Viêm phổi cấp: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh

Viêm phổi cấp là gì?

Viêm phổi cấp là tình trạng viêm nhiễm tại phế nang phổi với nhiều cấp độ khác nhau do sự tác động của tác nhân gây hại từ bên ngoài như nấm, virus, vi khuẩn,... Đây là một bệnh lý có diễn biến nhanh chóng và phức tạp nên cần được phát hiện và can thiệp điều trị kịp thời để đảm bảo sức khỏe hệ hô hấp, đồng thời ngăn chặn những biến chứng nguy hiểm khác. 

Đặc biệt, trong bối cảnh thời tiết thay đổi bất thường, ô nhiễm không khí nặng, sự xuất hiện của các loại virus mới,... có thể khiến bệnh viêm phổi cấp trở thành mối quan tâm lớn về sức khỏe cộng đồng. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), viêm phổi là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu đối với trẻ dưới 5 tuổi trên toàn thế giới. 

Viêm phổi cấp là tình trạng viêm nhiễm tại phế nang phổi

Những nguyên nhân gây ra tình trạng viêm phổi cấp tính

Nguyên nhân gây ra viêm phổi cấp chủ yếu là do sự xâm nhập của tác nhân gây hại từ môi trường, thường gặp nhất là vi khuẩn, virus,... Các tác nhân này thường vượt qua hàng rào miễn dịch của cơ thể, tấn công và gây ra tình trạng viêm nhiễm, cụ thể như sau:

• Vi khuẩn: Hiện nay có nhiều loại vi khuẩn khác nhau gây ra tình trạng viêm phổi cấp như Streptococcus pneumoniae (phế cầu khuẩn), Haemophilus influenzae, Mycoplasma pneumoniae,... 
• Virus: Có nhiều loại virus khác nhau gây ra bệnh như virus cúm (influenza), SARS-CoV-2 (gây COVID-19), virus hợp bào hô hấp (RSV),... 
• Nấm: Mặc dù đây là tác nhân ít phổ biến hơn nhưng những trường hợp mắc các bệnh lý nền vẫn có thể có nguy cơ mắc bệnh như Pneumocystis jirovecii,... 
• Lây nhiễm từ người sang người: Bệnh có thể lây truyền qua đường hô hấp qua giọt bắn của người bệnh ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc với bề mặt nhiễm khuẩn. 
• Môi trường: Môi trường ô nhiễm, khói bụi, tiếp xúc với người bệnh trong không gian kín,... cũng là nguyên nhân gây ra bệnh viêm phổi cấp tính. 

Các triệu chứng thường gặp khi mắc bệnh

Trong giai đoạn đầu của bệnh, viêm phổi cấp thường không xuất hiện những dấu hiệu rõ ràng và dễ nhầm lẫn với các vấn đề về đường hô hấp. Khi bệnh tiến triển, các biểu hiện sẽ dẫn nghiêm trọng hơn. Một số biển hiện thường gặp như: 

• Ho khan và ho có đờm: Những cơn ho khan xuất hiện trong giai đoạn đầu của bệnh, sau đó tần suất ho sẽ tăng dần và có thể kèm theo đờm xanh hoặc vàng. 
• Đau ngực, đặc biệt khi ho. 
• Khó thở, hụt hơi.
• Sốt cao khoảng 38 - 38.5℃.
• Có cảm giác ớn lạnh, đổ mồ hôi nhiều vùng gáy và lưng.
• Cơ thể mệt mỏi, uể oải. 
• Buồn nôn và nôn.
• Đau đầu.
• Chán ăn. 

Người bệnh xuất hiện tình trạng ho khan và ho có đờm

Đến khi bệnh viêm phổi cấp tiến triển đến giai đoạn nặng, người bệnh có thể xuất hiện những biểu hiện như:

• Thay đổi hoặc mất nhận thức
• Thân nhiệt hạ đột ngột
• Ho ra máu
• Sốt cao từ 39-40℃.
• Da chuyển sang màu tím tái
• Co giật 
• Hôn mê

Phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh

Phương pháp chẩn đoán viêm phổi cấp

Để chẩn đoán chính xác bệnh viêm phổi cấp, người bệnh cần thực hiện thăm khám lâm sàng và thực hiện một số xét nghiệm cận lâm sàng theo chỉ định của bác sĩ, cụ thể như sau: 

• Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ đánh giá dựa trên các biểu hiện, đồng thời bệnh nhân cung cấp những thông tin cần thiết như tiền sử mắc bệnh, thói quen sinh hoạt, thuốc đang sử dụng,... 
• Xét nghiệm máu: Dựa vào kết quả xét nghiệm máu, bác sĩ sẽ đánh giá lượng bạch cầu trong huyết thanh từ đó đánh giá tình trạng nhiễm trùng phổi. 
• Chụp X-quang ngực: Kết quả chụp X-quang sẽ cung cấp những tổn thương ở nhu mô phổi chi tiết
• Chụp vi tính cắt lớp (chụp CT): Thông qua hình ảnh chụp CT, bác sĩ xác định những tổn thương ở phổi mà không nhìn thấy được trên phim chụp X-quang. 
• Nuôi cấy đờm: Kỹ thuật giúp bác sĩ xác định chính xác loại vi khuẩn hoặc nấm gây ra bệnh, từ đó có phác đồ điều trị phù hợp. 
• PCR đa tác nhân: Phương pháp này tương tự nuôi cấy đờm nhưng kết quả sẽ trả sớm hơn trong vài giờ. 
• PCR cúm, RSV hoặc Covid-19: Giúp phát hiện tác nhân gây viêm phổi siêu vi từ đó có phương pháp điều trị phù hợp, đặc biệt viêm phổi có diễn tiến nhanh và dễ dàng dẫn đến suy hô hấp. 
• Kiểm tra nồng độ C-reactive Protein: Kết quả xét nghiệm góp phần giúp bác sĩ đánh giá được mức độ nhiễm khuẩn ở phổi. 

Phương pháp điều trị bệnh 

Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ của bệnh, bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định phác đồ điều trị bệnh phù hợp. Có thể nói, quá trình điều trị cần đảm bảo hai vấn đề là kiểm soát nhiễm trùng và ngăn ngừa biến chứng. 

Trong hầu hết các trường hợp, bệnh viêm phổi cấp có thể được điều trị hiệu quả bằng thuốc. Tùy từng tình huống lâm sàng, bác sĩ có thể chỉ định một hoặc nhiều nhóm thuốc sau:

• Thuốc kháng sinh: Đây là nền tảng trong điều trị viêm phổi do vi khuẩn. Các loại thường được kê gồm kháng sinh đường uống như Doxycyclin, Amoxicillin… hoặc kháng sinh đường tiêm tĩnh mạch như Cefuroxim, Benzylpenicillin, Co-amoxiclav….
• Thuốc giảm triệu chứng: Nhằm cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân, bác sĩ có thể kê thêm thuốc giảm ho, hạ sốt, giảm đau đầu hay giảm buồn nôn.
• Thuốc kháng virus: Trường hợp viêm phổi do virus, một số thuốc như Oseltamivir, Molnupiravir… có thể được chỉ định.
• Thuốc chống nấm: Khi tác nhân gây bệnh là nấm, bác sĩ có thể cân nhắc các thuốc như Itraconazole, Amphotericin B-Deoxycholate….

Lưu ý quan trọng: Việc sử dụng thuốc phải tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định y khoa. Người bệnh tuyệt đối không nên tự ý dùng thuốc hoặc thay đổi liều lượng khi chưa có hướng dẫn của bác sĩ.

Phần lớn các trường hợp đều được điều trị hiệu quả bằng thuốc

Viêm phổi cấp là một tình trạng khá phổ biến có thể bắt gặp ở bất kỳ đối tượng nào. Chính vì vậy, khi xuất hiện các triệu chứng, người bệnh nên chủ động thăm khám để được can thiệp điều trị đúng cách và kịp thời, hạn chế những biến chứng nguy hiểm. 

Qua bài viết này của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, hy vọng đã cung cấp những thông tin hữu ích về bệnh viêm phổi cấp. Nếu Quý khách có nhu cầu thăm khám các bệnh lý liên quan đến hô hấp có thể liên hệ Phương Đông qua Hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám để được nhân viên tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng.