Thay khớp gối: Chỉ định, kỹ thuật và quy trình thực hiện

Thay khớp gối là gì?

Thay khớp gối (hay phẫu thuật tạo hình khớp gối) là phương pháp thay thế các vùng khớp gối bị bào mòn hoặc tổn thương do bệnh thoái hoá khớp, biến chứng sau chấn thương. Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ cắt bỏ phần đầu xương bị hư hỏng và tái tạo bằng vật liệu nhân tạo như nhựa hoặc kim loại.

Thay khớp gối là kỹ thuật ngoại khoa thay thế các vùng khớp bị bào mòn

Tạo hình lại khớp gối có thể giúp người bệnh thuyên giảm triệu chứng đau nhức, cải thiện khả năng vận động. Để đi đến chỉ định can thiệp ngoại hoa, người bệnh cần được kiểm tra phạm vi chuyển động, sức mạnh đầu gối, độ ổn định và mức độ tổn thương hiển thị trên phim X-quang.

Lựa chọn loại khớp nhân tạo, kỹ thuật phẫu thuật phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi tác, cân nặng, hình dạng đầu gối và sức khoẻ tổng thể. Khi thăm khám, người bệnh nên khai báo chi tiết tình trạng bản thân với bác sĩ nhằm tối ưu hiệu quả điều trị và ngăn ngừa biến chứng.

Chỉ định mổ thay khớp gối

Không phải tất cả trường hợp tổn thương khớp gối đều được chỉ định tạo hình lại khớp gối. Một số ca bệnh phù hợp với điều trị bằng phương pháp phẫu thuật như:

• Khớp gối hao mòn nghiêm trọng làm suy giảm khả năng vận động.
• Khớp gối đau kéo dài ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, giấc ngủ người bệnh.
• Sụn khớp tổn thương nặng, việc điều trị bảo tồn không còn mang lại hiệu quả.
• Sụn khớp tổn thương do thoái hoá khớp, dính khớp gối, viêm khớp gối dạng thấp.
• Người bệnh khởi phát các bệnh lý liên quan như rối loạn đông máu, bệnh gout, hoại tử vô mạch, chấn thương đầu gối, biến dạng khớp gối.
• Hình ảnh khớp gối trên phim X-quang bị hư hại nghiêm trọng, chức năng và trục chi bị ảnh hưởng.

Những trường hợp được chỉ định tái tạo khớp gối

Biến chứng phẫu thuật thay khớp gối

Phẫu thuật thay khớp gối được thực hiện tại cơ sở y tế chuyên môn, với ekip tay nghề cao cùng trang thiết bị hiện đại. Tuy nhiên giống với mọi can thiệp ngoại khoa khác, quá trình này vẫn tiềm ẩn một số nguy cơ xảy ra trong và sau khi mổ.

Dù tỷ lệ gặp phải rất ít nhưng người bệnh vẫn cần chủ động nhận diện, từ đó có biện pháp xử lý kịp thời:

Biến chứng trong phẫu thuật

Trong thời gian thực hiện phẫu thuật, người bệnh có khả năng gặp tổn thương động mạch khoeo, tổn thương thần kinh, gãy xương chày, gãy xương đùi, đứt gân cơ tứ đầu đùi,... Vì vậy việc lựa chọn cơ sở y tế đóng vai trò quan trọng, giảm thiểu tối đa các nguy cơ biến chứng.

Biến chứng sớm

Biến chứng sớm là những vấn đề phát sinh ngay trong tuần đầu hậu phẫu, bao gồm:

• Nhiễm khuẩn cấp tính khiến khớp gối người bệnh đau dữ dội, sưng nề, chảy dịch hoặc phát sốt toàn thân. Khi này việc điều trị bổ sung bằng kháng sinh được xem xét, trường hợp nặng có thể chỉ định mổ lại để làm sạch khớp gối.
• Tắc mạch là sự hình thành của các cục máu đông bên trong tĩnh mạch, khiến người bệnh bị thuyên tắc phổi hoặc tử vong đột ngột. Tuy nhiên hiện nay để phòng ngừa biến chứng, bệnh nhân thường được sử dụng thuốc chống đông dự phòng.
• Máu tụ, cứng gối sau mổ khiến quá trình phục hồi chức năng gặp khó khăn, kéo dài hoặc không đạt hiệu quả mong muốn.

