U xơ tiền liệt tuyến thường là nỗi lo của nam giới từ độ tuổi trung niên. Ở Việt Nam, trung bình cứ 10 nam giới trên 50 tuổi thì 6 người mắc bệnh u xơ tiền liệt tuyến. Mặc dù đây là dạng bệnh u lành nhưng vẫn cần điều trị kịp thời để tránh biến chứng xấu về sau.
U xơ tiền liệt tuyến là gì?
Tiền liệt tuyến là một cơ quan nhỏ trong cơ thể nam giới. Nó có đường kính khoảng 2cm, nằm ở đáy bàng quang, phía trước trực tràng, sau xương mu và bao bọc xung quanh niệu đạo. Cơ quan này có chức năng vận chuyển nước tiểu ra ngoài và tiết chất dịch trung hòa với môi trường axit loãng của tinh dịch, giúp thụ thai thuận lợi hơn.
U xơ tiền liệt tuyến: từ độ tuổi trung niên và cao niên, tiền liệt tuyến của nam giới có xu hướng tăng kích thước bất thường, gọi là phì đại lành tính tuyến tiền liệt. Bệnh này thường được biết đến là bệnh u xơ tuyến tiền liệt. Đây là bệnh lành tính, tiến triển chậm, từ từ nhưng cũng gây ra ảnh hưởng đến sinh hoạt người bệnh.
U xơ tiền liệt tuyến còn gọi là u xơ tuyến tiền liệt, phì đại lành tính tuyến tiền liệt.
Những dấu hiệu của u xơ tiền liệt tuyến
Dấu hiệu nhận biết hay triệu chứng của bệnh u xơ tiền liệt tuyến sẽ khác nhau tùy vào mức độ nặng nhẹ của mỗi người. Dưới đây là dấu hiệu thường gặp khi mắc u xơ tiền liệt tuyến:
- Đi tiểu ngắt quãng: Đi tiểu lâu, không hết ngay, bị ngắt quãng, tia nước yếu thậm chí không thành tia.
- Tiểu són: Người mắc bệnh u xơ tiền liệt tuyến thường xuyên buồn tiểu cả ngày và đêm. Vừa đi tiểu xong lại muốn đi tiếp, mỗi lần đi rất ít. Hoặc không kiểm soát được việc đi tiểu trong khi ngủ.
- Tiểu khó: Bệnh nhân u xơ tuyến tiền liệt còn có thể rơi vào tình trạng buồn đi vệ sinh nhưng đi tiểu khó khăn, không đi hết nước tiểu hoặc phải gắng sức rặn.
- Sinh lý yếu: U xơ tiền liệt tuyến có thể gây ra các triệu chứng như xuất tinh sớm, khó xuất tinh, giảm ham muốn tình dục.
- Khó hoặc không thể để trống hoàn toàn bàng quang.
- Một số triệu chứng hiếm gặp hơn: Nhiễm trùng đường tiết niệu, không thể đi tiểu, tiểu ra máu.
U xơ tiền liệt tuyến gây cảm giác buồn tiểu thường xuyên cả ngày và đêm.
Nguyên nhân gây u xơ tiền liệt tuyến
Có nhiều yếu tố nguy cơ gây bệnh u xơ tiền liệt tuyến bao gồm:
Do tuổi tác
Tuổi tác tăng dần, chức năng của các cơ quan trong cơ thể bắt đầu “xuống cấp”. Kích thước tuyến tiền liệt phát triển theo thời gian sẽ có nguy cơ bị quá tải bởi các tác nhân như: chất kích thích, hoá chất, độc tố, ký sinh trùng… Bởi vậy, tỷ lệ mắc u xơ tiền liệt tuyến tăng dần theo tuổi. Hiện nay, những người sau 40 tuổi đã có sự tăng sinh tuyến tiền liệt.
Do hormone sinh dục nam
Hormone sinh dục testosterone là hormone cực kỳ quan trọng. Nó có mặt ở hầu hết các cơ quan, quyết định sức khỏe, khả năng sinh lý, sinh sản của phái mạnh và được duy trì sản xuất trong suốt cuộc đời họ. Bởi vậy, khi nam giới bước qua giai đoạn trung niên rồi cao niên, hormone này vẫn được sản xuất, tích lũy trong tuyến tiền liệt phục vụ cho việc phát triển cơ quan sinh dục, bao gồm cả tuyến tiền liệt.
Do yếu tố di truyền
Các nghiên cứu y khoa chỉ ra rằng, nếu có cha hoặc anh em trai bị u xơ tiền liệt tuyến thì tỷ lệ mắc bệnh của người đó sẽ cao hơn. Yếu tố chủng tộc cũng ảnh hưởng đến tỷ lệ mắc bệnh. Ví dụ tỷ lệ mắc u xơ tiền liệt tuyến của đàn ông châu Phi thấp hơn đàn ông da trắng ở châu Mỹ. Đàn ông châu Á có tỷ lệ mắc bệnh u xơ thấp nhất.
Do bệnh lý
Người bị viêm bàng quang, viêm niệu đạo, có sỏi đường niệu gây tắc nghẽn, ứ đọng nước tiểu, viêm tuyến tiền liệt… có nguy cơ mắc u xơ tiền liệt tuyến khá cao.
Để đặt lịch khám, tư vấn tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông không chỉ với bệnh u xơ tiền liệt tuyến mà còn với bất kì biểu hiện bất thường của cơ thể, quý khách hàng vui lòng liên hệ tổng đài 19001806.
