Nhiễm lậu cầu: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Nhiễm lậu cầu là một bệnh truyền nhiễm tình dục nguy hiểm

Nhiễm lậu cầu là bệnh như thế nào?

Nhiễm lậu cầu là một loại bệnh truyền nhiễm do nhiễm khuẩn, do loại song cầu Gram (-) Neisseria gonorrhoeae gây ra. Bệnh có thể lây trực tiếp khi quan hệ tình dục mà không sử dụng biện pháp bảo vệ đường âm đạo, bộ phận hậu môn hay miệng…

Hàng năm trên thế giới thống kê có tới hơn 62 triệu người mới mắc bệnh lậu cầu, khu vực Đông và Đông Nam Á chiếm số lượng khoảng 29 triệu trường hợp. Tại Việt Nam, theo báo cáo thì mỗi năm phát hiện mới thêm khoảng vài chục trường hợp mắc bệnh. 

Bệnh nhiễm lậu cầu tăng lên mỗi năm do nhiều yếu tố, trong đó một phần vì có sự xuất hiện của nhiều biện pháp tránh thai an toàn nên hoạt động tình dục trở nên mạnh dạn hơn. Nhiễm lậu cầu khuẩn chủ yếu bị lây lan qua quan hệ tình dục không an toàn. Trẻ sơ sinh có nguy cơ bị viêm kết mạc mắt nếu đường sinh dục người mẹ bị bệnh này.

Nguyên nhân gây ra tình trạng nhiễm lậu cầu

• Phát sinh lây bệnh từ việc quan hệ tình dục: đây là con đường lây nhiễm chủ yếu của bệnh này nên bệnh nhiễm lậu cầu bị mắc nhiều ở các cô gái làm nghề mại dâm, các đối tượng nam giới sử dụng dịch vụ mại dâm, đôi khi là các đồng tính nam,…Việc quan hệ tình dục không chỉ lây nhiễm thông thường qua đường âm đạo mà còn có thể bằng đường miệng, qua đường hậu môn.

Quan hệ tình dục không an toàn khiến lây nhiễm bệnh lậu cầu

• Nhiễm lậu cầu bị lây từ mẹ sang con do người mẹ bị mắc bệnh trước hoặc trong khi mang thai. Khi người mẹ mắc bệnh này mà vẫn lựa chọn sinh con thì em bé có nguy cơ các nhiễm bệnh nguy hiểm là rất cao. Vi khuẩn bệnh sẽ lây nhiễm từ mẹ sang thai nhi qua 3 con đường: nhiễm trùng nước ối, nhiễm trùng qua âm đạo khi sinh thường hoặc trong quá trình nuôi con, trẻ em bú sữa mẹ.
• Vi khuẩn bệnh nhiễm lậu cầu đi sang vật chủ mới qua tiếp xúc vết thương hở với người đang bị bệnh. Trường hợp này không nhiều mà khả năng bị lây bệnh qua việc tiếp xúc trực tiếp là rất cao.
• Người khỏe sử dụng chung đồ cá nhân với người đang mắc bệnh nhiễm lậu cầu: như dùng chung quần áo, đồ lót, khăn tắm, sử dụng kim tiêm chung… 

Mẹ bầu nhiễm lậu cầu có nguy cơ cao lây bệnh sang cho con

Nhận biết các triệu chứng của nhiễm lậu cầu

Các triệu chứng bệnh nhiễm lậu cầu sẽ khác nhau ở nam giới và nữ giới.

• Khi đàn ông nhiễm khuẩn lậu cầu, thời gian ủ bệnh là từ 3 - 5 ngày sau lần tiếp xúc đầu tiên với khuẩn lậu cẩu, có thể là tính từ thời điểm lần quan hệ tình dục gần nhất, lần tiếp xúc với người bị bệnh lậu.

