Bệnh lý đám rối thần kinh thắt lưng: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Đám rối thần kinh thắt lưng là gì?

Bệnh đám rối thần kinh thắt lưng là một tình trạng tổn thương đám rối thắt lưng khá phổ biến, tuy nhiên bệnh khó chẩn đoán. Bệnh đám rối thắt lưng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Các phương pháp điều trị có thể cải thiện đáng kể tình trạng của bệnh tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. 

Giải phẫu đám rối thần kinh thắt lưng

Đám rối thắt lưng được tạo bởi ngành trước của 4 dây thần kinh L1, L2, L3 và L4. Cách ngành này được chia thành các nhánh trước và nhánh sau. 

• Các nhánh trước tạo thành: Thần kinh sinh dục đùi, thần kinh bịt. 
• Các nhánh sau tạo thành: Thần kinh chậu hạ vị, thần kinh bì đùi ngoài, thần kinh chậu bẹn, thần kinh đùi. 
• Thân thắt lưng được tạo thành từ một phần của ngành trước dây thần kinh L4 chập và ngành trước của L5. 

Giải phẫu đám rối thần kinh thắt lưng 

Nguyên nhân gây ra bệnh đám rối thần kinh thắt lưng

Đám rối thắt lưng nằm ở khung của khung chậu và gần các cơ quan trong ổ bụng nên có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra bệnh lý đám rối thần kinh thắt lưng. Một số nguyên nhân thường gặp bao gồm:

• Chấn thương trực tiếp: Trật khớp hông sau, gãy xương chậu. 
• Do chuyển hóa, viêm và tự miên: Đái tháo đường, Amyloidosis, nhiễm trùng và áp xe tại chỗ, viêm tủy xương sống, nhiễm trùng mạn tính (lao, nấm,...), sarcoidosis,...
• Có khối u ở vùng tiểu khung và xạ trị các khối u ác tính tiểu khung và vùng bụng. 
• Do mang thai, chủ yếu thường gặp trong 3 tháng cuối thai kỳ và do chấn thương khi sinh. 
• Bệnh đám rối sau phẫu thuật. 
• Hình thành mô sẹo và có thể xảy ra tụ máu sau phẫu thuật phụ khoa và vùng chậu khác. 
• Tổn thương mạch máu bên trong đám rối LS: Đặt ống thông động mạch đùi, chèn ép trực tiếp gây thiếu máu cục bộ do giả phình động mạch, tụ máu sau phúc mạc, bóc tách động mạch chủ,...

Chấn thương trực tiếp là một trong những nguyên nhân phổ biến

Bệnh lý đám rối thần kinh gây ra các triệu chứng gì?

Bệnh lý đám rối thần kinh có thể gây ra những triệu chứng gì là một trong những câu hỏi mà nhiều người bệnh quan tâm. Các bệnh lý cấp tính như chấn thương, viêm, áp xe,... khởi phát đột ngột do các bệnh lý có u chèn ép; khởi phát từ từ các triệu chứng thần kinh. 

Các triệu chứng thần kinh thường xuất hiện ở 1 bên và kèm theo triệu chứng của nguyên nhân gây bệnh. Một số triệu chứng thường gặp của bệnh bao gồm:

• Đau vùng tiểu khung vùng đùi.
• Yếu cơ gốc chi đùi trước, người bệnh khó gập hông, mở rộng gối mà không ảnh hưởng đến các nhóm cơ duỗi khớp háng. 
• Mất cảm giác mặt trong, trước và ngoài đùi, không có rối loạn cảm giác vùng yên ngựa. 
• Người bệnh có thể bị teo cơ rõ nhất ở cơ tứ đầu đùi, không có rối loạn chức năng cơ vòng trong trường hợp đám rối đơn thuần. 
• Mất phản xạ gân gối. 

Đau vùng tiểu khung vùng đùi là biểu hiện thường gặp của bệnh

Những tổn thương thường gặp của đám rối thần kinh thắt lưng

Những tổn thương thường gặp của bệnh lý đám rối thần kinh thắt lưng bao gồm: 