Do thói quen sinh hoạt
Các thói quen xấu cùng với chế độ ăn uống không lành mạnh cũng tăng nguy cơ mắc bệnh u xơ tiền liệt tuyến. Ví dụ như:
- Thường xuyên ăn thực phẩm chứa nhiều chất béo từ động vật, đồ chiên rán, cay nóng…
- Thường xuyên hút thuốc lá, uống rượu bia, sử dụng các chất kích thích khác.
- Lạm dụng quan hệ tình dục (quá nhiều hoặc không quan hệ), thủ dâm cường độ cao.
- Thường xuyên bị căng thẳng, lo âu, mệt mỏi kéo dài.
- Không nạp đủ nước, nhịn tiểu.
Do yếu tố môi trường
Khói bụi, hóa chất độc hại, ô nhiễm nguồn nước… từ môi trường sống cũng làm gia tăng kích thước tuyến tiền liệt.
Thói quen sinh hoạt không lành mạnh tăng nguy cơ u xơ tiền liệt tuyến.
Các biến chứng của u xơ tiền liệt tuyến?
Bệnh u xơ tiền liệt tuyến có nguy hiểm không? Mặc dù là dạng u lành tính nhưng nếu không được điều trị, u xơ tiền liệt tuyến có thể gây những biến chứng nguy hiểm sau:
- Viêm đường tiết niệu: Tình trạng tiểu không hết, ứ trệ nước tiểu tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập bàng quang, gây viêm đường tiết niệu, sỏi đường tiết niệu. Nguy hiểm hơn, vi khuẩn đi ngược lên trên gây viêm đài bể thận - một bệnh lý nhiễm khuẩn tiết niệu rất nặng.
- Suy thận: Một số trường hợp tiểu khó, ứ trệ nước tiểu nặng và kéo dài do u xơ tuyến tiền liệt có thể dẫn đến suy thận và thận ứ nước.
- Có thể diễn biến thành ung thư tiền liệt tuyến: Trường hợp xấu, bệnh u xơ tiền liệt tuyến diễn biến thành ung thư tiền liệt tuyến. Nếu ung thư đã di căn sang cơ quan khác thì tỷ lệ sống của bệnh nhân càng giảm.
- Một số biến chứng khác: Tăng nguy cơ mắc trĩ, thoát vị bẹn và tăng huyết áp...
Cách chẩn đoán và điều trị u xơ tiền liệt tuyến
Cách chẩn đoán
Thông thường các bác sĩ sẽ sử dụng phương pháp siêu âm và thăm khám qua đường hậu môn để phát hiện u xơ tiền liệt tuyến. Bằng cách này, có thể biết được tính chất, mức độ, khối lượng và kích thước u xơ tiền liệt tuyến. Bệnh nhân cần nhịn tiểu để bàng quang căng to giúp cho hình ảnh siêu âm chất lượng, tăng tính chính xác khi đánh giá tiền liệt tuyến.
Ngoài ra có thể chẩn đoán u xơ tiền liệt tuyến bằng phương pháp chụp cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởng từ hạt nhân…
Cách điều trị
Dưới đây các phương pháp điều trị u xơ tiền liệt tuyến:
- Điều trị nội khoa: Ở mức độ nhẹ, bệnh nhân sẽ được điều trị nội khoa bằng thuốc. U xơ tiền liệt tuyến uống thuốc gì? Các nhóm thuốc điều trị u xơ tiền liệt tuyến gồm: nhóm ức chế alpha 1, ức chế alpha 5 và ức chế không chọn lọc. Ngoài ra, theo nam y, cây trinh nữ hoàng cung được cho là một vị thuốc điều trị u xơ tiền liệt tuyến.
- Điều trị ngoại khoa: Với những biến chứng nặng và điều trị nội khoa không hiệu quả, bệnh nhân sẽ được chỉ định phẫu thuật u xơ tiền liệt tuyến. Dựa theo thể trạng người bệnh và kích thước của khối u, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật mổ cắt u xơ hoặc cắt đốt nội soi qua niệu đạo.
Cách phòng tránh u xơ tiền liệt tuyến
Nếu không muốn mắc bệnh và phải phẫu thuật hay uống thuốc điều trị u xơ tiền liệt tuyến, thì hãy lưu ý phòng bệnh cẩn thận từ trước. Dưới đây là một số cách phòng tránh u xơ tiền liệt tuyến:
- Uống đủ nước (8-12 cốc mỗi ngày), không nên đợi khát mới uống bổ sung.
- Ăn uống điều độ, bổ sung thêm nhiều rau xanh, hoa quả. Nên ăn các loại thực phẩm như đậu nành, đậu xanh, giá đỗ, cần tây, cà rốt, bí đỏ, cá ngừ, cá hồi, sữa chua… có thể ức chế phản ứng viêm tuyến tiền liệt. Không nên ăn nhiều đồ dầu mỡ, thực phẩm giàu đạm, tránh uống rượu bia, đồ uống có chất kích thích.
- Sinh hoạt, quan hệ tình dục điều độ, hợp lý.
- Nghỉ ngơi thư giãn hợp lý, hạn chế tình trạng căng thẳng thần kinh kết hợp tập luyện thể dục thể thao.
Uống đủ nước mỗi ngày góp phần phòng u xơ tiền liệt tuyến.
U xơ tiền liệt tuyến có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Các triệu chứng có xu hướng trở nên tệ dần theo thời gian, bởi vậy khi thấy dấu hiệu, nghi ngờ mắc bệnh, cần đến các cơ sở y tế thăm khám và điều trị sớm.