Theo các chuyên gia y tế khuyến cáo, người mẹ nên cho trẻ bú càng sớm càng tốt ngay sau sinh, kể cả khi sữa chưa về. Điều này không chỉ kích thích tiết sữa mà còn giúp trẻ được tráng ruột bằng những giọt sữa non với nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe.
Sữa non là gì?
Nhắc tới sữa non có thể một số mẹ, đặc biệt những người lần đầu làm mẹ sẽ không khỏi lạ lẫm. Đây chính là những giọt sữa mẹ đầu tiên, được tạo ra trong cơ thể mẹ từ khoảng tuần thứ 20 của thai kỳ cho đến hết 72 giờ sau khi sinh.
Sữa non thường màu vàng nhạt, đặc sánh, có độ dính, giàu dinh dưỡng, chứa nhiều kháng thể (gấp khoảng 8 - 12 lần so với sữa trưởng thành) mang lại rất nhiều lợi ích tuyệt vời cho trẻ sơ sinh. Do sữa non đã có sẵn trong bầu vú mẹ nên trẻ có thể bú luôn khi mới chào đời. Nếu trẻ không bú thì lượng sữa non này cũng sẽ tự mất đi sau 72 giờ (kể từ khi nhau thai được lấy ra khỏi cơ thể mẹ), thay thế vào đó là sữa trưởng thành tiết ra nhiều hơn.
Hình ảnh sữa non khi so sánh với sữa trưởng thành.
Giá trị dinh dưỡng và lợi ích của sữa non với trẻ sơ sinh
Khi phân tích sữa non, các nhà khoa học thấy rằng, thành phần sữa non chứa ít đường lactose, chất béo và các vitamin tan trong nước nhưng lại giàu protein, nhiều vitamin tan trong chất béo (vitamin A, vitamin E, vitamin K,...) hơn sữa trưởng thành, các khoáng chất như kẽm, sắt cũng có nồng độ cao, phù hợp với hệ tiêu hóa non nớt của trẻ sơ sinh.
Một số lợi ích của sữa non với trẻ sơ sinh hay được nhắc đến gồm:
- Giúp trẻ tiêu hóa - hấp thụ dễ dàng, tốt cho dạ dày của trẻ.
- Tạo lớp nền vững chắc giúp hệ tiêu hóa của trẻ sẵn sàng tiếp nhận dòng sữa trưởng thành vào những ngày sau.
- Giúp trẻ chống lại một số loại virus, vi khuẩn có hại, bảo vệ trẻ khỏi nhiều bệnh về đường hô hấp như: Viêm phổi, viêm phế quản,... và nhiều nhiễm trùng do trong sữa non có chứa lượng bạch cầu cao.
- Giúp trẻ loại bỏ một lượng lớn bilirubin trong cơ thể, giảm nguy cơ vàng da sau sinh.
- Tạo điều kiện cho hệ thần kinh của trẻ phát triển tốt hơn vì trong sữa non có lượng lớn cholesterol.
- Cung cấp năng lượng dồi dào cho trẻ ngay khi mới chào đời (sữa non rất giàu đường).
- Giúp trẻ ngủ sâu, ngủ ngon hơn.
Vì sao nên cho trẻ bú sữa non trong 72 giờ đầu sau sinh?
Bú mẹ là một phản xạ hoàn toàn tự nhiên mà ngay khi vừa chào đời trẻ đã có thể biết. Và những giờ đầu sau sinh được coi là khoảng thời gian quan trọng với mẹ cũng như em bé. Do đó, khi đặt bé trên ngực mẹ, bé sẽ bắt đầu tìm kiếm vú mẹ theo bản năng. Vào những giờ đầu sau sinh, lượng sữa non thường rất ít, chỉ có khoảng 3-5ml sữa nhưng đó chính là nguồn dưỡng chất tuyệt vời với trẻ.
Hơn thế nữa, trong ngày tuổi đầu tiên, dạ dày của trẻ chỉ nhỏ tương đương một trái táo bé với dung tích chừng 5ml nên mẹ không cần quá lo lắng về chuyện con bú chưa đủ, con đói. Sang những ngày sau đó, dạ dày của trẻ giãn nở, nhu cầu về lượng sữa cũng tăng lên thì sữa mẹ đã về sẽ đủ cho trẻ bú.
Cho trẻ bú sữa non ngay sau sinh vừa tốt cho sức khỏe của trẻ vừa mang lại nhiều lợi ích cho mẹ.
Việc cho trẻ bú sữa non ngay trong 72 giờ đầu sau sinh không chỉ giúp trẻ hấp thụ được những giá trị dinh dưỡng tuyệt vời mà còn kích thích tiết sữa, gọi sữa mẹ mau về, đảm bảo dinh dưỡng kịp thời cho trẻ. Nếu kích thước đầu ti quá lớn khiến trẻ khó ngậm, không chịu bú mẹ, mẹ hãy kiên trì cho con ngậm ti hoặc vắt sữa non ra thìa nhỏ để đút cho trẻ. Trẻ ngậm vú mẹ và phản xạ mút càng thường xuyên thì sữa mẹ càng về nhiều hơn.
