thấy vùng mí như có mụn viêm lớn đang trên mí mắt, đôi khi còn xuất hiện điểm mủ trắng nhỏ ở bờ mi. Mắt cũng có cảm giác nóng rát, nặng mi và khó mở to vào buổi sáng do dịch viêm khô lại. 

Xem thêm: Chắp mắt và lẹo mắt có gì khác nhau, cách điều trị như thế nào?

Lẹo là một trong số các nguyên nhân gây sưng mí mắt phổ biến

Lẹo là một trong số các nguyên nhân gây sưng mí mắt phổ biến

 

Chắp mắt

Chắp là tình trạng tắc nghẽn mạn tính ở tuyến tiết dầu Meibomian, khiến chất bã không thoát ra ngoài được và tạo thành một khối viêm dạng u hạt. Không giống lẹo, chắp thường ít đau, khởi phát chậm và chỉ biểu hiện bằng một khối cứng, tròn, hơi đỏ ở mí mắt. 

Người bệnh có thể cảm thấy cộm mắt nhẹ hoặc khó chịu khi nhìn, đặc biệt khi khối chắp lớn đè lên nhãn cầu gây mờ mắt tạm thời. 

Dị ứng

Dị ứng mí mắt xảy ra khi vùng da và niêm mạc quanh mắt tiếp xúc với các tác nhân gây kích ứng như mỹ phẩm, phấn mắt, keo dán mi, dung dịch rửa kính áp tròng, phấn hoa hoặc bụi mịn. Vì mí mắt có cấu trúc da rất mỏng và nhạy cảm, chỉ một lượng nhỏ chất kích ứng cũng có thể gây phản ứng mạnh. 

Người bệnh thường thấy mí mắt sưng lên, kèm theo cảm giác ngứa rát, châm chích hoặc nóng đỏ. Đôi khi mắt chảy nước liên tục, khó mở vì sưng nhiều.

Viêm kết mạc (Đau mắt đỏ)

Viêm kết mạc là bệnh lý phổ biến khiến mí mắt bị sưng do lớp màng kết mạc – phần che phủ lòng trắng mắt và mặt trong mí bị viêm nhiễm. Người bệnh thường nhận thấy mắt đỏ lên, mí sưng và chảy nước mắt liên tục. Cảm giác cộm như có bụi, khó chịu khi nhìn ánh sáng và ngứa trong mắt rất thường gặp. 

Viêm mô tế bào hốc mắt

Viêm mô tế bào là tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng ở mô mềm quanh mắt, thường xuất phát từ xoang mũi, vết thương hở hoặc viêm kết mạc nặng chưa được xử lý đúng. Khác với các tình trạng viêm nhẹ ở mí, viêm mô tế bào khiến mắt sưng to bất thường, da mí căng bóng và đỏ tấy. 

Rối loạn nội tiết

Bệnh Graves là một dạng cường giáp tự miễn và là nguyên nhân hàng đầu gây lồi mắt kèm sưng mí ở người trưởng thành. Khi hệ miễn dịch tấn công nhầm vào mô quanh mắt, vùng hốc mắt bị phù nề, khiến mí trên và mí dưới sưng to, căng tức và khó mở. 

Viêm bờ mi

Viêm bờ mi là bệnh mạn tính do tuyến dầu ở bờ mi hoạt động bất thường hoặc vi khuẩn phát triển quá mức. Bờ mi trở nên đỏ, sưng và có nhiều vảy trắng bám ở chân lông mi như gàu. Mí có thể sưng nhẹ đến vừa, đặc biệt vào buổi sáng khi tuyến dầu hoạt động mạnh.

Viêm bờ mi có thể khiến mí mắt bạn bị sưng 

Viêm bờ mi có thể khiến mí mắt bạn bị sưng 

Tắc ống lệ

Tình trạng này thường gặp ở trẻ sơ sinh do ống lệ chưa hoàn thiện, nhưng cũng có thể gặp ở người lớn do viêm nhiễm, chấn thương hoặc sẹo mô. Người bệnh thường thấy mắt luôn ướt, nước mắt chảy tràn dù không khóc, kèm cảm giác hơi đau hoặc căng tức khó chịu ở vùng mí. Nếu ứ dịch kéo dài, vùng lệ có thể bị viêm, đỏ và sưng nhiều hơn.

Herpes mắt

Nhiều bệnh nhân nhầm herpes với đau mắt đỏ vì triệu chứng khá giống nhau, nhưng herpes có thể gây tổn thương sâu hơn, thậm chí ảnh hưởng giác mạc nếu không điều trị bằng thuốc kháng virus phù hợp. 

Mí sưng thường đi kèm cảm giác nhạy sáng và chảy nước mắt nhiều. Một số trường hợp tái phát theo chu kỳ, đặc biệt khi cơ thể suy yếu hoặc căng thẳng. Dù không thể chữa khỏi hoàn toàn, việc điều trị sớm giúp giảm mức độ tổn thương và hạn chế nguy cơ để lại sẹo giác mạc.

Các dấu hiệu của sưng mí mắt trên

Các triệu chứng sưng mí mắt có thể được chia thành nhiều mức độ khác nhau. Việc nhận biết đúng mức độ giúp bạn đánh giá tình trạng của mắt và lựa chọn cách xử lý phù hợp.

