Viêm xoang: Nguyên nhân, dấu hiệu, điều trị và cách phòng ngừa

Tìm hiểu về viêm xoang là gì?

Bệnh viêm xoang hay còn gọi là viêm mũi xoang là một bệnh lý khá phổ biến ở Việt Nam hiện nay. Viêm xoang là tình trạng viêm niêm mạc hô hấp lót trong các xoang xung quanh mũi. Đây là tình trạng phù nề gây tăng tiết nhầy ở niêm mạc các xoang do một số tác nhân gây tắc nghẽn xoang.

Nếu như triệu chứng này kéo dài dưới 4 tuần gọi là viêm xoang cấp tính. Tuy nhiên, nếu bệnh không được điều trị đúng cách và kéo dài hơn 3 tháng bệnh trở thành viêm xoang mạn tính.

Viêm xoang là tình trạng viêm niêm mạc hô hấp lót trong các xoang xung quanh mũi.

Các loại viêm xoang mũi thường gặp

Dựa vào thời gian của bệnh, viêm xoang được Bác sĩ chia thành 4 loại:

Viêm xoang cấp tính

• Bệnh viêm xoang cấp tính là dạng viêm xoang mà thường sẽ khỏi trong khoảng 12 tuần. Tuy nhiên, phần lớn người bệnh thường cảm thấy nhẹ nhàng hơn trong vòng 4 tuần. 
• Các triệu chứng của viêm xoang thường gặp có thể tương tự như cảm lạnh: chảy nước mũi, nghẹt mũi, đau nhức đầu và mặt.

Viêm xoang bán cấp tính 

• Viêm xoang bán cấp tính là một dạng của viêm mũi xoang mà triệu chứng kéo dài từ 30 - 90 ngày. Đây là giai đoạn trung gian giữa viêm xoang cấp tính và viêm xoang mạn tính. 
• Trong viêm xoang bán cấp tính các triệu chứng có thể không rõ ràng nhưng vẫn kéo dài một thời gian.

Viêm xoang mạn tính

• Viêm xoang được xác định là mạn tính khi bệnh kéo dài trên 90 ngày. 
• Một số yếu tố có thể gây ra viêm mạn tính bao gồm: polyp mũi, tiếp xúc với ô nhiễm môi trường hoặc dị ứng mạn tính.

Viêm xoang được xác định là mạn tính khi bệnh kéo dài trên 90 ngày.

Viêm xoang tái phát

• Viêm xoang tái phát thường xảy ra khi người bệnh trải qua nhiều hơn 4 đợt viêm xoang cấp trong 12 tháng. 
• Đây là một tình trạng khá phổ biến và cần được quan tâm đặc biệt trong quá trình điều trị và quản lý bệnh.

Nguyên nhân nào dẫn đến viêm xoang?

Có khá nhiều nguyên dẫn biến viêm xoang mũi, dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp nhất:

Nguyên nhân gây viêm xoang cấp tính

• Do virus: Đây là một bệnh lý thường tự giới hạn, trong đó thời gian triệu chứng kéo dài dưới 10 ngày. Virus thường gây ra các triệu chứng tương tự như cảm lạnh, nhưng có thể cảm nhận được sự khó chịu đặc biệt ở vùng xoang.
• Do vi khuẩn: Một số trường hợp viêm xoang cấp tính có nguyên nhân từ vi khuẩn, đặc biệt là sau khi mắc viêm mũi và các bệnh đường hô hấp trên. Tỷ lệ nhỏ bệnh nhân mắc ARS sau siêu vi có thể phát triển thành, đặc biệt nếu có các yếu tố rủi ro khác như hút thuốc lá hoặc hậu quả của môi trường ô nhiễm.

Nguyên nhân gây viêm xoang mạn tính

• Thường thì viêm mũi xoang cấp tính nếu không được điều trị triệt để, có thể tái phát nhiều lần và dẫn đến viêm mũi xoang mạn tính. 
• Nguyên nhân cũng có thể là do các bất thường trong cấu trúc của mũi xoang hoặc do viêm mũi xoang dị ứng.

Một số trường hợp viêm xoang cấp tính có nguyên nhân từ vi khuẩn.

Triệu chứng gây viêm xoang là gì?