Để giúp bé tiếp nhận được tối đa dưỡng chất từ sữa non trong 72 giờ đầu, tốt nhất, mẹ hãy trao đổi cùng gia đình và bác sĩ trước khi sinh.
Giải pháp nuôi con khi sữa mẹ chưa về
Trong mọi trường hợp, sữa mẹ vẫn là thức ăn tốt nhất dành cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ và trẻ cần được bú sữa mẹ hoàn toàn tối thiểu trong 6 tháng đầu. Nhưng không phải người mẹ nào cũng có thể sẵn sàng nuôi con bằng sữa mẹ ngay sau sinh, chẳng hạn: Mẹ bị áp xe 2 bên vú, lao tiến triển hay đang dùng một số loại thuốc,... Khi đó, sữa công thức (sữa bột) được xem là giải pháp hàng đầu.
Sữa công thức là sữa bò tươi bay hơi khi đi qua một ống nóng hoặc phun mù sữa tươi trong luồng không khí khô nóng. Quá trình này khiến thành phần đạm casein bị phá hủy một phần nên dễ tiêu hơn so với sữa bò tươi, tuy nhiên thiếu một số chất so với sữa mẹ. Vì thế, nhà sản xuất sẽ bổ sung thêm một số chất để sữa bột có thành phần gần giống sữa mẹ.
Đặc biệt, sữa công thức dành cho trẻ dưới 6 tháng tuổi thì thường trong thành phần toàn bộ đường là đường lactose, tỉ lệ đạm cũng được hạ xuống gần bằng sữa mẹ, ít muối, tỉ lệ đạm Whey/casein giống sữa mẹ (6/4). Sữa bột cho trẻ dưới 6 tháng sẽ bổ sung thêm các acid béo cần thiết, sắt, các vitamin, tỉ lệ canxi/ phospho gần giống sữa mẹ.
Hiện có rất nhiều dòng sữa bột dành cho trẻ sơ sinh, mẹ có nhiều sự lựa chọn nhưng cũng cần tìm hiểu kỹ về loại sữa khi chọn cho con. Với trẻ mới sinh mẹ không thể cho con bú, sữa Morinaga Hagukumi số 1 (Nhật Bản) là một gợi ý cho mẹ. Sữa có vị ngọt thanh gần giống sữa mẹ, cung cấp các vitamin, khoáng chất thiết yếu, đặc biệt là DHA và các Nucleotide cần thiết đảm bảo sự cân bằng dinh dưỡng cho bé khi thiếu hụt trong giai đoạn đầu, đồng thời, hỗ trợ sự tăng trưởng về thể chất và trí não của trẻ.
Thành phần sữa Morinaga Hagukumi còn bổ sung 2 loại đường Oligosaccha-ride là Lactulose và Raffinose giúp cân bằng hoạt động của vi khuẩn có lợi như Bifidobacteria trong đường ruột của bé, hỗ trợ tốt cho việc tiêu hóa, hấp thu dễ dàng, không gây táo bón.
Sữa Morinaga Hagukumi số 1 (Nhật Bản) được nhiều mẹ phản hồi tốt.
Trẻ mới sinh nên uống bao nhiêu sữa một lần?
Do khả năng dung nạp, hấp thu của mỗi trẻ là khác nhau nên không có con số chung cho mỗi trẻ. Các con số đưa ra dưới đây chỉ mang tính chất tham khảo chung:
- Ngày đầu tiên: Trẻ chỉ bú được khoảng 5-7ml/lần, trung bình 8 -12 cữ/ngày.
- Ngày thứ hai: Trẻ bú được khoảng 14ml/lần, một ngày từ 8-12 cữ.
- Trẻ từ 3 ngày đến dưới 1 tháng tuổi: Bú khoảng 20 - 35ml/lần, ngày 8-12 cữ.
Để biết trẻ đã bú đủ lượng sữa hay chưa nên quan sát kỹ các biểu hiện của trẻ:
- Trẻ bú xong ngủ ngon.
- Trẻ đi tiểu đều, phải thay bỉm thường xuyên.
- Trong lúc bú trẻ dần ngủ thiếp đi và ngủ say.
- Trẻ đẩy bầu ngực mẹ hoặc bình sữa ra ngoài.
Tóm lại, mẹ hãy ghi nhớ những lợi ích của sữa non, cố gắng cho con được tận hưởng trọn vẹn nguồn dinh dưỡng vàng này và bú sữa mẹ lâu nhất có thể. Trường hợp phải cho con dùng sữa ngoài, mẹ cũng không nên quá căng thẳng nhé.