Tìm hiểu về bệnh lý co thắt đại tràng? Dấu hiệu và điều trị như thế nào?

Bệnh đau co thắt đại tràng là gì?

Theo sinh lý bình thường của cơ thể, nhu động ruột sẽ co bóp diễn ra sau khoảng 2 tiếng sau ăn, trước khi thực sự thức ăn xuống phần đại tràng hầu như khu vực này không ảnh hưởng. Vậy nên lượng calo và thành phần của thức ăn có ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động co bóp của đại tràng. 

Bệnh co thắt đại tràng chiếm tỷ lệ cao những bệnh nhân đến khám tại khoa Tiêu hóa ở các bệnh viện, bệnh lý này có ảnh hưởng ít đến sức khỏe của người bệnh, nhưng chính vì tâm lý lo lắng dẫn đến những rối loại nặng nề của chức năng đại tràng. 

Bệnh co thắt đại tràng hay còn có tên gọi khác là hội chứng ruột kích thích hoặc đại tràng cơ năng. Đây là bệnh lý khá phổ biến, không chỉ gây ra tình trạng rối loạn chức năng của đại tràng mà còn có thể gây tổn thương thực thể khác như tăng co bóp đại tràng, rối loạn phân… Bên cạnh hội chứng ruột kích thích, tình trạng này có thể là do kết quả của bệnh lý tiềm ẩn khác.

Bệnh co thắt đại tràng chiếm tỷ lệ cao hiện nay

Phân loại bệnh lý co thắt đại tràng

Các phần cơ của ruột co kết lại để hỗ trợ phân di chuyển dọc theo phần dưới của hệ tiêu hóa. Trong cơ co thắt đại tràng, cơ niêm mạc thắt một cách vô tổ chức, gây cảm giác đau đớn rõ ràng, trong khi những cơn co thắt bình thường ít gây chú ý. Có thắt có thể thêm nhiều biểu hiện khác ngoài cơn đau. Những gì bệnh nhân phải đối mặt có thể phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra co thắt và mức độ nghiêm trọng của bệnh. 

Đại tràng co thắt sẽ được chia thành 3 dạng phổ biến dựa theo những triệu chứng bệnh gặp phải, đó là: 

• Loại 1: Dấu hiệu đau bụng kèm tiêu chảy. 
• Loại 2: Dấu hiệu đau bụng kèm táo bón.
• Loại 3: Dấu hiệu đau bụng kèm cả 2 tình trạng trên. 

Những gì bệnh nhân phải đối mặt có thể phụ thuộc nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân nào phát sinh bệnh co thắt đại tràng?

Cho đến nay, các chuyên gia vẫn chưa thể xác định rõ ràng được nguyên nhân của bệnh, có nhiều giả thiết và tranh cãi xoay quanh vấn đề này. Tuy nhiên, cũng có một số yếu tố thường xuyên tác động và có liên quan đến sự xuất hiện của bệnh: 

Nhu động ruột hoạt động kém

Nhu động ruột là cơ quan đóng vai trò quan trọng trong hệ tiêu hóa, giúp cho hệ tiêu hóa co bóp đều để trộn thức ăn và vận chuyển qua đường tiêu hóa. Theo những nghiên cứu trước đó, những người bị co thắt đại tràng thường có nhu động ruột thay đổi cường độ co bóp bất thường. 

Hoạt động của nhu động ruột bất thường gây nên tình trạng rối loạn tiêu hóa, tình trạng nhu động co bóp mạnh và nhanh có thể gây nên tình trạng chướng bụng, đầy hơi, tiêu chảy. Trường hợp bóp chậm làm ảnh hưởng đến quá trình vận chuyển thức ăn trong cơ thể, điều này khiến phân khô cứng, gây ra táo bón. 

Ngoài ra còn có nguyên nhân bắt nguồn từ do ruột rối loạn và cảm giác của hệ thống thần kinh của ruột và não. Hoặc do những bất thường về thụ thể của đại tràng cũng gây nên bệnh co thắt đại tràng. 

