Giãn tĩnh mạch thừng tinh có ảnh hưởng đến việc có con?

Giãn tĩnh mạch thừng tinh là gì?

Thừng tinh là 1 ống đi từ mỗi bên tinh hoàn lên phần dưới ổ bụng, nó chứa các ống dẫn tinh, mạch máu, mạch bạch huyết và dây thần kinh. 

Giãn tĩnh mạch thừng tinh

Giãn tĩnh mạch thừng tinh (Varicocele) là tình trạng các tĩnh mạch trong thừng tinh bị giãn nở, trở nên lớn hơn và có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể xảy ra một bên hoặc cả hai bên tinh hoàn, tuy nhiên xuất hiện ở tinh hoàn bên trái nhiều hơn, chiếm đến 90%, 10% còn lại là trường hợp mắc cả 2 bên.

Chỉ có khoảng 1% trẻ em là nam dưới 10 tuổi mắc chứng này và nó là một trong những nguyên nhân gây vô sinh.

Nguyên nhân gây giãn tĩnh mạch thừng tinh

Nguyên nhân gây giãn tĩnh mạch thừng tinh được cho là do các van của các tĩnh mạch nhỏ trong bìu hoạt động không tốt. Đây là van 1 chiều, mở ra cho máu chảy về tim, khi dòng máu chảy chậm, nó sẽ đóng lại để ngăn không cho chảy ngược về. Khi có sự suy yếu trong hệ thống các van tĩnh mạch, do tác động của trọng lực gây ứ đọng làm máu chảy ngược về dẫn tới tĩnh mạch thừng tinh bị giãn ra.

Hình ảnh giãn tĩnh mạch thừng tinh

Ngoài ra, tình trạng giãn tĩnh mạch thừng tinh còn có thể gặp khi có sự tắc nghẽn tĩnh mạch lớn vùng bụng như một khối u của thận phát triển làm tăng áp lực lên các tĩnh mạch nhỏ hơn trong bìu, cuối cùng là tĩnh mạch bị giãn. Tuy nhiên trường hợp này rất hiếm và thường gặp ở nam giới ngoài 40 tuổi.

Triệu chứng giãn tĩnh mạch thừng tinh

Hầu hết dấu hiệu giãn tĩnh mạch thừng tinh không cụ thể. Thỉnh thoảng nó chỉ gây đau nhẹ hoặc cảm giác nặng ở vùng bìu. Đau có thể nhiều hơn về buổi chiều hoặc sau khi đứng lâu, làm việc gắng sức hoặc ngồi nhiều. 

Nếu tĩnh mạch giãn lớn thì bìu sẽ lớn hơn so với bình thường. Do đó mà nhiều người ít để ý đến vấn đề này, chủ quan với bệnh. Hơn nữa bệnh thường gặp ở độ tuổi thanh thiếu niên nên nhiều người lầm tưởng cho rằng đó là dấu hiệu của tuổi dậy thì.

Một số trường hợp có cảm giác nóng ở bìu, luôn có những cảm giác hơi bất thường ở bìu.

Biểu hiện rõ ràng nhất của bệnh là búi tĩnh mạch giãn hiện rõ dưới da, bệnh nhân có thể tự sờ hoặc nhìn bằng mắt thường cũng thấy được.

Chẩn đoán giãn tĩnh mạch thừng tinh

Giãn tĩnh mạch tinh hoàn giai đoạn đầu thường không có biểu hiện lâm sàng. Phần lớn bệnh nhân được chẩn đoán khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn muộn, khi mà có thể sờ thấy các búi tĩnh mạch giãn ở bùi hoặc có triệu chứng lâm sàng là đau tinh hoàn.

Bác sĩ chẩn đoán bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh

Có một trường hợp thì khi đi khám vô sinh hiếm muộn mới tình cờ phát hiện bệnh.

Chẩn đoán giãn tĩnh mạch thừng tinh giai đoạn tiến triển không khó khăn, bác sĩ sẽ dựa vào khám lâm sàng để chẩn đoán và xác định mức độ bệnh. Theo phân loại Dubin thì bệnh này có 5 mức độ:

• Độ 0: không phát hiện được qua khám lâm sàng mà chỉ có thể chẩn đoán qua siêu âm, chụp mạch máu hoặc các phương tiện chẩn đoán khác
• Độ 1: làm nghiệm pháp Valsalva có thể sờ thấy búi tĩnh mạch giãn 
• Độ 2: khi bệnh nhân ở tư thế đứng thẳng (upright) có thể sờ thấy búi tĩnh mạch
• Độ 3:  khi bệnh nhân trong tư thế đứng thẳng có thể nhìn thấy búi tĩnh mạch giãn
• Độ 4: dễ dàng nhìn thấy búi tĩnh mạch giãn ngoằn ngoèo dưới da bìu dù người bệnh đứng hay nằm.

Khi siêu âm, nếu đường kính tĩnh mạch tinh lớn hơn 2,5mm thì được coi là giãn. 

Xem thêm: 

• Siêu âm Doppler dương vật: Kết quả, thời gian và quy trình thực hiện

Giãn tĩnh mạch thừng tinh có nguy hiểm không?

Giãn tĩnh mạch tinh hoàn có nguy hiểm không? Theo số liệu thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, có đến 40% trường hợp nam giới giãn tĩnh mạch thừng tinh bị vô sinh. Con số này cho thấy giãn tĩnh mạch thừng tinh ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản ở nam giới.