Dưới đây là các dấu hiệu viêm xoang thường gặp: 

Triệu chứng viêm xoang cấp tính

Bệnh nhân được xác định viêm xoang cấp tính nếu có tình trạng chảy mũi nhầy đục kèm theo triệu chứng: đau nhức mặt, nghẹt mũi…

Phân biệt viêm xoang do virus hay do vi khuẩn gây nên dựa vào thời gian và tình trạng của bệnh.

• Do virus: Thường tự giới hạn trong 10 ngày hoặc cũng có thể hơn 10 ngày nhưng bệnh có biểu hiện giảm dần.
• Do vi khuẩn: Triệu chứng viêm xoang cấp kéo dài hơn 10 ngày mà không cải thiện về triệu chứng vẫn xuất hiện sốt trở lại, gia tăng chảy mũi đục, nhức đầu, sốt trên 39 độ C và chảy mũi mủ kéo dài ít nhất 3 - 4 ngày liên tục ngay từ lúc khởi phát.

Những triệu chứng viêm xoang cấp tính: 

• Sốt trên 38 độ C.
• Đau cục bộ dữ dội.
• Tiết dịch mũi  và có mủ trong khoang mũi.
• Tăng tốc độ lắng hồng cầu và nồng độ protein phản ứng C.

Triệu chứng viêm xoang mạn tính

• Bệnh nhân bị nghẹt mũi gây ra bởi sự phù nề niêm mạc, tắc nghẽn dịch nhầy mũi.
• Chảy nước mũi trước và sau và có thể thay đổi từ dích tiết trong suốt sang dịch nhầy.
• Rối loạn khứu giác, có thể giảm hoặc mất khứu giác.
• Đau nhức vùng mặt, đau đầu, mệt mỏi, ho, khó thở.

Bệnh nhân bị đau nhức vùng mặt là một triệu chứng của viêm xoang mãn tính.

Những biến chứng viêm xoang ảnh hưởng như thế nào đến cơ thể?

Viêm xoang có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đối với sức khỏe của bệnh nhân. Nếu không được nhận biết và điều trị kịp thời, có thể gây ra những tác động nghiêm trọng đến sức khỏe.

Biến chứng viêm xoang ở vùng não

Tình trạng nhiễm trùng não có thể gây ra triệu chứng như co giật, tổn thương não, và nguy cơ tử vong nếu lan ra các mô xung quanh. Viêm màng não gây áp lực đối với não và có thể dẫn đến đột quỵ, tổn thương vĩnh viễn hoặc tử vong.

Biến chứng viêm xoang ở vùng mắt

Viêm ổ mắt: Triệu chứng bao gồm sổ mũi, ngạt mũi, đau đầu, sưng mí và đau nhức mắt. Điều trị kịp thời có thể giúp giảm nhẹ triệu chứng này.

Áp xe mí mắt: Một trong những biến chứng nguy hiểm, gây đau, sưng và có cảm giác nóng ở mí mắt.

Biến chứng viêm xoang ở tai

Viêm tai giữa là một biến chứng đặc trưng của viêm xoang, có thể dẫn đến tình trạng điếc nếu không được điều trị kịp thời. Điều này đặc biệt đáng quan ngại ở trẻ em do ống vòi tai ngắn và nằm ngang, dễ làm cho dịch mủ tràn vào.

Viêm tai giữa là một biến chứng đặc trưng của viêm xoang.

Biến chứng viêm xoang ảnh hưởng tới các mạch máu

Viêm tắc mạch máu ở xương trán và xương sọ có thể lan sang vùng xương đỉnh và thái dương, gây đau nhức, sưng vùng xương trán, tạo áp xe ở mũi.

Viêm tắc tĩnh mạch hang gây đau đầu, cơ thể nóng lên hoặc lạnh đi không đều. Khả năng chuyển động linh hoạt của nhãn cầu lồi có thể giảm, và tầm nhìn có thể bị thu hẹp.

Điều trị viêm xoang như thế nào?