Yếu tố tâm lý

Với những người hay có tâm lý căng thẳng, stress kéo dài cũng là nguyên nhân dẫn đến co thắt đại tràng và nhiều bệnh lý đường tiêu hóa khác. Tâm lý càng mất cân bằng, áp lực lo lắng càng tăng lên triệu chứng của bệnh càng rõ ràng. Theo phân tích, tâm lý xấu có tác động nhiều đến dây thần kinh hệ tiêu hóa, dẫn đến rối loạn hoạt động gây nên bệnh. 

Bên cạnh đó, căng thẳng khiến cho các tín hiệu não và tín hiệu ruột phối hợp kém làm cho quá trình tiêu hóa bị rối loạn. Đây cũng là lý do bệnh đại tràng co thắt thường đại tiện bất thường, lúc tiêu chảy lúc lại bị táo bón. 

Với những người hay có tâm lý căng thẳng, stress cũng là nguyên nhân

Viêm ruột, nhiễm trùng

Những người mắc đại tràng co thắt cho thấy hệ miễn dịch đường ruột cũng bị suy giảm. Nếu những tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus nhân cơ hội này gây nên bệnh nhiễm trùng, bệnh tình sẽ ngày càng diễn ra nghiêm trọng. Điển hình nhất của bệnh chính là hiện tượng tiêu chảy kéo dài. 

Ăn uống kém khoa học

Bên cạnh những yếu tố trên, việc ăn uống kém khoa học cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh: 

• Đồ ăn cay nóng.
• Thực phẩm có chứa nhiều chất bảo quản, thức ăn để lâu không đảm bảo vệ sinh. 
• Nước có gas, bia rượu và sử dụng các chất kích thích.
• Sữa, chế phẩm có chứa đường lactose.
• Thói quen ăn nhanh, bỏ bữa thường xuyên, không nhai kỹ cũng  ảnh hưởng rõ ràng đến hệ tiêu hóa.

Nước có gas, bia rượu ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa

Rối loạn nội tiết tố

Theo như thống kê, những người có nguy cơ mắc bệnh này cao là phụ nữ, gấp đôi so với nam giới. Và nguyên nhân chủ yếu là sự thay đổi nội tiết tố trong chu kỳ kinh nguyệt, thời kỳ mang thai hoặc trong giai đoạn tiền mãn kinh. 

Triệu chứng bệnh đại tràng co thắt là gì?

Tùy vào tình trạng bệnh, giai đoạn khác nhau mà có những biểu hiện khác nhau. Nhưng về cơ bản những bệnh nhân mắc căn bệnh này thường có những biểu hiện cơ bản đó là: 

Đại tiện rối loạn

Người bệnh thường thay đổi số lần đại tiện, táo bón hoặc phân lỏng xen kẽ với phân bình thường, tình trạng này thường xuyên tái diễn. Bên cạnh đó, phân thường có dấu hiệu đầu rắn đuôi nát, đi ngoài phân thường nhỏ dẹt như phân mèo và thường có giác đi ngoài không hết phân. Sau khi đi ngoài vẫn có cảm giác muốn đi tiếp, đi ngoài không bao giờ lẫn máu. 

Người bệnh thường thay đổi số lần đại tiện, táo bón

Đau bụng

Bên cạnh xem xét tình trạng phân, người bệnh thường có thêm những biểu hiện khác nhau tại vùng bụng. Thường là đau bụng, khó chịu ở bụng khi trung tiện và tăng lên khi táo bón. Và sau khi đại tiện hiện tượng đau sẽ giảm. Bụng căng trướng lên, mềm, đau âm ỉ không có vị trí rõ rệt rồi về bình thường. cũng là biểu hiện khi co thắt đại tràng. 

Xét nghiệm bệnh co thắt đại tràng như thế nào?

