Điều trị sỏi túi mật chuẩn Y khoa. Phương pháp chẩn đoán

Sỏi túi mật là gì?

Sỏi túi mật là các viên sỏi được hình thành trong túi mật hoặc ống mật, là bệnh lành tính nhưng nếu không được can thiệp kịp thời có thể làm tắc mật. Mọi đối tượng đều có nguy cơ mắc bệnh, tuy nhiên tỷ lệ cao ở nhóm:

• Ít vận động, thừa cân, béo phì, ăn uống thiếu lành mạnh.
• Nữ giới, phụ nữ mang thai, sinh nhiều lần.
• Tiền sử gia đình bị sỏi mật, người trên 60 tuổi.
• Lạm dụng thuốc hạ cholesterol máu, thuốc có nồng độ estrogen cao.

Sỏi túi mật là bệnh lành tính nhưng cần điều trị kịp thời phòng trường hợp làm tắc túi mật

Đối tượng có nhiều nguy cơ mắc bệnh sỏi mật cần thăm khám sức khỏe định kỳ tại cơ sở y tế uy tín để tầm soát. Đồng thời chủ động xây dựng chế độ ăn uống, sinh hoạt điều độ giảm nguy cơ hình thành sỏi mật.

Cách điều trị sỏi túi mật

Điều trị sỏi túi mật là hướng duy nhất cải thiện sức khỏe, bảo toàn tính mạng cho người bệnh. Tuy nhiên, trước khi tiến hành bất kỳ liệu pháp nào bác sĩ cũng cần kiểm tra, đánh giá tình trạng bệnh, từ đó đưa hướng xử lý phù hợp.

Phương pháp chẩn đoán

Bệnh nhân sẽ được khai thác triệu chứng, tiền sử bệnh lý trước khi chỉ định các xét nghiệm cận lâm sàng:

• Xét nghiệm máu: Phát hiện dấu hiệu nhiễm trùng, tắc nghẽn đường mật và loại trừ nguy cơ khác.
• Siêu âm: Bác sĩ quan sát được hình ảnh bên trong cơ thể bệnh nhân, phát hiện sự tồn tại và vị trí sỏi mật.
• Chụp CT: Kết quả hình ảnh giúp quan sát túi mật, hệ thống đường mật phía trong và ngoài gan, phát hiện sỏi.
• Chụp cộng hưởng từ: Cho phép quan sát chi tiết hình ảnh gan, túi mật, đường mật và tuyến tụy bệnh nhân.
• Nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP): Là phương pháp chẩn đoán và điều trị, vừa phát hiện sỏi mật, vừa lấy được sỏi mật kẹt tại đoạn cuối ống mật chủ.

Phương pháp chẩn đoán trước khi điều trị sỏi túi mật

Phương pháp điều trị sỏi túi mật

Điều trị sỏi mật thường được chỉ định đối với trường hợp sỏi mật gây viêm túi mật, tắc nghẽn đường mật, sỏi mật đã di chuyển từ đường mật xuống ruột. Bác sĩ sẽ dựa vào kết quả xét nghiệm máu, chẩn đoán hình ảnh để chỉ định phương pháp phù hợp:

• Cắt túi mật: Áp dụng với trường hợp túi mật xuất hiện triệu chứng nguy cơ như túi mật sứ, sỏi to, polyp túi mật hoặc biến chứng nguy hiểm khác. Tùy tình trạng cuộc phẫu thuật sẽ được tiến hành mổ nội soi hoặc mổ mở.
• Nội soi mật tụy ngược dòng: Bác sĩ sử dụng camera sợi quang hoặc ống nội soi, đưa vào miệng đi xuống đường tiêu hóa để đến ống mật chủ. Đây là phương pháp xâm lấn tối thiểu, có thể lấy các viên sỏi kẹt ở đoạn cuối ống mật chủ.
• Phẫu thuật nội soi mở ống mật lấy sỏi: Chỉ định điều trị sỏi túi mật to, đường mật dãn lớn, nội soi mật tụy ngược dòng không thành công.
• Tán sỏi qua da: Phương pháp sử dụng sóng xung kích siêu âm, tác động trực tiếp vào sỏi mật để tán vỡ sỏi. Đến kích thước nhỏ nhất định, sỏi mật sẽ tự trôi qua đường mật và di chuyển an toàn và ruột non.