  • Mức độ nhẹ: Mí mắt chỉ hơi đỏ, hơi sưng, chủ yếu gây mất thẩm mỹ nhưng không ảnh hưởng đến thị lực. Tình trạng này thường tự cải thiện sau khi nghỉ ngơi hoặc chăm sóc nhẹ nhàng.
  • Mức độ trung bình: Bạn bắt đầu cảm thấy ngứa, cộm, khó chịu, kèm theo mờ mắt tạm thời. Các triệu chứng có thể làm bạn khó tập trung, gây bất tiện trong sinh hoạt hằng ngày.
  • Mức độ nặng: Mí mắt sưng to, đau rát mạnh, thậm chí giảm thị lực rõ rệt. Đây là dấu hiệu cảnh báo tình trạng nghiêm trọng cần được khám và điều trị càng sớm càng tốt.

Điều trị sưng mí mắt như thế nào?

Tuỳ vào tình trạng sưng mí mắt và nguyên nhân gây bệnh mà các bác sĩ sẽ cân nhắc điều trị cho bệnh nhân theo các phương hướng khác nhau như sau:

  • Chườm ấm: Dùng khăn mềm, gạc sạch hoặc trứng gà luộc còn ấm để chườm lên mí từ 5–10 phút. Nhiệt ấm giúp làm mềm tuyến dầu bị tắc, tăng tuần hoàn máu, giảm viêm và giảm đau. Đây là cách rất hiệu quả khi mí bị sưng do chắp hoặc lẹo.
  • Chườm lạnh: Biện pháp này đem lại công dụng hỗ trợ co mạch máu, nhờ đó giảm sưng, dịu cảm giác nóng rát và mang lại sự dễ chịu cho mí mắt. Phương pháp này phù hợp khi mắt sưng do khóc nhiều hoặc mệt mỏi, thiếu ngủ.
  • Tránh các tác nhân gây dị ứng: Nếu xác định mắt bị sưng do dị ứng, bạn nên tránh tiếp xúc với phấn hoa, bụi, mỹ phẩm không phù hợp hoặc thực phẩm gây kích ứng. Loại bỏ các tác nhân này giúp mắt hồi phục nhanh và hạn chế tái phát.
  • Dùng nước mắt nhân tạo: Nước mắt nhân tạo giúp làm dịu giác mạc, giảm khô rát, đồng thời rửa trôi bụi bẩn và chất gây kích ứng. Tuy nhiên, bạn cũng nên sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ để đạt hiệu quả tối ưu.
  • Điều trị bằng thuốc: Bác sĩ sẽ chỉ định thuốc tùy nguyên nhân: thuốc kháng sinh nếu viêm do vi khuẩn, thuốc chống viêm hoặc chống phù nề, thuốc chống dị ứng khi mắt sưng do dị ứng, hoặc thuốc kháng virus nếu liên quan đến herpes. Tránh tự ý dùng thuốc chứa corticoid khi chưa được thăm khám.
  • Phẫu thuật mí mắt: Trong các trường hợp nặng như rối loạn nội tiết gây sưng kéo dài, mí biến dạng do chắp/lẹo tái phát hoặc tắc tuyến dầu lâu ngày, bác sĩ có thể đề nghị thực hiện tiểu phẫu để cải thiện chức năng và thẩm mỹ của mí mắt

Bạn có thể chườm ấm để điều trị bệnh 

Bạn có thể chườm ấm để điều trị bệnh 

Các biện pháp phòng ngừa sưng mí mắt

Để hạn chế tình trạng bị sưng ở mí mắt, bạn có thể chủ động thực hiện các biện pháp đơn giản dưới đây:

  • Hạn chế tiếp xúc với phấn hoa, bụi, lông thú; chọn mỹ phẩm dịu nhẹ và kiểm tra thành phần trước khi sử dụng; không dùng lại sản phẩm từng gây kích ứng.
  • Hạn chế chạm tay vào mắt, đặc biệt là dụi mắt dễ dẫn đến viêm mí. Hãy rửa tay sạch trước khi chăm sóc mắt và tránh dụi mắt khi đang đeo kính áp tròng.
  • Ngủ 7–8 tiếng mỗi đêm giúp cơ thể phục hồi, hạn chế tích tụ dịch gây sưng mí, đồng thời giảm mệt mỏi và tăng cường sức khỏe cho đôi mắt.
  • Tăng cường thực phẩm giàu vitamin A, C, E như cà rốt, bí đỏ, rau xanh, bơ, cam… và omega-3 từ cá hồi, cá thu, hạt chia. Nếu có nhu cầu dùng thuốc bổ mắt, nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
  • Kiểm tra mắt 6–12 tháng/lần giúp phát hiện sớm các vấn đề như chắp, lẹo, viêm kết mạc hoặc bệnh lý liên quan đến tuyến giáp trước khi chúng tiến triển nặng.

Có thể nói, sưng mí mắt trên có thể được cải thiện nhanh chóng nếu bạn nhận biết đúng nguyên nhân và áp dụng các phương pháp chăm sóc phù hợp. Bên cạnh đó, duy trì thói quen sống lành mạnh, vệ sinh mắt đúng cách và khám mắt định kỳ sẽ giúp bạn phòng tránh tình trạng tái phát. Hãy lắng nghe cơ thể và chăm sóc đôi mắt mỗi ngày để luôn giữ được sự sáng khỏe, linh hoạt và tự tin.

BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG

Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Phường Đông Ngạc, Thành phố Hà Nội, Việt Nam
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn

 

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.

22

Bài viết hữu ích?

Đăng ký nhận tư vấn

Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn

ThS.BS

PHÍ THÙY LINH

Trưởng đơn nguyên Mắt
19001806 Đặt lịch khám