Để có thể xác định rõ ràng hơn về tình trạng bệnh, tốt nhất bạn nên đi thăm khám sớm. Một số xét nghiệm lâm sàng thường được sử dụng đó là: 

• Xét nghiệm máu: Kết quả xét nghiệm bình thường, không có dấu hiệu bệnh thiếu máu. 
• Xét nghiệm phân: Trong phân không có vi khuẩn gây bệnh, phân không lẫn máu.
• Chụp  X-quang: Không có hình ảnh tổn thương hay những cấu trúc bất thường ở đại tràng nhưng có hình ảnh rối loạn co bóp đại tràng. 
• Thực hiện nội soi: Soi trực tràng Sigma hoặc niêm mạc hồng, có thể bị xung huyết nhẹ, tăng co bóp, tăng tiết nhầy hoặc nhu động giảm. 
• Sinh thiết: Sinh thiết mô bệnh học thấy niêm mạc bình thường. 

Để có thể xác định rõ ràng hơn về tình trạng bệnh bác sĩ sẽ xét nghiệm máu

Bệnh đại tràng co thắt có gây ra nguy hiểm không?

Bệnh co thắt đại tràng không gây ra nguy hiểm, nhưng cũng có những ảnh hưởng nhất định đến người bệnh, cụ thể là: 

Ảnh hưởng tới sinh hoạt

Các triệu chứng của bệnh có thể diễn ra bất cứ lúc nào, khó khăn khi kiểm soát khiến cho người bệnh phải kiêng khem khổ sở. Do thức ăn là một trong những yếu tố làm cho những triệu chứng bệnh tái đi tái lại, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. 

Ảnh hưởng tới sức khỏe

Bệnh co thắt đại tràng nếu như kéo dài có thể ảnh hưởng nghiêm trọng như thiếu hụt dinh dưỡng, suy nhược, ăn uống khó hấp thu. Nếu như không được điều trị kịp thời, điều trị sai cách, dùng kháng sinh kéo dài… sẽ càng khiến cho bệnh dễ tái phát và những triệu chứng của bệnh ngày càng nặng hơn. Thậm chí bệnh diễn ra lâu ngày có thể biến chứng thành viêm đại tràng, trĩ, ung thư trực tràng. 

Bệnh co thắt đại tràng nếu như kéo dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe 

Giải quyết tình trạng bệnh co thắt đại tràng như thế nào?

Để giải quyết tình trạng bệnh này, giúp bệnh tiến triển tốt hơn bạn phải kết hợp chữa trị cùng với điều chỉnh lối sống sao cho hợp lý. Điển hình là: 

Thay đổi lối sống

Trước hết, bạn cần quan tâm bị co thắt đại tràng nên làm gì. Để tránh các triệu chứng xuất hiện, tái diễn bạn nên áp dụng một lối sống khoa học:

• Giảm căng thẳng: Nên học cách quản lý cảm xúc và giảm tác động đến tinh thần và thể chất khi nó xảy ra, Điều này có thể giúp ngăn ngừa những cơn co thắt đại tràng trong tương lai. 
• Thường xuyên vận động: Cần tăng cường hoạt động thể chất, kết hợp với vận động thể dục thể thao để  giúp cho khả năng tiêu hóa tốt hơn. Bạn có thể thực hiện luyện tập thư giãn, khí công, massage bụng…

Chế độ ăn uống

Bệnh co thắt đại tràng nên ăn gì là băn khoăn của nhiều bệnh nhân. Chế độ ăn uống có tác động rõ ràng đến bệnh, đặc biệt đang trong đợt có triệu chứng đau bụng. Bạn cần lưu ý sử dụng nhiều loại thực phẩm có chứa nhiều chất xơ. Chất này giúp cho phần nhu động ruột hoạt động tốt hơn, đồng thời giảm các triệu chứng tiêu chảy. 

Chất xơ có nhiều trong các loại trái cây, ngũ cốc, rau và các loại đậu. Bên cạnh đó, cắt giảm những chất béo cũng là phương pháp nên thực hiện để giải kích ứng trong ruột kết. Chính những thay đổi này sẽ ngăn ngừa các triệu chứng xuất hiện trong tương lai. 

