Cảnh báo viêm Amidan ở người lớn: Ít gặp nhưng dễ biến chứng nặng

Viêm amidan ở người lớn là gì?

Viêm amidan ở người lớn là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở hai khối mô lympho nằm hai bên họng. Mặc dù nhiều người nghĩ rằng bệnh này chủ yếu gặp ở trẻ em, nhưng thực tế, người lớn vẫn có nguy cơ mắc viêm amidan do hệ miễn dịch hoạt động kém, ảnh hưởng từ môi trường ô nhiễm hay tiền sử bệnh lý đường hô hấp kéo dài đ0ến tuổi trưởng thành. 

Viêm amidan ở người lớn là bệnh viêm nhiễm đường hô hấp 

Trên thực tế, tùy theo mức độ và tần suất tái phát, viêm amidan được chia thành hai dạng chính:

• Viêm amidan cấp tính: Xuất hiện đột ngột, gây đau họng, sốt cao, khó nuốt, thường kéo dài 3 - 7 ngày.
  
• Viêm amidan mãn tính: Triệu chứng âm ỉ, kéo dài nhiều tháng hoặc tái phát nhiều lần trong năm, ảnh hướng đến cuộc sống hàng ngày.

Nguyên nhân viêm amidan ở người lớn

Cơ chế gây bệnh được giải thích như sau: Khi cơ quan này bị vi khuẩn, virus tấn công quá mức, chúng lập tức sẽ tạo ra các kháng thể hoặc thực bào để tiêu diệt chúng. Tuy nhiên nếu vi khuẩn tấn công ồ ạt quá mức, amidan phải hoạt động quá mức để chống lại khiến cơ quan bày sưng to, chuyển sang màu đỏ và gây ra cảm giác đau đớn.

Tuy nhiên, xét trên góc độ nguyên nhân trực tiếp. Viêm amidan ở người lớn thường do vi khuẩn Streptococcus pyogenes (liên cầu khuẩn nhóm A) hoặc các loại virus như Epstein-Barr, adenovirus gây ra. Ngoài ra, môi trường ô nhiễm, khói thuốc lá, cơ địa dị ứng, nhạy cảm và hệ miễn dịch suy yếu cũng là những yếu tố làm tăng nguy cơ bị bệnh.

Virus Epstein Barr nguyên nhân gây ra bệnh viêm amidan 

Triệu chứng viêm amidan ở người lớn

Về cơ bản, triệu chứng amidan ở người lớn cũng tương tự như trẻ em nhưng mức độ các triệu chứng mờ nhạt hơn. Các biểu hiện chung của bệnh viêm amidan bao gồm:

• Đau họng, nuốt vướng, nuốt đau: Càng đau rõ khi nuốt hoặc nói, đôi khi lan lên tai.
  
• Amidan sưng to, đỏ, trắng mủ: Có thể nhìn thấy đốm mủ trắng hoặc vàng trên bề mặt amidan.
  
• Sốt cao (38.5 - 40°C): Thường gặp trong viêm amidan do vi khuẩn liên cầu.
  
• Hạch bạch huyết sưng to, đau khi chạm vào.
  
• Khó nuốt, giọng nói thay đổi: Giọng "ngậm hạt thị", cảm giác vướng tồng khi nói.
  
• Mệt mỏi, đau đầu, chán ăn: Có thể kéo dài ngay cả sau khi các triệu chứng chính thuyên giảm.
• Ho khan, khàn tiếng, cảm giác có dị vật trong họng, hơi thở có mùi hôi,....
  

Viêm amidan ở người lớn có nguy hiểm không?

Các chuyên gia Tai mũi họng Bệnh viện Đa khoa Phương Đông cho hay: Bệnh viêm amidan ở người lớn không gây nguy hiểm mà chỉ khiến người lớn cảm thấy bất tiện trong sinh hoạt. Tuy nhiên, bạn không nên chủ quan với bệnh lý này. Bởi nếu không được điều trị kịp thời, viêm amidan có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như:

Biến chứng tại chỗ 

Tình trạng viêm lan rộng khiến vùng quanh amidan bị sưng tấy, gây đau rát, sốt cao do viêm amidan và khó mở miệng. Nếu không kiểm soát tốt, có thể tiến triển thành áp-xe. Bên cạnh đó, amidan sưng quá to có thể làm hẹp đường thở, dễ gây ngưng thở khi ngủ (OSA), gây khó thở, ngủ không sâu giấc, mất ngủ,... cho người bệnh.

Biến chứng gần 

Trong thời gian ngắn khi đã hình thành các ổ viêm, vi khuẩn từ amidan lan xuống thanh quản và đường hô hấp dưới, gây viêm thanh quản, viêm phế quản,...kéo dài.

Tương tự, viêm amidan có thể làm vi khuẩn lây lan qua vòi nhĩ và hốc xoang, gây viêm tai giữa, viêm xoang kéo dài, ảnh hưởng đến thính giác và khả năng hô hấp của người bệnh.

Viêm xoang là một trong các biến chứng gần của viêm amidan

Biến chứng toàn thân

Đặc biệt, trong trường hợp nguy hiểm nhất, vi khuẩn từ amidan có thể xâm nhập vào máu, gây nhiễm trùng huyết, đe dọa tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời.

