Theo Hiệp hội Rối loạn Vận động Hoa Kỳ, bệnh teo đa hệ thống có ảnh hưởng đến khoảng 4-5/100.000 người, với tỷ lệ tử vong cao do chưa có phương pháp điều trị dứt điểm. Điều đáng lo ngại là các triệu chứng ban đầu thường dễ bị nhầm lẫn với bệnh Parkinson, khiến việc chẩn đoán chậm trễ. Vậy làm thế nào để nhận biết sớm căn bệnh này? Có những phương pháp nào giúp kiểm soát và làm chậm tiến trình bệnh? Câu trả lời sẽ có trong bài viết dưới đây.
Bệnh teo đa hệ thống (Multiple System Atrophy - MSA) là một rối loạn thần kinh thoái hóa hiếm gặp, tiến triển nhanh chóng, ảnh hưởng đến nhiều hệ thống trong cơ thể, bao gồm hệ thần kinh tự chủ, hệ vận động và hệ tiểu não. Cụ thể, MSA gây tổn thương các tế bào thần kinh trong não, dẫn đến các triệu chứng như rối loạn chức năng tự chủ (huyết áp, nhịp tim, chức năng bàng quang), triệu chứng Parkinson (chuyển động chậm, cứng cơ, run) và mất điều hòa vận động (mất thăng bằng, phối hợp kém).
Bệnh teo đa hệ thống là một rối loạn thần kinh thoái hóa hiếm gặp
MSA được phân thành hai thể chính dựa trên triệu chứng nổi bật:
Tiên lượng của MSA thường không khả quan, với tuổi thọ trung bình sau khi chẩn đoán khoảng 9-10 năm. Bệnh tiến triển nhanh chóng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Nguyên nhân của teo đa hệ thống chưa rõ ràng, chưa có bằng chứng nào cho thấy bệnh có liên quan tới di truyền.
Các tế bào não của người bệnh teo đa hệ có chứa một loại protein gọi là alpha synuclein. Sự tích tụ của alpha-synuclein bất thường được cho là nguyên nhân gây tổn thương các vùng não có chức năng kiểm soát sự cân bằng, chuyển động và các chức năng bình thường của cơ thể.
Bệnh thường khởi phát đối với các đối tượng thường nằm trong khoảng 50-60 tuổi.
Chưa cho thấy có đối tượng cụ thể nào được coi là nguy cơ mắc phải bệnh. Tuy nhiên, theo các nghiên cứu di truyền trên bệnh nhân cho thấy sự hiện của di truyền nội hoặc lặn trên nhiễm sắc thể thường. Các đột biến gen coenzyme Q2 đã được phát hiện ở bệnh nhân teo đa hệ thống.
Một số yếu tố liên quan đến môi trường như nghề nghiệp phải tiếp xúc với nhiều chất độc hại được mô tả trên bệnh nhân bị teo đa hệ thống. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có bằng chứng nào cho thấy mối liên hệ giữa bệnh và các yếu tố này.
Nếu bạn nhận thấy có bất cứ dấu hiệu hay triệu chứng nào liên quan tới bệnh teo đa hệ thống, hãy nhanh chóng liên hệ với bác sĩ để được thăm khám và chẩn đoán chính xác.
Do bệnh thường được chia thành 2 thể là Parkinson và thể tiểu não, nên tùy thuộc vào từng thể loại teo đa hệ thống mà sẽ có những triệu chứng khác nhau. Cụ thể:
Các triệu chứng của tình trạng này thường chủ yếu liên quan tới khả năng phối hợp cơ bắp. Một số dấu hiệu điển hình bao gồm:
Rối loạn thị giác là một trong những biểu hiện của bệnh teo đa hệ thống
Nếu đã được chẩn đoán bệnh, bệnh nhân nên đến bệnh viện ngay để tránh các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn.
Bệnh có diễn tiến vô cùng phức tạp, thường không thuyên giảm có ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động hàng ngày của người bệnh.
Một số biến chứng bao gồm:
Thông thường, người bệnh có thể sống từ 7-10 năm sau khi có triệu chứng đầu tiên. Tuy nhiên, thời gian sống còn của từng cá nhân là khác nhau. Một số ít trường hợp hiếm gặp có thể sống đến 15 hoặc lâu hơn. Tử vong có thể do suy hô hấp.
Việc chẩn đoán bệnh thường được dựa trên các triệu chứng, xét nghiệm tự động và hình ảnh khác nhau, có thể giúp bác sĩ xác định được liệu người bệnh có bị bệnh teo đa hệ thống hay không.
Một người có nhiều khả năng mắc bệnh teo đa hệ thống hơn bệnh Parkinson, nếu:
Mặc dù không có xét nghiệm chẩn đoán xác định, nhưng đối với một số xét nghiệm (ví dụ: MRI - chụp cộng hưởng từ, hình ảnh hạt nhân - metaiodobenzylguanidine -MIBG, test đánh giá thần kinh tự chủ) giúp khẳng định nghi ngờ lâm sàng của bệnh. Nếu:
Kết quả chụp MRI não theo chuỗi của bệnh nhân.
Xem thêm:
Không có cách chữa khỏi hoàn toàn teo đa hệ thống. Mục đích điều trị tập trung chủ yếu là giảm triệu chứng, từ đó giúp người bệnh có thể cải thiện được chất lượng cuộc sống và duy trì chức năng các cơ quan.
Một số biện pháp giúp kiểm soát triệu chứng thường được các bác sĩ khuyến cáo dành cho bệnh nhân mắc bệnh teo đa hệ thống:
Kê gối cao khi ngủ giúp giảm áp lực lên các mạch máu và tăng lưu lượng máu lên não
Để được tư vấn và đặt lịch khám với các chuyên gia tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, quý khách hàng có thể liên hệ qua hotline 1900 1806. Bộ phận hỗ trợ sẽ tiếp nhận và hướng dẫn chi tiết.
Teo đa hệ thống là một căn bệnh nguy hiểm, nhưng việc phát hiện sớm có thể giúp người bệnh cải thiện chất lượng sống và kéo dài thời gian kiểm soát triệu chứng. Mặc dù chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn, các biện pháp điều trị hiện đại như vật lý trị liệu, điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và hỗ trợ y tế chuyên sâu có thể giúp bệnh nhân thích nghi tốt hơn. Quan trọng nhất, hãy chủ động lắng nghe cơ thể và thăm khám kịp thời nếu có dấu hiệu bất thường.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Chăm sóc bệnh nhân sa sút trí tuệ đòi hỏi sự kiên nhẫn, kiến thức chuyên môn và những phương pháp hỗ trợ phù hợp để có những chuyển biến...