Bên cạnh đó, bạn cũng nên kiêng sử dụng những thực phẩm như:

• Không ăn những thực phẩm không thích hợp như tôm, cua, cá, sữa…
• Tránh những loại thực phẩm có khả năng sinh hơi nhiều như khoai tây, sắn…
• Không sử dụng đồ uống có cồn, có ga và các chất kích thích khác.
• Không sử dụng thức ăn để lâu, bảo quản không tốt, hạn chế ăn đồ sống, những hoa quả khó tiêu hoặc chứa nhiều đường.

Sử dụng nhiều loại thực phẩm có chứa nhiều chất xơ tốt cho tiêu hóa

Sử dụng thuốc điều trị

Bên cạnh thay đổi thói quen ăn uống lành mạnh hơn, nhiều người băn khoăn co thắt đại tràng uống thuốc gì. Bạn có thể kết hợp sử dụng thuốc để giảm các triệu chứng: 

• Thuốc chống tiêu chảy: Giảm bớt những triệu chứng của co thắt đại trạng và chấm dứt tình trạng tiêu chảy. 
• Thuốc chống co thắt: Có tác dụng làm dịu và giảm những cơn co thắt nghiêm trọng từ đại tràng. 

Bạn cần lưu ý không nên tự ý sử dụng các loại thuốc tây y nếu như không xuất hiện những triệu chứng. Thuốc bắt buộc có kê toa và hướng dẫn cụ thể từ các bác sĩ. Điều này giúp tránh hiện tượng nhờn thuốc và những tác dụng phụ không mong muốn, ảnh hưởng đến gan, thận, dạ dày. 

Những thắc mắc liên quan đến co thắt đại tràng

Bên cạnh những kiến thức trên, bệnh nhân cũng có những băn khoăn liên quan đến bệnh như:

Những ai dễ mắc bệnh co thắt đại tràng?

Bệnh đại tràng co thắt có thể gặp ở bất cứ đối tượng nào, nhưng những đối tượng sau đây dễ mắc bệnh hơn cả:

• Bệnh đại tràng thường bắt gặp ở những người từ 30 trở đi, một số người phát bệnh ở tuổi 50-60.
• Những đối tượng có chế độ ăn không lành mạnh: Sử dụng những thực phẩm không có lợi cho sức khỏe có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. 
• Những người thường xuyên sử dụng thuốc kháng sinh, có thể tiêu diệt hết lợi khuẩn, gây suy giảm hệ miễn dịch.
• Người mắc bệnh đường ruột cũng dễ nhiễm bệnh hơn so với những đối tượng khác. 

Khi nào nên đi thăm khám?

Bệnh co thắt đại tràng không nguy hiểm, một số trường hợp chỉ biểu hiện nặng một lần và không đáng chú ý những lần tiếp theo. Hiện các bác sĩ vẫn không xác định được tại sao mức độ nghiêm trọng của bệnh lại khác nhau. Theo đó, thời điểm bạn cần đi thăm khám ngay lập tức đó là có dấu hiệu tắc ruột, như: 

• Đau bụng dữ dội.
• Buồn nôn.
• Nôn mửa. 
• Không thể đại tiện.

Chất lỏng và phân trong ruột tích tụ có thể là mối đe dọa nguy hiểm đến tính mạng nếu như không được điều trị đúng cách và nhanh chóng. Đặc biệt, nếu như bạn thường xuyên có triệu chứng khác, hãy nhanh chóng đi gặp các bác sĩ để xác định đúng bệnh. 

Nên đi thăm khám khi có dấu hiệu buồn nôn

Bệnh co thắt đại tràng là bệnh không nguy hiểm, nhưng cũng khó có thể xác định được nguyên nhân và dễ nhầm lẫn với những căn bệnh khác. Tốt nhất, hãy làm việc với bác sĩ bạn có thể giúp xác định chính xác các vấn đề về sức khỏe. Hiện bệnh viện Đa Khoa Phương Đông đang có dịch vụ nội soi đại tràng với máy móc hiện đại, bạn có thể tham khảo. Nếu có bất kỳ vấn đề gì cần thắc mắc hoặc muốn đặt lịch khám hãy liên hệ Bệnh viện Đa khoa Phương Đông theo số 19001806 để được tư vấn và hỗ trợ.