Rốn của trẻ sơ sinh là một vết thương hở, nếu không vệ sinh đúng cách có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công, gây nhiễm trùng rốn, tăng nguy cơ uốn ván hoặc nhiễm trùng máu. Bởi vậy, trang bị kiến thức và biết cách chăm sóc rốn trẻ sơ sinh là điều vô cùng quan trọng, mọi bố mẹ đều phải biết.
Dây rốn có chức năng vận chuyển oxy và dinh dưỡng từ bánh nhau của mẹ cho thai nhi. Dây rốn có 2 đầu, 1 đầu nối với thai nhi, đầu còn lại nối với thai nhi bằng một lỗ nhỏ trên bụng. Khi chào đời, phần dây rốn sẽ nhanh chóng được bác sĩ đi tạo thành vết thương hở, sau thời gian rốn sẽ khô và hoàn thiện. Tuy nhiên trước khi khô thì đây là phần nhạy cảm nhất của trẻ nên cần được chăm sóc đặc biệt.
Rốn trẻ sơ sinh là bộ phận nhạy cảm cần được chăm sóc cẩn thận, đúng cách.
Cách chăm sóc rốn cho trẻ sơ sinh không đúng cách sẽ dễ dẫn đến nhiễm trùng rốn gây ra những hậu quả:
Chính vì thế, trẻ sơ sinh cần được chăm sóc rốn cẩn thận, tránh nhiễm khuẩn cũng như biến chứng sức khỏe nghiêm trọng khác. Gia đình tuyệt đối không chủ quan, cần theo dõi tình trạng rốn thường xuyên và vệ sinh theo hướng dẫn y tế.
Rốn em bé bao lâu thì rụng? Bình thường thì rốn của trẻ sơ sinh sẽ rụng sau khoảng 5 - 15 ngày tuổi tùy vào cơ địa của mỗi bé. Sau đó gốc rốn khô lại, chuyển thành màu đen rồi bong ra. Cuống rốn sau khi rụng sẽ cần thêm 7 - 10 ngày để lành hoàn toàn. Thế nhưng nếu mẹ vệ sinh, làm sạch rốn không đúng cách sẽ gặp phải những vấn đề sau:
Chậm rụng rốn là khi trẻ sơ sinh đã trên 3 tuần tuổi nhưng rốn chưa rụng. Lúc này mẹ cần đưa con đến bác sĩ để được thăm khám và xử lý kịp thời. Tuyệt đối không tự ý dùng cồn hay chất sát khuẩn để cố gắng giúp rốn con nhanh khô.
Nếu mẹ quan sát thấy vài giọt máu rỉ ra ở vị trí giữa cuống rốn đã khô và chân rốn. Nguyên nhân là có thể do cuống rốn bị cọ xát vào tã hoặc quần áo. Nếu máu tự cầm hoặc cầm ngay khi mẹ ấn nhẹ bằng gạc bông sạch thì mẹ không cần quá lo lắng còn nếu máu chảy nhiều và dai dẳng thì mẹ cần đưa con tới bác sĩ ngay.
Mẹ cần theo dõi kỹ nếu rốn con bị chảy máu rỉ dịch
Rốn rỉ dịch, bị ẩm, có ít mủ hoặc ẩm xảy ra khi dây rốn đã rụng thì có thể trẻ bị nhiễm trùng rốn ở mức nhẹ hoặc gặp bệnh lý khác về rốn như u hạt rốn, tồn tại ống niệu rốn,... Tốt nhất mẹ nên đưa con đi khám để xác định chính xác nguyên nhân và hướng dẫn cách chăm sóc rốn trẻ sơ sinh.
Nhiễm trùng rốn là tình trạng khá nghiêm trọng, xung quanh dây rốn sưng, đỏ, ấm hoặc mềm, có mủ màu vàng xanh chảy ra quang chân dây rốn đi kèm mùi hôi, sốt trên 37.5 độ C, trẻ quấy khóc, khó chịu và hay buồn ngủ. Rốn lúc này có thể rụng rồi nhưng vẫn ướt.
