Bụi bay vào mắt là chuyện rất thường gặp, nhưng sẽ trở thành nỗi “ám ảnh” nếu bụi vào mắt không lấy ra được dù đã cố chớp mắt hay rửa mắt nhiều lần. Cảm giác cộm cộm, xốn nhẹ, chảy nước mắt liên tục có thể khiến bạn lo lắng không biết mắt mình có đang bị tổn thương hay không. Theo dõi bài viết dưới đây đẻ nắm được cách xử lý và bảo vệ mắt khỏi bụi bẩn và dị vật nhé!
Thế nào là bụi vào mắt không lấy ra được?
“Bụi vào mắt không lấy ra được” là tình trạng rất nhiều người gặp phải khi trong mắt xuất hiện một dị vật nhỏ nhưng lại không thể tự loại bỏ theo cách thông thường như chớp mắt, dụi nhẹ hay rửa bằng nước muối sinh lý.
Thông thường, khi có bụi bay vào mắt, tuyến lệ sẽ tiết nước mắt để rửa trôi dị vật ra ngoài. Tuy nhiên, nếu hạt bụi quá nhỏ, sắc cạnh hoặc nằm kẹt ở vị trí khó (như mí trên, mí dưới, kết mạc hoặc sát giác mạc), mắt có thể không tự đẩy bụi ra được.
Khi rơi vào tình huống này, bạn sẽ thường thấy một số biểu hiện như:
- Cảm giác cộm mắt liên tục, như có vật gì đó đang “mắc kẹt” bên trong.
- Chảy nước mắt nhiều, mắt đỏ lên dù đã cố gắng rửa.
- Dị vật di chuyển theo nhịp chớp mắt, càng chớp càng đau, cảm giác như bị rạch nhẹ vào mắt.
- Nhìn hơi mờ do giác mạc bị kích ứng.
Tình trạng này hoàn toàn có thể xảy ra khi bụi bẩn, lông mi, phấn trang điểm, mảnh sợi vải hoặc cát nhỏ bay vào mắt. Nếu không được xử lý đúng cách, bạn có thể vô tình làm trầy giác mạc, gây đau rát kéo dài và tăng nguy cơ viêm mắt.

Không lấy được dị vật ra khỏi mắt khiến người bệnh có cảm giác cộm, chảy nước mắt nhiều
Cách xử lý khi bụi vào mắt không lấy ra được
Khi gặp tình huống bụi vào mắt không lấy ra được, việc quan trọng nhất là bạn phải giữ bình tĩnh và xử lý đúng cách để tránh làm trầy xước giác mạc. Dưới đây là những cách an toàn, dễ thực hiện tại nhà mà bạn có thể áp dụng:
- Kéo mí mắt trên trượt xuống mí dưới: Nếu cảm giác dị vật nằm ở dưới mí trên, bạn hãy nhắm mắt, dùng tay sạch nhẹ nhàng kéo mí trên đặt lên mí dưới. Khi đó, hàng mi dưới có thể “quét” nhẹ mặt trong mí trên và giúp bụi rơi ra ngoài. Đảo mắt vài vòng để tăng hiệu quả.
- Dùng tăm bông ẩm khi bụi nằm ở rìa mắt: Trong trường hợp bụi nằm ở vùng mi dưới hoặc sát khóe mắt, bạn có thể dùng tăm bông ướt chấm nhẹ để lấy ra. Tuyệt đối không đưa tăm bông vào sâu trong mắt vì có thể gây trầy xước giác mạc.
- Xử lý dị vật nằm ở mí trên: Đây là vị trí rất hay bị bụi kẹt. Bạn hãy áp mắt vào thau nước sạch rồi chớp mắt mạnh. Nếu vẫn còn cảm giác cộm, hãy kéo mí trên và liếc mắt xuống dưới để dị vật tự rơi ra.
- Xử lý dị vật ở mí dưới: Cũng áp mặt vào nước và chớp mắt liên tục. Với bụi li ti như cát, bạn có thể dùng khăn sạch ẩm lau nhẹ vùng mi dưới trước, sau đó mới rửa lại lần nữa bằng nước sạch hoặc nước muối sinh lý.
Nếu đã thử những cách trên nhưng mắt vẫn đau, đỏ, chảy nước liên tục hoặc nhìn mờ, bạn nên đến chuyên khoa mắt để bác sĩ kiểm tra vì có thể dị vật đang kẹt sâu hơn bạn nghĩ.
Khi nào nên đến gặp bác sĩ?
Không phải trường hợp nào cũng có thể tự xử lý tại nhà, nhất là khi bạn cảm thấy bụi vào mắt không lấy ra được dù đã cố gắng làm sạch đúng cách. Một số dị vật quá lớn, sắc nhọn hoặc nằm sâu bên trong mắt có thể gây tổn thương nghiêm trọng nếu cố gắng tự lấy ra. Đây là những lúc bạn cần đi khám càng sớm càng tốt.
Bạn nên đến gặp bác sĩ khi gặp những dấu hiệu sau:
- Dị vật có kích thước lớn hoặc sắc nhọn như móng tay, mảnh kim loại, mảnh thủy tinh… Vì những dị vật này có thể làm trầy giác mạc, gây chảy máu hoặc để lại biến chứng nguy hiểm nếu tự ý lấy ra.
- Mắt chảy dịch bất thường, có mủ hoặc chảy nước liên tục kèm theo cảm giác đau nhức, rát bỏng.
- Giảm thị lực đột ngột, nhìn mờ, chấm đen trước mắt hoặc cảm giác như có màn che.
- Đỏ mắt kéo dài, cảm giác cộm xốn không giảm dù đã chớp mắt, rửa mắt hoặc nhỏ nước muối sinh lý.
- Nghi ngờ dị vật nằm sâu trong mắt hoặc mắt bị va đập mạnh khiến bạn không thể mở mắt bình thường.
- Trẻ em bị dị vật vào mắt, đặc biệt khi trẻ quấy khóc nhiều hoặc không chịu mở mắt—tuyệt đối không cố lấy dị vật nếu trẻ chống lại.

