Viêm bàng quang cấp là gì, triệu chứng và phác đồ điều trị

Viêm bàng quang cấp là gì?

Viêm bàng quang cấp, còn được biết đến trước đây là nhiễm trùng hoặc nhiễm khuẩn cấp tính đường tiết niệu, là tình trạng đường tiết niệu bị viêm cấp tính (ước tính chiếm khoảng hơn 50% số ca mắc viêm đường tiết niệu) Đây là một trong những căn bệnh thường gặp nhất ở mọi giới tính và mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, ở giai đoạn viêm bàng quang, bệnh tương đối lành tính và điều trị dễ dàng. 

Theo thống kê, bệnh viêm bàng quang ở nữ giới nhiều hơn bệnh viêm bàng quang ở nam giới, bởi có tới 40% đến 50% phụ nữ ở độ tuổi trưởng thành đều có thể mắc bệnh này ít nhất 1 lần trong đời. Ngoài ra, ở phái nữ, niệu đạo rất ngắn nên vi khuẩn ở xung quanh tầng sinh môn có thể dễ dàng xâm nhập vào bàng quang. Còn ở phái nam, họ ít bị viêm bàng quang cấp hơn và sẽ chỉ gặp phải khi có một số điều kiện thuận lợi có thể dẫn đến bệnh như dị dạng đường tiểu, nằm bất động tại chỗ trong thời gian dài do bị chấn thương hoặc liệt, phì đại tuyến tuyền liệt và sỏi gây tắc nghẽn đường tiểu. 

Bệnh viêm bàng quang cấp hay gặp ở phụ nữ

Việc điều trị viêm bàng quang cấp dựa theo nguyên do gây bệnh (có bị nhiễm trùng hay không) và bệnh nhân mắc phải thể lâm sàng nào (ví dụ: viêm bàng quang cấp biến chứng hay viêm bàng quang cấp thông thường). 

Những triệu chứng của viêm bàng quang cấp

Đa số những biểu hiện của viêm bàng quang cấp đều xuất hiện bất ngờ và gây nhiều khó khăn cho người bệnh. Các triệu chứng thường thấy nhất của bệnh lý này bao gồm: 

Một số triệu chứng lâm sàng

Đây là những dấu hiệu bệnh điển hình mà có thể tự quan sát và chẩn đoán được tình trạng bệnh của bản thân tại nhà trước khi đi bệnh viện: 

• Có cảm giác muốn đi tiểu nhiều lần. 
• Cảm thấy buốt khi tiểu tiện. 
• Có cảm giác nóng rát mỗi lần đi tiểu. 
• Khi đi, thấy nước tiểu có màu đục, máu và mùi hôi. 
• Bị đau ở vùng bụng dưới. 
• Cơ thể bị lạnh và sốt. 

Một số triệu chứng cận lâm sàng

• Tiến hành siêu âm có thể thấy được hình ảnh vách bàng quang dày hơn bình thường do bị viêm. 
• Bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân thực hiện xét nghiệm nước tiểu để có kết quả nhanh hơn, bởi trong nước tiểu có bạch cầu. Nếu số lượng vi khuẩn đủ lớn sẽ phản ứng với nitrit và có kết quả dương tính. 
• Nếu cần thiết, bác sĩ sẽ cho người bệnh cấy nước tiểu để có thể định danh loại vi khuẩn và sử dụng thuốc kháng sinh thích hợp. 

Bị đau vùng bụng dưới mà muốn đi tiểu liên tục là triệu chứng thường gặp nhất ở viêm bàng quang cấp tính

Nguyên nhân gây viêm bàng quang cấp

Viêm bàng quang cấp do vi khuẩn

Có khoảng 90% trường hợp bị viêm bàng quang cấp là do bị nhiễm khuẩn, vi khuẩn Gram (-) chính là yếu tố gây bệnh (một trong những nguyên nhân hàng đầu), số còn lại do vi khuẩn Gram (+) chỉ chiếm khoảng 10%. Dưới đây là một số vi khuẩn thường gặp: 

• Escherichia coli (E.coli): chiếm 70 đến 80% ca bệnh.
• Proteus mirabilis: chiếm 10 đến 15% ca bệnh.
• Staphylococcus aeruginosa: chiếm 5 đến 10% ca bệnh. 
• Klebsiella: chiếm 5 đến 10% ca bệnh. 
• Staphylococcus aureus: chiếm 1 đến 2% ca bệnh. 
• Pseudomonas aeruginosa: chiếm 1 đến 2% ca bệnh. 