Rốn bị nhiễm trùng là tình trạng rất nghiêm trọng cần đưa ngay đến bệnh viện
Dây rốn đi trực tiếp vào máu nên dù nhiễm trùng nhẹ cũng có thể trở nên nghiêm trọng một cách nhanh chóng. Nhiễm trùng xâm nhập vào máu gây nhiễm trùng huyết, làm tổn thương các cơ quan và mô của cơ thể, thậm chí là đe dọa tính mạng trẻ. Do đó bố mẹ cần liên hệ ngay với bác sĩ khoa nhi để được xử lý nếu có một trong những dấu hiệu trên.
Cô Nguyễn Thị Phương (Hộ sinh khoa Phụ Sản BVĐK Phương Đông) người đã có trên 30 năm kinh nghiệm chăm sóc trẻ sơ sinh cho hay:
“Việc chăm sóc rốn trẻ sơ sinh thực ra không quá khó. Chỉ cần bố mẹ chú ý quan sát, thực hành một vài lần là sẽ quen. Trong quá trình này quan trọng nhất là đôi tay của người chăm sóc phải được sát khuẩn, dụng cụ đảm bảo vệ sinh”.
Vệ sinh tay sạch sẽ là một bước quan trọng trong quy trình chăm sóc rốn trẻ sơ sinh
Chăm sóc rốn cho trẻ cũng không phải là quá khó, nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ và cẩn thận của gia đình. Trong quá trình chăm sóc trẻ sơ sinh, cha mẹ nên tránh mắc phải các sai lầm sau để rốn của con luôn khỏe mạnh:
Sai lầm mẹ thường mắc khi chăm sóc rốn trẻ sơ sinh
Nói đến tắm chắc chắn bố mẹ sẽ thấy lúng túng, nhất là ai lần đầu làm cha mẹ bởi trẻ sơ sinh rất nhỏ, rốn lại chưa rụng nên phải hết sức cẩn thận. Dưới đây là cách tắm cho trẻ sơ sinh chưa rụng rốn và những điều mẹ cần lưu ý khi tắm cho con yêu.
Chuẩn bị: 2 chậu nước sạch và ấm, khăn mềm, khăn tắm cỡ lớn, bông gạc vô trùng, quần áo, sữa tắm dành riêng cho trẻ sơ sinh, phòng kín gió.
Tắm cho trẻ khi chưa rụng rốn về cơ bản không khác gì so với bình thường.
Bất kỳ trẻ sơ sinh nào sau khi chào đời, được cắt rốn đều được kẹp rốn để cầm máu và bảo vệ khỏi bụi bẩn, vi khuẩn. Bởi vậy, tháo kẹp là cũng là một bước quan trọng trong quy trình chăm sóc rốn cho trẻ sơ sinh mà cha mẹ không thể bỏ qua.
Mục đích của việc kẹp rốn trẻ sơ sinh là để cầm máu vết cắt dây rốn, nó sẽ ngăn máu từ phần gốc rốn chảy ra theo vết cắt. Ngoài ra kẹp dây rốn còn giúp phần gốc rốn không tiếp xúc với bụi bẩn và vi khuẩn gây bệnh, tránh việc nhiễm trùng cuống rốn.
Trong 24 - 48 giờ sau sinh, khi mặt cắt rốn khô thì có thể tháo kẹp rốn an toàn khỏi cuống rốn. Việc này nên được thực hiện tại bệnh viện, trước khi trẻ được xuất viện do kẹp rốn có thể gây bất tiện khi thay tã và còn có thể bị kéo giật lên gây tổn thương chân rốn, khiến trẻ bị đau.
Sau khi cuống rốn khô thì kẹp rốn sẽ không còn tác dụng cầm máu hay hỗ trợ chống nhiễm trùng nữa nên cần phải tháo ra. Tháo kẹp cho dây rốn thực hiện tại bệnh viện nên y tá sẽ làm thay mẹ, nhưng nếu mẹ làm thì cách tháo kẹp dây rốn cho bé cũng khá đơn giản.
Tháo kẹp rốn cho trẻ trong 24- 48 giờ sau sinh
Sau khi rốn rụng, cuống rốn khô lại và lành sẽ có màu nâu, đen hoặc xám, đó là rốn bình thường. Thế nhưng nếu có những dấu hiệu dưới đây thì mẹ cần cẩn thận vì trẻ có nguy cơ bị nhiễm trùng rốn, khi đó hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay:
Hình ảnh rốn trẻ sơ sinh bị nhiễm trùng
Thuốc sát trùng rốn cho trẻ sơ sinh cần được sử dụng theo chỉ dẫn của bác sĩ, không tự ý dùng bất kỳ loại thuốc nào khi chưa được kê đơn. Bạn chỉ có thể dùng nước muối sinh lý để vệ sinh rốn bị nhiễm trùng.
Trong trường hợp gia đình không thể xử lý tình trạng nhiễm trùng ở rốn của trẻ, cha mẹ có thể đưa trẻ đến Bệnh viện Đa khoa Phương Đông. Tại đây, chúng tôi có chuyên khoa Nhi, sở hữu trang thiết bị tiên tiến hàng đầu thế giới, trợ thủ đắc lực của đội ngũ Phó Giáo sư, Tiến sĩ đầu ngành.
Khoa Nhi - Bệnh viện Đa khoa Phương Đông cung cấp các dịch vụ khám, tư vấn và điều trị bệnh thường gặp ở trẻ em với chất lượng cao, mang lại trải nghiệm chăm sóc sức khỏe tốt nhất cho các khách nhi trên địa bàn Thủ đô và các tỉnh lân cận.
(Bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Phương Đông thăm khám cho bệnh nhân nhi)
Bởi vậy, cha mẹ có thể đưa trẻ sơ sinh chưa rụng rốn đến BVĐK Phương Đông để được kiểm tra tình trạng rốn, nhận tư vấn và hướng dẫn chăm sóc rốn trẻ sơ sinh đúng cách. Trong quá trình thăm khám, nếu phát hiện dấu hiệu bất thường, trẻ sẽ lập tức được điều trị, ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe.
Nếu gia đình còn đang băn khoăn địa chỉ y tế uy tín, có chất lượng dịch vụ cao thì có thể liên hệ nhanh với Bệnh viện Đa khoa Phương Đông theo số hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám, trực tiếp trải nghiệm hệ thống cơ sở hạ tầng và trình độ chuyên môn tại đây.
Gói khám sức khỏe cho trẻ dưới 15 tuổi
Khám sức khỏe cho trẻ giúp cha mẹ theo dõi và có phương pháp chăm sóc con yêu phù hợp, tạo điều kiện để bé...
Gói khám sàng lọc dậy thì trẻ em nâng cao (dành cho đối tượng từ 5 – 10 tuổi)
Dậy thì sớm ảnh hưởng không nhỏ đến thể chất lẫn tâm sinh lý của trẻ. Thấu hiểu nỗi lo lắng của các gia đình,...
Chắc chắn khi thấy rốn của con có mủ trắng kèm mùi hôi cha mẹ nào cũng lo lắng, sốt sắng vì đây là “báo động đỏ” cho thấy rốn đã bị viêm nhiễm. Lúc này mẹ cần hết sức bình tĩnh và quan sát xem con có kèm theo các triệu chứng như vùng da xung quanh và rốn có tấy đỏ hay chảy máu, sưng phù không? Nếu có tất cả thì cần đưa con đi khám ngay.
Rốn xuất hiện mủ trắng, rất có thể là dấu hiệu nhiễm trùng rốn.
Như vậy, việc chăm sóc rốn trẻ sơ sinh đúng cách là việc làm quan trọng, là yếu tố tiên quyết giúp con khỏe mạnh ngay khi chào đời và về sau. Dù rốn chưa rụng hay đã rụng thì mẹ cũng cần chăm sóc rốn trẻ sơ sinh một cách khoa học, thường để để sớm phát hiện bất thường nếu có.
