Hướng dẫn chăm sóc trẻ bị tay chân miệng đúng cách tại nhà

Các dấu hiệu khi trẻ mắc tay chân miệng

Tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm thường gặp ở trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Bệnh thường có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm khi không được điều trị kịp thời. Do đó, việc nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh là vô cùng quan trọng để can thiệp điều trị sớm, giảm thiểu nguy cơ biến chứng.

Tay chân miệng là căn bệnh truyền nhiễm thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi

Các dấu hiệu điển hình của bệnh tay chân miệng bao gồm:

• Sốt nhẹ, mệt mỏi, biếng ăn, đau họng - thường xuất hiện trong giai đoạn đầu của bệnh.
• Xuất hiện các vết loét nhỏ, sưng đỏ trong miệng - có thể ở lưỡi, trong má, nướu, tình trạng vết loét gây đau rát mỗi khi ăn uống.
• Da bàn tay, bàn chân và các ngón tay, ngón chân xuất hiện các nốt phỏng nước, ban đỏ nhỏ li ti. Các nốt ban có thể lan rộng ra cẳng tay, cẳng chân, mông, đùi.
• Trẻ thường quấy khóc, bứt rứt, khó chịu do các vết loét và phỏng nước gây ngứa và đau đớn.
• Các triệu chứng kéo dài trung bình từ 7- 10 ngày rồi dần thuyên giảm. Vết loét và phỏng nước để lại vết thâm sau khi lành.

Chăm sóc trẻ bị tay chân miệng tại nhà ra sao?

Chế độ nghỉ ngơi và vệ sinh cá nhân hợp lý

Khi trẻ bị sốt, mệt mỏi, biếng ăn do tay chân miệng, cha mẹ cần cho trẻ nghỉ ngơi, tránh vận động mạnh. Nên cho trẻ nằm nghỉ trên giường thoải mái, không gò bó. Trong những ngày đầu mắc bệnh, trẻ có thể cần ngủ nhiều hơn bình thường để lấy lại sức.

Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với người bên ngoài để tránh lây nhiễm bệnh. Giữ phòng ở, giường ngủ của trẻ thông thoáng, sạch sẽ. Thường xuyên lau rửa các bề mặt và đồ chơi trẻ chạm vào. Đây là bước đầu quan trọng trong việc chăm sóc trẻ bị tay chân miệng lâu dài.

Cho trẻ ngủ nhiều hơn để lấy lại sức 

Khi trẻ đã qua giai đoạn sốt cao, vết loét bắt đầu lành, cha mẹ có thể cho trẻ hoạt động nhẹ nhàng trở lại nhưng vẫn cần tránh các hoạt động mạnh, tiếp xúc đông người. Đây là giai đoạn chăm sóc trẻ tay chân miệng quan trọng để trẻ dưỡng sức và phục hồi hoàn toàn.

Chế độ ăn uống khoa học

Một chế độ dinh dưỡng hợp lý chính là yếu tố hàng đầu giúp trẻ phục hồi sức khỏe nhanh chóng. 

Bố mẹ nên cho trẻ bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu, đặc biệt là vitamin và khoáng chất, giúp tăng cường hệ miễn dịch chống lại vi-rút. Các loại hoa quả, rau xanh, thịt, cá, trứng, sữa,... là những thực phẩm giàu dưỡng chất mà cha mẹ nên cho trẻ ăn.

Bên cạnh đó, cho trẻ ăn những thức ăn mềm, dễ nuốt để không gây kích ứng vết loét trong miệng. Các món ăn nên được xay nhuyễn hoặc nghiền mịn, nấu chín kỹ, ở nhiệt độ vừa phải. Tránh cho trẻ ăn các đồ cay nóng, chua mặn làm trẻ đau rát.

Đặc biệt, khuyến khích trẻ ăn uống nhiều hơn bằng cách chọn các món ăn trẻ thích, có màu sắc hấp dẫn. Có thể pha trộn lẫn các loại thực phẩm để tăng hương vị. Cho trẻ ăn từng ít nhiều lần trong ngày thay vì 1 lần quá nhiều để kích thích vị giác.

Cuối cùng, bổ sung đủ nước là điều tối quan trọng trong quá trình chăm sóc trẻ bị tay chân miệng. Bạn có thể cho các bé uống nước lọc, sữa, nước ép hoa quả thường xuyên để tránh mất nước và sốt cao.