Những yếu tố thuận lợi có thể gia tăng tỷ lệ mắc bệnh: 

• Giới tính: nữ mắc bệnh này nhiều hơn nam với tỷ lệ 9/1. 
• Độ tuổi: nguy cơ bị nhiễm trùng bàng quang sẽ gia tăng dần theo tuổi. 
• Đối tượng đang mắc phải các bệnh có thể làm suy giảm hệ miễn dịch: ung thư, đái tháo đường, HIV,... 
• Xuất hiện sự cản trở trong đường bài tiết nước tiểu do bị: u tuyến tiền liệt, hẹp niệu đạo, hẹp bao quy đầu, phì đại lành tính, sỏi hoặc u bàng quang, có thai,... 
• Một số bệnh lý khiến người bệnh phải nằm im một chỗ lâu ngày: tai biến mạch não, chấn thương cột sống và khung chậu, gãy xương đùi, tổn thương tủy sống,... 
• Can thiệp bàng quang, niệu đạo hay đặt sone dẫn lưu vào bàng quang: ví dụ soi bàng quang, tán sỏi,... 

Viêm bàng quang cấp không do vi khuẩn

Ngoài ra, còn có một số nguyên do khác có thể gây nhiễm khuẩn bàng quang gồm: 

• Vì thuốc: bệnh nhân sử dụng một số loại thuốc nhất định, nhất là những loại thuốc hóa trị như ifosfamide và cyclophosphamide có thể dẫn đến viêm bàng quang. 
• Mắc bệnh viêm bàng quang kẽ. 
• Làm xạ trị: nhất là xạ trị ở vùng xương chậu. 
• Một số chất hóa học: có trong một số loại sản phẩm vệ sinh phụ nữ dạng xịt, kem thuốc diệt tinh trùng, xà bông, bột talc,... có thể gây ra kích ứng sau khi sử dụng và dẫn đến bệnh viêm bàng quang. 

Bị nhiễm khuẩn bàng quang cấp tính do vi khuẩn E.coli

Các biến chứng của viêm bàng quang cấp

Theo các chuyên gia, viêm bàng quang cấp là một bệnh tương đối lành tính. Đa số các trường hợp đều được điều trị đơn giản bằng cách sử dụng thuốc kháng sinh trong một thời gian ngắn. Bệnh sẽ trở nên nặng hơn nếu tình trạng nhiễm trùng đã lan đến thận với một số dấu hiệu mà bạn cần lưu ý như đau ở 1 hoặc cả 2 bên hông lưng, bị sốt cao, buồn nôn, nôn mửa, bị ớn lạnh và đi khám nhận thấy rung thận. Hầu hết ca bệnh sau khi lan đến thận đều phải nhập viện để điều trị. 

Cách chẩn đoán và điều trị viêm bàng quang cấp

Các cách chẩn đoán viêm bàng quang cấp

Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông- một trong những bệnh viện uy tín nhất ở miền Bắc được nhiều khách hàng lựa chọn, sẽ chẩn đoán bệnh thông qua một số phương thức sau: 