Nhận diện các biến chứng sớm khi tái tạo khớp gối

Biến chứng muộn

Nhóm biến chứng muộn thường khởi phát sau vài tháng đến vài năm tạo hình khớp gối:

• Nhiễm khuẩn muộn là tình trạng nguy hiểm, tiên lượng điều trị thấp, nhiều bệnh nhân bắt buộc phải tiến hành phẫu thuật lại và sử dụng loại khớp chuyên biệt hơn.
• Khớp nhân tạo không vững, lỏng khớp, mòn khớp, bệnh nhân có thể phải phẫu thuật lần hai.

Trước khi thay khớp gối nhân tạo nên chuẩn bị gì?

Trước khi phẫu thuật, người bệnh sẽ được thăm khám lâm sàng và cận lâm sàng chuyên sâu, đảm bảo ca mổ diễn ra an toàn. Các bước chuẩn bị bao gồm:

• Đánh giá tình trạng, mức độ tổn thương khớp cùng nhóm yếu tố nguy cơ, biến chứng có thể xảy ra.
• Tiến hành các xét nghiệm chuyên sâu như chụp X-quang, siêu âm, CT-Scan, MRI, nước tiểu, xét nghiệm máu, điện tâm đồ.
• Người bệnh sẽ được giải thích về quá trình thay khớp gối, ký cam kết sử dụng dịch vụ tại bệnh viện.
• Kiểm tra tiền sử dùng thuốc của người bệnh, kịp thời hướng dẫn ngưng hoặc giảm liều trước thời gian phẫu thuật.
• Điều trị ổn định các bệnh lý có sẵn như sâu răng, tiểu buốt, viêm da tại vị trí cần phẫu thuật.

Công tác chuẩn bị trước khi phẫu thuật tạo hình khớp gối

Kỹ thuật thay khớp gối

Dựa vào mức độ tổn thương của khớp, bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định thay khớp gối bán phần hoặc toàn phần. Dù có những điểm khác biệt nhất định nhưng cả hai kỹ thuật đều hướng đến mục tiêu giảm đau, cải thiện chất lượng sống và phục hồi khả năng vận động cho người bệnh.

Thay bán phần

Thay khớp gối bán phần là giải pháp thích hợp với những trường hợp khớp gối chưa bị hư hỏng hoàn toàn. Kỹ thuật tiến hành loại bỏ phần bị tổn thương, giữ lại vùng sụn và dây chẳng lành lặn.

Phương pháp này có mức độ xâm lấn ít hơn thay thế toàn phần, mức độ tổn thương xương và mô mềm cũng giảm đáng kể. Nhờ đó quá trình hồi phục diễn ra nhanh, ít mất máu và biến chứng hậu phẫu.

Thay toàn phần

Phẫu thuật thay khớp gối hoàn toàn là giải pháp điều trị cuối cùng với bệnh nhân bị thoái hoá khớp gối nặng ở giai đoạn III và IV. Việc điều chỉnh các biến dạng khớp khi này rất cần thiết, cải thiện triệu chứng đau cũng như nguy cơ tàn tật.

Quy trình thay khớp gối nhân tạo

Quy trình phẫu thuật tạo hình khớp gối nhân tạo thông thường bao gồm các bước chuẩn bị, gây mê, thao tác kỹ thuật và chăm sóc phẫu thuật. Người bệnh có thể tham khảo thông tin dưới đây:

• Bước 1: Bác sĩ tiến hành rạch một đường dọc giữa gối, từ lồi củ xương chày đến trên xương bánh chè. Chiều dài vết mổ dao động trong khoảng 10cm.
• Bước 2: Mở khớp gối, tiến hành cắt bỏ các phần khớp bị hư hỏng nặng.
• Bước 3: Các lát cắt khớp nhân tạo được đặt vào bên trong, kiểm tra độ chính xác và độ vững trước khi đặt ống dẫn lưu, khâu vết mổ.

Quy trình phẫu thuật thay khớp gối

Kết thúc quá trình phẫu thuật, người bệnh được chuyển về phòng hồi sức để theo dõi tình trạng hô hấp, tuần hoàn máu và mức độ đau. Sau 48 giờ các chỉ số ổn định, người bệnh có thể được rút ống dẫn lưu.