Triệu chứng lâm sàng gặp phải bao gồm:

+ Viêm niệu đạo trước cấp tính thường biểu hiện ở trên 90% các trường hợp mắc bệnh. Bệnh nhân rất sớm có cảm giác ngứa ngáy ở miệng sáo, hố thuyền, ở các mép của miệng sáo xuất hiện vết tấy đỏ. Vi khuẩn lậu cầu phát triển ở niêm mạc niệu đạo, sau đó sẽ gây viêm xuất tiết. Xuất hiện chất nhầy chảy ra kèm theo nóng, buốt nhẹ khi tiểu tiện. Sau đó có dịch mủ màu trắng đục hoặc vàng đục chảy ra. Cảm giác nóng nực buốt căng sẽ tăng lên rõ rệt từng ngày, tình trạng trở nặng làm bệnh nhân phải đái dắt, đái giật cục. Thử nghiệm lấy nước tiểu 2 cốc thì thấy nước tiểu không đồng nhất, lúc loãng lúc đục.

+ Viêm niệu đạo toàn bộ sẽ xảy ra nếu người đàn ông không được điều trị kịp thời và đúng cách. Sau 10 - 15 ngày bị nhiễm bệnh, bệnh nhân không chỉ xuất hiện đái dắt mà còn đái ra vài giọt máu cuối bãi, mủ chảy ra nhiều hơn, hạch bẹn sưng đau tê bì, hay bị cương dương. Thử nghiệm nước tiểu thấy rất đục.

Một số trường hợp bệnh nhân bị chuyển sang thể bán cấp với các tổn thương như:

Viêm các tuyến khu trú xảy ra cạnh dây hãm ở rãnh quy đầu.

Viêm các ống hay các tuyến khu trú ngay cạnh miệng sáo.

Viêm nhiễm các tuyến Littre.

Viêm nhiễm tuyến Cowper.

• Khi phụ nữ nhiễm bệnh thì thời gian ủ bệnh lâu hơn, có thể lên tới 2 tuần trở lên

Triệu chứng khi phát bệnh nhiễm lậu cầu là:

+ Hiện tượng đái dắt, đau bộ phận sinh dục sau khi giao hợp, quan hệ tình dục. Người bệnh thể bị đau vùng xương chậu bất thường. Nếu đi kiểm tra sớm sẽ thấy bị viêm niệu đạo, viêm cổ tử cung, viêm âm hộ, viêm âm đạo, mủ nước, có người bị viêm tuyến Bartholin, viêm niệu đạo, có khi kèm theo viêm tuyến Skene.

+ Đa số các biểu hiện ban đầu bắt đầu bằng dấu hiệu của viêm niệu đạo kín đáo. Bệnh nhân khó khăn khi tiểu tiện, có cảm giác nóng ran hay rát đau khi đi tiểu, lỗ niệu đạo thì bình thường, ấn vào niệu đạo có mủ tanh chảy ra.

+Triệu chứng như ra nhiều khí hư, lỗ cổ tử cung có thể đỏ lên, sưng phù, lộ tuyến, trợt da…

+ Một số người phát hiện bị viêm phần phụ do lan từ âm đạo, cổ tử cung vào trong. 

Đối tượng nào có nguy cơ bị nhiễm lậu cầu

Bệnh nhiễm lậu cầu có thể xảy ra hay lây bệnh ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất vẫn là ở lứa tuổi mới lớn hay trong độ tuổi sinh sản là từ khoảng 15-35 tuổi. Bệnh gặp nhiều hơn ở khu vực thành thị, ở các nhóm người có thói quen sinh hoạt và đời sống tình dục bừa bãi, không an toàn như: gái mại dâm, khách làng chơi hoặc những đối tượng nghiện ma tuý. 

 Tỷ lệ nam giới bị nhiễm lậu cầu khi quan hệ lần đầu với phụ nữ có bệnh là khoảng 20-30%. Trái lại, tỷ lệ phụ nữ sẽ nhiễm bệnh ngay sau một lần quan hệ tình dục với người nam đã nhiễm lậu cầu lên tới 60-80%. 