• Xét nghiệm nước tiểu: phương pháp này có thể cho thấy được số lượng hồng cầu và bạch cầu trong nước tiểu. Đây là một phương thức chẩn đoán dựa theo một số biểu hiện lâm sàng và bác sĩ sẽ cân nhắc có sự bất thường trong những chỉ số bạch cầu không để đưa ra kết luận. 
• Cấy nước tiểu: bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh lấy mẫu nước tiểu sạch, dùng nước tiểu đoạn giữa. Từ đó bác sĩ có thể xác định được các loại vi khuẩn ở trong nước tiểu bệnh nhân. Bên cạnh việc có thể chẩn đoán bệnh, nước tiểu cũng giúp bác sĩ kết luận được nên dùng loại kháng sinh nào. 
• Siêu âm bàng quang: đây là một phương pháp quan sát hình thái của bàng quang. Bác sĩ có thể nhìn thấy được tình trạng ứ nước của đường tiết niệu, kiểm tra bề mặt, thành bàng quang và dò tìm các khối u. Sau đó sẽ xác định được người bệnh có mắc bệnh lý này hay không. 
• Nội soi bàng quang: phương thức này cũng là phương thức quan sát hình thái bàng quang, bác sĩ dùng máy nội soi đưa vào người bệnh nhân thông qua đường ngã niệu đạo. Máy nội soi có thể thể hiện được hình ảnh bàng quang và tình hình viêm nhiễm hiện tại để có thể chẩn đoán chính xác nhất. 

Xét nghiệm nước tiểu cách chẩn đoán viêm bàng quang cấp phổ biến nhất

Các cách điều trị viêm bàng quang cấp

Thuốc kháng sinh chính là phương pháp điều trị viêm bàng quang cấp được áp dụng nhiều nhất. Một số loại kháng sinh đang có nồng độ cao trong nước tiểu thích hợp để điều trị bệnh gồm: 

• Amoxicillin
• Trimethoprim
• Nitrofurantoin
• Ciprofloxacin
• Sulfamethoxazole

Loại thuốc thứ hai được áp dụng đó là thuốc kháng viêm nhằm giảm các triệu chứng đau cho người bệnh. Ngoài ra, bệnh nhân cũng cần phải điều chỉnh lại một số thói quen để hỗ trợ cho quá trình tự chữa lành của bàng quang thông qua việc uống nhiều nước và đi tiểu đều đặn. 

Cách phòng tránh viêm bàng quang cấp

Bạn hãy áp dụng các thói quen sinh hoạt dưới đây có thể giúp phòng ngừa bệnh viêm bàng quang cấp vô cùng hiệu quả, có thể gồm: 

• Hạn chế sử dụng các loại thuốc thụt rửa âm đạo và những thuốc vệ sinh phụ nữ dạng xịt. 
• Tránh sử dụng chất diệt tinh trùng và màng ngăn. 
• Hãy mặc quần lót rộng rãi và được làm từ chất liệu cotton. Ngoài ra, cũng nên thay quần lót mỗi ngày. 
• Sử dụng băng vệ sinh thay cho tampon mỗi khi đến kỳ kinh nguyệt. 
• Tắm bằng vòi sen thay vì tắm bồn. 
• Hãy uống nhiều nước (có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để biết được lượng nước uống mỗi ngày phù hợp với tình hình sức khỏe bản thân). 
• Nên đi tiểu mỗi khi cảm thấy mắc tiểu và không nên nhịn. 
• Nên đi tiểu trước và sau khi quan hệ tình dục. 

Bởi vì cấu trúc đường tiểu đặc thù của phái nữ rất ngắn nên rất dễ bị nhiễm trùng bàng quang. Mặc dù bệnh có thể điều trị khá đơn giản bằng việc uống thuốc kháng sinh nhưng lại gây ra sự khó chịu cho phái nữ khi mắc bệnh. Vì vậy, việc áp dụng các viện pháp trên có thể làm giảm nguy cơ mắc và tái phát bệnh rất đáng kể. 

Uống đủ nước mỗi ngày giúp phòng tránh bệnh nhiễm khuẩn bàng quang cấp tính

Chúng tôi đã cung cấp một số thông tin cần thiết và giải thích một vài thắc mắc thường gặp về bệnh viêm bàng quang cấp cho bạn trong bài viết này. Viêm bàng quang cấp là tình trạng bàng quang bị nhiễm trùng nhưng lại khá lành tính, có thể điều trị dễ dàng bằng cách dùng thuốc khánh sinh. Tuy nhiên, tuyệt đối không được chủ quan, nếu nhận thấy bản thân đang có một số dấu hiệu trên, hãy đi khám ngay để được chẩn đoán chính xác. Nếu phát hiện muộn, bệnh sẽ để lại biến chứng và tiếp tục diễn biến thành mạn tính, gây khó khăn cho quá trình điều trị.