Nguyên nhân sưng mí mắt trên đến từ đâu? Có nguy hiểm không?

Vì sao lại bị sưng mí mắt trên?

Sưng mí mắt trên là tình trạng khá phổ biến, có thể xuất hiện đột ngột hoặc kéo dài âm ỉ. Nguyên nhân không chỉ đơn thuần do mệt mỏi hay dị ứng mà đôi khi còn liên quan đến các bệnh lý tại mắt hoặc toàn thân. 

Dưới đây là một số nguyên nhân khiến mí mắt trên bị sưng thường gặp nhất, bao gồm: 

Viêm tế bào ổ mắt

Viêm tế bào ổ mắt là tình trạng nhiễm khuẩn sâu ở các mô quanh hốc mắt. Bệnh thường gây sưng mí rõ rệt, kèm đau nhiều và có thể tiến triển nhanh. Đây là bệnh lý nguy hiểm, cần được bác sĩ chuyên khoa Mắt chẩn đoán và điều trị bằng kháng sinh, thậm chí phải dùng kháng sinh cho đường tĩnh mạch trong những trường hợp nặng.

Mí mắt trên bị sưng có thể là do viêm tế bào ổ mắt

Herpes mắt

Herpes mắt là bệnh do virus herpes gây ra, có thể làm mí mắt trên sưng, đau và đỏ. Bệnh thường gặp ở trẻ em nhưng người lớn cũng không ngoại lệ. Dù không phải lúc nào cũng có tổn thương rõ ràng nhưng bệnh lý này vẫn cần được phát hiện sớm để kiểm soát bằng thuốc kháng virus, tránh ảnh hưởng lâu dài đến thị lực.

Viêm bờ mi

Viêm bờ mi xảy ra khi vi khuẩn phát triển nhiều ở chân lông mi, gây hiện tượng vảy giống gàu, lông mi nhờn và mí mắt sưng đau. Đây là bệnh mạn tính và rất dễ tái phát. Nếu không chăm sóc và vệ sinh mí mắt đúng cách, viêm bờ mi có thể tiến triển nặng hơn và gây nhiễm trùng thứ phát.

Tắc ống lệ

Tắc ống lệ khiến nước mắt không thoát ra ngoài, gây ứ đọng và làm mí mắt sưng đau. Tình trạng này thường gặp ở trẻ sơ sinh và đa số sẽ cải thiện khi trẻ lớn hơn. Tuy nhiên, nếu sưng mí kèm sốt hoặc đau nhiều, người bệnh nên đi khám sớm để loại trừ nhiễm trùng.

Viêm kết mạc

Viêm kết mạc cũng là một trong những nguyên nhân sưng mí mắt trên, kèm theo đỏ mắt, cộm và chảy nước mắt. Bệnh có thể do vi khuẩn, virus, dị ứng hoặc kích ứng hóa chất. Nếu không điều trị đúng cách, tình trạng viêm kéo dài sẽ khiến mí mắt sưng dai dẳng và gây khó chịu trong sinh hoạt.

Xem thêm: Viêm kết mạc dị ứng cấp: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và phòng ngừa

Dị tật bẩm sinh

Một số trường hợp sưng mí mắt trên xuất hiện ngay từ khi còn nhỏ và kéo dài đến tuổi trưởng thành. Tình trạng này có thể bắt nguồn từ bất thường cấu trúc mí mắt bẩm sinh, không gây đau đớn nhưng ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ và chức năng mắt.

Ảnh hưởng từ quá trình lão hóa

Khi tuổi càng cao, da mí mắt chùng xuống, mỡ mí tích tụ nhiều hơn có thể khiến mí mắt trông sưng và nặng nề. Quá trình lão hóa này không nguy hiểm nhưng có thể làm sụp mí, che khuất tầm nhìn nếu bọng mỡ quá lớn.

Quá trình lão hóa cũng có thể khiến mí mắt trên bị sưng

Cơ thể bị kiệt sức

Làm việc quá sức, thiếu ngủ kéo dài hoặc mệt mỏi thường xuyên cũng là nguyên nhân khiến mí mắt trên sưng và ngứa, nhất là vào buổi sáng. Đây là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang cần được nghỉ ngơi và hồi phục.

Bệnh lý về tuyến giáp

Các bệnh lý tuyến giáp điển hình như bệnh Graves có thể là nguyên nhân gây sưng mí mắt trên kèm cảm giác đau, căng tức. Nguyên nhân là do các kháng thể tự tấn công vào mô quanh mắt gây viêm và phù nề.

Viêm mô tế bào hốc mắt

Tương tự viêm tế bào ổ mắt, viêm mô tế bào hốc mắt là một nhiễm trùng sâu và nghiêm trọng. Bệnh tiến triển nhanh, gây sưng mí nhiều, đau dữ dội và cần điều trị kháng sinh khẩn cấp. Nếu chậm trễ, nguy cơ xảy ra các vấn đề về mắt nguy hiểm khác là rất cao.