Đường lây nhiễm bệnh lậu cầu cần biết

• Lây qua quan hệ tình dục không an toàn như không dùng bao cao su, quan hệ bằng miệng, hậu môn…
• Lây bệnh nhiễm lậu cầu gián tiếp thì hiếm gặp hơn sống không phải là không có khả năng như do dùng dụng cụ khám bệnh chung chưa tiệt trùng kỹ
• Đường lây truyền lậu cầu từ mẹ sang con do mẹ bị bệnh mà không lựa chọn phương pháp bảo vệ con đúng cách.

Các biến chứng của nhiễm lậu cầu nếu để bệnh nặng hơn

• Biến chứng viêm hậu môn - trực tràng do nhiễm lậu cầu khi giao hợp qua đường hậu môn khiến hậu môn và trực tràng đau buốt, tiết dịch mủ.
• Biến chứng gây viêm họng do quan hệ bằng miệng và nhiễm bệnh
• Biến chứng gây ra viêm khớp 
• Xuất hiện những túi mủ, mụn mủ khu trú quanh bộ phận sinh dục.
• Nhiều người xuất hiện triệu chứ toàn thân dát đỏ, nổi ban mề đay hoặc nổi hồng phát ban  do phản ứng với song cầu lậu.
• Biến chứng gây viêm quanh gan hoặc là mắc hội chứng Fitr- Hugh và Curtis.
• Biến chứng nghiêm trọng xuất hiện ở tim - viêm nội tâm mạc do nhiễm lậu cầu
• Lậu mắt xảy ra phổ biến ở trẻ sơ sinh có thể biến chứng nặng gây loét thủng giác mạc 

Bệnh nhiễm lậu cầu gây triệu chứng đái dắt, đái buốt ở nam giới

Cách thức chẩn đoán nhiễm lậu cầu

Người bệnh cần thành thật nói ra các thông tin liên quan tới hoạt động tình dục, sinh hoạt hằng ngày, dù hơi tế nhị song lại là mấu chốt quan trọng giúp bác sĩ chẩn đoán đúng tình trạng bệnh.

 Thông thường nếu nam giới xuất hiện hiện tượng mủ chảy từ trong niệu đạo, số lượng nhiều dần, mù dmàu vàng đặc hay vàng xanh, đi đái buốt, đái dắt, sốt, mệt mỏi thì bác sĩ sẽ nghi ngờ ngay đây là triệu chứng của nhiễm lậu cầu.

Nếu nữ giới có biểu hiện như cổ tử cung đỏ tấy, phù nề, chạm vào thì chảy máu, có mủ chảy ra từ ống cổ tử cung, khí hư đặc đổi màu và có mùi hôi khó chịu thì cũng cần miêu tả chi tiết để bác sĩ giúp đỡ

Một số xét nghiệm nhất định phải thực hiện là:

• Thực hiện xét nghiệm nhuộm Gram mà phát hiện song cầu Gram (-) trong bạch cầu đa nhân trung tính thì người bệnh đã nhiễm bệnh
• Phương pháp nuôi cấy và PCR (Polymerase Chain Reaction) với lậu cầu (+).

Các phương pháp điều trị bệnh nhiễm lậu cầu

Nguyên tắc chung trong điều trị  nhiễm lậu cầu là tuân thủ theo phác đồ nghiêm ngặt

• Điều trị cùng lúc các nguồn gây bệnh bao gồm cả vợ chồng, bạn tình, người thân…
• Bệnh nhân cần nghỉ ngơi nhiều hơn, không quan hệ tình dục trong thời gian điều trị, tránh đi xe đạp, cưỡi ngựa, chạy nhảy hay vận động mạnh gây ảnh hưởng nhiều tới bộ phận sinh dục - tiết niệu.
• Kết hợp với việc điều trị các khuẩn nhiễm có thể sau nhiễm lậu cầu.
• Định kỳ kiểm tra lâm sàng và xét nghiệm cần thiết
• Tuân thủ phác đồ điều trị nhiễm lậu cầu không biến chứng