Đối với người lần đầu làm cha mẹ, thậm chí đã nhiều lần, việc chăm sóc cuống rốn cho trẻ sơ sinh vẫn luôn gặp không ít khó khăn. Bên cạnh đó là những câu hỏi kèm theo, ví dụ như tính xác thực của phương pháp dân gian, thắc mắc về màu sắc sau khi rốn rụng. Tất cả sẽ được Bệnh viện Đa khoa Phương Đông giải đáp trong mục nội dung này.
Rắc tiêu vào rốn trẻ sơ sinh có thể gây ra nhiễm trùng rốn, lở loét, nhiễm trùng máu, chết não hoặc thậm chí tử vong. Đây là là phương pháp truyền tai rộng rãi, với mục đích giúp rốn khô nhanh và làm ấm bụng trẻ, song được chứng minh không có hiệu quả trong điều trị.
Sau khi rụng rốn, màu đen xuất hiện tại vị trí này có thể do quá trình oxy hóa hoặc chất bẩn tác động lên rốn. Đa số hiện tượng này không gây nguy hiểm nếu trẻ ăn uống, ngủ nghỉ bình thường.
(Rốn trẻ sơ sinh sau khi rụng có màu đen là tình trạng bình thường)
Trong trường hợp rốn trẻ sơ sinh có màu đen, kèm các biểu hiện sưng, đỏ, nhiễm trùng, sốt cao thì ngoài việc chú ý cách chăm sóc rốn trẻ sơ sinh của mình có sai ở bước nào không thi phụ huynh cần nhanh chóng đưa con tới bệnh viện. Trẻ sẽ được thăm khám, xác định nguyên nhân và nhận phác đồ điều trị phù hợp.
Thông thường, rốn trẻ sơ sinh thụt vô được sau 4 - 12 tháng tuổi, tùy tình trạng sức khỏe của mỗi trẻ. Bởi khi này, cơ thành bụng của bé dần trở nên khỏe hơn, có thể tự đóng lại mà không cần can thiệp phẫu thuật.
Tuy nhiên cũng có một số trẻ cần khoảng thời gian lâu hơn, 1 - 4 tuổi để thụt vào bên trong. Nếu sau khoảng thời gian nêu trên, trẻ có thể phải can thiệp bằng phương pháp phẫu thuật, đặc biệt với tình trạng thoát vị lớn, đau, có triệu chứng mắc kẹt hoặc chặn đường ruột của trẻ.
(Rốn trẻ sơ sinh cần 4 - 12 tháng, thậm chí đến 4 tuổi để thụt vào)
Giống với cách rắc tiêu để rốn nhanh khô, nhiều gia đình sử dụng băng dính hoặc đồng xu đặt lên phần rốn bị lồi để thu nhỏ rốn lại. Song, phương pháp chưa được chứng minh về độ hiệu quả, thậm chí khiến tình trạng của trẻ trở nên nặng hơn.
Thay vào đó, hãy giữ cho tâm trạng trẻ luôn ổn định, không khóc nhiều, khóc to hoặc vặn mình, làm tăng áp lực đột ngột trong ổ bụng, khiến rốn phồng lớn dần lên. Ngoài ra, tăng cường bổ sung chất xơ từ rau củ, hoa quả cho trẻ.
Dây rốn được nối bởi hai đầu, một đầu gắn với nhau thai và đầu còn lại được nối với bào thai bằng một lỗ nhỏ trên bụng. Sau khi trẻ chào đời, quá trình phát triển dần hoàn thiện thì lỗ nhỏ trên bụng của trẻ sẽ trở thành rốn.
Tổng kết lại, chăm sóc rốn cho trẻ sơ sinh đòi hỏi cha mẹ tỉ mỉ, kiên nhẫn, luôn đảm bảo vệ sinh cũng như độ thông thoáng để rốn nhanh khô. Nếu lơ là chăm sóc, áp dụng các cách truyền miệng chưa được chứng minh, trẻ có thể gặp tình trạng nhiễm trùng, nhiễm trùng máu, lở loét, thậm chỉ tử vong.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Tiệt trùng bình sữa đúng cách bằng máy trước mỗi lần cho con bú giúp giảm nguy cơ nhiễm khuẩn cho bé. Phụ huynh cần chú ý các bước tiệt...
