Thị lực của người bình thường
Thị lực của người bình thường có khả năng phân biệt màu do tổng hợp ba cảm giác màu ứng với một bước sóng ánh sáng khác nhau: vàng – lục (520nm, cam – tím (có bước sóng 450nm) và đỏ (630nm).
Võng mạc ở người có ba loại tế bào nón, mỗi loại mẫn cảm nhất với một bước sóng nhất định là 575nm (ứng với đỏ), 540nm (ứng với xanh lục) và 430nm (ứng với tím). Khi hòa trộn các màu cơ bản đó với nhau theo một tỷ lệ nhất định chúng ta có thể có muôn màu sắc khác nhau.
Bệnh mù màu là gì? Mù màu là như thế nào?
Bệnh mù màu (sự khiếm khuyết thị giác màu sắc) (sắc giác) là tình trạng người bệnh gặp khó khăn trong việc phân biệt màu sắc, hay nhìn một số màu khác với người bình thường.
Rất hiếm người mù màu bị rối loạn với tất cả các màu sắc, các màu khiến họ khó phân biệt được thường là: xanh biển, đỏ, xanh lá cây hoặc màu được pha lẫn giữa các màu này.
Rối loạn di truyền có thể là nguyên nhân dẫn đến bệnh mù màu và gây ảnh hưởng cho nam nhiều hơn so với nữ. Tỷ suất mắc bệnh mù màu ở trẻ trai là 1-2/20.
Ngoài ra, bệnh mù màu làm giảm chất lượng cuộc sống và gây ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày của bệnh nhân.
Mù màulà tình trạng người bệnh gặp khó khăn trong việc phân biệt màu sắc
Có những loại bệnh mù màu nào?
Mù màu đỏ – xanh lá
Nó xảy ra khi các tế bào hình nón màu xanh lá, màu đỏ không hoạt động đúng, hoặc hoàn toàn không có. Có một số loại:
Mù xanh lá nhẹ: ảnh hưởng đến 5% nam giới và là dạng mù màu phổ biến nhất nhưng hiếm gặp ở nữ giới. Loại mù màu này xảy ra khi tế bào hình nón màu xanh lá không hoạt động như bình thường. Màu màu xanh lá và màu vàng trông đỏ hơn, khó có thể phân biệt màu xanh từ màu tím.
Mù màu đỏ nhẹ : Xảy ra khi tế bào hình nón màu đỏ không hoạt động như bình thường. Màu đỏ, cam và vàng trông xanh hơn, màu sắc kém tươi sáng hơn. Đây là tình trạng nhẹ không gây ra vấn đề trong cuộc sống hàng ngày. Đây là dạng mù màu ảnh hưởng đến khoảng 1% nam giới và rất hiếm ở nữ giới.
Mù màu đỏ: Là tình trạng không có tế bào hình nón màu đỏ hoạt động. Khi nhìn màu đỏ trông thành màu xám đen. Một số sắc thái của màu vàng, cam, xanh lá trông có màu vàng. Nó ảnh hưởng đến khoảng 1% nam giới nhưng rất hiếm ở nữ giới.
Mù xanh lá: xảy ra khi bạn không có tế bào hình nón màu xanh lá làm việc. Màu xanh lá có thể có màu be ( màu xám ánh vàng nhạt) vàmàu đỏ có thể có màu vàng nâu. Cùng giống như các màu trên rất hiếm gặp ở nữ giới, ảnh hưởng đến 1% nam giới.
Mù màu xanh lam – vàng
Loại mù màu này ảnh hưởng đến cả nữa và nam như nhau. Nó xảy ra khi các tế bào hình nón màu xanh lam không hoạt động chính xác hoặc bị thiếu.
Mù màu xanh lam - vàng nhẹ: xảy ra khi các tế bào hình nón màu xanh lam hoạt động theo một cách hạn chế. Màu xanh lam trông xanh lá hơn và khó có thể nhìn thấy màu hồng từ đỏ và vàng.
Mù màu xanh lam – vàng: xảy ra khi bạn không có tế bào hình nón màu xanh lam. Màu vàng trông xám nhạt hoặc tím, màu xanh trông thành xanh lá
Mù màu hoàn toàn
Mù màu hoàn toàn thường khiến tầm nhìn của bạn có thể không rõ ràng và không thấy bất kỳ màu nào cả.
Có hai loại:
Mù màu hoàn toàn hình nón: Xảy ra khi 2 trong số 3 tế bào hình nón của bạn: xanh lam, đỏ, xanh lá không làm việc. Khi chỉ có một loại hình nón hoạt động, rất khó có thể phân biệt màu từ một màu khác. Trường hợp một trong những tế bào hình nón trên bị lỗi có màu xanh lam, tầm nhìn của bạn có thể không sắc nét. Bạn có thể bị cử động mắt hoặc cận thị không kiểm soát được. Tình trạng được gọi là chứng giật nhãn cầu.
Mù màu hoàn toàn hình que: Đây là dạng mù màu nghiêm trọng nhất. Không có bất cứ tế bào hình nón nào có sắc tố nhạy cảm với ánh sáng hoạt động. Kết quả là thế giới xuất hiện với bạn màu trắng, xám và đen.