Loại bỏ sỏi túi mật là hướng điều trị mọi phương pháp hướng tới

Mỗi bệnh nhân với kích thước, số lượng sỏi mật khác nhau sẽ được chỉ định phương pháp điều trị sỏi túi mật khác nhau. Người bệnh nên đến cơ sở y tế lớn, uy tín để được tư vấn kỹ thuật thực hiện, không nên e ngại kéo dài làm mất thời điểm vàng.

Điều trị sỏi túi mật có cần phẫu thuật không?

Người bệnh bị sỏi túi mật không nhất thiết phải điều trị bằng phương pháp phẫu thuật, cần căn cứ vào tình trạng cụ thể. Hướng xử lý thường được áp dụng với trường hợp có yếu tố làm tăng nguy cơ xuất hiện biến chứng.

Cụ thể:

• Xơ gan.
• Tăng áp tĩnh mạch, cửa do biến chứng bệnh gan do rượu.
• Không kiểm soát được đường huyết với bệnh đái tháo đường.
• Suy tim nặng, suy hô hấp nặng do hen suyễn, COPD.
• Người bệnh đang sử dụng thuốc kháng đông máu.

Phẫu thuật sỏi túi mật áp dụng với trường hợp nghi ngờ biến chứng

Điều trị sỏi túi mật cũng được khuyến nghị với trường hợp kết hợp chẩn đoán cho thấy lượng canxi trong túi mật cao. Lâu dần, tình trạng này có thể tiến triển lên ung thư túi mật, đe dọa đến tính mạng.

Nếu xuất hiện cơn đau nhưng không thường xuyên, nhẹ, bác sĩ thường kê đơn thuốc giảm đau để kiểm soát triệu chứng. Hướng dẫn kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh, kiểm soát cơn đau hiệu quả.

Sỏi túi mật điều trị bằng thực phẩm dinh dưỡng

Chế độ dinh dưỡng là một thành phần quan trọng trong phác đồ điều trị, tăng sức đề kháng và hỗ trợ cải thiện bệnh tình. Dưới đây là những thực phẩm nên bổ sung vào thực đơn hàng ngày:

• Nhóm thực phẩm giàu chất xơ ngăn ngừa tình trạng viêm dạ dày, phòng và điều trị bệnh sỏi mật tại nhà, tăng cường vận chuyển thực ăn qua đường ruột và giảm sản xuất axit mật thứ cấp. Rau xanh, trái cây, các loại hạt, cây họ đậu, ngũ cốc,... là thực phẩm khuyến khích nên ăn.
• Chất béo không bão hòa: Người bệnh sỏi mật nên bổ sung lượng chất béo theo hướng dẫn của bác sĩ, ưu tiên nạp từ quả bỏ, quả hạch, hạt, dầu ô-liu, dầu hướng dương và dầu hạt cải,...
• Thực phẩm chứa cholesterol chỉ nên bổ sung dưới 300mg/ngày, giàu hàm lượng cholesterol tốt như thịt lợn nạc, thịt bò thăn, thịt gà, thịt vịt, cá trê, cá chép, cá nục, thịt gà, thịt chân giò, sườn heo,...
• Thực phẩm hàm lượng protein cao có trong cá hồi, cá mòi, cá ngừ, đậu lăng, đậu nành, đậu phụ,... Đây là những nguyên liệu tuyệt vời, lý tưởng với những bệnh nhân sỏi mật.
• Trái cây giàu vitamin, khoáng chất dồi dào như cà chua, cam, quýt, ổi…
• Ngũ cốc nguyên hạt chứa hàm lượng chất xơ không hòa tan, có khả năng làm giảm cholesterol xấu, cải thiện sức khỏe tim mạch và đào thải sỏi mật ra ngoài cơ thể.

Chế độ dinh dưỡng hỗ trợ điều trị sỏi mật

Kết lại, điều trị sỏi mật là một quá trình kiên trì tuân thủ theo hướng dẫn, chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Người bệnh và gia đình thận trọng trong quá trình lựa chọn cơ sở, đảm bảo nguồn lực (cơ sở hạ tầng, trang thiết bị và nhân lực) đầy đủ và chất lượng, đạt hiệu quả tốt nhất.