Cách trị viêm xoang cấp tính

Thuốc kháng sinh 

• Thường thì kháng sinh được sử dụng trong khoảng thời gian từ 7 đến 10 ngày khi các triệu chứng của viêm xoang không cải thiện mà ngày càng trở nên nghiêm trọng. 
• Các dấu hiệu cần lưu ý bao gồm sự gia tăng đau nhức và xuất hiện dịch mủ, đặc biệt là khi bệnh nhân có triệu chứng nặng ngay từ lúc bắt đầu bệnh như sốt cao hơn 37,8°C và đau mặt dữ dội. 
• Nếu bệnh nhân có bất kỳ vấn đề về hệ miễn dịch nào, đây cũng là một điểm cần quan tâm đặc biệt khi xác định liệu trình điều trị.

Corticosteroid đường ống

• Những bệnh nhân bị viêm mũi xoang cấp tính mà có triệu chứng đau mặt dữ dội, khuyến nghị sử dụng corticosteroid đường uống trong khoảng 3-5 ngày. 
• Các loại corticosteroid đường uống thông thường được sử dụng bao gồm methylprednisolone và prednisone.

Rửa mũi 

• Những bệnh nhân mắc viêm mũi xoang cấp tính nên rửa mũi bằng nước muối.
• Phương pháp này giúp làm sạch các xoang mũi, giảm phù nề trên niêm mạc, và cải thiện sự dẫn lưu trong xoang mũi.

Điều trị viêm xoang mãn tính

Chữa viêm xoang bằng kháng sinh 

Điều trị bằng kháng sinh đối với bệnh nhân viêm xoang cấp tái phát do vi khuẩn trên nền bệnh viêm mũi xoang mạn tính.

Corticosteroid 

Trị liệu bằng corticosteroid tại chỗ đặc biệt hiệu quả đối với bệnh nhân mắc polyp mũi.

• Trị liệu bằng corticosteroid toàn thân được sử dụng cho các trường hợp viêm mũi xoang mạn tính có polyp mũi, khi các triệu chứng không được kiểm soát và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. 
• Bệnh nhân thường được kê đơn thuốc đường uống trong 3-5 ngày và tiếp tục điều trị sau phẫu thuật, tuỳ thuộc vào tình trạng bệnh.
• Bệnh nhân cần được rửa mũi bằng nước muối sinh lý để giảm tắc nghẽn.

Tùy thuộc vào từng trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng các loại thuốc khác nhau cho bệnh nhân.

Phẫu thuật 

Phương pháp này có thể được áp dụng trong các trường hợp sau:

• Khi viêm mũi xoang mạn tính được điều trị nội khoa tối đa nhưng không đạt hiệu quả mong muốn.
• Khi viêm mũi xoang mạn tính có các bất thường cấu trúc trên hình ảnh chụp CT gây cản trở cho dòng chảy trong các xoang, như vách ngăn uốn cong hoặc sự khí hóa cuốn mũi.
• Khi viêm mũi xoang mạn tính đi kèm với thoái hóa polyp.

Cách phòng ngừa bệnh viêm xoang

Hãy cùng tìm hiểu về những biện pháp phòng ngừa bệnh viêm xoang để duy trì sức khỏe của đường hô hấp. Các biện pháp nào có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh viêm xoang và duy trì sự ổn định của niêm mạc mũi xoang? Dưới đây là những các phòng ngừa bệnh viêm xoang mà bạn cần biết:

Tránh khói thuốc lá và các loại khói bụi khác

Tránh hút thuốc và tiếp xúc với khói thuốc lá để giảm nguy cơ viêm xoang. Không chỉ khói thuốc lá, mà cả các chất gây ô nhiễm trong không khí như khói hóa chất cũng có thể gây kích ứng và tăng nguy cơ mắc bệnh viêm xoang mạn tính.

Rửa tay và tránh tiếp xúc với nguồn bệnh 

Rửa tay kỹ và thường xuyên là biện pháp phòng tránh virus hiệu quả. Sử dụng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây hoặc sử dụng chất khử trùng tay chứa ít nhất 60% cồn là cách tốt để đảm bảo vệ sinh tay.

Hạn chế tiếp xúc gần với người bị cảm lạnh hoặc nhiễm trùng đường hô hấp để phòng ngừa nhiễm trùng xoang.

Rửa tay kỹ và thường xuyên là biện pháp phòng tránh virus hiệu quả. 

Tránh các chất gây dị ứng

Viêm xoang dị ứng thường xảy ra khi cơ thể hít phải khói, bụi, phấn hoa và vẩy da động vật. Cần tránh những chất gây dị ứng là cách tốt nhất để tránh viêm xoang dị ứng.

Làm sạch các xoang và giữ ẩm

Việc rửa mũi thường xuyên sẽ giúp ngăn ngừa và điều trị các vấn đề về viêm xoang. Không khí khô có thể làm khô khoang mũi dễ dẫn đến viêm nhiễm, chính vì vậy việc tạo độ ẩm làm ẩm không khí có thể giúp ngăn ngừa viêm xoang.

Uống nhiều nước

Để giảm nguy cơ phát triển bệnh viêm xoang hoặc làm giảm các triệu chứng ban đầu của viêm xoang, nên uống đủ nước và bổ sung nước trong suốt ngày. Nước giúp duy trì sự thông thoáng của mũi xoang và cải thiện quá trình dẫn lưu mũi.

Tiêm vacxin

Các bệnh như viêm phổi, cúm có thể dẫn đến nhiễm trùng xoang. Tiêm vaccine phòng cúm, phế cầu khuẩn, viêm phổi giúp tăng cường hệ miễn dịch và ngăn chặn nhiễm trùng xoang.

Những câu hỏi liên quan đến bệnh viêm xoang

Những ai dễ bị viêm xoang?

Những người có nguy cơ cao mắc viêm xoang bao gồm những người có:

• Cơ địa bị dị ứng;
• Người tiếp xúc nhiều với môi trường ô nhiễm như khói thuốc lá, khói bụi…;
• Hệ thống miễn dịch yếu;
• Bị hen suyễn;
• Vách ngăn mũi lệch;
• Có polyp mũi;
• Nhiễm trùng răng và nướu…

Polyp mũi là gì?

Polyp mũi là những vết sưng trên niêm mạc mũi và xoang, giống như những quả nho nhỏ hoặc chùm nho. Chúng có thể gây ra các dấu hiệu như tắc mũi, hắt hơi, ngứa, chảy nước mũi và làm giảm khả năng vị giác và khứu giác.

Điều trị cho polyp mũi thường bắt đầu bằng thuốc xịt mũi corticosteroid. Trong trường hợp thuốc không hiệu quả, phẫu thuật loại bỏ polyp có thể được đề xuất, nhưng có khả năng tái phát.

Polyp mũi là những vết sưng trên niêm mạc mũi và xoang.

Các xoang nằm ở đâu?

Xoang là các không gian chứa không khí nằm xung quanh mũi và mắt. Chúng được tìm thấy ở:

• Đằng sau trán, phía trên mắt.
• Bên trong xương gò má.
• Phía sau sống mũi và ở phía trên của mũi, nằm giữa hai mắt.
• Nằm sâu phía sau phần trên của mũi và giữa hai mắt.

Viêm xoang có lây không?

Bệnh viêm xoang có lây không? Phần lớn các bệnh liên quan đến đường hô hấp và gây ra do vi khuẩn thường có nguy cơ lây nhiễm. Tuy nhiên, đối với viêm xoang, nguy cơ này thấp và không đáng lo ngại. Nếu hệ miễn dịch của bạn mạnh mẽ và bạn không tiếp xúc quá gần và lâu dài với người bệnh, khả năng lây nhiễm là rất thấp.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về bệnh viêm xoang. Các biến chứng của viêm xoang tạo ra những thách thức lớn cho sức khỏe và cuộc sống hàng ngày của người mắc bệnh. Việc nhận biết và điều trị viêm xoang kịp thời trở nên vô cùng quan trọng để ngăn chặn những hậu quả nghiêm trọng và bảo vệ tính mạng con người.

Bệnh viện Phương Đông hiện cung cấp các gói khám sức khỏe từ cơ bản đến nâng cao, phù hợp với nhu cầu của nhiều đối tượng khách hàng khác nhau. Quý khách có nhu cầu tư vấn về bệnh viêm xoang, vui lòng liên hệ qua hotline 1900 1806 để được tư vấn một cách chi tiết và nhanh chóng nhất.