Hình ảnh mù màu xanh lam – vàng
Nguyên nhân gây bệnh mù màu
Rối loạn di truyền
Bệnh mù màu là một bệnh di truyền có liên quan đến cặp nhiễm sắc thể giới tính. Bệnh phát sinh do thiếu một gen trên nhiễm sắc thể X hoặc do đột biến làm rối loạn tế bào cảm thụ ánh sáng ở mắt cần để phân biệt màu sắc. . Người con trai nếu nhận được ở mẹ loại gen này thì không thể phân biệt được màu sắc, vì nhiễm sắc thể Y không có gen màu sắc trội để lấn át gen mù màu.
Còn phụ nữ nếu chỉ mắc bệnh này nếu có 2 gen mù màu: một của bố và một của mẹ mắc bệnh truyền cho. Tuy nhiên, nếu người phụ nữ chỉ có một gen bệnh của bố hoặc mẹ thì chưa việc gì. Điều đó cho thấy vì sao nữ giới giới mắc chứng mù màu ít hơn nhiều so với nam giới.
Do mắc bệnh
Một số điều kiện có thể gây thâm hụt màu như bệnh: bệnh tăng nhãn áp, tiểu đường, thoái hóa điểm vàng, bệnh Parkinson, nghiện rượu mãn tính, bệnh Alzheimer, bệnh bạch cầu và bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm.
Một số thuốc
Một số loại thuốc dùng để điều trị bệnh cao huyết áp, tim, nhiễm trùng, các vấn đề tâm lý, rối loạn thần kinh có thể làm thay đổi nhìn màu sắc.
Lão hóa
Sự lão hóa khiến khả năng nhìn màu sắc xấu đi từ từ. Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây mù màu ở người lớn tuổi.
Hóa chất
Việc tiếp xúc với một số hóa chất chẳng hạn như phân bón, styrene và disulfua cacbon, có thể gây mất màu sắc thị giác. Tầm nhìn màu sắc cũng sẽ thay đổi nếu thường xuyên làm việc với hóa chất mạnh này.
Đối tượng nào dễ mắc bệnh mù màu
- Giới tính nam: Bệnh mù màu thường gặp ở nam nhiều hơn so với nữ giới
- Yếu tố di truyền: những người có ông bà, bố mẹ bị mù màu thì có nguy cơ cao mang gen bệnh
- Thuốc: Một số thuốc ảnh hưởng đến dây thần kinh thị giác, võng mạc có thể là nguy cơ của bệnh
Triệu chứng bệnh mù màu
Tùy vào mức độ bệnh mà triệu chứng mù màu có thể khác nhau giữa các bệnh nhân. Các triệu chứng thường gặp gồm:
- Không phân biệt được một hoặc một số màu sắc đặc biệt trong điều kiện ánh sáng yếu
- Dùng sai màu khi vẽ
- Mắt nhạy cảm với điều kiện quá sáng
- Có nhiều màu sắc trên cùng một trang giấy khiến bạn khó đọc hơn
- Đau đầu, đau mắt khi nhìn vào màu mà trẻ kém phân biệt được
- Đôi khi bệnh nhân chỉ thấy được màu xám, đen, trắng
- Rối loạn thị giác
Rối loạn thị giác là triệu chứng của bệnh mù màu
Các biện pháp chẩn đoán bệnh Mù màu
Xét nghiệm đánh giá khả năng phân biệt màu sắc: Bệnh nhân được yêu cầu nhìn vào bảng có các hình chấm và tìm ra chấm màu đỏ.
Xét nghiệm sắp xếp màu sắc tương đồng: Bệnh nhân được sắp xếp các màu sắc theo thứ tự tương đồng.
Cách phòng tránh bệnh mù màu
- Kiểm tra bộ nhiễm sắc thể, sức khỏe trước khi lập gia đình để xem có ai bị không, tránh con cái sau này mắc bệnh.
- Cần phải có đồ bảo hộ cho mắt khi tiếp xúc với xúc hóa chất
- Tránh các chấn thương vùng đầu, vùng mắt để không gây tổn thương thị giác
- Không được tự ý dùng thuốc bôi, thuốc nhỏ mắt khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ
- Tham khảo ý kiến của bác sĩ và cần điều trị kịp thời khi thấy những vấn đề bất thường về thị lực
Khám sức khỏe mắt để phòng tránh các bệnh về mắt
Bệnh mù màu có chữa được không?
Hiện nay, bệnh mù màu vẫn chưa có một biện pháp nào có thể chữa khỏi hoàn toàn.
Đối với người bệnh bị mù màu do sử dụng thuốc hoặc do biến chứng của một bệnh nền có thể được cải thiện khi ngừng thuốc hoặc điều trị bệnh nguyên.
Sử dụng kính lọc màu: đây là loại kính mới với tính năng tăng độ tương phản giữa những màu bệnh nhân không phân biệt được. Tuy nhiên, cần lưu ý kính này không thể điều trị mù màu được, chỉ có tác dụng điều trị hỗ trợ triệu chứng. Điều quan trọng là người bị mù màu phải sống chung với tình trạng kém phân biệt sắc giác này.
Hy vọng qua bài viết chia sẻ trên, Bệnh viện Phương Đông đã chia sẻ cho khách hàng những thông tin hữu ích về nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị. Mọi thắc mắc cần giải đáp cũng như đăng ký khám mắt tại Phương Đông vui lòng gọi 1900 1806.