Sử dụng thuốc giảm đau và hạ sốt đúng cách cho trẻ

Nếu trẻ bị sốt cao, đau rát do tay chân miệng, việc sử dụng thuốc hạ sốt, giảm đau là cần thiết để giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn. Các loại thuốc phổ biến được dùng là paracetamol hoặc ibuprofen.

Tuy nhiên, các bậc phụ huynh chỉ nên sử dụng theo liều lượng khuyến cáo trên bao bì, thường là 10- 15mg/kg cho mỗi lần dùng. Cách nhau 4-6 tiếng nếu trẻ sốt trên 38 độ C và không dùng quá liều vì sẽ gây ra các tác dụng phụ.

Để chăm sóc bé bị tay chân miệng hiệu quả tại nhà, trước khi sử dụng bất cứ loại thuốc nào, cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn cụ thể về liều lượng, cách dùng. Một số trẻ có thể bị dị ứng với thuốc nên cần đặc biệt thận trọng.

Ngoài thuốc hạ sốt, điều trị triệu chứng, trẻ bị tay chân miệng cần được bù đủ nước, điện giải để tránh mất nước, kiệt sức. Trong suốt thời gian chăm sóc trẻ bị tay chân miệng, cha mẹ cũng cần lưu ý theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của trẻ để đưa đi khám ngay khi có dấu hiệu bất ổn.

Chăm sóc tổn thương cho bé đúng cách

Khi thực hiện kế hoạch chăm sóc bệnh tay chân miệng, thay vì lo lắng, các bậc phụ huynh có thể làm theo các hướng dẫn sau của bác sĩ để con yêu dễ chịu và mau lành bệnh: 

• Hàng ngày chăm sóc trẻ bị tay chân miệng thì nên dùng khăn mềm thấm nước ấm nhẹ nhàng lau sạch các vết loét trong miệng và các nốt mụn nước trên da cho bé. Nhớ chú ý là không nên chà xát mạnh, tránh làm tổn thương lớn hơn.
• Nếu các mụn nước bị vỡ, rỉ dịch, hãy nhẹ nhàng làm sạch vùng da đó bằng bông gòn thấm nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn theo chỉ định của bác sĩ. Sau đó bôi lên một lớp kem để tránh nhiễm trùng.
• Đối với các vết loét trong miệng, nếu quá đau, bé có thể được kê đơn thuốc kháng sinh dạng xịt để xịt vào miệng giảm đau và tránh nhiễm trùng. Nhớ cho bé súc miệng thường xuyên nhé.

Vệ sinh, khử trùng các nốt mụn nước trên da bé

Không cào cấu, gãi mạnh ở các vết phỏng rộp

Bệnh tay chân miệng khiến da trẻ bị tổn thương, xuất hiện các vết phỏng rộp. Để vết thương mau lành, da non cần được bảo vệ cẩn thận. Khi vết loét bắt đầu lành, thường xuất hiện lớp da chết bong tróc. Lúc này, việc cào gãi, bóc tách sẽ khiến da non bị tổn thương trở lại, quá trình lành vết thương bị chậm lại, thậm chí có thể để lại sẹo xấu.

Thay vào đó, chăm sóc trẻ bị tay chân miệng bằng cách nhẹ nhàng làm sạch vùng da bị bong tróc bằng khăn mềm thấm nước ấm. Sau đó, thoa một lớp kem dưỡng ẩm mỏng nhẹ để giữ ẩm cho da. Điều này sẽ giúp da mới dần hình thành thay thế các mô bị tổn thương.

Khi chăm sóc trẻ bị tay chân miệng, nếu thấy vết loét chảy dịch, lan rộng ra xung quanh thì cần đi trẻ đi khám ngay. Bác sĩ sẽ đưa ra các biện pháp xử lý thích hợp để ngăn chặn nhiễm trùng, tránh làm vết thương nặng hơn.

Bệnh tay chân miệng cần kiêng gì?

Để giúp con nhanh chóng bình phục thì trong quá trình chăm sóc trẻ bị tay chân miệng, các mẹ nên kiêng khem những điều sau đây:

• Kiêng tiếp xúc đông người, nên ở nhà và tránh cho trẻ chơi cùng các bạn khác để hạn chế lây lan mầm bệnh. Sau khi chăm sóc cho trẻ bị tay chân miệng, cha mẹ cũng cần rửa tay sạch sẽ bằng dung dịch khử khuẩn.
• Tránh gãi hoặc chạm vào các vết phỏng, ban trên cơ thể bé. Chăm sóc trẻ bị tay chân miệng, phụ huynh nên cắt móng tay móng chân cho trẻ ngắn gọn, sạch sẽ. Ban đêm có thể cho trẻ mang bao tay để tránh trẻ gãi và làm tổn thương vết ban.
• Lưu ý chăm sóc trẻ bị tay chân miệng, không sử dụng đồ dùng sắc nhọn như thìa, dĩa khi cho trẻ ăn uống để tránh làm tổn thương vết loét trong miệng.
• Cha mẹ không tự ý sử dụng aspirin để hạ sốt cho trẻ. Chỉ dùng paracetamol theo liều lượng chỉ định của bác sĩ.
• Không tự ý sử dụng nước muối, chanh hay các loại thuốc để xử lý các nốt ban trên da trẻ nếu không có chỉ định của bác sĩ.
• Nên kiêng các thực phẩm giàu arginine, chất béo bão hòa cùng các loại thức ăn cứng, cay nóng, gia vị đậm đà.
• Kiêng cho trẻ dùng các loại thực phẩm đã từng bị dị ứng hoặc đồ ăn lạ. Đây là điều quan trọng cha mẹ cần biết để chăm sóc trẻ bị tay chân miệng hiệu quả.

Một số lỗi thường gặp khi chăm sóc trẻ bị tay chân miệng

Một số lỗi thường gặp khi chăm sóc trẻ bị tay chân miệng tại nhà mà phụ huynh cần tránh:

• Có quan niệm cho rằng nên kiêng gió, kiêng nước sẽ giúp bệnh nhanh khỏi. Điều này không đúng vì khiến cơ thể trẻ bị mất nước, dễ nhiễm trùng hơn.
• Giữ ấm quá kỹ khi trẻ sốt cao sẽ làm tăng nguy cơ say nắng, co giật. Cách chăm sóc trẻ bị tay chân miệng đúng cách là cho trẻ mặc quần áo thoáng mát, dùng thuốc hạ sốt theo hướng dẫn.
• Sử dụng các loại thuốc kháng sinh không theo chỉ định của bác sĩ sẽ làm tăng nguy cơ kháng thuốc.
• Không nên tự ý bôi thuốc gây mụn nhân tạo lên các nốt phỏng miệng vì có thể gây viêm nhiễm. Tuân thủ để quá trình chăm sóc trẻ bị tay chân miệng đạt kết quả.
• Không nên cho trẻ sử dụng chung đồ dùng cá nhân với người khác để hạn chế lây nhiễm.

Cách phòng tránh tay chân miệng cho bé

• Cách ly ngay trẻ mắc bệnh khỏi những trẻ khỏe mạnh để tránh lây lan dịch. Đặc biệt không đưa trẻ đến trường khi đang mắc bệnh.
• Thường xuyên lau dọn và khử khuẩn môi trường, đồ chơi cho trẻ. Sử dụng các chất tẩy rửa diệt khuẩn để đảm bảo vệ sinh.
• Rửa tay thật kỹ bằng xà phòng diệt khuẩn, nhất là trước khi cho trẻ ăn và sau khi đi vệ sinh để ngăn ngừa lây nhiễm chéo.
• Chú ý vệ sinh an toàn thực phẩm, nấu chín kỹ để diệt vi khuẩn gây bệnh. Không cho trẻ ăn thức ăn dơ bẩn.
• Hạn chế đưa trẻ đến nơi đang có dịch hoặc tiếp xúc với người mắc bệnh để phòng lây lan.
• Tăng cường dinh dưỡng, luyện tập thể dục thể thao để nâng cao thể trạng cho trẻ. Đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc, cân bằng giữa vui chơi với học tập.

Tập cho trẻ thói quen rửa tay thường xuyên 

Vừa rồi Bệnh Viện Đa Khoa Phương Đông đã chia sẻ tất tần tật thông tin về chăm sóc trẻ bị tay chân miệng tại nhà. Các bậc phụ huynh hãy nắm bắt để đẩy lùi bệnh tật, giúp bé nhanh hồi phục và khoẻ mạnh trở lại.

Quý khách hàng có thể liên hệ Bệnh viện Phương Đông để được tư vấn theo số điện thoại tổng đài 19001806 nếu có bất kỳ thắc mắc nào cần giải đáp hoặc để lại thông tin tại phần Đặt lịch khám để đặt lịch khám.