Phục hồi chức năng sau thay khớp gối

Sau khi thay khớp gối, người bệnh cần tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ về chế độ sinh hoạt dinh dưỡng, đẩy nhanh tốc độ hồi phục. Dưới đây là một số lưu ý mà bạn nên cân nhắc:

• Thời gian đầu tập đi cần dùng thêm nạng, khung tập để đảm bảo an toàn.
• Trước khi ngủ vào buổi tối hoặc trong lúc tập đi, người bệnh cần mang nẹp gối.
• Chỉ ngồi ở những loại ghế có tay vịn, giúp việc đứng lên ngồi xuống dễ dàng hơn.
• Tuyệt đối không quỳ, ngồi xổm, vặn người, nhảy hoặc tập luyện quá sức.
• Khi đi ô tô nên nhờ người đỡ hai chân vào xe cùng lúc, giảm áp lực lên khớp gối.
• Trong 3 tháng đầu không nâng, kéo lê vật nặng có trọng lượng quá 10kg.
• Ưu tiên thực phẩm giàu dưỡng chất, giúp vết thương mau chóng lành lại.
• Bổ sung chất xơ từ rau xanh để cải thiện tình trạng táo bón do dùng thuốc giảm đau hoặc ít vận động.

Trong trường hợp cơ thể xuất hiện các triệu chứng bất thường như sốt cao trên 38 độ C, đau bất thường, đau nghiêm trọng hơn trước mổ, bên chân mổ thay đổi nhiệt độ, chảy máu cam, vết mổ tiết dịch, đỏ tấy,... cần nhanh chóng trở lại bệnh viện thăm khám.

Theo dõi sát sao các dấu hiệu bất thường trong quá trình phục hồi

Trung tâm Cơ Xương Khớp - Bệnh viện Đa khoa Phương Đông cung cấp phác đồ phục hồi chức năng chuyên biệt với từng bệnh nhân thay khớp gối. Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại, chúng tôi cam kết đồng hành với người bệnh trên hành trình lấy lại khả năng vận động thông thường.

Câu hỏi liên quan

Khi tìm hiểu phương pháp thay khớp gối, không ít người bệnh băn khoăn về chi phí thực hiện, hiệu quả điều trị hay độ bền của khớp nhân tạo. Trong nội dung cuối, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông tổng hợp một số câu hỏi liên quan và cung cấp giải đáp từ chuyên gia y tế.

Chi phí thay khớp gối bao nhiêu?

Trên thực tế không có con số cụ thể cho chi phí thay khớp gối, do phụ thuộc vào kỹ thuật thực hiện, giá dịch vụ của cơ sở y tế, tình trạng bệnh,... Người bệnh nên liên hệ trực tiếp đến cơ sở y tế để được đánh giá, tư vấn dựa trên trường hợp cụ thể.

Thay khớp gối có tốt không?

Tạo hình khớp gối là một trong những phương pháp điều trị hiệu quả nhất hiện nay, đặc biệt với tình trạng thoái hoá khớp gối nặng, hoại tử xương, viêm khớp dạng thấp hay biến dạng khớp không đáp ứng can thiệp bảo tồn.

Thay khớp gối được bao lâu?

Tuổi thọ trung bình của các khớp gối nhân tạo vào khoảng 15 - 20 năm. Thậm chí có thể kéo dài hơn nếu được thực hiện đúng kỹ thuật, người bệnh không mắc bệnh lý mạn tính ảnh hưởng đến sức khỏe xương khớp. Đồng thời kiểm soát tốt chế độ độ dinh dưỡng, hoạt động sinh hoạt thường ngày.

Kết luận

Thay khớp gối là phương pháp phẫu thuật giúp giảm đau nhức, phục hồi chức năng và cải thiện chất lượng đời sống ở những bệnh nhân thoái hoá năng, biến dạng khớp nghiêm trọng. Để đạt kết quả điều trị cao nhất, hạn chế biến chứng, người bệnh cần được thăm khám kỹ lưỡng, lựa chọn cơ sở uy tín và tuân thủ nghiêm ngặt các chỉ định sau mổ.