• Do chấn thương vùng chậu: Các chấn thương vùng khung chậu gây gãy, trật khớp hoặc tụ máu có thể làm tăng áp lực có thể chèn ép đám rối thắt lưng hoặc gây chấn thương trực tiếp. 
• Do đái tháo đường: Tổn thương thường gặp ở người bệnh tiểu đường tuýp 2, đây không phải là tổn thương của đám rối thắt lưng mà do bệnh ảnh hưởng đến tất cả dây thần kinh ngoại vi. 
• Do khối u: Người bệnh bị tổn thương đám rối thắt lưng do khối u thì cơ chế thường gặp là sự lan rộng trực tiếp của khối u gây chèn ép. 
• Do bức xạ: Bệnh đám rối thắt lưng có thể do bức xạ, khiến người bệnh có biểu hiện như yếu chân, mất cảm giác,... 
• Do sau phẫu thuật: Sau khi phẫu thuật vùng tiểu khung, có một số trường hợp hiếm gặp bị tai biến dẫn đến kéo căng, cắt ngang hoặc thắt cả thành phần đám rối thắt lưng gây bệnh sau phẫu thuật. Người bệnh có thể hình thành sẹo, tụ máu hoặc viêm sau phẫu thuật. 
• Do truyền nhiễm hoặc cận nhiễm: Bệnh do nhiễm trùng trực tiếp hoặc tác động viêm nhiễm từ xa do nhiễm các sinh vật như Mycobacterium tuberculosis, Borrelia burgdorferi, Treponema pallidum, HIV, virus Varicella-zoster,...
• Do tụ máu sau phúc mạc: Sự tụ máu các khối nhỏ hơn sau phúc mạc chủ yếu chàn dây thần kinh đùi, với khối máu lớn hơn có thể chèn ép toàn bộ đám rối thắt lưng và đám rối cùng. Đặt ống thông động mạch hoặc tĩnh mạch đùi, sau phẫu thuật hông,... đều có nguy cơ gây tụ máu sau phúc mạc. 
• Do mang thai: Bệnh có thể xuất hiện trước, trong hoặc sau khi sinh do sjw chèn ép trực tiếp của bào thai qua khung chậu gây tổn thương đám rối thắt lưng khi mang thai. 

Mang thai có thể gây tổn thương đám rối thần kinh thắt lưng

Xem thêm:

• Đám rối thần kinh là gì? Một số loại đám rối thần kinh chính
  

Phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh

Đám rối thắt lưng có thể được chẩn đoán và điều trị giúp người bệnh cải thiện triệu chứng rõ rệt. Dưới đây là phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh: 

Phương pháp chẩn đoán bệnh 

Một số phương pháp chẩn đoán bệnh đám rối thắt lưng bao gồm:

• Chụp cộng hưởng từ (MRI) với chất cản quang gadolinium. 
• Chẩn đoán điện sinh lý gồm điện cơ (EMG) và đo tốc độ dẫn truyền thần kinh. 
• Sinh thiết. 

Ngoài ra, để chẩn đoán chính xác bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện chẩn đoán phân biệt giúp loại bỏ nguy cơ mắc bệnh khác, bao gồm:

• Bệnh Charcot-Marie-Tooth.
• Các bệnh lý thần kinh đơn như bệnh thần kinh tọa, bệnh thần kinh xương đùi và bệnh thần kinh xương đùi thông thường. 
• Viêm đa thần kinh hủy myelin mạn tính
• Bệnh thần kinh do tiểu đường
• Bệnh thần kinh liên quan đến thuốc. 
• Hẹp ống sống. 
• U tủy sống.

Phương pháp điều trị bệnh

Dựa vào nguyên nhân gây bệnh mà có phương pháp điều trị cụ thể. Với những bệnh nhân bị rối loạn cảm giác hay đau thần kinh, các liệu pháp điều trị triệu chứng như pregabalin, gabapentin, duloxetine, amitriptyline hoặc venlafaxine,... có thể đem lại hiệu quả. 

Ngoài ra, đối với người bệnh gặp khó khăn trong đi lại, bác sĩ có thể chỉ định can thiệp vật lý trị liệu giúp hỗ trợ. Trong trường hợp cần thiết, có thể sử dụng thiết bị hỗ trợ vận động. 

Người bệnh có thể cần can thiệp vật lý trị liệu hỗ trợ

Bệnh đám rối thần kinh thắt lưng có thể khiến người bệnh có cảm giác đau đớn và ảnh hưởng trong việc đi lại. Do đó, người bệnh cần đến bệnh viện để thăm khám và điều trị sớm, giúp hạn chế biến chứng nguy hiểm. 

Qua bài viết này của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, hy vọng đã cung cấp những thông tin hữu ích về đám rối thần kinh thắt lưng. Nếu Quý khách có bất kỳ thắc mắc nào có thể liên hệ Bệnh viện qua Hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám để được nhân viên tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng.