Vôi hóa dây chằng: Nguyên nhân, dấu hiệu và hướng điều trị

Vôi hóa dây chằng là gì?

Vôi hóa dây chằng là tình trạng các dây chằng bị tích tụ lượng lớn canxi bất thường, làm cứng và phá vỡ cấu trúc giải phẫu bình thường. Vôi hóa thường xảy ra ở các khớp cổ, vai, cột sống, đầu gối, nghiêm trọng hơn có thể ảnh hưởng đến các dây thần kinh, mạch máu và khởi phát biến chứng nguy hiểm.

Vôi hoá dây chằng thường xuất hiện ở các vị trí khớp cổ, vai, cột sống hoặc đầu gối

Canxi là khoáng chất thiết yếu cho hoạt động sống của cơ thể, tuy nhiên việc tích tụ quá mức sẽ cản trở chức năng vốn có. Người bệnh phải đối mặt với loại triệu chứng khó chịu như đau nhức, sưng tấy, tê cục bộ tại các khớp xương.

Nguyên nhân vôi hóa dây chằng

Dây chằng có thể bị vôi hóa bởi nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả bên trong cơ thể lẫn tác động từ bên ngoài. Trong đó cần đề cập đến các vấn đề dưới đây:

• Lão hóa là yếu tố chính tích tụ canxi tại dây chằng, độ tuổi càng cao càng làm giảm khả năng đàn hồi và tái tạo các mô liên kết ở xương khớp.
• Người thường xuyên phải khuân vác, lao động nặng, cúi gập người mỗi ngày làm gia tăng nguy cơ tổn thương các dây chằng, dẫn đến vôi hóa.
• Các khớp xương, dây chằng dễ bị chèn ép, căng quá mức khi ngồi lâu một chỗ, sai tư thế vận động hoặc dùng gối quá cao.
• Người có tiền sử bị rối loạn chuyển hóa canxi, tăng canxi máu, suy giáp, bệnh thận có nguy cơ vôi hóa dây chằng cao hơn bình thường, do cơ thể bị mất cân bằng nồng độ canxi.
• Khớp xương, dây chằng, cơ bắp khi bị nhiễm trùng hoặc viêm có thể làm lắng đọng Calci Hydroxyapatite, một dạng canxi làm vôi hóa dây chằng.
• Các vấn đề rối loạn di truyền, tự miễn liên quan đến xương, dây chằng, mô liên kết cũng có thể trở thành tác nhân dẫn đến sự vôi hóa.

Những nguyên nhân khiến dây chằng rơi vào tình trạng vôi hoá

Dấu hiệu dây chằng bị vôi hóa

Tùy vào vị trí bị vôi hóa, mức độ xâm lấn canxi, bệnh nhân sẽ xuất hiện những triệu chứng khác nhau:

• Các khớp xương bị đau nhức khó chịu, đặc biệt khi đổi tư thế, thời tiết chuyển mùa hoặc vận động đơn giản.
• Vùng dây chằng bị vôi hóa có thể tê cứng, sưng nhẹ, đôi khi sờ thấy khối nhỏ hoặc cục cứng dưới da.
• Xương khớp trở nên kém linh hoạt khiến việc di chuyển, lao động thường ngày gặp nhiều khó khăn.

Dấu hiệu nhận biết chung tình trạng dây chằng bị tích tụ quá mức canxi

Một số vị trí bị vôi hóa có thể có biểu hiện đặc trưng hơn như:

• Vôi hóa ở cột sống cổ: Bệnh nhân bị đau, mỏi cổ vai gáy, chóng mặt, đau đầu, tê bì tay, mất thăng bằng. Số ít trường hợp có thể ảnh hưởng huyết áp và tim mạch.
• Vôi hóa ở cột sống thắt lưng: Lưng rơi vào tình trạng đau nhức, tê lan xuống chân, chuột rút, giãn tĩnh mạch chi dưới, rối loạn tiểu tiện hoặc chức năng sinh dục.

Triệu chứng của vôi hóa dây chằng thường tiến triển chậm nhưng kéo dài, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống. Vậy nên người bệnh cần chủ động can thiệp, điều trị ngay từ giai đoạn sớm.

Phương pháp chẩn đoán

Trong trường hợp nghi ngờ dây chằng bị vôi hóa, bệnh nhân trước hết sẽ được thăm khám lâm sàng thông qua khai thác triệu chứng, tiền sử bệnh lý về xương khớp. Tiếp đến bác sĩ chỉ định các xét nghiệm cận lâm sàng chuyên sâu, cho kết quả chính xác nhất về mức độ tổn thương.

Các kỹ thuật chẩn đoán bao gồm:

• Xét nghiệm máu xác định hàm lượng canxi, chức năng gan, thận, tuyến giáp và đường huyết.
• Chụp X-quang xác định mức độ lắng đọng canxi ở dây chằng, khớp xương.
• Chụp CT, MRI cung cấp chi tiết hơn cấu trúc các dây chằng, khớp xương; mức độ chèn ép lên mạch máu và dây thần kinh.

Phương pháp chẩn đoán mức độ vôi hoá tại dây chằng

Điều trị vôi hóa dây chằng

Phương pháp điều trị vôi hóa dây chằng tương đối đa dạng, kết hợp giữa chỉ định y tế chuyên sâu và cách thức hỗ trợ giảm nhẹ tại nhà. Cụ thể:

• Dùng thuốc: Bệnh nhân sẽ được dùng các loại thuốc giảm đau, chống viêm, chống co cơ để làm dịu triệu chứng do bệnh lý gây nên.
• Tiêm corticosteroid trực tiếp vào vùng bị vôi hóa để thuyên giảm nhanh tình trạng viêm, đau nhức. Tuy nhiên chỉ phù hợp với tình trạng cấp tính, tránh lạm dụng vì có thể gây hại cho dây chằng.
• Dùng sóng siêu âm: Phương pháp sử dụng sóng siêu âm để phá vỡ các mảng vôi bên trong dây chằng, kích hoạt cơ chế tự chữa lành của cơ thể. Kỹ thuật này có thể mang lại hiệu quả giảm đau, cải thiện chức năng vận động khớp sau 3 - 6 tháng áp dụng.
• Phẫu thuật: Nếu áp dụng các hướng điều trị bảo tồn không mang lại hiệu quả, bác sĩ có thể xem xét tiến hành phẫu thuật loại bỏ các mảng vôi hóa. Tùy tình trạng thực tế bác sĩ sẽ chỉ định mổ mở hoặc nội soi.

Phương pháp điều trị tình trạng dây chằng bị bị vôi hoá

Trong quá trình điều trị chuyên môn, bệnh nhân nên tham khảo áp dụng thêm các phương pháp điều trị hỗ trợ khác như chườm lạnh lên vùng vôi hóa 15 - 20 phút, 3 - 4 lần mỗi ngày. Bạn cũng có thể thay đổi bằng cách chườm ấm trước khi vận động, giúp giãn cơ và tăng lưu lượng máu.

Phòng ngừa vôi hóa dây chằng

Khác với những chấn thương dây chằng đến đột ngột, tình trạng vôi hóa có thể chủ động phòng ngừa dễ dàng qua thói quen sinh hoạt thường ngày. Dưới đây là một số gợi ý từ chuyên gia y tế:

• Thể dục đều đặn hàng ngày là cách để cơ thể cải thiện tuần hoàn máu, nâng cao sức khỏe xương khớp, từ đó giảm nguy cơ chấn thương tạo điều kiện cho vôi hóa phát triển. Tuy nhiên bạn nên chọn các bài tập vừa sức, tránh gây áp lực quá mức.
• Chế độ dinh dưỡng cân bằng đóng vai trò quan trọng cho cơ thể, ưu tiên bổ sung canxi, vitamin D, vitamin K, magie trong thực phẩm tự nhiên. Ngoài ra cần hạn chế đồ ăn chứa nhiều purin, oxalat, đạm động vật, đường, có thể làm tích tụ canxi trong cơ thể.
• Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày để duy trì độ ẩm cần có cho cơ thể, hỗ trợ thận đào thải các độc tố ra bên ngoài cơ thể. Hạn chế tối đa việc bổ sung nước ngọt, nước có gas hoặc chứa cồn.
• Định kỳ khám sức khỏe để phát hiện sớm các bệnh lý có thể làm vôi hóa dây chằng như tiểu đường, thận, gút và viêm khớp. Đặc biệt nhóm đối tượng nguy cơ cần khám sức khỏe ít nhất 6 - 12 tháng/lần, hoặc theo lịch tái khám của bác sĩ.

Biện pháp phòng ngừa dây chằng xảy ra tình trạng vôi hoá

Vôi hóa dây chằng không chỉ cảnh báo cơ thể đang bước vào giai đoạn thoái hóa tự nhiên, mà còn cảnh báo các vấn đề về rối loạn chuyển hóa hoặc thói quen sinh hoạt sai cách. Thăm khám định kỳ, thiết lập chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt khoa học là giải pháp hàng đầu kiểm soát sự tiến triển của bệnh, giảm ngừa biến chứng nguy hiểm.