Uống rượu bia thế nào cho đúng cách?

Bia, rượu vang, rượu mạnh – là những đồ uống có chứa cồn ethanol ở những nồng độ khác nhau. Trong bài viết này, từ rượu được dùng thay thế cho chất ethanol có trong các loại đồ uống: bia (khoảng 5% cồn) rượu vang (9%-16% cồn) và rượu mạnh (≥20% nồng độ cồn).

Uống rượu, bia đúng cách để đảm bảo sức khỏe

Sự tàn phá của rượu khi vào cơ thể con người

Rượu đi qua cơ thể từ miệng, đến dạ dày, vào hệ thống tuần hoàn, não, thận, phổi và gan. Những điều sau đây có thể xảy ra khi bạn uống rượu: 

• Miệng: Rượu là chất kích ứng niêm mạc trong khoang miệng, nồng độ cồn cao làm tăng nguy cơ ung thư miệng và họng. 
• Dạ dày: Các phân tử rượu nhỏ bé có thể ngấm qua niêm mạc dạ dày mà không  cần tham gia vào quá trình tiêu hóa như thức ăn. Khi dạ dày trống rỗng, rượu đi thẳng vào máu. Khi dạ dày có thức ăn, đặc biệt là thức ăn có hàm lượng protein cao, tỷ lệ hấp thụ rượu bị chậm lại nhưng không dừng lại. Cacbonat trong đồ uống có thể được trộn với rượu làm tăng tốc độ hấp thụ rượu. Khi nồng độ cồn và dịch vị cao kích thích niêm mạc tăng lên, nôn mửa là phản xạ của cơ thể để giảm kích ứng này. Việc thường xuyên uống rượu khi đói có thể gây viêm loét, chảy máu dạ dày. Các nghiên cứu cho thấy, có 20% lượng rượu được hấp thu vào máu qua dạ dày và 80% (rượu còn lại) hấp thụ từ ruột non. 

Rượu tàn phá các cơ quan khi vào cơ thể

• Hệ tuần hoàn: Khi vào máu, rượu được vận chuyển đi khắp cơ thể, làm giãn mạch máu, khi đó sẽ đưa một lưu lượng máu lớn hơn lên bề mặt da (gây đỏ mặt)), cảm giác ấm áp tạm thời, cơ thể mất nhiệt, hạ huyết áp.
• Não: Khi rượu đến não nó ngay lập tức ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát hành vi và chức năng của cơ thể. Sự thay đổi phụ thuộc vào mức độ tăng của nồng độ cồn trong máu: khả năng phán quyết giảm, giảm khả năng khéo léo, mất kiểm soát hành vi… 
• Thận: Rượu hoạt động như một thuốc lợi tiểu: nó làm tăng sự hình thành nước tiểu. Uống rượu sẽ đi tiểu thường xuyên hơn gây mất nước và khát. 
• Phổi: Rượu ở trạng thái khí có thể được hít vào phổi, từ đó đi nhanh vào máu.
• Gan: Khoảng 5% -10% rượu được bài tiết qua phổi, thận và da; phần còn lại  (90%-95%) được chuyển đến gan để “xử lý”. Ở gan, rượu được oxy hóa thành nước và carbon dioxide. Gan chỉ có thể oxy hóa khoảng một ly mỗi giờ. Khi uống rượu thường xuyên sẽ dẫn đến gan nhiễm mỡ do việc cản trở khả năng “bẻ gãy” các chất béo ở gan của rượu, bệnh xơ gan (mô gan bị phá hủy, sẹo hóa, giảm lưu lượng máu đến gan, giảm chức năng gan).  

Hướng dẫn uống rượu đúng cách

Mặc dù một số nghiên cứu đã chứng minh được tác dụng của rượu với nồng độ cồn thấp khi tiêu thụ một lượng rượu có hàm lượng cồn dưới ngưỡng 20 gam mỗi ngày. Tuy nhiên một công trình khoa học nghiên cứu toàn diện để tìm ra ngưỡng an toàn đối với rượu được đăng tải trên tạp chí Lancet 2018 đã cho thấy ngưỡng an toàn khi sử dụng đồ uống là zero. 