Bị sưng mí mắt trên có tự khỏi không?

Với những nguyên nhân tạm thời như dị ứng nhẹ, dụi mắt, thiếu ngủ, khóc nhiều hoặc ăn mặn khiến cơ thể giữ nước, mí mắt có thể giảm sưng sau vài giờ đến 1 ngày nếu được nghỉ ngơi và chăm sóc đúng cách. Trong những trường hợp này, việc chườm lạnh, uống đủ nước và hạn chế tác động lên mắt thường mang lại hiệu quả khá nhanh.

Tuy nhiên, nếu mí mắt sưng kèm theo đau nhiều, đỏ mắt, chảy ghèn, nhìn mờ hoặc tình trạng kéo dài nhiều ngày không thuyên giảm, khả năng cao nguyên nhân liên quan đến viêm nhiễm hoặc bệnh lý tiềm ẩn. Khi đó, sưng mí mắt khó có thể tự khỏi và cần được thăm khám để tránh ảnh hưởng xấu đến thị lực.

Xem thêm: Vì sao mắt bị sưng mí trên? Có biện pháp điều trị và phòng tránh không?

Điều trị sưng mí mắt trên như thế nào?

Việc điều trị mí mắt sưng và đau cần dựa trên nguyên nhân cụ thể. Trong đa số trường hợp nhẹ, người bệnh có thể áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà để hỗ trợ cải thiện triệu chứng.

Người bệnh nên chườm mát vùng mí mắt để giúp giảm sưng và giảm cảm giác đau rát. Việc giữ cho mắt sạch sẽ, tránh dụi tay vào mắt hoặc chạm tay bẩn lên mí mắt cũng rất quan trọng nhằm hạn chế nguy cơ nhiễm trùng. Trong thời gian mí mắt đang sưng, người bệnh nên tạm ngưng trang điểm vùng mắt và rửa tay thường xuyên.

Nếu mí mắt sưng xuất hiện đột ngột, đau tăng dần, kéo dài nhiều ngày hoặc kèm theo thay đổi thị lực, người bệnh cần đến cơ sở y tế để được chẩn đoán chính xác. Sau khi xác định nguyên nhân, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị phù hợp như:

• Sử dụng thuốc chống dị ứng dạng uống hoặc tiêm khi nguyên nhân liên quan đến dị ứng.
• Nhỏ thuốc nhỏ mắt hoặc dùng kháng sinh đường uống trong trường hợp nhiễm trùng do vi khuẩn.
• Dùng thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc mỡ kháng virus nếu nguyên nhân do herpes hoặc zona mắt.
• Sử dụng thuốc chống viêm, bao gồm corticoid hoặc các thuốc nhỏ mắt chuyên biệt theo chỉ định.
• Thực hiện thủ thuật rạch và dẫn lưu nếu có chắp, lẹo, áp xe mí mắt.
• Loại bỏ dị vật nếu phát hiện có vật lạ trong mắt hoặc mí mắt.

Đối với những trường hợp mí mắt sưng do mất ngủ, khóc nhiều hoặc mệt mỏi kéo dài, bạn nên chủ động dành thời gian uống đủ nước, nghỉ ngơi hợp lý kết hợp chườm lạnh.

Trong một số trường hợp, người bệnh có thể được chỉ định dùng thuốc nhỏ mắt 

Những điều phải lưu ý để mí mắt không sưng và đau

Để hạn chế tình trạng sưng mí tái phát và bảo vệ sức khỏe đôi mắt, người bệnh cần ghi nhớ một số lưu ý quan trọng sau:

• Không tự ý nặn chắp, lẹo mắt vì có thể khiến nhiễm trùng lan rộng và làm mí mắt sưng nặng hơn.
• Nếu trang điểm mắt, người bệnh cần tẩy trang đúng cách và nhẹ nhàng để tránh gây viêm bờ mi.
• Người bệnh nên tránh dụi mắt, kể cả khi cảm thấy ngứa hoặc khó chịu, đồng thời duy trì thói quen rửa tay thường xuyên.
• Những người có cơ địa dị ứng nên hạn chế tiếp xúc với bụi bẩn, phấn hoa, lông thú cưng và các tác nhân dễ gây kích ứng mắt.
• Người bệnh cần ngủ đủ giấc, hạn chế thức khuya và điều chỉnh chế độ sinh hoạt hợp lý để tránh tình trạng mí mắt phù nề do kiệt sức.

Nhìn chung, sưng mí mắt trên là tình trạng thường gặp và phần lớn không quá nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu mí mắt sưng kèm đau nhiều, sốt, nhìn mờ hoặc không cải thiện sau vài ngày, người bệnh không nên chủ quan mà cần sắp xếp thời gian đến khám chuyên khoa Mắt để được tư vấn và điều trị kịp thời.