Ngoài ra, vì độc tính của các loại vi khuẩn, virus rất cao nên chúng có thể gây ra các biến chứng thấp khớp cấp, viêm cầu thận, thấp tim, viêm màng tim,...., ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Cách phòng ngừa viêm amidan ở người lớn

Như đã lý giải ỏ trên, viêm amidan có thể tái phát nhiều lần, đặc biệt ở người lớn có sức đề kháng kém hoặc thường xuyên tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh. Do đó, để chủ động phòng ngừa, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Giữ vệ sinh răng miệng: Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày, súc miệng bằng nước muối sinh lý để hạn chế vi khuẩn phát triển.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C (cam, bưởi, chanh), kẽm (hải sản, thịt đỏ) và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh.
• Hạn chế tiếp xúc với môi trường ô nhiễm: Đeo khẩu trang khi ra ngoài, tránh khói bụi, khói thuốc lá.
• Giữ ấm cơ thể: Đặc biệt là vùng cổ, họng trong thời tiết lạnh để hạn chế nguy cơ nhiễm trùng.
• Hạn chế sử dụng đồ uống có cồn, thuốc lá: Chúng có thể làm tổn thương niêm mạc họng, khiến amidan dễ viêm hơn.

Hãy chủ động giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ

Điều trị bệnh viêm amidan ở người lớn như thể nào?

Bác sĩ sẽ chỉ định nhiều phương pháp điều trị khác nhau, phụ thuộc vào tình trạng sức khoẻ, tiền sử bênh lý, diễn biến bệnh của người bệnh. Thông thường, bệnh nhân sẽ được điều trị theo các hướng như sau:

Điều trị tại nhà với viêm amidan nhẹ

Nếu viêm amidan do vi khuẩn ở mức độ nhẹ, người bệnh không cần điều trị y tế mà chỉ cần tập trung điều trị triệu chứng và dành thời gian nghỉ ngơi tại nhà. Ngoài ra, bạn có thể chủ động áp dụng các biện pháp chăm sóc sức khoẻ như:

• Súc miệng bằng nước muối ấm: Giúp sát khuẩn, giảm viêm, giảm đau họng hiệu quả.
• Uống nhiều nước: Giữ cho cổ họng luôn ẩm, giúp làm loãng dịch nhầy, giảm đau rát. 
• Dùng mật ong, chanh: Pha mật ong với nước ấm hoặc chanh giúp giảm ho, làm dịu cổ họng.
• Hạn chế đồ cay nóng, đồ uống lạnh: Tránh kích thích cổ họng, làm viêm nhiễm nặng hơn.
• Nghỉ ngơi đầy đủ: Giúp cơ thể có thời gian hồi phục, tăng cường hệ miễn dịch.

Điều trị bằng thuốc

Nếu bệnh lý viêm amidan diễn biến nặng hơn, bác sĩ có thể kê đơn thuốc hỗ trợ bệnh nhân kiểm soát triệu chứng bệnh. Một số loại thuốc thường được chỉ định bao gồm thuốc giảm đau, hạ sốt, kháng viêm, kháng sinh,...

Lưu ý: Không tự ý dùng kháng sinh khi chưa có chỉ định của bác sĩ để tránh kháng thuốc.

Hãy uống thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa

Điều trị ngoại khoa (Cắt amidan)

Trên thực tế lâm sàng, đa số bệnh nhân sẽ khỏi bệnh sau 1 tuần. Nhưng nếu bạn bị viêm amidan tái phát 5 - 7 lần/ năm hoặc có các dấu hiệu gặp biến chứng do bệnh như áp-xe quanh amidan, viêm khớp, viêm thận, viêm tim. Hoặc amidan quá to gây khó thở, ngủ ngáy nặng hoặc hội chứng ngưng thở khi ngủ, bệnh nhân có thể được cân nhắc cắt amidan.

Thủ thuật này có độ an toàn cao, không gây đau, ít chảy máu. Trung bình, bệnh nhan sẽ mất khoảng 7-10 ngày để lành hoàn toàn. Sau khi phẫu thuật, lưu ý người bệnh cần ăn thực phẩm mềm, uống nhiều nước và tránh vận động mạnh.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Mặc dù viêm amidan không gây nguy hiểm ngay lập tức nhưng người bệnh không nên chủ quan mà nên đến Bệnh viện uy tín ngay nếu có các biểu hiện bất thường sau:

• Sốt cao trên 39°C, kéo dài không giảm dù đã uống thuốc.
  
• Đau họng nghiêm trọng, khó nuốt, khó thở.
  
• Xuất hiện các mảng mủ lớn trên amidan, có mùi hôi khó chịu.
  
• Viêm amidan tái phát nhiều lần trong năm, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
  
• Có triệu chứng biến chứng như sưng hạch cổ lớn, đau tai, giọng nói thay đổi bất thường.

Có thể nói, viêm amidan ở người lớn tuy không phải bệnh nguy hiểm đến tính mạng nhưng cũng phải chủ động phòng ngừa và điều trị kịp thời. Để hạn chế các biến chứng như áp-xe amidan, viêm khớp,... bạn nên điều trị dứt điểm và duy trì thói quen vệ sinh họng và thăm khám các bệnh lý hô hấp định kỳ.