Điều trị lậu khi bệnh nhân xuất hiện biến chứng: Ceftriaxone 1g/ngày dùng để tiêm bắp tay x 3 lần trong 7 ngày. Sau đó sẽ kết hợp uống Doxycyclin 100mg x 2 viên/ngày x 7 ngày.
Các trường hợp trở nặng hơn như bị viêm màng não, viêm nội tâm mạc do nhiễm lậu cầu thì cần dùng thuốc theo chỉ định đặc biệt của bác sĩ và kéo dài thời gian hơn.

Biện pháp đề phòng nhiễm lậu cầu ở người trưởng thành

• Đẩy mạnh tập trung vào việc truyền thông, giáo dục sức khỏe giới tính cho giới trẻ để mọi người có thêm kiến thức quan hệ tình dục lành mạnh, an toàn, phòng ngừa nhiễm lậu cầu hay lây truyền bệnh qua đường tình dục. Việc này còn giúp phòng ngừa lây nhiễm các bệnh truyền nhiễm nói chung như HIV/AIDS, giang mai, sùi mào gà,…
• Sử dụng bao cao su đúng tiêu chuẩn và đeo bao đúng cách giúp hạn chế nguy cơ nhiễm bệnh
• Khi bản thân có bất kỳ triệu chứng nào bất thường liên quan tới bộ phận sinh dục hoặc đang nghi ngờ mắc bệnh nhiễm lậu cầu thì hãy đến ngay các trung tâm y tế, bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị nhanh chóng
• Cần phải điều trị tất cả cùng lúc các đối tượng đã phát hiện nhiễm bệnh.
• Đặc biệt không được quan hệ tình dục khi chưa khỏi bệnh, đồng thời không sử dụng rượu bia và chất kích thích giai đoạn này

Sử dụng các phương thức phòng bệnh và an toàn khi quan hệ tình dục để phòng tránh nhiễm lậu cầu

Một số câu hỏi thường gặp về nhiễm lậu cầu

Người mắc bệnh nhiễm lậu cầu có phải cách ly không?

Mặc dù bệnh này thuộc nhóm bệnh truyền nhiễm nhưng hiện nay chưa có yêu cầu hay cách thức điều trị cách ly cho các đối tượng mắc bệnh. Phương pháp an toàn nhất là hiệu quả cao là cùng lúc điều trị cho các bệnh nhân mắc bệnh, bạn tình, vợ chồng và không quan hệ tình dục cho tới khi điều trị khỏi.

Nhiễm lậu cầu có gây ung thư không?

Hiện nay chưa có báo cáo nào liên quan tới nội dung này. Bệnh lậu cầu không trực tiếp gây tăng nguy cơ ung thư sống lại tiềm ẩn các biến chứng nghiêm trọng cho bộ phận sinh dục, ảnh hưởng tới đời sống tình dục cũng như tâm lý của người bệnh. Đặc biệt các triệu chứng bệnh vô cùng đau đớn, khó chịu và cần thời gian dài để điều trị dứt điểm.

Xã hội ngày càng phát triển song các bệnh xã hội lại không ngừng ra tăng, có lẽ do nhiều người chưa trang bị đủ các kiến thức cần có để bảo vệ bản thân và người yêu của mình. Bài viết trên rất hữu ích cho những ai đang tìm hiểu về bệnh nhiễm lậu cầu, cũng rất cần thiết cho các bạn trẻ. Nếu phát hiện ra các triệu chứng của bệnh thì hãy liên hệ ngay tới bệnh viện đa khoa Phương Đông để bác sĩ chuyên khoa thăm khám và điều trị sớm nhất. Đội ngũ bác sĩ tâm lý và nhiều kinh nghiệm sẽ giúp bệnh nhân cảm thấy thoải mái và yên tâm.