7 cách uống rượu bia để đảm bảo sức khỏe

Như vậy, bảo vệ sức khỏe thì không nên uống rượu bia, tuy nhiên khi uống nên cân nhắc và uống đúng cách để hạn chế ảnh hưởng đến sức khỏe

1. Liều lượng

Bia, rượu vang, rượu mạnh là đồ uống có cồn ở các nồng độ khác nhau: Lượng cồn tiêu thụ được tính toán dựa trên nồng độ cồn của đồ uống và thể tích đồ uống cụ thể  là:

Công thức tính: Dung tích (ml) x nồng độ (%) x 0,79 (hệ số quy đổi). 

• Một đơn vị rượu là 10g cồn tương đương ¾ lon bia 330 ml; 135 ml rượu vang; 30ml rượu whisky. 
• Nếu uống cần hạn chế: đối với nam: ≤ 02 đơn vị cồn/ngày; nữ: ≤ 01 đơn vị cồn/ngày.   

2. Uống từ từ, chậm rãi

Nhằm giảm kích ứng niêm mạc miệng và dạ dày đồng thời giúp gan có thời gian để kịp oxy hóa rượu giảm nguy cơ say và ngộ độc rượu

3. Nên ăn đồ ăn có nhiều protein khi uống

Trước khi uống rượu nên uống nước lọc hoặc nước súp/súp  hoặc nước canh nhằm pha loãng dịch dạ dày và nồng độ cồn của rượu, giảm kích ứng dạ dày 

4. Không nên uống rượu lúc đói

Uống rượu khi đói làm lượng cồn phối hợp với dịch vị tăng khả năng kích ứng dạ dày dẫn đến viêm loét dạ dày và chảy máu dạ dày

5. Không nên uống rượu với đồ uống có ga (nước giải khát có ga, bia)

Lượng ga tăng khả năng hấp thu rượu vào trong máu.

6. Không nên sử dụng rượu với aspirin

Aspirin là một loại thuốc giảm đau, chống viêm. Khi uống rượu có thể gây đau đầu, nên một số “cao thủ rượu” đã uống aspirin trước khi uống rượu để tăng “tửu lượng”. Đây là điều hết sức nguy hiểm vì aspirin có thể gây chảy máu dạ dày khi đói và tăng hấp thu rượu vào trong máu dẫn đến nồng độ cồn trong máu tăng nhanh. Do đó những người đang có chỉ định dùng aspirin (trong những trường đau đầu, đau răng, đau khớp, có nguy cơ đột quỵ…)  thì nên tránh uống rượu. Chưa có nghiên cứu về thời gian uống rượu thích hợp sau khi dùng aspirin, tuy nhiên lời khuyên cho khoảng thời gian uống rượu, bia và dùng aspirin là 1 ngày:  nếu sử dụng cả aspirin và uống rượu trong 1 ngày thì nên cách xa bằng cách uống aspirin vào buổi sáng và uống rượu vào tối hoặc ngược lại. 

7. Không nên uống rượu với caffeine

Rượu là một chất ức chế/trầm cảm làm chậm hoạt động của não và làm suy yếu khả năng đi lại, nói chuyện và suy nghĩ. Caffeine là chất kích thích làm tăng huyết áp, nhịp tim và trong một số trường hợp, gây nhịp tim đập nhanh và nhịp tim không đều. Caffeine cũng dẫn đến nhức đầu, bồn chồn, kích động, các vấn đề về dạ dày và hơi thở bất thường. Nếu sử dụng caffeine để “tỉnh táo” khi uống rượu là một sai lầm nguy hiểm. Uống đồng thời rượu và caffeine không có sự trung hòa giữa chất ức chế và chất kích thích, ngược lại nó làm tăng nguy cơ tử vong do mắc hội chứng sốc độc tố (Oxic Jock Syndrome). 

Trong những ngày cuối năm, mỗi chúng ta đang cố gắng hoàn thành kế hoạch của mình và cũng là dịp chuẩn bị đón chào một năm mới đầy hứa hẹn. Uống rượu bia vào ngày Tết là điều khó tránh, nhưng chúng ta có thể uống đúng cách. Đặc biệt, khi uống bia/rượu thì không lái xe và ngược lại khi lái xe thì không nên uống bia/rượu. Kính chúc các quý vị sức khỏe – bình an và hạnh phúc!