Hãy đến gặp bác sĩ nếu dị vật nằm sâu trong hốc mắt
Lưu ý khi loại bỏ bụi và các dị vật khác ra khỏi mắt
Khi rơi vào tình huống bụi vào mắt không lấy ra được, bạn cần xử lý thật nhẹ nhàng và đúng cách để tránh làm mắt tổn thương nặng hơn. Dưới đây là những điều quan trọng bạn cần ghi nhớ:
- Nếu mắt có dấu hiệu tổn thương nghiêm trọng, đau nhiều, đỏ mắt liên tục hoặc nghi ngờ có dị vật lớn, hãy nhờ đến sự hỗ trợ của nhân viên y tế càng sớm càng tốt. Trong lúc chờ đi khám, bạn nên dùng gạc sạch băng nhẹ mắt lại để tránh cọ xát thêm.
- Không dùng móng tay chạm vào mắt, dù chỉ để “gạt nhẹ”. Móng tay sắc nhọn có thể làm xước giác mạc, gây đau rát và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
- Luôn rửa tay sạch trước khi cố gắng lấy dị vật, ngay cả khi bạn là người hỗ trợ người khác. Bàn tay bẩn có thể mang vi khuẩn, dễ khiến mắt kích ứng hoặc nhiễm trùng.
- Nếu mắt bị dính hóa chất, hãy rửa mắt bằng nước sạch hoặc nước muối sinh lý liên tục trong ít nhất 15 phút, đồng thời đưa người bệnh đến cơ sở y tế ngay. Tuyệt đối không rửa bằng các loại dung dịch lạ vì có thể làm tình trạng nặng hơn.
- Không dùng dụng cụ sắc nhọn như nhíp để lấy dị vật, vì chỉ một động tác lệch nhỏ cũng có thể làm rách kết mạc hoặc tổn thương giác mạc.
Xem thêm: Viêm loét giác mạc: Triệu chứng, nguyên nhân, cách điều trị hiệu quả

Bạn không nên rửa mắt nếu vô tình bị dính các hoá chất vào mắt
Cách bảo vệ mắt khỏi bụi bẩn và dị vật
Để hạn chế tối đa bị bụi hay dị vật lọt vào mắt, chúng ta hoàn toàn có thể chủ động bảo vệ đôi mắt mỗi ngày bằng những cách rất đơn giản nhưng hiệu quả.
- Đeo kính khi ra ngoài: Dù là kính chống bụi trong những ngày trời mát hay kính râm khi thời tiết nắng nóng, cả hai đều giúp che chắn mắt trước khói bụi và dị vật bay trong không khí. Điều này đặc biệt quan trọng khi bạn di chuyển bằng xe máy, xe đạp hoặc đi đường có nhiều gió mạnh, cát bụi dễ bay vào mắt.
- Sử dụng đồ bảo hộ nếu làm việc trong môi trường có nguy cơ cao: Nếu bạn làm nghề thợ hàn, thợ rèn, thợ điện, thợ mộc hoặc các công việc tiếp xúc nhiều với mạt sắt, vụn gỗ, hóa chất…, hãy luôn đeo kính bảo hộ chuyên dụng.
Có thể nói. tình trạng bụi vào mắt không lấy ra được không chỉ gây khó chịu mà còn có thể tiềm ẩn nguy cơ trầy xước hoặc viêm nhiễm nếu xử lý sai cách. Vì vậy, hãy luôn ưu tiên các biện pháp an toàn như rửa mắt bằng nước sạch, dùng nước muối sinh lý và tuyệt đối tránh đưa tay hoặc vật sắc nhọn lên mắt.
Đặc biệt, nếu khi cảm giác cộm không giảm, mắt đỏ nhiều hoặc thị lực thay đổi bạn hãy sắp xếp thời gian đến gặp bác sĩ chuyên khoa càng sớm càng tốt để được kiểm tra và hỗ trợ y tế kịp thời!