Một số chuyên gia cho rằng, giãn tĩnh mạch thừng tinh còn gây teo tinh hoàn. Thực tế cho thấy, có một số trường hợp thể tích tinh hoàn giảm < 20ml. Tuy nhiên kết luận này vẫn đang được nghiên cứu.

Do bệnh không có triệu chứng rõ ràng nên ít người đi khám và điều trị sớm, thường là khi có biểu hiện rõ ràng, tinh hoàn xệ mới đến bệnh viện. Ở Việt Nam, giãn động mạch tinh hoàn thường được phát hiện khi nam giới đi khám, chữa vô sinh. 

Giãn tĩnh mạch thừng tinh có ảnh hưởng gì đến việc có con không?

Số liệu thống kê cho thấy, có khoảng 1/10 nam giới bị chứng giãn tinh hoàn. Tuy nhiên, nhiều người bị bệnh mà không có bất thường gì về số lượng tinh trùng cũng như vấn đề sinh sản.

Song, lại có khoảng 40% trường hợp nam giới bị vô sinh do giãn tĩnh mạch thừng tinh. Nguyên nhân được chỉ ra là do đá rối tĩnh mạch giãn, gây ứ trệ máu làm tăng nhiệt độ ở tinh hoàn. Từ đó dẫn đến sự hủy hoại tinh trùng ở nam giới.

Nếu giãn tĩnh mạch thừng tinh xảy ra ở độ tuổi thiếu niên thì tinh hoàn ở bên bị giãn thường phát triển kém hơn bình thường. Tinh hoàn nhỏ góp phần làm tăng nguy cơ vô sinh.

Điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh

Theo dõi

Không phải người bệnh giãn tĩnh mạch tinh hoàn nào cũng cần phẫu thuật. Nếu người bệnh không đau hoặc không có trở ngại nào trong vấn đề sinh sản, bác sĩ sẽ khuyên bạn nên theo dõi tiếp trong một thời gian và hướng dẫn cách chữa tinh hoàn bị xệ tại nhà.

Nếu tĩnh mạch không dãn lớn, không gây khó chịu thì người bệnh có thể không cần điều trị gì thêm.

Phẫu thuật

Điều trị bệnh bằng phương pháp phẫu thuật

Nếu bệnh nhân đau vùng bìu, hoặc tĩnh mạch bị giãn ngoằn ngoèo mất thẩm mỹ, hoặc vợ chồng đang gặp trở ngại trong vấn đề sinh sản, bác sĩ có thể đưa ra lời khuyên phương pháp phẫu thuật hoặc thủ thuật khác để điều trị.

• Bác sĩ tiến hành thắt tĩnh mạch giãn ở phía trên hoặc xung quanh tinh hoàn.
• Thời gian tiến hành phẫu thuật chưa đến 1 giờ và bệnh nhân có thể về ngay trong ngày
• Phẫu thuật thực hiện gây tê tủy sống nên bệnh nhân hoàn toàn không đau, có thể ngủ hoặc không ngủ.
• Bác sĩ sẽ rạch một vết nhỏ khoảng 2-3cm ở vùng bụng dưới hoặc trên nếp bẹn.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh nên kiêng gì

Để điều trị dứt điểm bệnh lý này cũng như tránh bệnh tiến triển nặng, người bệnh cần chú ý kiêng những điều sau đây:

• Tránh xa hoàn toàn chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá,...
• Không luyện tập thể thao quá sức như chạy điền kinh, đá bóng,...
• Không mặc quần áo bó, nhất là quần lót bó chặt cơ quan sinh dục cần loại bỏ ngay
• Không tắm nước quá nóng bởi người bệnh vốn dĩ nhiệt độ bìu đã cao hơn mức bình thường
• Hạn chế đứng hoặc ngồi quá lâu, nên vận động ngắn trong thời gian đứng hoặc ngồi lâu để tốt cho việc lưu thông máu tới các cơ quan của cơ thể
• Chú ý trong sinh hoạt tình dục, việc ân ái cường độ cao sẽ khiến bệnh nặng hơn, đau hơn
• Bên cạnh đó người bệnh cũng nên chú ý đến chế độ ăn uống, tăng cường chất xơ, hạn chế thực phẩm nhiều dầu, mỡ.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh có tự khỏi không?

Tĩnh mạch đã giãn ra thì không thể tự phục hồi nên bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh không thể tự khỏi được nếu không thăm khám và điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa.

Tùy vào từng trường hợp, giai đoạn bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị cho phù hợp.

Giãn mạch thừng tinh có thể phòng ngừa bằng cách nào?

Mặc dù tỷ lệ không cao nhưng bệnh giãn tĩnh mạch tinh hoàn vẫn có khả năng gây vô sinh, do vậy cách tốt nhất là phòng ngừa bệnh ngay từ bây giờ bằng những phương pháp đơn giản dưới đây:

• Vệ sinh vùng kín sạch sẽ.
• Không mặc quần lót quá chật, khả năng thấm hút mồ hôi kém.

Phòng ngừa bệnh giãn tĩnh mạch tinh hoàn

• Hạn chế ngâm hoặc tắm nước nóng.
• Không làm việc quá sức, tránh nâng vật nặng, hay đứng yên hoặc ngồi lâu một chỗ.
• Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện những dấu hiệu bất thường sớm.

Trên đây là toàn bộ thông tin liên quan đến bệnh lý giãn tĩnh mạch thừng tinh. Mong rằng sẽ là những kiến thức bổ ích cho bạn đọc trong việc chăm sóc sức khỏe. Liên hệ ngay Hotline 1900 1806 để được tư vấn và hỗ trợ đặt lịch.